Mashcaushca publicacionma ri

Quiilca tiaj ri

TEMA 9

Cai mundu ¿ñalla tucuringachu?

Cai mundu ¿ñalla tucuringachu?

1. ¿Maibi yachana ushanchi shamuj punzhaunai ima tucungaraushcara?

NOTICIARA ricusha tapurishcanguichari: “¿Imara tucunga cai mundu?”. Ashca llaquiuna tiashcamanda huaquin runauna iyanun cai mundu ñalla tucuringa. ¿Chiga ciertochu? ¿Shamuj punzhaunai imara tucungaraun yachana ushanchichu? Ari. Runauna ima tucungaraushcara mana yachajpiga, Jehová Dios yachanmi. Pai Bibliai yachachinmi shamuj punzhaunai runaunara, Allparas ima tucungaraushcara (Isaías 46:10; Santiago 4:14).

2, 3. a) Jesusta catijcuna ¿imara yachana munanuca? b) Jesús ¿imara cutipaca?

2 Biblia cai mundu tucurinamanda rimasha, mana nin Allpa tucuringa, astaumbas yachachin manaliuna tucurinunga. Shinajpi ¿imasnara caita pasanga? Jesús yachachicami Diospa Reino cai Allpara mandangaraun nisha (Lucas 4:43). Jesusta catijcuna yachana munanuca ima huras chi Reino shamunga, chiraigu paita tapunuca: “¿Ima huras caiguna tucunaungairi? ¿Imara ricuringairi can shamunai, cai timpuuna tucurinais?” (Mateo 24:3). Jesús mana nicachu ima punzha shamunara, shinajpi rimaca cai mundu manara tucurinais imara tucunga. Jesús rimashcauna cunan punzhaunai pactariunmi (nota 24 ricungui).

3 Cai temai yachashun cai mundu tucuringaraushcai causanchi. Shinallara imarasha cai mundu yapa mana ali ashcara yachana munashaga punda, shu atun macanunamanda ahua pachai tiashcara yachana anchi.

AHUA PACHAI ATUN MACANUNA

4, 5. a) Ahua pachai Jesús mandangaj callarishca huasha ¿imara tucuca? b) Ricuchina 12:12 nishca cuinta Jesús Satanasta ahua pachamanda ichushca huasha ¿imara tucuca?

4 Ña yachashcanchi tema 8​pi, Jesús ahua pachai 1914 huatai mandangaj callarishcara (Daniel 7:​13, 14). Ricuchina libro yachachin huasha imara tucuca: “Atun macanauna tiauca ahua pachai, Miguel paihua angelgunandi macananauca dragunhua. Dragumbas paihua angelgunandi macananauca”. Miguelga Jesusmi an, astaumbas chi dragun Satanasmi. * Satanás paihua supaigunandi chi guerrai mana vinsinuca, cai Allpama ichushca tucunuca. ¡Chiraigu ahua pachai angelguna yapa cushiyanuca! Shinajpi ¿imara tucuca Allpai causaj runaunahua? Biblia riman ashca turmindarinunga Supai ashca piñarishcaraigu. Pai yachanmi “paihua timpu ña pactariupi” (Ricuchina 12:​7, 9, 12).

5 Supaiga tucui Allpai tiajcunara llaquichiun. Jehová Dios, Supaira cai Allpai turmindachisha catichu mana saquingaraun, chiraigu pai ashca piñarishca tian. Ricushun Jesús imara rimaca cai puchucai punzhaunai pasangaraushcara.

PUCHUCAI PUNZHAUNAI ¿IMARA TUCUNGA?

6, 7. Cunan punzhaunai guerragunamanda, yarcaigunamandas ¿imara rimana ushanchi?

6 Guerraguna. Jesús rimacami: “Shu llacta shu llactahua ataringa, shu rey apu shu rey apuhua” (Mateo 24:7). Mana ima huras pasashca timpuunai, ashca runauna huañunushca guerraguna culpamanda ñucanchi punzhaunai cuinta. Shinallara mundui pasaushcara estudiaj organización nin 1914 huatamanda, 100 millones yali runaunas guerragunai huañunushca. 1900 huatamanda 2000 huatagama quinsa cuti mas runauna huañunuca guerragunai manara 1.900 pasashca huataunai. Iyari ashca nanaiguna llaquiunas huaranga runaunas pasanushca.

