1. Na ndo wa la e lingbi ti manda ye na ndö ti kekereke?

TONGANA mo bâ asango na télé wala mo mä ni na radio eskê mo hunda terê ti mo lâ oko awe, mo tene: ‘Dunia so ayeke gue na ndo wa?’ Aye ti vundu nga na sarango sioni na zo ahon ndö ni na asara si ambeni zo apensé so a ga nduru ti futi dunia so awe. Tënë so ayeke tâ tënë? Mbeni lege ayeke dä ti hinga ye so ayeke si ande kekereke? En. Atâa so azo alingbi pëpe ti fa ye so ayeke si ande, Jéhovah Nzapa alingbi ti fa ni. Na yâ ti Bible, lo fa na e ye na ndö ti kekereke ti e nga na ye so ayeke si ande na sese.—Ésaïe 46:10; Jacques 4:14.

2, 3. Nyen la adisciple ti Jésus aye lani ti hinga? Jésus akiri lani tënë na ala tongana nyen?

² Tongana e diko na yâ ti Bible tënë ti futingo dunia, a ye pëpe ti sara tënë ti sese so e yeke na ndö ni, me a ye ti sara tënë ti futingo aye ti sioni. Jésus afa lani na azo so Royaume ti Nzapa ayeke komande ande na ndö ti sese (Luc 4:43). Adisciple ti lo aye lani ti hinga lawa la Royaume ti Nzapa ayeke ga, ni la ala hunda Jésus, atene: “Lawa si aye so ayeke si ande? Nga, fä ti ngoi so mo yeke duti dä nga ti ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi ayeke nyen?” (Matthieu 24:3). Jésus afa na ala lani mbilimbili lango ni pëpe, me lo fa na ala aye so ayeke si ngoi kete kozo si a futi dunia so. Aye so Jésus atene ayeke si akomanse ti si na ngoi ti e awe.

³ Na yâ ti chapitre so, e yeke bâ aye so afa so e yeke na  yâ ti ngoi so ayeke nduru mingi na ngoi ti futingo dunia. Kozoni, e yeke na bezoin ti hinga ye na ndö ti mbeni bira so apassé na yayu tongaso si e lingbi ti hinga ndani so aye ayeke sioni mingi na ndö ti sese ge.

4, 5. (a) Nyen la apassé na yayu ngoi kete na peko ti so Jésus aga Gbia? (b) Ti gue oko na Apocalypse 12:12, na peko ti so a bi Satan na sese, nyen la ayeke passé na sese?

⁴ Na chapitre 8, e manda lani so Jésus aga Gbia na yayu na ngu 1914 (Daniel 7:13, 14). Mbeti ti Apocalypse afa na e ye so asi, atene: “Bira alondo na yayu: Michel [so ti tene Jésus] na a-ange ti lo atiri bira na sioni nyama so akpa ngbo so [wala, Satan], na sioni nyama ni na a-ange ti lo nga atiri na ala.” * Satan na asioni yingo ti lo asö benda pëpe na a bi ala na sese. Tara ti bâ ngia ti a-ange. Ka ti azo na sese ge ayeke tongana nyen? Bible atene so a yeke duti mbeni ngoi ti ngangu kpale ndali ti azo. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so ngonzo agbu Zabolo mingi, ndali ti so lo “hinga so lo yeke na ngoi mingi pëpe.”—Apocalypse 12:7, 9, 12.

⁵ Zabolo ayeke sara ye kue so lo lingbi ti sara ti ga na kpale na ndö ti sese. Ngonzo agbu lo mingi ndali ti so a ngbâ na lo gï ngoi kete ti tene Nzapa azi lo. Zia e bâ ye so Jésus atene ayeke si na lâ ti nda ni.—Bâ Kete tënë 24.

6, 7. E lingbi ti tene nyen na ndö ti tënë ti bira nga na nzara laso?

⁶ Bira. Jésus atene lani, atene: “Mara ayeke londo na bira na terê ti mbeni mara, na royaume ayeke londo na  bira na terê ti mbeni royaume.” (Matthieu 24:7). Laso na ngoi ti e, wungo ti azo so akui na yâ ti bira ayeke mingi ahon ti angoi kue na yâ ti mbaï ti azo. Mbeni bungbi (Worldwatch Institute) asigi na mbeni tondo so afa so ti londo na ngu 1914 ti ga na ni, azo ahon kutu 100 akui na yâ ti abira. Wungo ti azo so akui na yâ ti abira na popo ti ngu 1900 ti si na ngu 2000 ayeke mingi ahon wungo ti azo so akui na yâ ti abira kozo na ngu 1900. Tara ti bâ gï vundu ti azo nga na pasi so ala bâ ndali ti bira.

