Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA CA IKUMI

Tumanye ba marayika

Tumanye ba marayika

1. Ahabw’enki tushemerire kwega tukamanya ba marayika?

YEHOVA nayenda ngu tumanye eka yeye. Ba marayika ni bamwe omu bagizire eka ya Ruhanga. Bibuli nebeta ‘abana ba Ruhanga.’ (Yobu 38:7) Ba marayika bine guha murimo? Ni bata oku bagenzire bari kukwasa abantu b’omu bwire bwa kare? Kandi shi n’itwe nibabasa kutukwasa hati?—Reba Enyongezo ya 8.

2. Ba marayika bakaruga nkahe? Hakahangwa ba marayika bangahe?

2 Tushemerire kumanya ahu ba marayika barugire. Omu Bakolosai 1:16 nihatugambira ngu Yehova ku yamazire kuhanga Yesu, hakakurataho kuhanga ‘eby’omu iguru n’eby’aha nsi.’ Omu by’omu iguru harimu na ba marayika. Hakahangwa ba marayika bangahe? Bibuli negamba ku hariho ba marayika miriyoni enkumi n’enkumi.—Zaaburi 103:20; Okushuuruurwa 5:11.

3. Omuri Yobu 38:4-7 nihatugambira ki ahari ba marayika?

3 Nambwenu Bibuli netwegesa ku Yehova yahangire ba marayika mbere y’okuhanga ensi. Obwe shi bakehurira bata ku barebire ensi yamara kuhangwa? Ekitabo ca Yobu nikitugambira ku bashemerirwe munonga. Bakaba bagizire eka ya Yehova kandi bari kumukorera bine obumwe.—Yobu 38:4-7.

BA MARAYIKA NIBAKWASA ABAHEREZA BA RUHANGA

4. Nitumanya tuta ku ba marayika bari kufa aha bantu?

4 Kwiha kare, ba marayika bakaba batura bine ekihika c’okwenda kumanya ebikwatirine n’abantu hamwe n’ekigendererwa eki Yehova ayinire ensi n’abantu. (Enfumu 8:30, 31; 1 Petero 1:11, 12) Bakashasha obu Adamu na Eva bagomire Ruhanga. Nikirebeka na hati nibashasha munonga ku bari kureba abantu bingi bari kwanga korobera Yehova. Konka ku hari kugira abayehana bakagarukira Ruhanga, ba marayika nibashemererwa munonga. (Luka 15:10) Ba marayika nibakunda abantu abari kuhereza Ruhanga. Yehova nakoresa ba marayika omu kuyamba n’okurinda abahereza beye abari omu nsi. (Abaheburaayo 1:7, 14) Reka turebe ebyokureberaho ebiri kubihamya.

‘Ruhanga akatuma marayika weye yigara eminwa y’entare.’​—Danieli 6:22

5. Ni bata oku ba marayika bakwasize abahereza ba Ruhanga omu bwire bwa kare?

5 Yehova akatuma ba marayika babiri kuza kukwasa Loti n’ab’eka yeye ngu bahunge baruge omu tawuni ya Sodoma na Gomora ezabire zaza kurimbuka. (Okutandika 19:15, 16) Ku hahwire emyaka myingi bwanyima yaho, omuhanuzi Danieli akanagwa omu kina c’entare, konka tarafire, ahabw’okuba ‘Ruhanga akatuma marayika weye yigara eminwa y’entare.’ (Danieli 6:22) Bwanyima, obu entumwa Petero yabire ari omu kihome, Yehova akatuma marayika yamwihamu. (Ebyakozirwe 12:6-11) Nambwenu ba marayika bakakwasa Yesu obu yabire ari omu nsi. Ecokureberaho: Yesu ku yamazire kubatizibwa, ‘ba marayika bakamuhereza.’ (Mako 1:13) Mbere kace Yesu atakisirwe, marayika akija ‘yamugumya.’—Luka 22:43.

6. (a) Nitumanya tuta ku ba marayika bari kukwasa abahereza ba Ruhanga omuri obu bwire? (b) Ni biha bibuzo ebi turarondere ebyokugarukamu?