7 Yarcaiguna. Jesús rimacami: “Yarcaiguna” tiangami (Mateo 24:7). Mana ima huras tiashcami ashca micuna cunan cuinta, shinajpi ashca runauna tucui punzhauna yarcai pasanun. ¿Imarasha? Cullquira mana charinun micunara randingaj o allpara tarpungaj. Shinallara 1.000 millones yali runaunas caran punzha ñaca shuj dolarllahua causanun. Organización Mundial de la Salud nishca riman, caran huata ashca huaranga huahuauna micuna mana charishcamanda huañunun.

8, 9. a) ¿Imasnara Jesús Allpa cuyunaunamanda rimashcara pactarishca? b) Ungüigunamanda ¿imara rimana ushanchi?

8 Allpa cuyunauna. Jesús rimacami: “Shinzhi allpa cuyunauna tianaungami” (Lucas 21:11). Caran huata ashca Allpa cuyunauna tian. 1900 huatamanda ishqui millones yali runaunas Allpa cuyushcai huañunuca. Cunan, Allpa ima huras cuyungaraun yachangaj tecnología nishca yanapajpi, runaunas huañusha catinun.

9 Ungüiguna. Jesús nicami “shinzhi ungüigunas” tianga. Milli ungüigunas uctalla mirarisha ashca runaunaras huañuchingami (Lucas 21:11). Doctorgunas yachanun imasna ungüigunaras ambinara, shinajpi tucui ungüiguna alichina ambinara mana charinunzhu. Shu noticia ricuchin caran huata huaranga huaranga runauna tuberculosis, cólera, malaria o paludismo nishca ungüigunahua huañunun. Shinallara, tucurimuj 40 huataunai 30 yali ungüigunas llucshinushca, huaquin ungüiguna ambinara mana charinun.

¿IMASNA RUNAUNA ANUNGA PUCHUCAI PUNZHAUNAI?

10. ¿Imasna runauna anunga puchucai punzhaunai 2 Timoteo 3:​1-5 nishca cuinta?

10 Bibliaga riman 2 Timoteo 3:​1-5: “Puchucai timpuunai turmindus punzhauna shamunaungami”. Apóstol Pablo rimacami puchucai punzhaunai runauna casnami anunga:

  • Quiquinllarara llaquijcuna.

  • Cullquira llaquijcuna.

  • Yayaunara mana casujcuna.

  • Manaliuna.

  • Ailluunara mana llaquijcuna.

  • Mana ahuantajcuna.

  • Milliuna.

  • Aicha munashcaunara Diosmanda yali llaquijcunas.

  • Diosta llaquini nisha nijcuna, paita mana casujcunas.

11. Salmo 92:7 nishca cuinta ¿imara tucunga manali runaunahua?

11 ¿Shinachu runauna causanun can causaushcaibi? Cai tunu runauna intiru mundui tianun. Shinallara Yaya Dios alichingami. Pai riman: “Manaliuna quihua cuinta iñasha, astaun tucui manalira rurajcuna sisa cuinta sisasha, huiñaigama huañuchishca tucungahua anun”. Caita yachachin manali runauna ña mana tiangachu (Salmo 92:7).

ALI RURANAUNA PUCHUCAI PUNZHAUNAI

12, 13. Jehová Dios puchucai punzhaunai ¿imara yachachiushca?

12 Bibliaga rimacami puchucai punzhaunai ashca nanaiguna, llaquiuna intiru mundui tiangami. Shinajpi rimaca ali ruranauna tiangaraushcara.

“Cai Dios mandana pacha evangelio ali shimi intiru mundui camachishca anga” (Mateo 24:14).

13 Bibliara mas ali intindinunga. Profeta Daniel puchucai punzhaunamanda quillcasha nica: “Cierto yachanaga ashca tucunga” (Daniel 12:4). Caita yachachin Yaya Dios paihua llactara Bibliara ali intindingahua yanapangaraushcara. Cai, 1914 huatamanda ña pactarishcami: Dios yachachishcami imarasha paihua shuti valij ashcara, cai Allpama ima munashcaras. Shinallara yachachishcami quishpichinaga imara an, huañushca huasha imara tucunchi, huañushcauna causarinunga nisha. Astaumbas yachashcanchi Diospa Reinollara ñucanchi problemagunara alichingaraun. Cushi causangahua Dios munashca cuinta causangajpas yachashcanchi. Shinajpi Diosta catijcuna yachashca huashaga ¿imara ruranun? Shu profecía caimanda yachachin (nota 21, 25 ricungui).

14. a) ¿Maican partiunai Reinomanda ali shimiunara yachachirianun? b) ¿Pigunara Reinomanda ali shimiunara yachachinun?

