Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

CɅNTESɅNTEL 10

I sujmlel tiʼ tojlel ángelob yicʼot xibajob

I sujmlel tiʼ tojlel ángelob yicʼot xibajob

1. ¿Chucoch yom mi laj cʌn tiʼ tojlel jiñi ángelob?

JIÑI ángelob ochemob jaʼel tiʼ familia Jehová. Yaʼ ti Biblia miʼ subentelob bajcheʼ «i yalobilob Dios» (Job 38:7). Dios yom chaʼan mi laj cʌmben i familia. ¿Chuqui miʼ melob (chaʼleñob) jiñi ángelob? ¿Bajcheʼ tsiʼ coltayob wiñicob xʼixicob (quixtañujob) ti wajali? ¿Muʼto ba i mejlelob i coltañonla? (Qʼuele jiñi nota 8).

2. a) ¿Majqui tsiʼ mele jiñi ángelob? b) ¿Jaytiquilob?

2 Ñaxan yom mi lac ñaʼtan majqui tsiʼ mele (pʌtʌ) jiñi ángelob. Colosenses 1:15 miʼ yʌl chaʼan Jehová ñaxan tsiʼ mele Jesús, i «tsiʼ cʼʌñʌ tiʼ melol pejtel chuqui tac an» (Hebreos 1:2). Ti jiñi «chuqui tac an» yaʼ ochem jiñi ángelob. ¿Jaytiquil ángel tsiʼ mele Jehová? Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan cabʌl millón (Salmo 103:20; Apocalipsis [Revelación] 5:11).

3. ¿Chuqui miʼ yʌl Job 38:4-7 tiʼ tojlel jiñi ángelob?

3 Jiñi Biblia miʼ yʌl jaʼel chaʼan cheʼ bʌ Dios maxto i mele jiñi Pañimil tsiʼ ñaxan mele ángelob. ¿Bajcheʼ yubil tsiʼ yubiyob cheʼ bʌ Dios tsiʼ mele Pañimil? Jiñi libro i chaʼan Job miʼ yʌl chaʼan wen tijicñayob. Pejtelel jiñi ángelob jumpʼejlobʌch familia juntemel bʌ miʼ chʼujutesañob Jehová (Job 38:4-7).

JIÑI ÁNGELOB MIʼ COLTAÑOB I WIÑICOB DIOS

4. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi ángelob yom i coltan jiñi quixtañujob?

4 Jiñi ángelob yom i coltañob jiñi quixtañujob yicʼot yom i cʌñob bajcheʼ mi caj i tsʼʌctiyel jiñi yom bʌ Dios chaʼan ili Pañimil (Proverbios 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12). Tiʼ sujm, jiñi ángelob wen chʼijiyem tsiʼ yubiyob cheʼ bʌ Adán yicʼot Eva tsiʼ chanʼesayob i bʌ tiʼ tojlel Jehová. Ili ora, ñumen chʼijiyemto miʼ yubiñob cheʼ miʼ qʼuelob chaʼan yonlelob maʼañic miʼ jacʼbeñob i tʼan Dios. Pero tijicña miʼ yubiñob cheʼ an majqui miʼ cʌy i mul i miʼ chaʼ sujtel ti Dios (Lucas 15:10). Jiñi ángelob chajpʌbilob chaʼan miʼ coltañob jiñi muʼ bʌ i chʼujutesañob Jehová (Hebreos 1:14). Laʼ laj qʼuel chaʼpʼejl uxpʼejl ejemplo.

«Dios tsiʼ choco tilel i yángel chaʼan miʼ mʌcben i yej jini bajlum tac» (Daniel 6:22).

5. ¿Bajcheʼ tsiʼ coltayob i wiñicob Dios ti wajali jiñi ángelob?

5 Jehová tsiʼ choco majlel chaʼtiquil ángel chaʼan miʼ coltan Lot yicʼot i familia chaʼan maʼañic miʼ chʌmelob (sajtelob) yaʼ ti Sodoma yicʼot Gomorra (Génesis 19:15, 16). Cheʼ bʌ ñumeñix cabʌl jab, jiñi xʼaltʼan Daniel tsaʼ chojqui ochel tiʼ chʼeñal bajlum. Pero maʼañic chuqui tsiʼ chaʼle come «Dios tsiʼ choco tilel i yángel chaʼan miʼ mʌcben i yej jini bajlum tac» (Daniel 6:22). Cheʼ ti ñaxam bʌ siglo, Dios tsiʼ choco majlel juntiquil ángel chaʼan miʼ locʼsan ti cárcel jiñi apóstol Pedro (Hechos 12:6-11). Jiñi ángelob tsiʼ coltayob Jesús jaʼel cheʼ bʌ wʌʼto an ti Pañimil. Cheʼ bʌ maxto jali i chʼʌmʌjaʼ, chaʼtiquil uxtiquil ángel tsiʼ coltayob (Marcos 1:13). I cheʼ bʌ tsʼitaʼ jax yom chaʼan miʼ chʌmel tsaʼ tili juntiquil ángel «chaʼan miʼ pʼʌtʼesan» (Lucas 22:43).

6. a) ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi ángelob muquʼixto i coltañob i wiñicob Dios? b) ¿Chuqui ti cʼajtiya tac mi caj la cʌqʼuen i jacʼbal?

