1. Pingo myero wapwony lok i kom lumalaika?

JEHOVAH mito ni wange jo me ode. Lumalaika gitye i kin jo me ot pa Jehovah. I Baibul, kilwongogi ni “awobe pa Lubanga.” (Yubu 38:7) Lumalaika gitimo gin ango? I yo ango ma gin gukonyo jo mapol i kare mukato angec? Dok bene gitwero konyowa kombeddi nining?—Nen Lok me Giko Buk Man me 8.

2. Lumalaika gua ki kwene? Lumalaika adi ma kicweyogi?

² Wamito ni wange ka ma lumalaika gua ki iye. Jo Kolocai 1:16 tito ni ma dong Jehovah ocweyo Yecu, en “ocweyo jami ducu, gin ma tye i polo ki gin ma tye i wi lobo.” Man kwako lumalaika bene. Lumalaika adi ma kicweyogi? Baibul tito ni welgi tye milion mia mapol ata.—Jabuli 103:20; Niyabo 5:11.

3. Yubu 38:4-7 tittiwa gin ango i kom lumalaika?

³ Baibul bene pwonyo ni Jehovah ocweyo lumalaika con ma peya ocweyo lobo. Gin guwinyo nining i kare ma guneno lobo? Buk pa Yubu tittiwa ni lumalaika gubedo ki yomcwiny madwong. Onongo gitye calo jo me ot ma gunote kacel i tic pi Jehovah.—Yubu 38:4-7.

4. Wangeyo nining ni lumalaika gitye ki miti i kom dano?

⁴ Cakke wa con, lumalaika gubedo ki miti i kom dano kacel ki cobbe pa yub pa Jehovah pi lobo ki  dano. (Carolok 8:30, 31; 1 Petero 1:11, 12) Nen calo cwinygi ocwer mada i kare ma Adam gin ki Kawa gujemo i kom Lubanga. I kareni, nen calo cwinygi cwer makato ka gineno ni pol pa dano pe giwinyo Jehovah. Ento ka ngat mo ongut i kom balle ci odwogo cen bot Lubanga, lumalaika gibedo ki yomcwiny. (Luka 15:10)  Lumalaika gitye ki miti madwong i kom jo ma tiyo pi Lubanga. Jehovah tiyo ki lumalaika me konyo ki gwoko luticce ma i wi lobo. (Jo Ibru 1: 14) Kong dong wanenu labol mogo.

5. Lumalaika gukonyo lutic pa Lubanga i kare mukato angec nining?

⁵ Jehovah ocwalo lumalaika aryo pi konyo Lot ki jo me ode wek gubwot ki i jwero Codom ki Gomora. (Acakki 19:15, 16) I nge mwaki mia mapol, kibolo lanebi Daniel i boro ma lwak labwor bedo iye, ento labwor pe oketo awano i kome pien Lubanga “ocwalo lamalaika otweyo dog lwak labwor magi woko.” (Daniel 6:22) Lacen ma kitweyo lakwena Petero i buc, Jehovah ocwalo lamalaika ogonyo Petero woko. (Tic pa Lukwena 12:6-11) Malaika bene okonyo Yecu i kare ma onongo en tye i lobo. Me labolle, i kare ma en onongo batija, ‘lumalaika gubedo ka konye.’ (Marako 1:13) Ma peya kineko Yecu, malaika obino bote ci “omiye tek”—Luka 22:43.

6. (a) Wangeyo nining ni lumalaika gikonyo jo pa Lubanga i kareni? (b) Lapeny ango ma wabinyamogi?

⁶ I kareni dong, lumalaika pe ginen bot dano. Ento Lubanga pud tiyo ki lumalaika me konyo luticce. Baibul tito ni: “Lamalaika pa Rwot [Jehovah] cung kun gwoko jo ma gilworo Rwot, dok larogi bene woko ki i can.” (Jabuli 34:7) Pingo wamito gwok? Pien watye ki lumone ma gitego adada ma gimito wanowa. Lumone magi gubedo angagi? Gua ki kwene? Gitye ka temme me wanowa i yo ma nining? Me gamo lapeny magi, kong dong wanenu gin ma otimme ma pud kicweyo Adam ki Kawa acweya.

7. Ngo ma dano gutimo pi bwola pa Catan?

⁷ Wapwonyo i Dul me 3 ni malaika acel ojemo i kom Lubanga dok onongo mito loyo wi jo mukene. Baibul lwongo lamalaika man ni Catan Larac-ci. (Niyabo 12:9) Catan bene onongo mito ni jo mukene gujem i kom Lubanga. En obwolo Kawa dok nicakke i kare meno, en dong obwolo dano mapol. Ento jo mogo, calo Abel, Enoka, ki Nua gubedo lugen bot Jehovah.—Jo Ibru 11:4, 5, 7.

8. (a) Lumalaika mogo gucako doko jogi nining? (b) Ngo ma jogi gutimo me bwot ki i pii aluka?