14 Intiru mundui Bibliamanda yachachirianun. Puchucai punzhaunamanda rimasha, Jesús nica: “Cai Dios mandana pacha evangelio ali shimi intiru mundui camachishca anga” (Mateo 24:​3, 14). Reinomanda ali shimiuna 240 llactaunai, 900 yali shimiunais yachachiunchi. Intiru Allpai, “tucui ailluunamanda, tucui llactaunamanda” Jehovahuaj testigoguna, Diospa Reino imara an, imara runaunamanda rurangaraun runauna yachanuchu yanapanun (Ricuchina 7:9). Testigoguna paiguna quiquin munaimanda caita ruranun, mana cullquira ganasha. Jesús rimashcasna, ashca runauna paigunara chijninunmi. Shinajpi mana pis Bibliamanda yachachinara tucuchina ushan (Lucas 21:17).

CAN ¿IMARA RURANGUIMA?

15. a) Can ¿quiringuichu puchucai punzhaunai causaushcara? ¿Imarasha shina iyangui? b) Diosta mana casujcunaga ¿imara tucununga? Shinallara Diosta casujcunaga ¿imara tucununga?

15 ¿Quiringuichu puchucai punzhaunai causaushcara? Puchucai punzhaunamanda ashca Bibliamanda profeciaguna ña pactariun. Ñallami Jehová Dios Bibliamanda yachachinara shayachisha tucuchijpi “tucurina huras pactamunga” (Mateo 24:14). ¿Imara an chi tucurina huras? Armagedón guerra anmi, chibi Dios tucui manalira rajcunara tucuchingami. Jehová, Jesusmanda paihua ushayuj angelgunamandas tucui paita, paihua Churiras mana casujcunara tucuchingami (2 Tesalonicenses 1:​6-9). Chi huasha, Satanás paihua supaigunandi runaunara umachingaj ña mana ushanungachu. Tucui Diosta casujcuna, paihua Reinora chuyaj shunguhua sirvijcuna, Dios tucui rimashcara pactachishcara ricunungami (Ricuchina 20:​1-3; 21:​3-5).

16. Cai tucurina huras pactamujpi yachashaga ¿imara rurana angui?

16 Ñallami Satanás pai mandaushca munduga tucuringami. Chiraigu can ¿imara rurana angui? Jehová Dios munanmi can tucui Bibliamanda yachachu. Chiraigu, Biblia estudiana mana yanga shina ricuna angui (Juan 17:3). Shinallara Jehovahuaj testigoguna tucui semanaguna tandarinun. Paiguna tandarinaunai, runaunara Bibliara intindingahua yanapanun. Tucui huras chi tandarinaunama ringaj ursaringui (leapai Hebreos 10:​24, 25). Diospa amigo tucungaj turcarina ministijpi turcarina an, caita rurasha Diospajma mas llutaringui (Santiago 4:8).

17. ¿Imarasha cai tucurina huras runaunara manzhachinga?

17 Apóstol Pablo rimacami manali runauna tucurina “tutai shuhuaj runa cuinta shamunga”, mana pis chita chapaungachu (1 Tesalonicenses 5:2). Jesús rimacami ashca runauna mana quirinungachu puchucai punzhaunai causashcara, chiraigu nica: “Astaun imasna tucuca Noé causaushca punzhaunai, shinallarami tucunga Runa Churi shamunai. Imasna aca yacu izhu manara shamujllaira, runauna micunauca, upinauca, casaranauca, casarichinauca, Noé barcoi icuna punzhagama, imasna mana intindinauca yacu izhu shamunagama, yacu shamusha tucui chingarinauca; shinallarami anga Runa Churi shamunai” (Mateo 24:​37-39).

18. Jesusga ¿imara yachachica?

18 Jesús yachachica “yalijta micushcamanda, machashcamandas” o “cai causana turbarinahua mulistarishcamandas” turbarina ushanchi. Pai rimacami tucurina huras “cungaimanda” tucui cai Allpai causajcunama shamungami. Shinallara nica: “Chapaichi, tucui huras mañasha, canguna valijcuna nii tucungaj, cai tucui shamungarauta quishpingaj, ñuca, Runa Churi, ñaupajpi shayangaj” (Lucas 21:​34-36). ¿Imarasha Jesús rimashcara casuna anchi? Ñallami Satanaspa mundura tucuchishca anga. Jehová, Jesús ñaupajpi ali ricurijcunaga cai Allpai huiñaigama causanungami (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).

^ par. 4 Miguelmanda mas yachangahua munashaga nota 23 ricungui.