1. Ko ni bukhu iponi yomwe ingatithandize kudziwa vakutsogolo?

IMWEPO mudabveserako kale nkhani pa wailesi panango pa TV, muchidzibvunza kuti: ‘Ko dziko mweyi inkuyenda kuponi?’ Mabvuto ya khaindi na khaindi ya ntsiku zino, yankuwonesa kuti dziko yasala pang’ono kupera. Ko tadziwa tani? Podiya kuti wanthu angakwaniselini kudziwa vakutsogolo, koma Yahova Mulungu angakwanise. Iye achaphatisira basa Baibolo pakutithandiza kudziwa tsogolo yathu na ya dziko yapasi.​—Yesaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Ko wopfunzira wa Yesu angada kudziwa chani, ndipo iye adawadawira tani?

² Baibolo ikambati dziko idzapere, ichathandawuzalini kuti dziko yapasi ndiyo idzapere, koma vinthu voyipa. Yesu angapfunzisa wanthu kuti Ufumu wa Mulungu udzatonge dziko yose yapasi. (Luka 4:43) Wopfunzira wake angada kudziwa kuti nilini pati Ufumu moyu udzabwere. Iwo adabvunza Yesu kuti: ‘Ko nilini pati vidzachitike vinthu vimwevi, ndipo chizindikiro cha kukhalapo kwanu chidzakhale chani?’ (Mateyu 24:3) Yesu alibe kuwawuza ntsiku chayiyo, koma adawawuza vinthu vomwe vidzachitike dziko ikadzasala pang’ono kupera. Vinthu vomwe Yesu adanena vinkuchitika ntsiku zino.

³ Msolo uno tikambirane vinthu vomwe vinkuwonesa kuti dziko yasala pang’ono kupera. Chakuyamba, tichadekana kudziwa va  nkhondo yomwe idachitika kudzulu. Tikateno tibvese ndawa yake mabvuto yawanda padziko.

4, 5. (a) Ko nchani chidachitika Yesu padakhala Mpfumu kudzulu? (b) Mwakubverana na Chivumbulutso 12:12, nchani chidachitikira dziko padandoti Satana wathusiwa padziko yapasi?

⁴ Mu msolo 8 tidapfunza kuti Yesu adakhala Mpfumu kudzulu mu gole ya 1914. (Danieli 7:13, 14) Bukhu ya Chivumbulutso ichatiwuza vomwe vidachitika. Ichati: ‘Kudzulu kudayambika nkhondo: Mikayeli [kuthandawuza Yesu] na angelo wake adamenyana na chinyoka [Satana]. Chinyoka na angelo wachene chidamenya nkhondo.’ * Satana na viwanda vake adakundiwa achithusiwa padziko yapasi. Ndoganizirani momwe angelo adakondwera pomwe Satana padachosewa kudzulu. Ko vimwevi vidakhudza tani wanthu padziko yapasi? Baibolo ichati mabvuto yankuwanda ndawa Satana ni wokalipa maninge ‘pakudziwa kuti wandosala na kanthawe kadiki-diki.’​—Chivumbulutso 12:7, 9, 12.

⁵ Ntsiku zino Satana ankubweresa mabvuto yazinji padziko. Iye niwokalipa maninge ndawa ‘wandosala na kanthawe kadiki-diki’ kuti achenekewe. Naboni tikambirane vomwe Yesu adanena kuti vidzachitike muntsiku zomalizira.​—Wonani mawu yakumapeto 24.

6, 7. Ko nkhani ya nkhondo na njala yafika paponi ntsiku zino?

⁶ Nkhondo. Yesu adanena kuti: ‘Khaindi idzaukirane na khaindi iyake, ufumu na ufumu uyake.’ (Mateyu 24:7)  Wanthu womwe achafa pa nkhondo ntsiku zino ni azinji maninge kuposha wanthu womwe adafa magole yapita kumbuyo. Bungwe inango idapereka lipoti yakuti, wanthu womwe adafa pa nkhondo kuyambira mu 1914 ni woposha 100 midyawu. Wanthu womwe adafa pa nkhondo m’magole ya 100, nkhondo zoyambira mu gole ya 1.900 mpakana 2.000 ni azinji maninge kuphatanidza katatu kuposha chiwerengero cha wanthu womwe adafa m’magole ya 1.900 kumbuyo. Ndoganizirani chisoni chanacho wanthu womwe adaluza azibale na anzawo kunkhondo!

⁷ Njala. Yesu adanena kuti: ‘Kudzakhale njala.’ (Mateyu 24:7) Podi kuti ntsiku zino padziko yapasi pana chakudya chizinji, wanthu azinji alibe chakudya chakukwana. Ndawa chani? Ndawa alibe mali zakukwana kuti agulire chakudya olo malo yakukwana kuti alimepo. Mwakubverana na Bungwe yowona va umoyo padziko yose, wana mamidyawu yazinji achafa gole iliyose ndawa yosowa chakudya chakukwana chomwe chingawathandize kuti akhale na moyo wathanzi.