⁸ I kare pa Nua, lumalaika mogo gudoko lujemo, guweko kabedogi i polo gubino ka kwo i lobo kany calo dano. Pingo? Baibul tittiwa ni onongo gimito bedo ki mon. (Kwan Acakki 6:2.) Ento tim pa lumalaika magi obedo gin marac adada. (Juda 6) Calo lumalaika maraco magi, dano mapol i kare meno bene gudoko jo ma turo cik dok giger. Pi meno, Jehovah omoko tamme me jwero lutim maraco i wi lobo ducu ki pii aluka. Ento en olaro luticce ma lugen. (Acakki 7:17, 23) Me bwot, lumalaika ma lujemo magi gudok cen i polo. Baibul lwongo lumalaika maraco magi ni jogi. Gin guyero me cwako jemo pa Catan, dok Larac-ci odoko laditgi.—Matayo 9:34.

9. (a) Gin ango ma otimme i kom jogi i kare ma gudok cen i polo? (b) Ngo ma dong wabipwonyo?

⁹ Jehovah pe ojolo jogi magi i kin jo me ode pien gubedo lujemo. (2 Petero 2:4) Jogi pe dong gitwero lokke me bedo calo dano, ento pud gitye ka ‘bwolo dano ma i wi lobo ducu.’ (Niyabo 12:9; 1 Jon 5:19)  Kong dong wanenu kit ma jogi gibwolo kwede dano.—Kwan 2 Jo Korint 2:11.

10. Jogi gibwolo dano nining?

¹⁰ Jogi bwolo dano i yo mapatpat. Jo mogo gikubbe ki jogi atir atir nyo giwok ki bot ngat mukene calo ajwaka nyo latyet. Kodi tim meno kilwongo ni tim tyet nyo tim jok jok. Baibul cikowa ni omyero wagwokke adada ki i kom gin mo keken ma kubbe ki jogi. (Jo Galatia 5:19-21) Pingo? Kit macalo ladwar tiyo ki owic me mako lee, jogi bene gitiyo ki diro me mako ki keto dano i te locgi.—Nen Lok me Giko Buk Man 26.

11. Tyeto gin ma tye anyim obedo ngo, dok pingo omyero wagwokke kwede?

¹¹ Owic acel ma jogi tiyo kwede aye tyeto gin ma tye anyim. Man obedo temme me ngeyo gin ma tye anyim nyo gin ma pe kingeyo kun kitiyo ki teko pa jogi. Jo mukene gitimo man ki ngiyo lakalatwe, tic ki lwit, ngiyo i cing, ki mukene. Pol pa dano gitamo ni tim magi pe rac, ento girac adada. Me labolle, Baibul nyuto ni jogi gitiyo kacel ki jo ma temme me ngiyo gin ma tye anyim. I Tic pa Lukwena 16:16-18 wakwano lok i kom anyaka mo ma onongo ‘tyeto lok ma tye anyim’ kun tiyo ki kony pa “jok.” I ngeye ma lakwena Paulo oryemo jok man woko, anyaka-ni bene orwenyo tekone me tyeto gin ma tye anyim.

12. (a) Pingo rac mada me temo kubbe ki jo muto? (b) Pingo lutic pa Lubanga pe gidonyo i tim mogo me tekwaro ma lubbe ki to?

¹² Jogi bene gitiyo ki owic mukene me mako dano. Gimito ni watam ni twere me lok ki jo muto dok  ni jo muto pud gikwo i kabedo mukene dok gitwero kubbe kwedwa nyo wanowa. Me labolle, ngat mo ma watte nyo lareme macok oto twero wot bot ajwaka ma wacci en etwero lok ki jo muto. Ajwaka romo tic ki jogi me tito lok mo mamit i kom laremwa nyo watwa mo muto kun loko ki dwan ma winye calo pa lato-ni. (1 Camuel 28:3-19) Pol pa tekwaro me yiko dano bene jenge i kom niye ni jo muto gikwo ka mukene. Man kwako kwer me yik, guro nyo yabo lyel, tyero mot pi jo muto, kwer mogo ma kitimo i kom mon to, nyo bedo abeda labongo nino ka gwoko kom lyel wang ma kiyiko nyo bene i nge yik. Ka Lukricitayo gukwero nywako i kwer magi, jo me pacogi nyo me carogi nywarogi, giyetogi, dok gikwerogi. Ento Lukricitayo gingeyo ni jo muto pe gitye ka kwo ka mo mukene. Pe watwero lok kwedgi dok gin bene pe gitwero wanowa. (Jabuli 115:17) Gwokke mada. Pe item kubbe ki jo muto nyo jogi dok pe idony i kwer mo keken ma kubbe ki jogi.—Kwan Nwoyo Cik 18:10, 11; Icaya 8:19.

