Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ESURA Y’OMWENDA

Mbwino Enduli y’Ekihugho Yiri Hakuhi?

Mbwino Enduli y’Ekihugho Yiri Hakuhi?

1. Ni kyahi ekyanga thweghesya okwa mughulhu owakayasa?

WUNE wathalebya amakuru okwa tivi kutse erihulikiriragho okwa radio neryo wukayibulya, ‘Ekihugho kino kikalholhaya hayi?’ Ekihugho kyuswire mw’erinuba lingyi neryo kikaleka abandi ibabugha bathi enduli y’ekihugho yitholere iyabya iyiri hakuhi. Eki nina kwenene? Mbwino hane ekyanga thuwathikya eriminya ebikendi syabya omwa buthuku obukasa? Ee. Nomwakine indi abandu sibangathoka erisangwa baminya ebikendibya, Yehova iyo angana thoka. Erilhabira omwa Biblia, akathubwira ebihambire okwa buthuku obukasa kandi ngoku ekihugho kikendisyabya.​—Isaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Ni kyahi ekya bigha ba Yesu banza eriminya, kandi Yesu mwabasubirya athiki?

2 Thukabya thukasoma omwa Biblia okwa nduli y’ekihugho, yikabya isiyiri manyisaya erithoghotha ly’Ekithaka, aliwe erihwaho ly’obubi. Yesu mwakangirirya abandu athi Obwami bwa Nyamuhanga bwanga thabere ekihugho. (Luka 4:43) Abigha biwe mubanza eriminya Obwami nga bukendi syasa mughulhu wahi, neryo mubabulya Yesu bathi: “Ekiminyikalho ky’erihika lyawu ni kyahi, n’erihwererera ly’emighulhu eyi ni kiro kyahi kwehi?” (Matayo 24:3) Yesu mwathababwira ekiro ekyonyine-nyine, aliwe mwababwira ebyangabere enduli y’ekihugho kino yithe yahika. Ebya Yesu abugha athi byangabere bine mubya lino.

3 Omwa sura eno, thukendi kania okwa bikakanganaya ngoku thuli omwa buthuku obukendi thuhikya okwa nduli. Erimbere, thutholere ithw’igha okwa lhuhi olhwabya elhubulha nuku thuminye ekikaleka emibere iyabya ini mibi kutsibu hano okwa kihugho.

OLHUHI ELHUBULHA

4, 5. (a) Ni kyahi ekyabya kyabere elhubulha Yesu akatsuka erithabalha ng’Omwami? (b) Erikwamana ne Eribisulirwa 12:12, ni kyahi ekyangabere okwa kihugho Sitani abirighuswako?

4 Omwa Sura 8 muthw’ighire ngoku Yesu abya Mwami elhubulha 1914. (Danieli 7:13, 14) Ekitabu ky’Eribisulirwa kikathubwira ebyabya byabere: “Muhahulhuka Amalhwa elhubulha. Mikaeli [ni bugha ambu, Yesu] n’abamalaika biwe mubalhwa n’ekiyoka [Sitani]. N’ekiyoka ekyo n’abamalaika bakyo mubalhwa.” * Sitani n’esyombinga siwe mubasingwa neryo bamaghuswa okwa kihugho. Thalengekania abamalaika nga mubabya na butseme bungahi! Kandi ibbwa abandu okwa kihugho? E Biblia yikabugha yithi kyangalethire emilyambo oko bandu. Busana naki? Kundi Sitani ahithene kutsibu, kundi ‘asi kwawithe kathambi kake buyira.’​—Eribisulirwa 12:7, 9, 12.

5 Sitani akathulethera milyambo mingyi okwa kihugho. Ahithene kundi awithe “kathambi kake buyira” akasighalire, Nyamuhanga athe amulhusyaho. Thulebaye ebya Yesu abugha athi by’ebyangabere omwa biro by’enyuma-nyuma.​—Lebaya Endomeko 24.

