Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 9

Cá mundu mana alli puchucanánpaj, ¿ashcachu chusan?

Cá mundu mana alli puchucanánpaj, ¿ashcachu chusan?

1. Sucédej ʼrisckanta astaan ñauckeman, ¿maypi aprendeyta atíysh?

 NOTICIASTA ckaas quisas tapunacoranqui: «¿Cá mundu imapichus puchúcaj ʼrin?». Ashca desgracias y violencia tían, chayraycu persunasckas nincu fin cá mundumanta ancha ckaylla tían. ¿Cay ciertuchu can? ¿Tían imaina yachayta sucédej ʼrisckanta astaan ñauckeman? Ari. Aunque persunasckas mana niyta atincu imachus sucedencka, Jehová niayshta atin. Pay Bibliapi niáysh sucédej ʼrisckanta astaan ñauckeman nockayshuan y Ashpaan (Isaías 46:10; Santiago 4:14).

2, 3. a) Jíshup discipulusnin, ¿imát yachanaarancu? b) Jishu, ¿imát contestapucora?

2 Áicap Biblia fin cá mundumanta ʼriman, mana nin Ashpa puchucácoj ʼrisckanta, manapé maldar puchúcaj ʼrin. Pero, ¿imaina chá sucédej ʼrin? Jishu yachachera Tata Yáyap Reinun gobérnaj ʼrisckanta Áshpap saanpi (Lucas 4:43). Discipulusnin yachayta munarancu aicapchus chá Reinu ámoj ʼrin, chayraycu Jishút taporancu: «¿Áicap cá imastis canckancu, imaina cancka señal presenciayquimanta y puchucaptincuna cá imastis mundumanta?» (Mateo 24:3). Jishu mana nipucora aicapchus chá punchau ámoj ʼrin, pero nipucora ima sucedenman manáraj cá mundu mana alli puchucacuptin. Jishu nipucusckan cá punchausniyshpi sucedeshcan.

3 Cá capitulopi ckáaj ʼríysh imastis ima ckaachincu causashcáysh justu manáraj fin cá mundumanta captin. Atináyshpaj unanchayta imaraycu mundu ancha sajra tían, huámaj yachanáysh tían suj guerramanta cielopi sucedesckanta.

GUERRA CIELOPI

4, 5. a) ¿Ima sucedera cielopi Jishu gobernas ckallariptin chaymanta? b) Imaina Revelación 12:12 nin, ¿ima sucedera Ashpapi Súpay Ashpaman chockascka captin?

4 Capitulopi 8 aprenderáysh Jishu 1914 huatapi cielopi gobernayta ckallarera (Daniel 7:13, 14). Libru Revelacionmanta (Apocalipsis) niáysh ima tiempupi chayta sucedera: «Cielopi guerra ckallarera: Miguel y angelesnin Dragonuan peliarancu y Dragón angelesninuan peliarancu». Miguel can Jishu, Dragón can Súpay *, Súpay y demoniusnin guerrát chincarancu y Ashpaman chockasckas carancu. ¡Angelescka dejuru ancha cusisckas senticorancu! Pero, ¿ima sucedenman persunasuan ima Ashpapi causancu? Biblia nin ashcát usuncuman, imaraycu Súpay ancha piñacus tían. Pay yachan «utula tiempu cutipusckanta» (Revelación 12:7, 9, 12).

5 Súpay Ashpapi túcuy dañu atisckanta ʼruashcan. Ancha piñacus tían imaraycu mana unas Jehová mana sáckej ʼrin dañút ʼruas seguichun. Ckaasúysh Jishu nisckanta últimus punchauspi sucédej ʼrisckanta (Ckáay Astaan yacháypaj 24, paginapi 220).

ÚLTIMUS PUNCHAUSPI SUCÉDEJ ʼRISCKANTA

6, 7. ¿Imát niyta atíysh yarckaymanta y guerrasmanta punchausniyshmanta?

6 Guerra. Jishu nera: «Imaraycu atariconcka naciún naciunpa contranpi y reinu réinup contranpi» (Mateo 24:7). Ni aicappas cá punchausniyshpi ina ancha ashca persunas guerrasraycu huañorancu. Segun suj importante organisaciún ima estudian sucesos mundialesta, ckaachin 1914 huatamanta ñauckeman guerraspi huañorancu astaan 100 millones persunasmanta. Huatamanta 1900, 2000 huatacama, quimsa cutis astaan cantidar persunasmanta guerraspi huañorancu. ¿Imaginacunqui miseria y nánay ancha ashca persunas guerrasraycu usorancu?

7 Yárckay. Jishu nera: «mícuy chusancka» (Mateo 24:7). Aunque ni aicappas ashca mícuy mana tiara imaina cunan tían, ashca persunasta túcuy punchaus yarckayuan tiancu. ¿Ímaj? Mana ckoshckét apincu micuyta ʼrantinancunápaj o Ashpa maypi tarpuyta y cosechayta. Astaan 1.000 millones persunasmanta mana apiyta taripancu suj dólar causanancunápaj sapa punchau. Organización Mundial de la Salud nin ancha ashca huaas huañuncu sapa huata, mana apis micunancunápaj.