13. Gin ango ma jo mapol ma onongo gilworo jogi gutimo?

¹³ Jogi pe gibwolo dano keken, ento bene gibwurogi. Catan ki jogine gingeyo ni gitye ki ‘kare manok’ keken ma peya Lubanga ojwerogi woko ki i lobo. Man aye gin mumiyo giger dok gupong ki akemo. (Niyabo 12:12, 17) Ento, dano alip mapol ma yam onongo gilworo jogi dong pe gilworogi kombeddi. Gin guloyo lworo meno nining?

14. Calo Lukricitayo me cencwari me acel, ngo ma waromo timone me a woko ki i te twero pa jogi?

¹⁴ Baibul tito botwa kit ma waromo kwero kwede  jogi ki kit ma waromo a woko ki i te twerogi. Me labolle, jo mogo ma gikwo i boma me Epeco onongo gikubbe ki jogi i kare ma peya gupwonyo ada. Gin gua woko ki i te twero pa jogi nining? Baibul wacci: “Jo ma yam lujogi gukelo buk tyetgi guguro kacel guwangogi woko i nyim lwak ducu.” (Tic pa Lukwena 19:19) Kit ma onongo gimito bedo Lukricitayo, gin guwango buk tyetgi ducu. Man aye gin ma myero watim bene i kare-ni. Jo ducu ma gimito tic pi Jehovah myero guwek gin mo keken ma kubbe ki jogi. Man kwako bukke, magajin, karatac akwana, vidio, wer, tuko nyo kadi wa karatac mogo ma kimwono i kor ot ma miyo timo tango nyo kubbe ki jogi nen calo gin ma pe rac. Man bene kwako jami ma dano giruko me gwokke ki i kom gin marac.—1 Jo Korint 10:21.

15. Ngo mukene ma myero watim me kwero Catan ki jogine?

¹⁵ I nge mwaki mogo ma jo Epeco guwango bukkegi me tim tyet, lakwena Paulo ocoyo ni onongo myero pud gumedde ki ‘lweny i kom dul mony mogo maraco me cwiny.’ (Jo Epeco 6:12) Ada, kadi bed joni guwango bukkegi, jogi pud onongo tye ka temme me wanogi. Pi meno, ngo mukene ma onongo myero gutim? Paulo owaco botgi ni: “Niye aye omyero obed kwotwu ma bimiyo wutwero neko mac ki i kom atero ma Larac bayo.” (Jo Epeco 6:16) Kit macalo kwot gwoko kwede lalweny i kare me lweny, niyewa twero gwokowa. Ka waketo genwa ducu i kom Jehovah ni en twero gwokowa, ci wabibedo ki kero me kwero Catan ki jogine.—Matayo 17:20.

16. Watwero jingo niyewa i kom Jehovah nining?

¹⁶ Watwero jingo niyewa i kom Jehovah nining?  Omyero wakwan Baibul nino ducu dok wapwony kit me jenge i kom Jehovah wek en ogwokwa. Ka watye ki gen matek i kom Jehovah, ci Catan ki jogine pe gibiwanowa.—1 Jon 5:5.

17. Ngo mukene ma bigwokowa ki i kom jogi?

¹⁷ Ngo mukene ma Lukricitayo me Epeco onongo myero gutim? Gin onongo gibedo i boma ma opong ki tim jok jok. Pi man, Paulo owaco botgi ni: “Wuleg kare ducu.” (Jo Epeco 6:18) Onongo mitte ni guleg bot Jehovah wek ogwokgi kare ducu. Wan kono? Wan bene wakwo i lobo ma opong ki tim jok jok. Pi meno, wan bene omyero waleg bot Jehovah pi gwok ma a ki bote, dok omyero wati ki nyinge ka watye ka lega. (Kwan Carolok 18:10.) Ka wamedde ki lego Jehovah ni olarwa ki bot Catan, ci Jehovah bigamo legawa.—Jabuli 145:19; Matayo 6:13.

18, 19. (a) Watwero loyo lweny i kom Catan ki jogine nining? (b) Lapeny mene ma kibigamone i dul ma lubo man?

¹⁸ Ka wawango jami ducu ma kubbe ki tim jok jok dok wajenge i kom Jehovah me gwokowa, ci wabiloyo lweny i kom Catan ki jogine. Pe myero walworgi. (Kwan Yakobo 4:7, 8.) Jehovah tek loyo jogi tyen mapol ata. En omiyogi pwod i kare pa Nua, dok i kare me anyim, en bijwerogi woko. (Juda 6) Wi opo ni pe watye kenwa i lwenywa. Jehovah tye ka tic ki lumalaikane me gwokowa. (2 Luker 6:15-17) Watwero bedo ki gen ni Jehovah bikonyowa me loyo lwenywa i kom Catan ki jogine.—1 Petero 5:6, 7; 2 Petero 2:9.

¹⁹ Ento ka Catan ki jogine aye gitye ka kelo can mapol-li, pingo Lubanga peya ojwerogi? Kibigamo lapeny man i dul ma lubo.