Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

ESHUURA YA MWENDA

Emperu y’Ensi Eri Haihi?

Emperu y’Ensi Eri Haihi?

1. Nitubaasa kumanya tuta ekiraabeho omu biro by’omumaisho?

ORAREEBIRE amakuru reero okeebuuza oti: ‘Beitu shi ensi egi neeza nkahi?’ Hariho obubi bwingi kandi nihakira kubaho n’obugwe, ekirikureetera abantu abamwe kuteekateeka ngu emperu y’ensi egi eri haihi. Mbwenu shi ekyo kihikire? Hariho oku turikubaasa kumanya ekiraabeho omu biro by’omumaisho? Eego. N’obu abantu baraabe batarikubaasa kumanya ekirikuza kubaho, Yehova Ruhanga we naabaasa kukimanya. Kurabira omu Baibuli naatugambira ekirikwija kubaho omu biro by’omumaisho.—Isaaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Abeegi ba Yesu bakaba nibenda kumanya ki, kandi Yesu akabagarukamu ata?

2 Baibuli ku erikugamba aha mperu y’ensi, neeba etarikumanyisa emperu y’ensi ei tutwireho, beitu emperu y’obubi. Yesu akeegyesa abantu ngu Obukama bwa Ruhanga nibwija kutegyeka ensi. (Luka 4:43) Abeegi be bakaba nibenda kumanya obu Obukama bwa Ruhanga buraije, n’ahabw’ekyo bakamugira bati: “Tugambire ebi ahu biribeeraho, n’akamanyiso k’okwija kwawe oku kariba.” (Matayo 24:3) Yesu tarabagambiire ekiro kyenyine, kwonka akabagambira ekyabaire nikiija kubaho emperu y’ensi egi etakahikire. Ebi Yesu yaagambire nibyo biriyo nibibaho hati!

3 Eshuura egi neeza kworeka obuhame oburikworeka ngu turi omu biro by’emperu y’ensi egi. Ka tubanze twegye aha rutaro orwabaire omu iguru, ekiraatuhwere kwetegyereza ahabw’enki ensi neeyeyongyera kuba mbi.

ORUGAMBA OMU IGURU

4, 5. (a) Niki ekyabaireho omu iguru ahonaaho Yesu aherize kuba Omugabe? (b) Kurugiirira aha Okushuuruurwa 12:12, hakaba nihaija kubaho ki Sitaane yaaheza kunagwa omu nsi?

4 Omu shuura ya 8 twegire ngu Yesu akaba Omugabe omu iguru omuri 1914. (Danieli 7:13, 14) Ekitabo ky’Okushuuruurwa nikyoreka ekyabaireho kirikugira kiti: ‘Hakabaho orugamba omu iguru, Mikaeli [nari Yesu] na baamaraika be baarwanisa ekijoka [Sitaane]; kandi ekijoka na baamaraika baakyo baabarwanisa.’ * Sitaane na baadaimoni be bakasingurwa kandi baanagwa omu nsi. Teekateeka aha kushemererwa oku baamaraika baagizire! Kandi shi abantu omu nsi? Baibuli neegira ngu bakaba nibaza kugira enaku nyingi. Ahabw’enki? Omuregi aine ekiniga kingi ahakuba ‘naamanya ngu aine obwire bukye.’—Okushuuruurwa 12:7, 9, 12.

5 Omuregi naareeta oburemeezi bwingi omu nsi. Aine ekiniga kingi ahabw’okuba atsigaizeyo obwire bukye, Ruhanga akamwihaho. Ka tureebe ebi Yesu yaagizire ngu bikaba nibiija kubaho omu biro by’emperu.—Reeba Ebirikukiraho 24.

EBIRO BY’EMPERU

6, 7. Nitubaasa kugamba ki aha ntaro n’enjara ebiriho obunaku obu?

6 Entaro. Yesu akagira ati: “Eihanga riryateera erindi ihanga, n’obugabe buryateera obundi bugabe.” (Matayo 24:7) Obunaku obu, abantu baingi bafeereire omu ntaro okukira ira. Okucondooza kumwe kuruga omu kitongore kya Worldwatch nikworeka ngu kuruga omuri 1914, abantu abarikurenga obukaikuru 100 bafeereire omu ntaro. Abantu abaafeereire omu ntaro omu myaka 100 kuruga 1900 kuhika 2000, nibakira emirundi eshatu boona abaafeereire omu ntaro 1,900 etakahikire. Teekateeka aha maganya n’obusaasi bwingi obureetsirweho entaro.

7 Enjara. Yesu akagira ati: “Haryabaho enjara.” (Matayo 24:7) N’obu hati abantu baraabe nibahinga eby’okurya bingi kukira ira, abantu baingi tibaine eby’okurya ebirikumara. Ahabw’enki? Ahabw’okuba abantu tibaine sente z’okugura eby’okurya nari eitaka ririkumara ery’okuhingaho. Abantu abarikurenga akahumbi nibaba bataine esente zirikumara ez’okwebaisaho buri izooba. Ekibiina ky’Amagara eky’Ensi Yoona nikigira ngu abaana nyamwingi nibafa buri mwaka ahabw’okutagira eby’okurya birikumara, kubaasa kuguma baine amagara marungi.

