Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

CAPÍTULO 9

Lá najngiyuu fin ndrígóo numbaaʼ ráʼ.

Lá najngiyuu fin ndrígóo numbaaʼ ráʼ.

1. Náa gándoo gúʼyáá ndiéjunʼ garigá nda̱wa̱á rá.

MBÁA índo̱ natayáá noticias natraximínáʼ: “Asndu náa gáwi̱ji̱i̱ numbaaʼ rígi̱ rá.” Rígá wéñuʼ gamiéjunʼ ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ rí asndu tikhun xa̱bu̱ nakumu̱ún rí inu mambáa numbaaʼ. Lá gajkhun rúʼko̱ ráʼ. Lá rígá xóo mbuʼyáá ndiéjunʼ garigá nda̱wa̱á ráʼ. Xúʼko̱. Maski ajndu xa̱bu̱ numbaaʼ xándoo mbuyáá, mú Jeobá ma̱ndoo mbaʼyoo. Náa Biblia, ikhaa naʼthí xóo gakuwáanʼ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gágíʼnuu Ku̱ba̱ʼ (Isaías 46:10; Santiago 4:14).

2, 3. a) Ndiéjunʼ nindúún mbuyáá discípulos ndrígóo Jesús rá. b) Ndiéjunʼ niʼthún Jesús xá.

2 Índo̱ náa Biblia naʼthí rí mambáa numbaaʼ, tsíyoo gáʼthi rí mambáa Ku̱ba̱ʼ náa kuwáanʼ, nandoo gáʼthúu̱n rí mámbáa dí ra̱májánʼ. Mú, xú káʼnii gáʼni rúʼko̱ rá. Jesús niʼsngáa dí Reino ndrígóo Dios maʼtáñajunʼ náa Ku̱ba̱ʼ (Lucas 4:43). Discípulos nindúún mbuyáá nguáná gáʼkha̱ Reino, ikha jngó niraxi̱i̱ Jesús: “Nguánáa gáʼni xúgíʼ rígi̱ ma̱ngaa ndiéjunʼ lá garígá índo̱ rí ikháán gatagíʼdi̱i̱ maratañájunʼ náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ índo̱ rí mambáa xúgíʼ dí xtáa rarígá náa numbaaʼ rá.” (Mateo 24:3.) Jesús táʼthún náa phú mbi̱ʼi̱i̱ gáʼni, mú niʼthún ndiéjunʼ garigá índo̱ inu mambáa numbaaʼ xkawiʼ rígi̱. Ga̱jma̱a̱ rí niʼtáriyaʼ Jesús xtáa rarígá rí mbiʼi xúgi̱ (atayáá nota 24).

3 Náa capítulo rígi̱ gúʼyáá rí nasngájma rí kuwáanʼ náa iwáá mbiʼi ndrígóo numbaaʼ. Mú, á mu nandulú makru̱ʼu̱lú náa numuu rí numbaaʼ xtáa rarígá wéñuʼ dí ra̱májánʼ, ginii gíʼmaa majmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbá guerra rí nirígá mekhuíí.

NARÍGÁ GUERRA MEKHUÍÍ

4, 5. a) Ndiéjunʼ nirígá mekhuíí nda̱wa̱á rí Jesús nigíʼdu̱u̱ niʼtáñajunʼ rá. b) Xó eʼthí náa Revelación 12:12, ndiéjunʼ nirígá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ índo̱ Jesús nixkríguíi Satanás rá.

4 Náa capítulo 8 nijmañulúʼ dí Jesús nigíʼdu̱u̱ niʼtáñajunʼ mekhuíí nákha tsiguʼ 1914 (Daniel 7:13, 14). Náa libro ndrígóo Revelación (Apocalipsis) naʼthúlúʼ rí nirígá nda̱wa̱á: “Nirígá mbá guerra mekhuíí: Miguel gajmíi̱n ángeles ndrígóo nixmijná gajmiún dragón, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má dragón gajmíi̱n ángeles ndrígóo nixmijná”. Miguel nindxu̱u̱ Jesús, ga̱jma̱a̱ dragón nindxu̱u̱ Satanás. * Satanás gajmíi̱n xa̱bu̱ wéñiʼ nindáti̱gu̱u̱n guerra ga̱jma̱a̱ nijuaxkríguíin náa Ku̱ba̱ʼ. ¡Mbáa ángeles raʼkháa tháán nikuwa gagi! Mú, xú káʼnii gakuwa xa̱bu̱ náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ rá. Náa Biblia naʼthí rí mumíniiʼ wéñuʼ numuu rí Gixa̱a̱ nakiʼnáa me̱ndaʼkho. Ikhaa ndaʼyoo rí “na̱jkha̱ ratumuu mbiʼi rí nikhánúu maxtáa” (Revelación 12:7, 9, 12).