8, 9. Ko nchani chinkuwonesa kuti mawulosi yomwe Yesu adalewa pankhani ya vivomezi na matenda yankukwanirisika?

 ⁸ Vivomezi. Yesu adanena kuti: ‘Kudzachitike vivomezi vamphanvu.’ (Luka 21:11) Gole iliyose kunkuchitika vivomezi vizinji vamphanvu. Kundochokera mu gole ya 1.900, wanthu woposha 2 midyawu adafa ndawa ya vivomezi. Olo kuti ntsiku zino kuli mashasha yodziwa kankulumize kuti kuchitike vivomezi, wanthu azinji ankupitiriza kufa na vivomezi.

⁹ Matenda. Yesu adaleweratu kuti ‘kudzakhale miliri.’ Pamwapa angathandawuza kuti kudzakhale matenda yoshupa, yofalikira mwakankulumize ndipo yadzaphe wanthu azinji. (Luka 21:11) Podiya kuti manfulumero yankupfunzira njira zopolesera matenda yazinji, koma yanango ankukangiwa kuyapolesa. Ndipo lipoti inango idati gole iliyose wanthu mamidyawu yazinji achafa na matenda yachifuwa chabefu, malaria na kolera. Kuthumizira mwapa, manfulumero yabukira matenda yanango yoposha 30, ndipo yanango yakalibe mankhwala yake.

10. Ko lemba ya 2 Timoteyo 3:1-5, inkukwanirisika tani ntsiku zino?

¹⁰ Pa 2 Timoteyo 3:1-5, Baibolo ichanena kuti: ‘Ntsiku zomalizira zidzakhale nthawe yapadera na yoshupa kukhala.’ Ndipo mtumi Paulo adafotokoza makhalidwe ya wanthu azinji mu ntsiku zomalizira. Adalewa kuti wanthu adzakhale

• wodzikonda

• wokonda mali

• wosabvera abareki

• wosakhulupirika

• wosakonda azibale wawo

• wosadziletsa

• wochitisa mantha

• wokonda vosangalasa m’malo mokonda Mulungu

• ninge apemphera koma achalamba kuchinja

11. Mwakubverana na Salimo 92:7, ko wanthu wakuyipa adzachitiwe tani?

¹¹ Ko wanthu azinji alilini tene m’muyi mwanu? Padziko yose yapasi wanthu azinji anamakhalidwe mwaya. Koma Mulungu avimalise manje-manje. Iye adapolomisa kale kuti: ‘Wanthu woyipa akambadzaphukira ninge uswa, ndipo  wanthu wocheneka ayawo akambadzaphukira ninge mafololi, ankuphukira kuti adzachenekewe mpakana kale-kale.’​—Salimo 92:7.

12, 13. Ni vinthu viponi vomwe Yahova watipfunzisa ntsiku zomalizira zino?

¹² Baibolo idaleweratu kuti ntsiku zomalizira mabvuto yadzanyanye kuwanda padziko yose. Koma idalewa pomwe kuti panthawe mweyi pambadzachitike vinthu vabwino.

¹³ Kubvesesa bwino Baibolo. Mneneri Danieli adalewa kuti mu ntsiku zomalizira wanthu ‘adzadziwe vinthu vizinji vazedi.’ (Danieli 12:4) Iye angathandawuza kuti Mulungu adzathandize atumiki wake kubvesesa bwino-bwino Baibolo kuposha poyamba. Yahova wawathandiza atumiki wake kubvesa bwino Baibolo kundochokera mu 1914. Mwakulinganiza, watidziwisa kudikana kwa dzina yake, chomwe adasikira dziko yapasi, kudziwa chaivo pa ntsembe ya Yesu, vomwe vichachitika munthu akafa nakuti wakufa adzamukisiwe. Tapfunzira pomwe kuti ni boma ya Mulungu yokha yomwe idzamalise kubonera. Yahova watipfunzisa mwatingakhalire wokondwa na mwatingachitire vomwe iye achada. Tsono atumiki wa Mulungu achatewedza tani vomwe apfunzira? Pali ulosi unango womwe unkudawira mbvunzo moyu.​—Wonani mawu yakumapeto 21 na 25.

14. Ko ntontholo wabwino unkulalikiriwa mumadziko yangasi? Ni mbani ankulalikira?

¹⁴ Basa yolalikira padziko yose. Polewa vati vidzachitike ntsiku zomaliza Yesu adati: ‘Ntontholo wabwino moyu wa Ufumu udzalalikiriwe padziko yose yapasi komwe kuna wanthu.’ (Mateyu 24:3, 14) Manjewuno, ntontholo wabwino wolewa va Ufumu unkulalikiriwa mumadziko yoposha 230, muviseweredwe voposha 700. Padziko yose, Mboni za Yahova zochokera ‘mudziko iliyose na dzinza iliyose’ ankuthandiza  wanthu kudziwa kuti Ufumu wa Mulungu ni chani na vomwe udzatichitire. (Chivumbulutso 7:9) Iwo achapfunzisa wanthu fovolo. Yesu adaleweratu kuti wanthu azinji adzazondane nawo, koma vimwevi vingakangiselini basa yolalikira.​—Luka 21:17.