8, 9. Niki ekirikworeka ngu obunabi bwa Yesu oburikukwata aha mitsitsa n’endwara buhikiriire?

8 Emitsitsa. Yesu akaranga ati: “Haryabaho emitsitsa y’amaani.” (Luka 21:11) Obunaku obu, abantu nibaba nibateekateeka ngu nihaija kubaho emitsitsa y’amaani. Kuruga omu gwa 1900, abantu abarikurenga obukaikuru bubiri baitsirwe emitsitsa. N’obu haraabe hariho ebyoma ebirikuhwera kumanya ngu nihaza kubaho omutsitsa, nabwo abantu baingi nibaitwa emitsitsa.

9 Endwara. Yesu akagira ngu hakaba nihaija kubaho ‘orufu’ nari endwara. Ekirikumanyisa ngu haakabaireho endwara z’akabi kaingi zijanjaara ahonaaho kandi ziita abantu baingi. (Luka 21:11) N’obu abashaho baraabe beegire oku barikubaasa kutamba endwara nyingi, hakiriho endwara ezitarikubaasa kutambwa. Okucondooza kumwe nikushoboorora ngu buri mwaka obukaikuru bw’abantu nibaitwa endwara nk’akakonko, omushwija, n’esheshe. Kandi, hariho ezindi endwara nsya nka 30 ezi abashaho bashangire ngu tizirikutambwa.

EMITWARIZE Y’ABANTU OMU BIRO BY’EMPERU

10. Ebiri omu 2 Timoseo 3:1-5 biriyo nibihikiirira bita?

10 Omu 2 Timoseo 3:1-5, nihagira hati: “Omu biro by’aha mperu, haryabaho ebiro by’akabi kaingi.” Entumwa Paulo akashoboorora oku abantu baingi baabaire nibaija kuba nibatwaza omu biro by’emperu. Akagira ngu abantu bakaba nibaija kuba

  • abarikwekunda

  • abakunzi b’esente

  • abarikugomera abazaire baabo

  • entasiima

  • abatarikukunda ab’omu maka gaabo

  • abatarikwerinda

  • enshaarizi

  • abarikukunda kweshemeza okukira Ruhanga

  • abarikweshushaniriza nk’abarikukunda Ruhanga kwonka batarikumworobera

11. Kurugiirira aha biri omu Zaaburi 92:7, niki ekirikwija kuhika aha babi?

11 Ahu orikutuura, abantu nikwo barikutwaza batyo? Omu nsi yoona, baingi nikwo barikutwaza. Kwonka Ruhanga ari haihi kugira eki yaakora. Naaraganisa ati: “Ababi n’obu bamera nk’obunyaatsi, n’enkozi z’ebibi zikagogyera, kwonka n’ab’okuhwerekyerera ebiro byona.”—Zaaburi 92:7.

AMAKURU MARUNGI OMU BIRO BY’EMPERU

12, 13. Ni bintu ki ebi Yehova atwegyeise omu biro by’emperu?

12 Baibuli ekooreka kare ngu omu biro by’emperu, ensi ekaabaire eijwire okubonabona n’obusaasi. Kwonka neegaruka egira ngu hakaabaireho ebintu birungi.

‘Engiri egi ey’Obukama neija kugambwa omu nsi zoona.’—Matayo 24:14

13 Okwetegyereza Baibuli. Nabi Danieli akahandiika aha biro by’emperu ati: ‘Okumanya kuryayeyongyera.’ (Danieli 12:4) Ruhanga akaba naija kubaasisa abantu be kwetegyereza Baibuli okukira oku baabaire nibagyetegyereza. Eki Yehova atwire naakikora okukira munonga kuruga 1914. Nk’eky’okureeberaho, atwegyeise oku eiziina rye riri rikuru, ekigyendererwa eki ainiire ensi, amazima agarikukwata aha kitambo, ei abafu bari, n’okuzooka. Twegire ngu Obukama bwa Ruhanga bwonka nibwo burikubaasa kumaraho oburemeezi bwaitu bwona. Twegire n’oku turikubaasa kugira okushemererwa kandi tukatwaza omu muringo ogurikushemeza Ruhanga. Kwonka shi abaheereza ba Ruhanga nibakoresa bata ebi beegire? Obunabi obundi nibutuha eky’okugarukamu.—Reeba Ebirikukiraho 21 na 25.