5 Gixa̱a̱ xtáa raʼni dí ra̱májánʼ xó má eʼngo̱o̱ náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Nakiʼnáa wéñuʼ numuu rí inu má Jeobá ní xániñuʼ maʼni rí eyoo náa Ku̱ba̱ʼ. Guʼyáá rí Jesús niʼthí marigá índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi.

DÍ MARIGÁ NÁA IWÁÁ MBIʼI

6, 7. Ndiéjunʼ gúʼthá ga̱jma̱a̱ numuu guerras ma̱ngaa ewiʼ rí narígá mbiʼi xúgi̱ rá.

6 Guerras. Jesús niʼthí: “Matuxu̱u̱ xuajen mba̱ʼu̱ ga̱jma̱a̱ i̱mba̱ xuajen mba̱ʼu̱ ma̱ngaa reino ga̱jma̱a̱ reino” (Mateo 24:7). Nimbá miʼtsú takháñun wéñuʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu guerra xóo mbiʼi rí kuwáanʼ xúgi̱. Xó má eʼthí mbá organización rí gíʼdoo wéñuʼ numuu bi̱ ndaʼyoo dí xtáa rarígá náa numbaaʼ, itháan rí 100 millones xa̱bu̱ nakháñun ga̱jma̱a̱ numuu guerras asndu nákha tsiguʼ 1914. Nákha tsiguʼ 1900 ga̱jma̱a̱ 2000, nikháñun ajtsú nuthu itháan xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu guerras ki xóo 1900 tsiguʼ kidíiʼ. Atatsaʼwáminaʼ xúgíʼ gaʼkhu ga̱jma̱a̱ tsingíná rí niraʼníí mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱.

7 Ewiʼ. Jesús niʼthí: “Marigá ewiʼ” (Mateo 24:7). Maski ajndu rígá wéñuʼ ganitsu, mú mbaʼin xa̱bu̱ xóó nuni ewiʼ xúgíʼ mbiʼi. Náa numuu rá. Numuu rí na̱nguá guáʼdáá mbújkha̱a̱ mu mutsi ganitsu o na̱nguá guáʼdáá mbaaʼ náa mudu. Itháan rí 1,000 millón xa̱bu̱ kuwa náa nda̱a̱ mbá kayuʼ mbújkha̱a̱. Organización Mundial de la Salud naʼthí rí mbaʼin wéñuʼ e̱ji̱n nakháñun mámbá tsiguʼ numuu rí na̱nguá guáʼdáá wéñuʼ ganitsu.

8, 9. a) Xú nimbánuu rí niʼtáriyaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ numuu gaʼxma rá. b) Ndiéjunʼ gándoo gúʼthá ga̱jma̱a̱ numuu nandii rá.

8 Gaʼxma. Jesús niʼtáriyaʼ: “Maʼxma gakhi̱i̱ wéñuʼ” (Lucas 21:11). Mámbá tsiguʼ naʼxma gakhi̱i̱ wéñuʼ. Asndu nákha tsiguʼ 1900, itháan rí a̱jma̱ millón xa̱bu̱ nakháñun ga̱jma̱a̱ numuu gaʼxma. Maski ajndu ajua̱nʼ dí rígá mbiʼi xúgi̱ naʼngo̱o̱ ndaʼyoo nguáná gaʼxma, mú xóó nakháñun mbaʼin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱.