6 Omuri obu bwire, ba marayika tibacayeyoreka abantu. Konka na hati Ruhanga acabakoresa omu kuyamba abahereza beye. Bibuli negamba ngu: ‘Marayika wa [Yehova] atera amahema okwehinguririza abari kumutina, kandi abajuna.’ (Zaaburi 34:7) Ahabw’enki nitwetenga oburinzi? Ni ahabw’okuba twine abangi b’amani abari kwenda kutukora kubi. Abo bangi ni baha? Bakaruga nkahe? Ni bata oku bari kugezaho kutukora kubi? Kugira ngu tugarukemu ebyo bibuzo, reka turebe ebyabireho bwanyima kace Adamu na Eva bamara kuhangwa.

ABANGI BITU ABATARI KUREBEKA

7. Abantu bamwe bakakora ki ahabw’ebishuba bya Sitaane?

7 Omu kicweka ca 3 tukega ku marayika omwe yagomire Ruhanga kandi na we akenda ngu abe omutegeki. Bibuli nemweta Sitaane, Omuregi. (Okushuuruurwa 12:9) Nambwenu Sitaane akenda ngu abandi na bo bagomere Ruhanga. Akahabisa Eva, kandi kwiha obwe akahabisa abandi bantu bingi. Konka hine abantu abamwe, nka Abeeli, Enoka na Noa abagumizemu kuba abesigwa ahari Yehova.—Abaheburaayo 11:4, 5, 7.

8. (a) Ni bata oku ba marayika abamwe bahindukire ba dayimoni? (b) Ni enki eki ba dayimoni bakozire ngu babase kuhonoka omwijuro?

8 Omu bwire bwa Noa, ba marayika abamwe bakagoma, baruga omu buturo bwabo bw’omu iguru bija kwegira abantu omu nsi. Ahabw’enki bakikozire? Bibuli netugambira ku bayenzire abakazi. (Shoma omu Kutandika 6:2.) Konka eco kikaba kiri kibi munonga ahari ba marayika. (Yuda 6) Kimwe n’abo ba marayika, abingi omu bantu b’omuri obwo bwire bakahinduka babi kandi baba abagomi. Bwanyima Yehova akasharamu kwita abo bantu babi akoresize omwijuro gw’amizi ogwabire gurashweke ensi yona. Konka akarokora abahereza beye ab’abesigwa. (Okutandika 7:17, 23) Kugira ngu ba ba marayika babi babase kuhonoka, bakagaruka omu iguru. Abo ba marayika babi Bibuli nebeta ba dayimoni. Bakasharamu kwekwatanisa na Sitaane omu kugoma, rero Sitaane yababera omwebembezi.—Matayo 9:34.

9. (a) Ni enki ecahikire ahari ba dayimoni bwanyima y’okugaruka omu iguru? (b) Ni enki eki twaza kwega?

9 Ahabw’okuba ba dayimoni babire bagomire, Yehova tarabikiririze kugaruka omu muryango gweye. (2 Petero 2:4) Hati ba dayimoni tibakine mani g’okwehindura abantu, konka bacagumizemu ‘kugobeza ensi yona.’ (Okushuuruurwa 12:9; 1 Yohaana 5:19) Reka turebe oku bari kukoresa amagezi bakahabya bingi.—Shoma omu 2 Bakorinso 2:11.

OKU BA DAYIMONI BARI KUHABISA ABANTU

10. Ni bata oku ba dayimoni bari kuhabisa abantu?

10 Ba dayimoni nibakoresa amagezi mingi omu kuhabisa abantu. Abantu nibabasa kwegambanira na ba dayimoni, ninga shi barabire aha wundi muntu, nk’omufumu ninga shi omurogi. Kugamba na ba dayimoni nibyetwa obufumu. Konka Bibuli neturagira kwetantara ekintu cona ekine akakwate na ba dayimoni. (Abagalatia 5:19-21) Ahabw’enki? Ahabw’okuba nk’oku omuhigi ari kukoresa omutego akakwata enyamishwa, ni ko na ba dayimoni bari kukoresa amagezi gabo ngu bakwatire abantu omu mutego kandi babakorese ebi bari kwenda.—Reba Enyongezo ya 26.