EBIRO BY’ENYUMA-NYUMA

6, 7. Thwanga bugha thuthiki okwa syonyuhi n’enzalha munabwire?

6 Esyonyuhi. Yesu mwabugha athi: “Ekihanda kyasyalhwa n’ekindi kihanda, n’obwami bwasyalhwa n’obundi bwami.” (Matayo 24:7) Abandu banene kutsibu babir’ithibwa omwa syonyuhi kwilhaba kera. Eripoti erilhua okwa Kithongole ekya Worldwatch kikakanganaya ngoku eritsuka 1914 esyonyuhi syabir’itha abandu abalhabire okwa miliyoni 100. Abandu abakwira omwa syonyuhi esyabya omwa myaka 100 ey’ahakathi-kathi k’emyaka eya 1900 na 2000, babya banene kutsibu mirundi isathu kwilhaba abakwa omwa myaka 1,900 enyuma. Thalengekania okwa bulighe n’obulhumi obwa bandu bangyi babiribana busana n’esyonyuhi!

7 Enzalha. Yesu mwabugha athi: “Hasyabya esyonzalha.” (Matayo 24:7) Nomwakine indi lino hali ebyalya bingyi kwilhaba kera, abanene sibali bathabya n’ebyalya ebikaghunza. Busana naki? Kundi si bawithe esyosente esikaghunza erighulha ebyalya kutse ekithaka eky’erihera mw’ebyalya. Abandu abalhabire okwa bbiliyoni nguma bakabya n’esyosente nyike okwa dola nguma esya banga kolesya okwa kiro. Ekithongole ky’Ekihugho Kyosi eky’Obuyitsotse kikabugha kithi esyomiliyoni sy’abaana bakaholha obuli mwaka, kwilhabirirya kundi sibawithe ebyalya ebikaghunza.

8, 9. Ni kyahi ekikakanganaya ngoku obuminyereri bwa Yesu obuhambire okwa misiki n’esyondwalha bwabiribererera?

8 Emisiki. Yesu mwabugha athi: “Hasyabya emisiki minene-minene.” (Luka 21:11) Lino emisiki eminene-minene yikabya obuli mwaka. Eritsuka omwaka owa 1900, abandu abalhabire okwa miliyoni ibiri babirikwa busana n’emisiki. Kandi nomwakine indi hane ebyuma ebikasangwa byaminya emisiki ku yikendi lhaba, abandu bangyi bakinakwa.

9 Amalhwere. Yesu mwalhaghulha athi hasyabya “esyondwalha.” Amalhwere awakalha-kalire anga kanyirire n’er’itha abandu bangyi. (Luka 21:11) Nomwakine indi abadokita babiriminya ngoku banga thambira amalhwere mangyi, hakine malhwere mangyi awathe angalhama. Eripoti nguma yikasoborera yithi obuli mwaka, abandu bangyi bakaholha busana n’amalhwere ng’etibbi, omutsutsa, n’ekolera. Si ky’ekyo kisa, omo myaka 40 eyihwere abadokita babiribana awandi malhwere amahya-mahya awalhabire oku 30, n’amaghuma w’okw’igho syawithe mubatsi.

NGOKU ABANDU B’OMWA BIRO BY’ENYUMA-NYUMA BANGABERE

10. Ebiri omu 2 Timoteo 3:1-5 bine mubererera bithi munabwire?

10 Omu 2 Timoteo 3:1-5, e Biblia yikabugha yithi: “Okwa biro by’enyuma-nyuma hasyabya emighulhu yikalire.” Omukwenda Paulo mwakangania abandu bangyi nga bangabere na mibereki omwa biro by’enyuma-nyuma. Mwabugha athi abandu bangabere

  • abakayanza

  • erianza ebindu

  • abathyowa ababuthi babu

  • abakalegha abandi

  • ab’omuthima akalire

  • ab’omwagha

  • abatsibu

  • abanzire eriyitsemesya, isibanzire Nyamuhanga

  • bakwamire omuhanda w’ekisomo nikwa bakaghana obuthoki bwakyo

11. Erikwamana n’Esyonyimbo 92:7 ni kyahi ekikendi syahika okwa babi?

11 Omwa bulhambu bw’ewenyu mune abandu b’emitse ng’eyi? Abandu abali ng’aba bali ehosi-hosi. Aliriryo, Nyamuhanga akisiya iniayira eky’akakolha. Akalhaghanisaya athi: “Ngoku ababi bakakulha ng’ebithi, n’abakolha-nabi abosi bakabana omughaso; nikwa basyathoghothibwa kutsibu.”​—Esyonyimbo 92:7.

