1.‏ اَسی مستقبل بارے کیس طرحاں جان سکنے آں؟‏

خبراں سُن دے ویلے کئی واری اَسی سوچنے آں کہ دُنیا دے حالات تے بوہت ای خراب ہو گئے نیں۔‏ ہر پاسے دُکھ تکلیفاں تے ظلم اے جدی وجہ توں کجھ لوک سوچدے نیں کہ ایہہ دُنیا ختم ہون والی اے۔‏ پر کیہہ ایہہ گل صحی اے؟‏ کیہہ اَسی کسے طرحاں جان سکنے آں کہ مستقبل چ کیہہ ہوئے گا؟‏ جی بالکل۔‏ انسان تے ایس سلسلے چ کجھ نئیں دَس سکدے پر یہوواہ خدا ضرور دَس سکدا اے۔‏ اوہنے اپنے کلام،‏ بائبل چ دَسیا اے کہ زمین دا تے انساناں دا مستقبل کیہو جیہا ہوئے گا۔‏—‏یسعیاہ 46:‏9،‏ 10؛‏ یعقوب 4:‏14‏۔‏

2،‏ 3.‏ (‏الف)‏ یسوع مسیح دے شاگرد کیہہ جاننا چاہندے سن؟‏ (‏ب)‏ یسوع مسیح نے شاگرداں نُوں کیہہ جواب دِتا؟‏

² جدوں اَسی پاک کلام چ پڑھنے آں کہ ایہہ دُنیا ختم ہون والی اے تے ایہدا مطلب ایہہ نئیں کہ زمین ختم ہو جائے گی سگوں ایہدا مطلب ایہہ وے کہ زمین اُتے پھیلی ہوئی بُرائی ختم ہو جائے گی۔‏ یسوع مسیح نے کہیا سی کہ خدا دی بادشاہی زمین تے حکمرانی کرے گی۔‏ (‏لُوقا 4:‏43‏)‏ اوہناں دے شاگرد جاننا چاہندے سن کہ ایہہ بادشاہی کدوں آئے گی۔‏ ایس لئی اوہناں نے یسوع مسیح نُوں پچھیا کہ ایہہ گلاں کدوں ہون گیاں تے تواڈی موجودگی تے دُنیا دے آخری زمانے دی نشانی کیہہ ہوئے گی؟‏ (‏متی 24:‏3‏)‏ یسوع مسیح نے شاگرداں نُوں ایہہ تے نئیں سی دَسیا کہ دُنیا کیس دن یاں کیس تریخ تے ختم ہوئے گی پر اوہناں نے ایہہ ضرور دَسیا سی کہ ایہدے ختم ہون توں پہلاں کیہہ کجھ ہوئے گا۔‏ یسوع مسیح نے جیہڑ‌یاں گلاں دا ذکر کیتا اوہ اَج پوریاں ہو رہیاں نیں۔‏

³ ایس باب چ اَسی غور کراں گے کہ ایس گل دا کیہہ ثبوت اے کہ ایہہ دُنیا بوہت چھیتی ختم ہون  والی اے۔‏ پر ایس توں پہلاں،‏ آؤ اِک ایسی جنگ بارے گل کریئے جیہڑ‌ی اسمان تے ہوئی سی۔‏ ایس طرحاں سانوں پتہ چلے گا کہ اَج کل دُنیا دے حالات اینے خراب کیوں نیں۔‏

4،‏ 5.‏ (‏الف)‏ جدوں یسوع مسیح اسمان تے بادشاہ بنے تے ایہدے فوراً بعد کیہہ ہویا؟‏ (‏ب)‏ مکاشفہ 12:‏12 دے مطابق جدوں شیطان نُوں زمین تے سُٹیا گیا تے ایہدا زمین تے کیہہ اثر ہویا؟‏