8, 9. a) ¿Imaina cumplicora Jishu profetisasckanta Ashpa chucúcoj ʼrisckanmanta? b) ¿Imát nicuyta atin onckoycunasmanta?

8 Ashpa chucucus. Jishu profetisara: «Ashpa sinchít chucúcoj ʼrin» (Lucas 21:11). Sapa huata suyacun Ashpa ancha sinchít chucúcoj ʼrisckanta. Huatamanta 1900 ñauckeman, astaan íshcay millones persunasmanta Ashpa chucucuptin huañorancu. Aunque cunan punchau tecnologiaan utcka detectayta atincu Ashpa chucucuptin, ashca persunas huañus seguincu cá imastisraycu.

9 Onckoycunas. Jishu nera ʼricurincuman sajras «onckoycunas» y ckonckayllamanta ashca persunas onckos huañuncuman (Lucas 21:11). Aunque médicus aprenderancu ashca onckoycunasta tratayta, manáraj túcuy onckoycunastas ampiyta atincu. Sapa huata ancha ashca persunas huañuncu cá onckoycunasuan, tuberculosis, paludismu, cáncer. Nátaj, cá últimus 40 huataspi médicus descubrerancu 30 mósoj onckoycunastas, y huaquin chaycunamanta mana ampiyta atincu.

ÚLTIMUS PUNCHAUSPI ASHCA PERSUNAS MANA ALLIS TIANMAN

10. ¿Imaina cunan punchau cumplicushcan 2 Timoteo 3:1-5?

10 Biblia nin 2 Timoteopi 3:1-5: «Cá huasa punchauspi tiempus sajras amonckancu, maypi cáusay mana chaynalla caj ʼrin». Apóstul Pablu nera persunas últimus punchauspi chayna cancuman:

  •   Paycunalla munaconckancu.

  •   Ckoshckellát munanckancu.

  •   Tatasnincunát mana casucojcuna.

  •   Desleales.

  •   Familianta mana munancuman.

  •   Descontrolasckas.

  •   Ancha piñacojcuna.

  •   Placeresta munajcuna y mana Tata Yayát.

  •   Nincuman Tata Yayát munayta pero mana dispuestos tiancu casucuyta.

11. Según Salmo 92:7, ¿ima sucédej ʼrin mana alli persunasuan?

11 Maypi ckam causanqui, ¿gente chaynachu can? Túcuy mundupi ashca persunas chayna cancu. Mana unas Tata Yaya chayuan puchucancka. Pay nin: «Áicap mana allis huíñaj ckallariptincuna túcuy laya tackos ina y plantas ina, y túcuy mana alli casckanta ʼruajcuna sisayancu, amchiyasckas únay unáypaj canancunápaj». Cay niyta munan persunas mana allis amchiyasckas únay unáypaj caj ʼrincu (Salmo 92:7).

ÚLTIMUS PUNCHAUSPI ALLI IMASTIS

12, 13. Jehová, ¿imát yachachiaráysh cá últimus punchauspi?

12 Biblia nera cá últimus punchauspi mundupi ashca nánay y úsuy tianman. Ninpas alli imastis sucedenman.

«Y cá alli noticias Reinumanta predicaconcka tucuycunata ima ashpapi causashcancu» (Mateo 24:14).

13 Biblia allít unanchacunman. Profeta Daniel nera, últimus punchauspi «Tata Yáyap yachaynin astaan ashca ʼruácoj ʼrin» (Daniel 12:4). Cá niyta munan Tata Yaya yanapanman pueblunta Bibliát allít unanchanancunápaj. Cay cumplicora 1914 huatamantapacha. Por ejemplu, yachachiaráysh importancia sutinmanta, imatátaj Ashpápaj munan, verda Jíshup huañuyninmanta, huañuptíysh sucedeasckayshta, y resurreciunmanta. Aprenderáysh Tata Yáyap Reinunlla atin túcuy problemasta allichayta. Astaanpas imaina cusisckas cayta y Tata Yayát cusichiyta causas imaina pay mañaáysh. Pero, Tata Yáyap siervusnin, ¿imát ʼruancu aprendesckancuan? Suj profecía respuestát ckóaj ʼríysh (Ckáay Astaan yacháypaj 21 y 25, paginaspi 217 y 221).

14. «Alli noticias Reinumanta», ¿maypi predicacushcan, y picunas ʼruashcancu?