11. Okuragura ni enki, kandi shi ahabw’enki tushemerire kubyerinda?

11 Amagezi gamwe agu bari kukoresa nigetwa okuragura. Birimu okukoresa amani agatari ag’abantu omu kugezaho kumanya ebya nyensakare ninga shi ebintu ebisherekire. Nibabikora bari kwetegereza enyonyozi, kushoborora ebintu byine eki biri kumanyisa, kutera enteteri, okuragurisa enkoko y’ibara rimwe, entama, ebishaju, okushoma omu kiganja c’omuntu, kurotorora ebiroto n’ebindi. Abantu bingi nibatekateka ngu ebyo bikorwa tibyine nshonga, konka ti ko kiri. Ebyo bikorwa ni eby’akabi munonga. Ecokureberaho: Bibuli netwereka ku abafumu bari kukora hamwe na ba dayimoni. Omu Byakozirwe 16:16-18, nihagambwamu ‘dayimoni ori kuragura’ owabire nakwasa omuhara kugamba ebirabeho. Entumwa Paulo ku yamazire kubinga ogo dayimoni, wa muhara akabura obushoborozi bw’okuragura.

12. (a) Ahabw’enki kugezaho kugamba n’abafire harimu akabi kagumire? (b) Ahabw’enki abahereza ba Ruhanga batari kwekwatanisa omu migenzo eyine akakwate na ba dayimoni?

12 Hine agandi magezi agu ba dayimoni bari kukoresa omu kuhabisa abantu. Nibagezaho kutubiha ngu nitubasa kugamba n’abantu abafire, ngu abafire hine ahu bari kandi bacahurire; ngu nibabasa kutugambisa ninga shi ngu batukora kubi. Ecokureberaho: Omuntu owafisa omunyabuzare ninga munywani weye, nabasa kuza kureba omuntu ori kwegambaho ku nagambana n’abafire. Ogo mufumu nabasa kugambira omuntu ekintu kirungi eki ari kumanya ahari ogo muntu owafire, kandi agamba omu iraka ryeye, ari kumutoreza. (1 Samueli 28:3-19) Emigenzo myingi eri kukorwa omu kuzika ekwatire aha nyikiriza y’okugira ngu abafire hine ahu bari kandi bacahurire. Harimu emigenzo y’okuzika, kwijuka abafire, kuterecerera, ebi bari kukorera owafakara n’ebi bari kukora bari kumara ebyosi. Abakristo ku bari kwanga kwekwatanisa omuri eyo migenzo, batahi babo na bene wabo nibabagamba kubi, babajuma, ninga shi babacwa. Konka Abakristo nibamanya ku abafire bafire, kandi ku batine ahu bari. Tituri kubasa kugamba na bo kandi na bo tibari kubasa kugamba n’itwe. (Zaaburi 115:17) Rero ogume oyetonde. Otarigezaho kugamba n’abafire ninga ba dayimoni kandi otariyekwatanisa omu migenzo eyine akakwate na ba dayimoni.—Shoma omu Ky’Ebiragiro 18:10, 11; Isaaya 8:19.

13. Ni enki eki abantu ababire nibatina ba dayimoni kare babasize kukora?

13 Ba dayimoni tibari kuhabisa abantu kusha ahobwe nambwenu nibabakangisa. Erizoba, Sitaane na ba dayimoni beye nibamanya ku basigizeho ‘omwanya muce,’ obundi Ruhanga akabiha omu nsi; ni ahabw’eco bine obugomi bwingi kandi nibakora kubi abantu kukiza oku babire nibabikora. (Okushuuruurwa 12:12, 17) Konka, abantu abari kubarirwa omu nkumi nyingi ababire nibatina ba dayimoni hati tibacabatina. Ni enki ecatumire baruga omu bwoba bw’okutina ba dayimoni?

RWANISA BA DAYIMONI KANDI OTANE NA BO

14. Nk’oku Abakristo b’omu kinyigana c’okubanza bakozire, ni bata oku turi kubasa kutana na ba dayimoni?

14 Bibuli netugambira oku turi kubasa kurwanisa ba dayimoni kandi tukatana na bo. Ecokureberaho: Abakristo bamwe b’omu tawuni ya Efeso bakaba nibagamba na ba dayimoni batakegire amazima. Mbwenu shi bakakora ki ngu batane na bo? Bibuli negira ngu: ‘Bingi ahari abo, ababire nibakora eby’obufumu bateraniza hamwe ebitabo byabo eby’okuragura, babyokeza omu misho g’abantu bona.’ (Ebyakozirwe 19:19) Ahabw’okuba babire nibenda kuba Abakristo, bakosya ebitabo byabo by’emigereko. N’itwe ni co eki tushemerire kukora. Omuntu wena ori kwenda kukorera Yehova ashemerire kweyihaho ebintu byona ebyine akakwate na ba dayimoni. Harimu ebitabo, magazini, filimu, omuziki, emizano n’ebishushani, mbehi buri kintu cona ekiri kubasa kuhimbisa ba dayimoni ninga shi ebiri kugambwa ku byine amani agari kukira ag’abantu. Nambwenu birimu engisha ezi abantu bari kujwara ngu zibarinde.—1 Abakorinso 10:21.