⁴ باب نمبر 8 چ اَسی سکھیا سی کہ یسوع مسیح 1914 چ اسمان تے بادشاہ بنے۔‏ (‏دانی‌ایل 7:‏13،‏ 14‏)‏ اوہدوں جو کجھ ہویا اوہدے بارے مکاشفہ دی کتاب چ لکھیا اے کہ اسمان تے جنگ چھڑ گئی۔‏ میکائیل [‏یعنی یسوع]‏ تے اوہناں دے فرشتیاں نے اژدہے [‏یعنی شیطان]‏ نال جنگ کیتی تے اژدہے تے اوہدے فرشتیاں نے اوہناں نال جنگ کیتی۔‏ * شیطان تے اوہدے فرشتے جنگ ہار گئے تے اوہناں نُوں زمین تے سُٹ دِتا گیا۔‏ ایہدے بعد اسمان تے موجود فرشتیاں نے بڑی خوشی منائی۔‏ پر ایس جنگ دا زمین تے کیہہ اثر ہویا؟‏ پاک کلام چ دَسیا گیا اے کہ زمین تے انساناں لئی مشکلاں ہور ودھ گئیاں کیونکہ شیطان بوہت غصے وچ اے تے اوہنوں پتہ اے کہ اوہدے کول ہُن تھوڑا ای وقت رہ گیا اے۔‏—‏مکاشفہ 12:‏7،‏ 9،‏ 12‏۔‏

⁵ شیطان زمین دے حالات خراب کرن دی پوری کوشش کر رہیا اے۔‏ اوہ غصے چ ایس لئی اے کیونکہ خدا اوہنوں بوہت چھیتی ختم کرن والا اے۔‏ آؤ،‏ ہُن ایہہ ویکھئے کہ یسوع مسیح نے آخری زمانے بارے کیہہ دَسیا سی۔‏—‏کتاب دے آخر چ نکتہ نمبر 24 نُوں ویکھو۔‏

6،‏ 7.‏ ساڈے زمانے چ جنگاں تے کال دا لوکاں اُتے کیہہ اثر ہویا اے؟‏

⁶ جنگ۔‏ یسوع مسیح نے کہیا سی کہ قوماں اِک دُوجے تے چڑھائی کرن گیاں تے حکومتاں  اِک دُوجے دے خلاف اُٹھ کھلون گیاں۔‏ (‏متی 24:‏7‏)‏ جنگ دی وجہ توں جِنّے لوک ساڈے زمانے چ مرے نیں اونے کسے ہور زمانے چ نئیں مرے۔‏ اِک مشہور اِدارے دی رپورٹ دے مطابق 1914 توں جنگاں چ 10 کروڑ توں زیادہ لوک مارے گئے نیں۔‏ ایہدا مطلب اے کہ پہلی صدی توں لے کے 19ویں صدی تک یعنی 1900 سالاں چ جنگاں دی وجہ توں جِنّے لوک مرے نیں اوس توں تِن گُنا زیادہ لوک 20ویں صدی چ یعنی صرف 100 سالاں چ مرے نیں۔‏ ذرا سوچو کہ جنگاں دی وجہ توں لکھاں لوکاں نُوں کِنّی زیادہ تکلیف سہنی پئی اے۔‏

⁷ کال۔‏ یسوع مسیح نے کہیا سی کہ تھاں تھاں کال پین گے۔‏ (‏متی 24:‏7‏)‏ اَج کل پہلے نالوں کِتے زیادہ اناج پیدا کیتا جاندا اے پر فیر وی بوہت سارے لوک بُھکھے سوندے نیں۔‏ ایہدی وجہ ایہہ وے کہ اوہناں کول یاں تے کھان‌پِین دِیاں شیواں خریدن جوگے پیسے نئیں ہوندے یاں فیر فصل اُگاؤن لئی زمین نئیں ہوندی۔‏ پوری دُنیا چ 1 ارب توں زیادہ لوک ایہو جہے نیں جنہاں دی اِک دن دی کمائی 1 ڈالر [‏تقریباً 100 روپے]‏ توں وی گھٹ اے۔‏ صحت دے عالمی اِدارے دے مطابق ہر سال لکھاں بچے خوراک دی کمی دی وجہ توں مر جاندے نیں۔‏