14. Amakuru marungi g’Obukama nigabuurirwa nkahi, kandi ni baahi abarikugabuurira?

14 Okubuurira omu nsi yoona. Arikugamba aha biro by’emperu, Yesu akagira ati: “Engiri egi ey’Obukama eryagambwa omu nsi zoona.” (Matayo 24:3, 14) Amakuru g’Obukama nigabuurirwa omu nsi ezirikurenga 230 omu ndimi ezirikurenga 700. Buzima, Abajurizi ba Yehova kuruga “omu mahanga goona n’enganda zoona” nibahwera abantu kumanya Obukama bwa Ruhanga n’eki buraabakorere. (Okushuuruurwa 7:9) Kandi tibarikushashurwa kukora omurimo ogu ogw’okubuurira. N’obu abantu baingi baraabe nibabanga kandi bakabahiiganisa, tihariho ekirikubaasa kubaremesa kubuurira, nk’oku Yesu yaagambire.—Luka 21:17.

NOIJA KUKORA KI?

15. (a) Noikiriza ngu turi omu biro by’emperu, kandi ahabw’enki? (b) Niki ekirikwija kuhika ahari abo abarikworobera Yehova n’abo abatarikumworobera?

15 Noikiriza ngu turi omu biro by’emperu? Obunabi bwingi obw’omu Baibuli buriyo nibuhikiirizibwa obunaku obu. Omu bwire butari bwa hare, Yehova naija kucwamu kwemereza omurimo gw’okubuurira amakuru marungi, reero emperu ehikye. (Matayo 24:14) Emperu niki? Ni Haramagedoni, obu Ruhanga araiheho obubi bwona omu nsi. Yehova naija kukoresa Yesu na baamaraika be kucwekyereza buri omwe orikwanga kumworobera n’omwana we. (2 Abatesalonika 1:6-9) Bwanyima y’ekyo, Sitaane na baadaimoni be nibaija kuba batakihabisa bantu. Kandi abo boona abarikworobera Ruhanga kandi bakaikiriza Obukama bwe nibaija kureeba byona ebi Ruhanga arikuraganisa nibihikiirira.—Okushuuruurwa 20:1-3; 21:3-5.

16. Obu “emperu” eri haihi kuhika, niki eki oine kukora?

16 Ensi egi erikutegyekwa Sitaane juba neija kuhwaho. N’ahabw’ekyo ni kikuru buri omwe kwebuuza ati: ‘Nyine kukora ki?’ Yehova naayenda ngu oyegye bingi kuruga omu Baibuli. Oine kutwara okwega kwawe nka kukuru. (Yohaana 17:3) Abajurizi ba Yehova baine enteerane buri saabiiti kuhwera abantu kwetegyereza Baibuli. Teeraho kuza omu nteerane ezo otarikwosha. (Shoma Abaheburaayo 10:24, 25.) Waayega ngu oine kukora empindahinduka, otakaatiina kuzikora. Waakora empindahinduka ezo, noija kwongyera kugira omukago murungi na Yehova.—Yakobo 4:8.

17. Ahabw’enki nikiija kutangaaza abantu baingi emperu ku eraahikye?

17 Entumwa Paulo akashoboorora ngu okucwekyerezibwa kw’ababi nikwija kubaho abantu baingi batarikukimanya, “nk’omushuma wa nyekiro.” (1 Abatesalonika 5:2) Yesu akagira ngu abantu baingi bakaba nibaija kucwamu kwehuzya obuhame oburikworeka ngu turi omu biro by’emperu. Akagira ati: “Nk’ebiro bya Noa oku byabaire biri, nikwo n’okwija kw’Omwana w’omuntu [nari okwija kw’ebiro by’emperu] kuriba. Ahakuba nk’oku baabaire bari omu biro ebyo ebyabandiize omwegyemure gw’amaizi nibarya kandi nibanywa, nibashwera, nibahingira, okuhitsya aha kiro eki Noa yaataahiireho omu bwato; bakaba bari aho bataine ki barikumanya, okuhitsya obu omwegyemure gw’amaizi gwaizire, gukabatwara boona; n’okwija kw’Omwana w’omuntu nikwo kuriba kutyo.”—Matayo 24:37-39.

18. Yesu akatuha kurabura ki?

18 Yesu akatuhabura ngu ‘emitima yaitu etakaaremesibwa omururu n’obusinzi n’amaganya g’amagara aga.’ Akagira ngu emperu neija kuhika nk’omutego. Kandi akagira ngu neija kuhika “aha bantu boona abatwire omu nsi yoona. Reero yaayongyeraho ati: “Mugume nimureeba obutwire bwona, nimushaba ngu mubaase kukira ebyo byona ebiribaho, n’okwemerera omu maisho g’Omwana w’omuntu.” (Luka 21:34-36) Ahabw’enki ni kikuru kworobera okurabura kwa Yesu? Ahabw’okuba ebiro bitari bya hare, ensi ya Sitaane neija kucwekyerezibwa. Abo bonka abu Yehova na Yesu barikusiima, nibo baraahonokeho aha mperu reero bakaza omu nsi ensya.—Yohaana 3:16; 2 Petero 3:13.

^ kacw. 4 Mikaeli n’eiziina rya Yesu Kristo erindi. Okumanya ebindi, reeba Ebirikukiraho 23.