ENGULHU YUWENE OMWA BIRO BY’ENYUMA-NYUMA

12, 13. Ni byahi ebya Yehova abirithukangirirya omwa biro by’enyuma-nyuma bino?

12 E Biblia muyalhaghulha yithi omwa biro by’enyuma-nyuma, ekihugho kyang’uswire mw’erinuba. Aliwe kandi e Biblia muyabugha yithi hangabere n’ebindu bibuya.

“Engulhu yuwene y’obwami eyi yasyatsuka erithulhughanibwa omwa kihugho kyosi.”​—Matayo 24:14

13 Eriyitheghererya e Biblia. Omuminyereri Danieli mwahandika okwa biro by’enyuma-nyuma. Mwabugha athi: “Eriminya [erihikire] lyasyakanyirira.” (Danieli 12:4) Nyamuhanga angahere abandu biwe b’amaaka aw’eriyitheghererya e Biblia ya ndeke kwilhaba kera. Na kwilhabirirya, Yehova abirikolha eki eritsuka 1914. Ng’eky’erileberyako, abirithukangirirya omughaso w’erina liwe n’ekyaleka iniahangika ekihugho, ekwenene eyihambire okwa mbanulho, emibere eya baholi balimu, n’erilhubuka. Thwabirigha ngoku Obwami bwa Nyamuhanga busa bw’obwanga ghunzaho ebitsibu byethu ebyosi. Kandi thwabirigha ngoku thwanga tsema n’eribya omwa ngebe eyikatsemesaya Nyamuhanga. Aliwe abaghombe ba Nyamuhanga batholere ibakolesya bathi ebya babirigha? Obundi buminyereri bukathuha eky’erisubirya.​—Lebaya Endomeko 21 na 25.

14. Engulhu yuwene y’Obwami yabirithulhughanibwa bungahi, kandi ni bahi abakathulhughanayayo?

14 Omubiiri w’erithulhughania omwa kihugho kyosi. Akakania okwa biro by’enyuma-nyuma, Yesu mwabugha athi: “Engulhu yuwene y’Obwami eyi yasyatsuka erithulhughanibwa omwa kihugho kyosi.” (Matayo 24:3, 14) Engulhu yuwene y’Obwami yinemuthulhughanibwa omwa bihugho ebilhabire 230 kandi omwa mibughe eyilhabire 700. Kandi kwenene, omwa kihugho kyosi, Abema ba Yehova erilhua omwa “buli kithunga n’ebihanda byosi” bane muwathikya abandu eriyitheghererya ekya Bwami bukamanyisaya n’ekya bukendi syakolera abandu. (Eribisulirwa 7:9) Kandi bakakolha eki ahathe erithuhwa. Nomwakine indi baponirwe n’eriendereribwa n’abandu bangyi, sihali ekyangalemesya omubiiri w’erithulira, ngoku Yesu abya iniabiribugha.​—Luka 21:17.

WUKENDI KOLHAKI?

15. (a) Wunalighire ngoku thuli omwa biro by’enyuma-nyuma, kandi busana naki? (b) Ni kyahi ekikendi syabya okwa bakakenga Yehova n’abathemukenga?