8،‏ 9.‏ بھوچالاں تے بیماریاں بارے یسوع مسیح دِیاں پیشین‌گوئیاں کیویں پوریاں ہو رہیاں نیں؟‏

 ⁸ بھوچال۔‏ یسوع مسیح نے کہیا سی کہ وڈے وڈے بھوچال آؤن گے۔‏ (‏لُوقا 21:‏11‏)‏ ہر سال بوہت سارے وڈے بھوچال آؤندے نیں۔‏ سن 1900 توں لے کے ہُن تک 20 لکھ توں زیادہ لوک بھوچالاں دی وجہ توں مر چُکے نیں۔‏ بھانویں کہ نوِیاں نوِیاں مشیناں دی مدد نال بھوچالاں دا پہلے توں ای پتہ لایا جا سکدا اے پر فیر وی بھوچال بوہت سارے لوکاں دی موت دا سبب بن دے نیں۔‏

⁹ بیماریاں۔‏ یسوع مسیح نے کہیا سی کہ وباواں پھیلن گیاں۔‏ ایس توں پتہ چلدا اے کہ خطرناک بیماریاں تیزی نال پھیلن گیاں جدی وجہ توں بوہت سارے لوک مرن گے۔‏ (‏لُوقا 21:‏11‏)‏ بھانویں کہ ڈاکٹراں نے بوہت ساریاں بیماریاں دا علاج لبھ لیا اے پر حالے وی کجھ بیماریاں لاعلاج نیں۔‏ حالے وی ہر سال لکھاں لوک ٹی‌بی،‏ ملیریے تے ہیضے دی وجہ توں مر جاندے نیں۔‏ ایہدے علاوہ ڈاکٹراں نے 30 نوِیاں بیماریاں دا پتہ لایا اے جنہاں چوں کجھ دا تے علاج ہے ای نئیں۔‏

10.‏ دُوجا تیمُتھیُس 3:‏1-‏5 چ لکھی پیشین‌گوئی ساڈے زمانے چ کیویں پوری ہو رہی اے؟‏

¹⁰ پاک کلام چ 2-‏تیمُتھیُس 3:‏1-‏5 چ دَسیا گیا اے  کہ آخری زمانے چ مشکل وقت آئے گا۔‏ ایہناں ایتاں چ پولس رسول نے دَسیا کہ آخری زمانے چ لوک کیہو جہے ہون گے۔‏ اوہناں کہیا کہ لوک ہون گے:‏

• مطلبی

• پیسے نُوں پیار کرن والے

• ماں باپ دے نافرمان

• بےوفا

• خاندانی محبت توں خالی

• اپنے آپ تے قابو نہ رکھن والے

• ظالم تے وحشی

• خدا دی بجائے موج‌مستی نُوں پیار کرن والے

• ویکھن چ خداپرست پر کماں توں خدا دے خلاف

11.‏ زبور 92:‏7 دے مطابق بُرے لوکاں نال کیہہ ہوئے گا؟‏

¹¹ کیہہ تواڈے علاقے چ رہن والے لوک وی ایہو جہے نیں؟‏ پوری دُنیا چ بوہت سارے لوک ایہو جہے ای نیں۔‏ پر خدا بوہت چھیتی ایہو جہے لوکاں نُوں ختم کر دَوے گا۔‏ اوہنے اپنے کلام چ دَسیا اے کہ جدوں شریر گھاہ وانگوں اُگدے نیں تے سارے بدکار ودھدے پھلدے نیں تے ایہہ ایس لئی ہوندا اے کہ اوہ ہمیشاں لئی فنا ہو جان۔‏—‏زبور 92:‏7‏۔‏