9 Nandii. Jesús niʼtáriyaʼ rí marigá “nandii”, xóo muʼthá, nandii mbiiʼ rí na̱jkha̱roʼoo nacha̱ ga̱jma̱a̱ nagudíin mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ (Lucas 21:11). Maski ajndu médicos najmañún nuni thana numuu mbaʼa nandii, mú xóó nda̱a̱ thanuu xúgíʼ nandii. Mbá i̱yi̱i̱ʼ naʼthí rí mámbá tsiguʼ nakháñun mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu tuberculosis, cólera ga̱jma̱a̱ malaria o paludismo. Ma̱ngaa náa 40 tsiguʼ rí ninújngoo nikujmaa itháan rí 30 nandii ga̱jma̱a̱ tikhu nda̱a̱ thanuu.

XÓO GÁNINDXU̱ÚN XA̱BU̱ NÁA IWÁÁ MBIʼI RÁ.

10. Xó má eʼthí 2 Timoteo 3:1-5, xú káʼnii gánindxu̱ún xa̱bu̱ náa iwáá mbiʼi rá.

10 Biblia naʼthí náa 2 Timoteo 3:1-5: “Índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi maʼni mbiʼi gakhi̱i̱ ga̱jma̱a̱ maʼni mingíjyúuʼ makuwáanʼ”. Apóstol Pablo niʼthí rí xa̱bu̱ bi̱ gakuwa náa iwáá mbiʼi mani̱ndxu̱ún xúgi̱ káʼnii:

  • Maxmiéjúnʼ kuyamijná i̱ndó ikhiin.

  • Manigu̱nʼ wéñuʼ mbújkha̱a̱.

  • Xúnimbu̱ún kuñún anu̱ún.

  • Xúni̱ rí jmbu.

  • Xáʼndun kuñún a̱ngiu̱ún.

  • Xájyúuʼ gakiʼníin.

  • Majmangu̱nʼ ga̱jma̱a̱ magi̱ʼdu̱u̱n.

  • Muni rí nandún ikhiin ga̱jma̱a̱ xúni̱ rí nandoo Dios.

  • Muthi rí nandún kuyáá Dios, mú xúnimbu̱ún kuyáá.

11. Xó má eʼthí Salmo 92:7, ndiéjunʼ gaguáʼnii xa̱bu̱ ra̱míjínʼ rá.

11 Lá xúʼko̱ kaʼniún xa̱bu̱ náa xtaa ráʼ. Náa xúgíʼ numbaaʼ kuwa wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún xúʼko̱ kaʼnii. Mú Dios maʼnimbánuu. Ikhaa nakudaminaʼ: “Índo̱ xa̱bu̱ xkawiinʼ kuwa rakríʼíin xóo iná, ga̱jma̱a̱ xúgínʼ bi̱ kuwa runi dí ra̱májánʼ ni̱ndxu̱ún asndu xóo ri̱ʼi̱ rí na̱jmi̱di̱, mu maguma gámbíin kámuu mbiʼi” (Salmo 92:7).

NÁA IWÁÁ MBIʼI MARIGÁ DÍ MÁJÁNʼ

12, 13. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ Jeobá náa iwáá mbiʼi rígi̱ rá.

12 Náa Biblia niʼtáriyaʼ rí náa iwáá mbiʼi marigá wéñuʼ gaʼkhu ga̱jma̱a̱ tsingíná náa xúgíʼ numbaaʼ. Mú ma̱ngaa niʼthí rí marigá dí májánʼ.

“Ajngáa rí májánʼ ndrígóo reino majuiʼtáraʼa náa xúgíʼ numbaaʼ” (Mateo 24:14).

13 Makru̱ʼu̱lú itháan májánʼ Biblia. Índo̱ gaʼyee Daniel niʼnirámáʼ ga̱jma̱a̱ numuu iwáá mbiʼi, niʼthí: “Ku̱ma̱ rí gajkhun mbajo̱o̱ wéñuʼ” (Daniel 12:4). Rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n rí Dios mambáyúu xuajñu mu makro̱ʼo̱o̱ itháan májánʼ Biblia ki xóo nákha ginii. Rígi̱ nimbánuu asndu nákha tsiguʼ 1914. Mbá xkri̱da, Dios niʼsngúlúʼ rí gíʼdoo numuu mbiʼyuu ga̱jma̱a̱ rí nandoo maʼni náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Ma̱ngaa niʼsngúlúʼ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu rí nijuiʼtsiwáanʼ, dí egíʼniin índo̱ nakháñulú ga̱jma̱a̱ rí magabiín bi̱ nikháñun. Nijmañulúʼ rí i̱ndó Reino ndrígóo Dios ma̱ndoo maʼnimbánuu xúgíʼ xkujndu ndrígúlú. Ga̱jma̱a̱ nijmañulúʼ makuwáanʼ gagi ma̱ngaa makuwáanʼ xó má eniguʼ Dios. Mú ndiéjunʼ eni xa̱bi̱i̱ Dios ga̱jma̱a̱ rí ejmañún rá. I̱mba̱ kiʼtáriyaʼ gáriʼña̱a̱ rígi̱ (atayáá notas 21 ga̱jma̱a̱ 25).