15 Wunalighire ngoku thuli omwa biro by’enyuma-nyuma? Amaminyereri mangyi we Biblia awahambire okwa biro by’enyuma-nyuma anemubererera. Omwa buthuku obuthe bwahali Yehova akendi thwamu erimania omubiiri w’erithulha engulhu yuwene, neryo “enduli” iyasa. (Matayo 24:14) Enduli niki? Ye Harmagedoni, omughulhu Nyamuhanga akendi ghunzaho obubi bwosi. Yehova akendi syakolesya Yesu n’abamalaika biwe ab’amaaka erithoghothya owosi-wosi oyukaghana erikenga Yehova na Mughalha wiwe. (2 Abanya Tesalonika 1:6-9) Enyuma waho, Sitani n’esyombinga siwe sibendi syasathebya abandu. N’abosi abanzire erikenga Nyamuhanga n’eriligha Obwami bwiwe bakendi syalhangira obuli mulhaghe wa Nyamuhanga akabererera.​—Eribisulirwa 20:1-3; 21:3-5.

16. Kundi enduli yiri hakuhi-kuhi, ni kyahi ekya wutholere iwakolha?

16 Ekihugho ekithaberwe na Sitani kino kikisiya ikyahwaho. Neryo ni kikulhu eriyibulya, ‘Ngatholere ingakolhaki?’ Yehova anzire iwigha bingyi omwa Biblia ngoku wangathoka. Wutholere iwalhangira erigha lyawu mwa kindu kikulhu. (Yoane 17:3) Abema ba Yehova bakabya n’emihindano obuli yenga eriwathikya abandu eriyitheghererya e Biblia. Lengaho erihindana okwa mihindano eyo mughulhu wosi. (Soma Abaebrania 10:24, 25.) Wamalhangira aha wutholere iwakolha esyombinduka, isiwasagha erisikolha. Wukendibya wunemusikolha, obunywani bwawu na Yehova bukendi kamatha.​—Yakobo 4:8.

17. Busana naki kikendi syakukubalya abandu bangyi enduli yikasa?

17 Omukwenda Paulo mwasoborera athi erithoghothibwa ly’ababi likendi syasa abandu bangyi isibathaminya, “ng’omurahi oyukasa omwa kiro.” (1 Abanya Tesalonika 5:2) Yesu mwabugha athi abandu bangyi banga thwiremu erigheghena ebikakanganaya ngoku thuli omwa biro by’enyuma-nyuma. Mwabugha athi: “Erihika ly’Omughalha w’omundu lyasyabya ng’omwatsi w’ebiro bya Noa. Kusangwa ng’omwa biro ebyo embere w’erighunga ly’amaghetse, mubabya bakalya n’eripulya, mubabya bakahikya n’eriherukania, erihika okwa kiro ekyo Noa ingira omwa bwathu. Mubathaminya ekyabya erihika aho erighunga ly’amaghetse lyasira n’erithwalha abosi. Erihika ly’Omughalha w’omundu kwa likendi syabya lithya.”​—Matayo 24:37-39.

18. Ni kunga lyahi erya Yesu athuhereraya?

18 Yesu mwakunga athi isithwalengemeribawa ‘omw’ithamira, erikunda, n’amalengekania w’engebe eno.’ Mwabugha athi enduli yikendi syasa kitsumbukirania, ng’ekithegho. Kandi mwabugha athi ‘kyasyahika okwa bandu bosi abikere omwa kihugho kyosi.’ Kandi mwongera athi: “Mutheghaye emighulhu yosi, n’erisaba, muthoke eribana akaghalha k’eribalha emyatsi yosi eyi eyikasonda erihika, n’erihangana embere sy’Omughalha w’omundu.” (Luka 21:34-36) Busana naki ni ky’omughaso erikenga erikunga lya Yesu eri? Kundi omwa buthuku obuthe bwahali ekihugho kya Sitani kibi kikendi thoghothibwa. Abakasimawa na Yehova na Yesu basa babakendi syalhama n’erikalha kera na kera omwa kihugho kihya-kihya.​—Yoane 3:16; 2 Petero 3:13.

^ enu. 4 Mikaeli ni rindi lina lya Yesu Kristo. Eriminya omwatsi mungyi, lebaya Endomeko 23.