12،‏ 13.‏ یہوواہ خدا نے آخری زمانے چ سانوں کیہڑیاں گلاں سکھائیاں نیں؟‏

¹² پاک کلام چ پیشین‌گوئی کیتی گئی سی کہ آخری زمانے چ دُنیا دُکھاں تے تکلیفاں نال بھری ہوئے گی۔‏ پر ایہدے چ ایہہ وی دَسیا گیا اے کہ آخری زمانے چ کجھ چنگیاں گلاں وی ہون گیاں۔‏

¹³ پاک کلام چ لکھیاں گلاں بارے لوکاں دا علم ودھے گا۔‏ دانی‌ایل نبی نے آخری زمانے بارے لکھدے ہوئیاں کہیا سی کہ اوس ویلے دانش‌افزوں ہوئے گی یعنی علم ودھے گا۔‏ (‏دانی‌ایل 12:‏4‏)‏ ایہہ گل بالکل سچ اے کیونکہ خدا نے اپنے بندیاں نُوں ایس قابل بنایا اے کہ اوہ اوہدے کلام نُوں پہلے توں بوہتا چنگی طرحاں سمجھ سکن۔‏ یہوواہ خدا نے ایہہ کم خاص طور تے 1914 توں کیتا اے۔‏ مثال دے طور تے اوہنے اپنے بندیاں نُوں سکھایا اے کہ اوہدے ناں دی اہمیت کیہہ اے،‏ زمین لئی اوہدا مقصد کیہہ اے،‏ اوہنے فدیے دا اِنتظام کیویں کیتا اے،‏ مرن توں بعد انساناں نال کیہہ ہوندا اے تے مُردیاں نُوں کیویں زندہ کیتا جائے گا۔‏ اوہنے سکھایا اے کہ انساناں دے سارے مسئلے صرف اوہدی بادشاہی حل کرے گی۔‏ اوہنے ایہہ وی سکھایا اے کہ اَسی خوش کیویں رہ سکنے آں تے اوہدی مرضی تے کیویں چل سکنے آں۔‏ پر خدا دے بندیاں نے جیہڑ‌یاں گلاں سکھیاں نیں،‏ کیہہ اوہ ایہہ گلاں دُوجیاں نُوں وی سکھاؤندے نیں؟‏ ایہدا جواب پاک کلام دی اِک ہور پیشین‌گوئی توں مِلدا اے۔‏—‏کتاب دے آخر چ نکتہ نمبر 21 تے 25 نُوں ویکھو۔‏

14.‏ بادشاہی دی خوش‌خبری کتھے سنائی جا رہی اے تے ایہہ خوش‌خبری کون سنا رہے نیں؟‏

¹⁴ پوری دُنیا چ خوش‌خبری سنائی جائے گی۔‏ یسوع مسیح نے آخری زمانے بارے گل کردے ہوئیاں کہیا سی کہ بادشاہی دی خوش‌خبری دی مُنادی ساری دُنیا چ کیتی جائے گی۔‏ (‏متی 24:‏3،‏ 14‏)‏ اَج کل بادشاہی دی خوش‌خبری دی مُنادی 230 توں زیادہ مُلکاں وچ تے 700 توں زیادہ زباناں وچ ہو رہی اے۔‏ پوری دُنیا چوں فرق فرق قوماں تے قبیلیاں نال تعلق رکھن والے یہوواہ دے گواہ لوکاں نُوں دَسدے نیں کہ خدا دی بادشاہی کیہہ اے تے ایہہ انساناں لئی کیہہ کجھ کرے گی۔‏ (‏مکاشفہ 7:‏9‏)‏ یہوواہ دے گواہ ایہہ کم بالکل مُفت کردے نیں۔‏ ایہہ سچ اے کہ بوہت سارے لوک یہوواہ دے گواہواں  توں نفرت کردے نیں تے اوہناں نُوں ستاؤندے نیں۔‏ (‏لُوقا 21:‏17‏)‏ پر یسوع مسیح دی پیشین‌گوئی دے مطابق کوئی وی یہوواہ دے گواہواں نُوں بادشاہی دی خوش‌خبری سناؤن توں روک نئیں سکدا۔‏