15. Ni enki ekindi eki tushemerire kukora ngu turwanise Sitaane na ba dayimoni?

15 Ku hahwire emyaka mice abo Bakristo b’omuri Efeso bokize ebitabo byabo bw’eby’obumaji, entumwa Paulo akahandika yagamba ku babire ‘bacarwana n’amahe g’[emyika] mibi.’ (Abaefeso 6:12) Mazima, n’obu babire bayokize ebitabo byabo, ba dayimoni bakaba bacagezaho kubakora kubi. Mbwenu shi ni enki ekindi eki babire bashemerire kukora? Paulo akabagambira ati: ‘Mukwate engabo y’okwikiriza eyi muribasa kurarisa emyambi y’omuriro yona ey’omubi.’ (Abaefeso 6:16) Nk’oku engabo eri kurinda omusirikare aha rugamba, okwikiriza na ko nikuturinda. Twayesiga tutari kubanganisa ku Yehova ayine amani g’okuturinda, turyabasa kurwanisa Sitaane na ba dayimoni.—Matayo 17:20.

16. Tukakora ki ngu okwikiriza oku twinire Yehova kukizeho kuhama?

16 Tukakora ki ngu okwikiriza oku twinire Yehova kukizeho kuhama? Tushemerire kushoma Bibuli burizoba kandi twemanyiza kumweshengereza ngu aturinde. Twaba twine okwikiriza kuhamire ahari Yehova, Sitaane na ba dayimoni beye tibaribasa kutukora kubi.—1 Yohaana 5:5.

17. Ni enki ekindi ekirije kuturinda ba dayimoni?

17 Ni enki ekindi eki Abakristo b’omuri Efeso babire bashemerire kukora? Bakaba batwire omu tawuni eyijwiremu ebikorwa bya ba dayimoni. Ni yo nshonga Paulo yabagambire ati: ‘Mushabire omu [mwika] obutosha.’ (Abaefeso 6:18) Bakaba bari kugemwa kushaba Yehova burizoba ngu abarinde. Itwe shi biri bita? N’itwe turi omu nsi eyijwiremu ebikorwa bya ba dayimoni. Ni ahabw’eco tushemerire kushaba Yehova ngu aturinde, kandi tushemerire kugamba izina ryeye omu kushaba. (Shoma omu Nfumu 18:10.) Twagumizamu kushaba Yehova ngu atwihe omu mikono ya Sitaane, Yehova aryagarukamu eshara zitu.—Zaaburi 145:19; Matayo 6:13.

18, 19. (a) Ni bata oku turi kubasa kurwanisa Sitaane na ba dayimoni kandi tukabasinga? (b) Ni kiha kibuzo eki turishwijuma omu kicweka ekiri kukurataho?

18 Ku turayeyiheho ekintu cona omu kubaho kwitu ekine akakwate na ba dayimoni kandi tukeshengereza Yehova ngu aturinde, nitwija kusinga Sitaane na ba dayimoni. Titushemerire kubatina. (Shoma omuri Yakobo 4:7, 8.) Yehova ayine amani agari kukira hare aga ba dayimoni. Omu bwire bwa Noa akabahana, kandi omu biro by’omu misho aryabamaraho. (Yuda 6) Yijuka ku tutari twenka aha rugamba. Yehova nakoresa ba marayika beye omu kuturinda. (2 Abagabe 6:15-17) Nitubasa kwesigira kimwe ngu Yehova yatuha amani, nitubasa kurwanisa Sitaane na ba dayimoni kandi tubasinge.—1 Petero 5:6, 7; 2 Petero 2:9.

19 Konka shi yaba Sitaane na ba dayimoni ari bo bari kubonabonesa munonga abantu, ahabw’enki Ruhanga yatinzire kubihaho? Eco kibuzo nitwija kukishwijuma omu kicweka ekiri kukurataho.