⁷ Nzara. Jésus atene lani, atene: “Kota nzara ayeke tï.” (Matthieu 24:7). Atâa so a lu kobe mingi laso ahon ti kozo, azo mingi ayeke wara pëpe ye ti tengo ni alingbi na nzara ti ala. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so azo ayeke na nginza mingi ape ti vo kobe wala ti vo yaka ti lu kobe dä. Azo ahon milliard oko ayeke gï na kete pata ti wara na aye so ala bezoin ni lâ oko oko. Bungbi ti Bendo ti Gigi so ayeke bâ tënë ti seni atene so ngu oko oko amolenge kutu mingi ayeke kui, mingi ni ndali ti so ala wara pëpe  nzoni kobe ti te alingbi na nzara ti ala.

8, 9. Nyen la afa so aprophétie ti Jésus na ndö ti yengingo ti sese nga na kobela aga tâ tënë?

⁸ Yengingo ti sese. Jésus atene lani mbeni prophétie, atene: “Sese ayeke yengi ngangu.” (Luc 21:11). Laso, ngu oko oko sese ayeke yengi ngangu na ando nde nde. Ngbene ye na ngu 1900, azo ahon kutu use akui ndali ti yengingo ti sese. Nga atâa so awandara asigi na aye so amû maboko na azo ti hinga kozoni ngoi so sese ayeke yengi na mbeni ndo, azo mingi angbâ ti kui.

⁹ Kobela. Jésus atene lani kozo so “asioni kobela so amû ndo” ayeke duti dä. Asioni kobela ayeke mû ndo hio na ayeke fâ gbâ ti azo (Luc 21:11). Atâa so adocteur amanda kode ti savango akobela mingi, ambeni kobela ayeke dä so yorö ni ayeke dä ape. Mbeni tondo afa so ngu oko oko, azo kutu mingi ayeke kui na kobela ti kota körö, palu nga na choléra. A ngbâ gï na ti so ape; adocteur akiri awara afini kobela 30 so yorö ti savango na ambeni ayeke dä ape.

10. 2 Timothée 3:1-5 aga tâ tënë laso tongana nyen?

¹⁰ Na 2 Timothée 3:1-5, Bible atene: “Na lâ ti nda ni, angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni ayeke duti dä.” Bazengele Paul afa sarango ye ti azo na ngoi ti lâ ti nda ni. Lo tene azo ayeke duti ande

• azo ti kion

• azo so andoye nginza

• azo so ake yanga ti ababâ na amama ti ala

• azo so ayeke abe-ta-zo pëpe

• azo so aye afami ti ala pëpe

• azo so akanga nzara ti bê ti ala pëpe

• azo so asara aye ti ngangu na azo

• azo so aye ngia ahon Nzapa

• azo so atene ala ye Nzapa me ala ke ti mä yanga ti lo

11. Ti gue oko na Psaume 92:7, nyen la ayeke si ande na asioni zo?

¹¹ Na ndo so mo yeke dä azo ayeke sara ye tongaso? Azo mingi na yâ ti dunia ayeke sara tongaso. Me fafadeso Nzapa ayeke sara mbeni ye. Lo tene: “Tongana azo ti  sioni ayeke sigi tongana asioni pere nga tongana azo kue so ayeke sara sioni amaï pendere, a yeke ti tene a futi ala biani biani.”—Psaume 92:7.

12, 13. Na lâ ti nda ni so, nyen la Jéhovah afa na e?

¹² Bible afa kozo awe so na lâ ti nda ni, dunia ayeke si singo na pasi. Me Bible atene nga so anzoni ye ayeke si.

¹³ Azo ayeke mä yâ ti Bible. Prophète Daniel asû tënë na ndö ti lâ ti nda ni. Lo tene: “Tâ hingango ye ayeke ga mingi.” (Daniel 12:4). Nzapa ayeke mû na azo ti lo ngangu ti mä yâ ti Bible nzoni mingi ahon ti kozo. Jéhovah asara ni mbilimbili ngbene ye na ngu 1914 ti ga na ni. Na tapande, lo fa na e kota ti iri ti lo nga ye so lo leke na bê ti lo ti sara teti sese, tâ tënë na ndö ti ye so a futa ti zi azo, ye so ayeke si na e na peko ti kuâ nga na zingongo ti akuâ. E hinga so gï Royaume ti Nzapa la alingbi ti leke akpale ti e kue. E hinga tongana nyen ti duti na ngia nga tongana nyen ti duti na fini so azia ngia na bê ti Nzapa. Me awakua ti Nzapa asara nyen na aye so ala hinga so? Mbeni prophétie nde akiri tënë na hundango ndo so.—Bâ Kete tënë 21 na 25.

14. A yeke fa nzoni tënë ti Royaume na ndo wa? Azo wa la ayeke fa ni?

¹⁴ Kua ti fango tënë na ndö ti sese kue. Na ngoi so Jésus ayeke sara tënë na ndö ti lâ ti nda ni, lo tene: “A yeke fa ande nzoni tënë ti Royaume na ndö ti sese kue so azo ayeke dä.” (Matthieu 24:3, 14). A yeke fa nzoni tënë ti Royaume na yâ ti akodro ahon 230 nga na ayanga ti kodro ahon 700. Biani, na ndö ti sese kue, aTémoin ti Jéhovah so alondo na popo ti “amara kue [na] akete mara kue” ayeke mû maboko na azo ti hinga ye na ndö ti Royaume ni nga na aye so Royaume ni ayeke sara ande ndali ti azo (Apocalypse 7:9). Na ala yeke sara kua so senge  senge. Atâa so azo mingi ake ala na asara aye ti ngangu na ala, mbeni ye alingbi ti kanga lege na kua ni so pëpe, gï tongana ti so Jésus atene lani.—Luc 21:17.