15.‏ (‏الف)‏ کیہہ تُسی من دے او کہ اَسی آخری زمانے چ رہ رہے آں؟‏ تُسی ایہہ کیوں من دے او؟‏ (‏ب)‏ اوہناں لوکاں نال کیہہ ہوئے گا جیہڑ‌ے خدا دا کہنا نئیں من دے؟‏ (‏ج)‏ اوہناں لوکاں نال کیہہ ہوئے گا جیہڑ‌ے خدا دے حکماں تے چلدے نیں؟‏

¹⁵ کیہہ تُسی من دے او کہ اَسی آخری زمانے چ رہ رہے آں؟‏ آخری زمانے بارے پاک کلام دِیاں بوہت ساریاں پیشین‌گوئیاں پوریاں ہو رہیاں نیں۔‏ بوہت چھیتی یہوواہ خدا خوش‌خبری دی مُنادی روک دَوے گا تے فیر خاتمہ آئے گا۔‏ (‏متی 24:‏14‏)‏ خاتمہ کیہہ اے؟‏ ایہہ ہرمجِدّون دی جنگ اے جدے چ خدا ہر طرحاں دی بُرائی نُوں جڑوں ختم کر دَوے گا۔‏ یہوواہ خدا اپنے پُتر یسوع مسیح تے اوہناں دے طاقت‌ور فرشتیاں دے ذریعے اوہناں سارے لوکاں نُوں ختم کر دَوے گا جیہڑ‌ے اوہدا تے یسوع مسیح دا کہنا نئیں من دے۔‏ (‏2-‏تھسلُنیکیوں 1:‏6-‏9‏)‏ ایہدے بعد شیطان تے بُرے فرشتے لوکاں نُوں گمراہ نئیں کرن گے۔‏ جیہڑ‌ے لوک خدا دے حکماں تے چلدے نیں تے اوہدی بادشاہی نُوں قبول کردے نیں اوہ ویکھن گے کہ خدا اپنے ہر وعدے نُوں کیویں پورا کردا اے۔‏—‏مکاشفہ 20:‏1-‏3؛‏ 21:‏3-‏5‏۔‏

16.‏ کیونکہ ایہہ دُنیا بوہت چھیتی ختم ہون والی اے ایس لئی توانوں کیہہ کرنا چاہی دا اے؟‏

¹⁶ بوہت چھیتی شیطان دی ایہہ دُنیا ختم ہو جائے گی۔‏ ایس لئی اپنے آپ کولوں ایہہ سوال پچھنا بوہت ضروری اے کہ مینوں کیہہ کرن دی لوڑ اے؟‏ یہوواہ خدا چاہندا اے کہ تُسی اوہدے کلام بارے زیادہ توں زیادہ سکھو۔‏ تواڈے لئی ضروری اے کہ تُسی پاک کلام دی تلیم حاصل کرن دی اہمیت نُوں سمجھو۔‏ (‏یوحنا 17:‏3‏)‏ ہر ہفتے یہوواہ دے گواہواں دِیاں عبادتاں ہوندیاں نیں جنہاں دے ذریعے لوک پاک کلام نُوں ہور چنگی طرحاں سمجھن دے قابل ہوندے نیں۔‏ ایس لئی ایہناں عبادتاں چ جان دی پوری کوشش کرو۔‏ ‏(‏عبرانیوں 10:‏24،‏ 25 نُوں پڑھو۔‏)‏ جے توانوں لگدا اے کہ توانوں اپنی زندگی چ کجھ تبدیلیاں کرن دی لوڑ اے تے ایہہ تبدیلیاں کرن چ ذرا وی دیر نہ کرو۔‏ جیویں جیویں  تُسی اپنی زندگی یہوواہ خدا دی مرضی دے مطابق ڈھالدے جاؤ گے،‏ اوہدے نال تواڈی دوستی گُوڑھی ہوندی جائے گی۔‏—‏یعقوب 4:‏8‏۔‏