14. Náa ejuiʼtáraʼa “ajngáa rí májánʼ ndrígóo reino”, ga̱jma̱a̱ tsíin eni rígi̱ rá.

14 Majuiʼtáraʼa náa xúgíʼ numbaaʼ. Índo̱ niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu iwáá mbiʼi, Jesús niʼthí: “Ajngáa rí májánʼ ndrígóo reino majuiʼtáraʼa náa xúgíʼ numbaaʼ” (Mateo 24:3, 14). Ajngáa rí májánʼ najuiʼtáraʼa náa itháan rí 240 xuajen mba̱ʼu̱ ga̱jma̱a̱ náa mbaaʼ rí kaʼyoo, ma̱ngaa náa itháan rí 900 ajngáa. Náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, xa̱bi̱i̱ Jeobá “bi̱ naguwáʼ náa xúgíʼ xuajen mba̱ʼu̱, xuajen majkhaʼ” kuwa rumbañún xa̱bu̱ mu makru̱ʼu̱u̱n ndiéjunʼ nindxu̱u̱ Reino ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gáʼni ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ numbaaʼ (Revelación 7:9). Xa̱bi̱i̱ Jeobá nuni xúʼkhiín rígi̱, tsíruma nditháan. Xó má niʼtáriyaʼ Jesús, mbaʼin xa̱bu̱ naguiñunʼ kuñún ga̱jma̱a̱ nuxkúún. Mú nimbá xáʼngo̱o̱ gárikhoo rí majuiʼtáraʼa (Lucas 21:17).

NDIÉJUNʼ GÁTANI IKHÁÁN RÁ.

15. a) Lá naku̱ma̱ʼ rí kuwáanʼ náa iwáá mbiʼi, ga̱jma̱a̱ náa numuu rá. b) Ndiéjunʼ gaguáʼnii bi̱ tsénimbu̱ún kuyáá Dios, ga̱jma̱a̱ bi̱ nunimbu̱ún rá.

15 Lá naku̱ma̱ʼ ikháán rí kuwáanʼ náa iwáá mbiʼi ráʼ. Xtáa rambánuu mbaʼa rí kiʼtáriyaʼ náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu iwáá mbiʼi. Inu má, Jeobá maʼni rí ní xuʼtáraʼa ajngáa rí májánʼ, “ga̱jma̱a̱ ikhú ma̱ʼkha̱ fin” (Mateo 24:14). Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ fin rúʼko̱ rá. Nindxu̱u̱ guerra rí nagumbiʼyuu Armagedón, náa Dios maʼni gámbáa xúgíʼ dí ra̱májánʼ. Jesús gajmíi̱n ángeles bi̱ guáʼdáá tsiakii, Jeobá maʼni gámbíin xúgínʼ bi̱ tsénimbu̱ún kuyáá ikhaa ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo (2 Tesalonicenses 1:6-9). Nda̱wa̱á dí gájngoo Armagedón, Satanás gajmíi̱n xa̱bu̱ wéñiʼ ni xándoo guni nduwiinʼ itháan xa̱bu̱. Xúgínʼ bi̱ gúnimbu̱ún kuyáá Dios ga̱jma̱a̱ muraʼwíí maguajún jmbu náa Reino mbuyáá xú káʼnii Dios maʼnimbánuu xúgíʼ rí naʼthí maʼni (Revelación 20:1-3; 21:3-5).