14 Túcuy mundupi predicacunman. Jishu últimus punchausmanta ʼrimas, nera: «Y cá alli noticias reinumanta predicaconcka tucuycunata ima ashpapi causashcancu» (Mateo 24:3, 14). Alli noticias Reinumanta predicacushcan astaan 230 lugarespi y paisespi y astaan 800 ckalluspi. Ari, túcuy lugarespi Ashpamanta, Jehóvap testigusnin «túcuy naciunesmanta y tribusmanta» yanapashcancu persunasta unanchayta imachus can Reinu y túcuy ʼrúaj ʼrisckanta persunasraycu (Revelación 7:9). Jehóvap testigusnin cayta ʼruancu voluntariamente mana nimátap cobras. Aunque ashca persunas chejnicuncu y perseguicuncu, imaina Jishu nera, nimapas predicayta sackechicun (Lucas 21:17).

CKAM, ¿IMÁT ʼRÚAJ ʼRINQUI?

15. a) Ckam, ¿creenqui últimus punchauspi causashcasckayshta, imajchus chayta pensanqui? b) ¿Ima sucédej ʼrin picunasuan Jehovát casúcoj cancu y picunasuan mana casúcoj cancu?

15 Ckam, ¿creenqui últimus punchauspi causashcasckayshta? Ashca profecías últimus punchausmanta cumplicushcancu. Jehová mana unas, decidencka alli noticias mana astaan predicacuchun y «chaymantá fin amoncka» (Mateo 24:14). Cá fin, ¿ima can? Guerra Armagedonmanta can, maypi Tata Yaya túcuy maldaruan puchúcaj ʼrin. Jehová Jishút y angelesninta ajllancka chamckayachíypaj pillapasta payta y Jishút mana casucuyta munancu (2 Tesalonicenses 1:6-9). Armagedonmanta chaymanta, Súpay y demoniusnin na mana astaan atenckancu persunasta llullapucuyta. Túcuy picunas Tata Yayát casucuncu y Reinunta leales cayta decidincu, ckáaj ʼrincu imaina Tata Yaya túcuy promesasninta cúmplej ʼrin (Revelación 20:1-3; 21:3-5).

16. Yachaspá cá mundu utula tiempupi puchucácoj ʼrin, ¿imát ʼruanayqui tían?

16 Utulita chusan cá mundu Supayraycu gobernascka puchucacunánpaj. Chayraycu ancha importante can tapunacunayquita imát ʼruanayqui tían. Jehová munan ckam túcuy atisckayquita Bibliamanta aprendenayquita. Alli can seriedaruan estudianayquita (Juan 17:3). Jehóvap testigusnin sapa semana tantacunas apincu yanapáypaj persunasta Bibliát unanchayta. Chayraycu tantacunasman ama chusaychu, ʼríypaj esfuersút ʼrúay (Hebreos 10:24, 25 léey). Causayniyquipi ckaaspá ima cambiusta ʼruanayqui tían, ama dudaychu ʼrúay. Chayna, ckam cambiusta ʼruas seguiyptiyqui, amistarniyqui Jehovaan astaan fortalecécoj ʼrin (Santiago 4:8).

17. Fin mana allismanta, ¿imaina chayancka?

17 Pablu nera ckonckayllamanta ni pipas suyaptin «suj súaj tutapi ina» mana allis chamcka ʼruasckas caj ʼrincu (1 Tesalonicenses 5:2). Jishu nera ashcas mana casút ʼruancuman pruebas ckaachincu causashcasckayshta últimus punchauspi. Pay nera: «Chayna imaina Nóep punchausninpi cara, chayna caj ʼrin ckárip huaanpa presencian [o últimus punchauspi]. Cháckay punchauspi ina manáraj atun para amuptin micus y upias tiarancu, ckaris casaracus y huarmis matrimoniupi ckocusckas, punchaucama ima Noé arcapi yaycora, y mana casucorancu y atun para amora y tucuycuna eckecus huañorancu, chayna ckárip huaanpa presencian caj ʼrin» (Mateo 24:37-39).

18. Jishu, ¿imát advertiaráysh?

18 Jishu advertiaráysh «ashcát micuyta y ashcát upiayta» o «inquietures causaymanta» atincu distraeayshta. Nera fin amunman «ckonckayllamanta» y tucuycunas Ashpapi causajcúnap saancunapi amunman. Chaymantá nera: «Llijchasckas tiaychis, pues, túcuy tiempúp ruegosta ʼruas atinayquíshpaj ayckeyta túcuy cá imastismanta ima destinasckas tiancu sucedeyta, y sayasckas tiáypaj ckárip huaanpa ñauckenpi» (Lucas 21:34-36). ¿Imajchus importante can Jíshup advertencianta seriedaruan uyariyta? Imaraycu mana unas Supaypa mundun chamckayascka caj ʼrin. Picunaslla Jehóvap y Jíshup aprobaciunninta apincu mana huañonckancu y únay unáypaj mósoj mundupi cáusaj ʼrincu (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).

^ párr. 4 Miguel can suj suti astaan Jishumanta. Ckáay Astaan yacháypaj 23, paginapi 220.