17.‏ جدوں ایہہ دُنیا ختم ہوئے گی تے بوہت سارے لوک حیران کیوں ہون گے؟‏

¹⁷ پولس رسول نے کہیا سی کہ بُرے لوکاں دا خاتمہ اوس ویلے ہوئے گا جدوں ایہدی توقع وی نئیں ہوئے گی۔‏ اوہناں دی گل دا مطلب ایہہ سی کہ جیویں سانوں ایہہ پتہ نئیں ہوندا کہ چور رات نُوں کیہڑے ویلے آئے گا اونویں ای سانوں ایہہ پتہ نئیں کہ ایس دُنیا دا خاتمہ ٹھیک کیہڑے ویلے آئے گا۔‏ (‏1-‏تھسلُنیکیوں 5:‏2‏)‏ یسوع مسیح نے دَسیا سی کہ بوہت سارے لوک ایس گل دے ثبوتاں نُوں نئیں منن گے کہ اَسی آخری زمانے چ رہ رہے آں۔‏ اوہناں نے کہیا کہ انسان دے پُتر دی موجودگی نوح دے زمانے وانگوں ہوئے گی کیونکہ طوفان دے آؤن توں پہلے وی لوک کھان‌پِین تے شادیاں کرن کراؤن چ لگے ہوئے سن جدوں تک کہ نوح کشتی چ نہ گئے۔‏ تے لوک اوس ویلے تک لاپرواہ رہے جدوں تک طوفان نئیں آیا تے جدوں طوفان آیا تے اوہ سارے ڈُب کے مر گئے۔‏ انسان دے پُتر دی موجودگی دے دوران وی اِنج ای ہوئے گا۔‏—‏متی 24:‏37-‏39‏۔‏

18.‏ لُوقا 21:‏34-‏36 چ یسوع مسیح نے کیہڑی نصیحت کیتی؟‏

¹⁸ یسوع مسیح نے سانوں ایس گل توں خبردار کیتا کہ اَسی حد توں زیادہ کھانا کھان تے بےتحاشا شراب پِین تے زندگی دِیاں فکراں وچ کھب نہ جائیے۔‏ اوہناں نے دَسیا کہ دُنیا دا خاتمہ اِک پھندے وانگوں اچانک تواڈے سر تے آ پونچے گا۔‏ فیر اوہناں ایہہ وی کہیا کہ خاتمہ اوہناں سارے لوکاں تے آئے گا جیہڑ‌ے زمین تے وَسدے نیں۔‏ ایہدے بعد اوہناں نے نصیحت کیتی کہ چوکس رہوو تے ہر ویلے اِلتجا یعنی دل دی گہرائی نال دُعا کردے رہوو تاکہ تُسی اوہناں ساریاں گلاں توں بچ سکو جیہڑ‌یاں ضرور ہون گیاں تے انسان دے پُتر دے سامنے کھلو سکو۔‏ (‏لُوقا 21:‏34-‏36‏)‏ یسوع مسیح دی ایس نصیحت تے دھیان دینا کیوں ضروری اے؟‏ کیونکہ بوہت چھیتی شیطان دی ایہہ دُنیا تباہ ہو جائے گی۔‏ پر بچن گے صرف اوہی جنہاں توں یہوواہ خدا تے یسوع مسیح خوش ہون گے۔‏ تے ایہناں لوکاں نُوں ای نوِیں دُنیا چ ہمیشاں دی زندگی ملے گی۔‏—‏یوحنا 3:‏16؛‏ 2-‏پطرس 3:‏13‏۔‏