16. Ndiéjunʼ gíʼmaa matani índo̱ natayáá rí fin na̱ʼkha̱ mijngii rá.

16 Inu má mámbáa numbaaʼ náa xtáa raʼtáñajunʼ Satanás. Ikha jngó gíʼdoo wéñuʼ numuu matraximínáʼ ndiéjunʼ gíʼmaa matani. Jeobá nandoo majmañaaʼ xúgíʼ rí nandoo ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Ikha jngó, atagíminaʼ matanigajmaa májánʼ (Juan 17:3). Ma̱ngaa xa̱bi̱i̱ Jeobá nagimbíi̱n mámbá xmáná. Índo̱ nagimbíi̱n numbañún xa̱bu̱ makru̱ʼu̱u̱n rí naʼthí náa Biblia. Atagíminaʼ mi̱dxu̱ʼ má xúʼko̱ náa nagimbíi̱n (atraxnuu Hebreos 10:24, 25). Á mu natayáá rí ndayóoʼ matriʼkuminaʼ, xátani a̱jma̱ a̱jkia̱a̱nʼ. Índo̱ gátani mambaxáʼ itháan májánʼ ga̱jma̱ʼ Dios (Santiago 4:8).

17. Ndíjkha rí mbaʼin xa̱bu̱ maʼniún tsiánguá índo̱ gáʼkha̱ fin rá.

17 Apóstol Pablo niʼthí rí maguma gámbíin xa̱bu̱ xkawiinʼ, ma̱ʼkha̱ índo̱ xa̱bu̱ tséguaʼti̱i̱n xóo eʼni “mbáa kuʼwáʼ índo̱ mbruʼun” (1 Tesalonicenses 5:2). Jesús niʼtáriyaʼ rí mbaʼin xúnimbu̱ún rí nasngájma rí kuwáanʼ náa iwáá mbiʼi. Ikha jngó Jesús niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi rígi̱: “Numuu rí xóo ninindxu̱u̱ mbiʼi rí nixtáa Noé, xúʼko̱ gánindxu̱u̱ ma̱ngaa índo̱ gátanga̱a̱ A̱ʼdióo xa̱biya̱. Xó má mbiʼi rúʼko̱ nákha xóó tséxnúu ruʼwa mbiiʼ kuwa ruphiʼtsu ga̱jma̱a̱ kuwa raʼwa̱a̱n, xa̱bekha nunigu̱nʼ ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ nunuju̱nʼ, asndu mbiʼi rí Noé nito̱ʼo̱o̱ náa arca; ga̱jma̱a̱ túnimbu̱ún asndu mbiʼi rí nixnúu ruʼwa mbiiʼ ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ kagu̱u̱n xúgínʼ, xúʼko̱ ganindxu̱u̱ mbiʼi rí gátanga̱a̱ A̱ʼdióo xa̱biya̱” (Mateo 24:37-39).

18. Ndiéjunʼ niʼthúlú Jesús rá.

18 Jesús niʼthúluʼ rí ma̱ndoo maʼnijngáanʼ rí ‹muphiʼtsu ga̱jma̱a̱ rí muʼwa̱a̱nlu wéñuʼ o maxmiéjunʼlú ga̱jma̱a̱ numuu mámbá mbiʼi›. Niʼthí rí fin ma̱ʼkha̱ ‹asndu nda̱a̱ tsu̱ma̱› náa xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Nda̱wa̱á niʼthí xóó: “Xawii má xúʼko̱ gakuwáanʼ, xúniʼñáʼ rutajkáan mu makáwáanʼ náa xúgíʼ rígi̱ rí wíji̱ marigá mu ma̱ndoo muguajún náa inuu A̱ʼdióo xa̱biya̱” (Lucas 21:34-36). Ndíjkha gíʼdoo wéñuʼ numuu muʼdxawíín rí niʼthí Jesús rá. Numuu rí inu má maguma gámbáa numbaaʼ xkawiʼ ndrígóo Satanás. I̱ndó xa̱bu̱ bi̱ nuni rí naniguuʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús makáwíin índo̱ gáʼkha̱ fin ga̱jma̱a̱ makuwá asndu kámuu náa numbaaʼ nuxi̱ʼ (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).

^ párr. 4 Á mu nandaaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ itháan ga̱jma̱a̱ numuu Miguel, atayáá nota 23.