15. (a) Ko nchani chinkukutsimikizirani kuti tiridi kumapeto? (b) Ko nchani chati chidzachitikire wanthu wobvera Yahova na omwe achamubveralini?

¹⁵ Ko imwepo munkutsimikiza kuti tiridi kumapeto? Mawulosi ya m’Baibolo pa nkhani ya ntsiku zomalizira yankuchitika kale ntsiku zino. Manje-manje Mulungu aimise basa yolalikira ntontholo wabwino ndipo ‘mapeto’ yafikiretu. (Mateyu 24:14) Baibolo ikambalewa va mapeto, inkulewa va nkhondo ya Arumagedo. Pa Arumagedo, Yahova adzaphatise basa Yesu na angelo wokhulupirika kuti achose voyipa na kucheneka wanthu wosabvera Yahova na Yesu. (2 Atesalonika 1:6-9) Akadzateno, Satana na viwanda vake adzasokonezelini pomwe wanthu. Wanthu wose wobvera Mulungu ndipo achada kutongewa na Ufumu wake adzakondwe na vose vabwino vomwe Mulungu wapolomisa.​—Chivumbulutso 20:1-3; 21:3-5.

16. Pakuti mapeto yafika, ko muchadikana kuchita chani?

¹⁶ Dziko ya Satana ipere manje-manje. Ndipomwapa vingakhale bwino kudzibvunza kuti, ‘ko manjewuno ningachite chani kuti nidzapulumuke?’ Yahova achada kuti mupfunzire mwakukwana mpfundo za m’Baibolo. Ndipomwapa mumbaitengere siriyasi pfunziro ya Baibolo. (Yohane 17:3) Sondo iliyose Mboni za Yahova zichasonkhana na chakulinga chakuti zibvesese bwino-bwino Baibolo. Vingakhale bwino kuti imwepo mumbasonkhane nase nthawe zose. (Lewengani Aheberi 10:24, 25.) Peno vamwapfunzira m’Baibolo vakuchitisani kuwona kuti muchadekana kuchinja khalidwe yanu, muchite vimwevi kankulumize.  Mukateno ushamwali wanu na Yahova udzalimbe.​—Yakobo 4:8.

17. Ko ndawa chani kuchenekewa kwa wanthu woyipa kudzadzidzimuse wanthu azinji?

¹⁷ Mtumi Paulo adafotokoza kuti kuchenekewa kwa wanthu wakuyipa kudzayambe mwadzidzidzi, ‘ninge mwiyinfikira mbava usiku.’ (1 Atesalonika 5:2) Yesu adaleweratu kuti wanthu azinji adzanyalanyaze utowa kuti tili mu ntsiku zomalizira. Iye adati: ‘Ninga mwevenzere mu tsiku za Nowa, ni chibodzi-bodzi na kukhalako kwa Mwana wa munthu [panango kuti ntsiku zomalizira]. Chigumula chikanati kufika, wanthu angadya na kumwa. Amuna angalowola ndipo akazi angalowodwa, mpakana ntsiku yomwe Nowa adangena muchingalawa. Wanthu adanyalanyaza vomwe vingachitika mpakana chigumula chidafika nkuwapheratu wose. Vidzakhale pomwe tene na kukhalapo kwa Mwana wa munthu.’​—Mateyu 24:37-39.

18. Ko ni chenjezo iponi yomwe Yesu adapereka?

¹⁸ Yesu adatichenjeza kuti osati timbatangwanike na ‘kudya maninge, kumwa maninge na nkhawa za moyo.’ Adalewa soti kuti mapeto ya dziko yadzafike modzidzimusa ninge ‘msampha.’ Adati ntsiku mwiyo ‘idzafikire nkhope zose za padziko yapasi.’ Ndipo adayingizira kuti: ‘Ndipomwapa khalani maso ndipo mumbapemphere kwa Mulungu mwa kumugwigwirira [panango kuti motsimikiza] nthawe zose, kuti mudzakwanise kuyimirira pamaso pa Mwana wa munthu.’ (Luka 21:34-36) Ndawa chani tichadekana kubvera chenjezo ya Yesu mweyi? Ndawa yakuti manje-manje dziko ya Satana ichenekewe. Wanthu womwe Yahova na Yesu achawawona kuti achachita vabwino ndiwo wati adzapulumusiwe nkutambira moyo wosapera mudziko inyowani.​—Yohane 3:16; 2 Petulo 3:13.