15. (a) Mo mä na bê so e yeke na lâ ti nda ni? Ngbanga ti nyen? (b) Nyen la ayeke si ande na azo so amä yanga ti Nzapa nga na azo so ake ti mä yanga ti lo?

¹⁵ Mo mä na bê so e yeke na lâ ti nda ni? Aprophétie mingi ti Bible so asara tënë na ndö ti lâ ti nda ni angbâ ti ga tâ tënë. Fafadeso Jéhovah ayeke mû yanga ti tene a fa nzoni tënë encore ape na “nda ni” ayeke ga (Matthieu 24:14). “Nda ni” so a sara tënë ni ge so ayeke nyen? A yeke Harmaguédon so na ngoi ni Nzapa ayeke zi ande aye ti sioni kue. Jéhovah ayeke sara kua na Jésus nga na angangu ange ti lo ti futi azo kue so ake ti mä yanga ti lo na Molenge ti lo (2 aThessalonicien 1:6-9). Na pekoni, Satan na asioni yingo ti lo ayeke handa azo mbeni pëpe. Nga, azo kue so aye ti mä yanga ti Nzapa nga ayeda na Royaume ti lo ayeke bâ gango tâ tënë ti azendo kue so Nzapa amû.—Apocalypse 20: 1-3; 21:3-5.

16. So nda ni aga nduru mingi so, nyen la a lingbi mo sara?

¹⁶ Fafadeso, a yeke futi ande dunia so Satan akomande na ndö ni so. Ni la a yeke kota ye ti tene mo hunda terê ti mo na tënë so: ‘Nyen la mbi doit ti sara?’ Jéhovah aye ti tene mo sara kue ti manda ye mingi na yâ ti Bible. A lingbi mo bâ mandango Bible ni tongana ye ti ngia pëpe (Jean 17:3). Yenga oko oko, aTémoin ti Jéhovah ayeke sara abungbi so ayeke mû maboko na azo ti mä yâ ti Bible. Gi ti gue lakue na abungbi so. (Diko aHébreu 10:24, 25.) Tongana mo bâ so mo bezoin ti sara achangement, sara mbeto ti sara ni pëpe. Na ngoi so mo sara ni, songo ti mo na Jéhovah ayeke kpengba ahon ti kozo.—Jacques 4:8.

17. Ngbanga ti nyen la li ti azo mingi ayeke kpe na ngoi so nda ni ayeke ga?

 ¹⁷ Bazengele Paul afa so a yeke futi ande azo ti sioni na ngoi so azo mingi aku terê ti ala na ni pëpe, a yeke si “tongana mbeni zo ti nzi na bï.” (1 aThessalonicien 5:2). Jésus atene lani so azo mingi ayeke soro ti hinga pëpe aye so afa so e yeke na lâ ti nda ni. Lo tene: “Legeoko tongana ti so a si lani na ngoi ti Noé, ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä [wala, na lâ ti nda ni]. Na ngoi ni so, kozo si kota ngu apika, azo asara lani ye tongaso: Ala yeke te, ala yeke nyon, akoli ayeke sara mariage, awali nga ayeke sara mariage juska ti si na lango ni so Noé alï na yâ ti arche. Ala gbu li lani na ndö ti ye so ayeke si so pëpe juska kota ngu apika na ahon na ala kue. Ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä.”—Matthieu 24:37-39.

18. Jésus amû na e wango wa?

¹⁸ Jésus awa e atene a lingbi e zia pëpe si “tengo kobe ahon ndö ni, nyongo sämba ahon ndö ni nga na gingo bê ndali ti aye ti gigi” agboto lê ti e. Lo tene so nda ni ayeke ga gï hio tongaso “tongana mbeni kûkû”. Lo tene nga so nda ni “ayeke ga ande na ndö ti azo kue so ayeke na lê ti sese kue.” Na pekoni, lo kiri lo tene: “Tongaso, zia lê ti ala angbâ na zingo ni, ala voro terê ti ala na Nzapa lakue [wala, ala sambela na bê ti ala kue], tongaso si ala wara lege ti sigi na yâ ti aye kue so adoit ti si, na ti tene ala luti na gbele Molenge ti zo.” (Luc 21:34-36). Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti mä wango ti Jésus so? Ngbanga ti so fafadeso a yeke futi sioni dunia ti Satan. Gï azo so Jéhovah na Jésus abâ ala na nzoni lê la ayeke sö kuâ na ngoi ni so nga ala yeke duti na fini lakue lakue na yâ ti fini dunia.—Jean 3:16; 2 Pierre 3:13.