6 Ili ora jiñi ángelob maʼañix miʼ pʌsob i bʌ tiʼ tojlel quixtañujob. Pero Dios muqʼuixto i cʼʌñob chaʼan miʼ coltan i wiñicob. ¿Bajcheʼ mi lac ñaʼtan? Jiñi Biblia miʼ yʌl: «I yÁngel lac Yum miʼ joy mʌctan jini muʼ bʌ i bʌcʼñañob lac Yum. Miʼ coltañob» (Salmo 34:7). Yom mi laj cʌntʌntel come an wen pʼʌtʌl bʌ laj contrajob yom bʌ i ticʼlañonla. ¿Majquiyob? ¿Baqui tsaʼ tiliyob? ¿Bajcheʼ miʼ ñopob i ticʼlañonla? Chaʼan mi lac ñaʼtan, laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ ujti cheʼ bʌ maxto jalic mejli Adán yicʼot Eva.

AN LAJ CONTRAJOB MACH BɅ TSIQUILOBIC

7. ¿Chuqui an i mele Satanás tiʼ tojlel yonlel quixtañujob?

7 Yaʼ ti cʌntesʌntel 3 tsaʼ laj cʌñʌ chaʼan juntiquil ángel tsiʼ contraji Dios i tsiʼ ñopo i yuman yambʌlob. Jiñi Biblia miʼ suben ti «xiba yicʼot Satanás» (Apocalipsis 12:9). Satanás yom tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi quixtañujob jaʼel miʼ ñusʌbeñob i tʼan Dios. Tsaʼ mejli i lotin Eva, i cʼʌlʌ cheʼ jiñi an i loti yonlel quixtañujob. Pero añʌch xucʼul bʌ tsaʼ ajñiyob ti Jehová, bajcheʼ Abel, Enoc yicʼot Noé (Hebreos 11:4, 5, 7).

8. a) ¿Bajcheʼ tsaʼ sujtiyob ti xiba juntiquil chaʼtiquil ángelob? b) ¿Chuqui tsiʼ mele jiñi xibajob chaʼan maʼañic miʼ chʌmelob ti jiñi butʼjaʼ?

8 Cheʼ tiʼ qʼuiñilel Noé, an ángelob tsaʼ bʌ i ñusʌbeyob i tʼan Dios i tsaʼ jubiyob tilel bajcheʼ wiñic ila ti Pañimil. ¿Chucoch? Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan tsiʼ mulayob i pʌy i yijñam (pejcan Génesis 6:2). Pero jiñi ángelob mach yomic miʼ melob jiñi (Judas 6). Cheʼ bajcheʼ jiñi ángelob, yonlel quixtañujob ti jimbʌ ora wen jontol tsaʼ sujtiyob. Jehová tsiʼ jisayob ti jumpʼejl butʼjaʼ. Pero tsiʼ colta jiñi xucʼul bʌ i wiñicob (Génesis 7:17, 23). Chaʼan jiñi ángelob maʼañic miʼ chʌmelob ti jiñi butʼjaʼ tsaʼ chaʼ sujtiyob majlel ti panchan. Yaʼ ti Biblia, jiñi jontol bʌ ángelob miʼ subentelob bajcheʼ «xibajob». Tsiʼ temeyob i bʌ yicʼot Satanás, tsaʼ bʌ sujti tiʼ yumob (Mateo 9:34).

9. a) ¿Chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel jiñi xibajob cheʼ bʌ tsaʼ chaʼ sujtiyob ti panchan? b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel?

9 Cheʼ bʌ jiñi xibajob tsaʼ chaʼ cʼotiyob ti panchan, Jehová maʼañix tsiʼ yʌcʼʌyob ochel tiʼ familia. Anquese jiñi xibajob maʼañix miʼ mejlel i chʼʌmob i bʌcʼtal bajcheʼ wiñic, wolito (choncolto) i «lotin pejtel winicob ti pañimil» (Apocalipsis 12:9; 1 Juan 5:19). Laʼ laj qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel i melob (pejcan 2 Corintios 2:11).

¿BAJCHEʼ MIʼ LOTIN QUIXTAÑUJOB JIÑI XIBAJOB?

10. ¿Bajcheʼ miʼ lotin quixtañujob jiñi xibajob?

10 Jiñi xibajob cabʌl bajcheʼ miʼ lotin quixtañujob. An muʼ bʌ i majlelob baʼan xwujt o xtsʼʌcaya (ajtsʼacob), ili miʼ pejcañob xibajob. Dios miʼ subeñonla chaʼan mi lac ñajtʼesan lac bʌ tiʼ pejtelel i chaʼan bʌ xiba (Gálatas 5:19-21). Lajal bajcheʼ juntiquil muʼ bʌ i cʼʌn yac chaʼan miʼ chuc añimal tac, jiñi xibajob miʼ wen cʼʌñob lot chaʼan jiñi quixtañujob miʼ yajñelob tiʼ cʼʌb (qʼuele jiñi nota 25).

11. ¿Baqui tac bʌ yac miʼ cʼʌn jiñi xibajob, i chucoch yom mi lac tsʼaʼlen?

11 Jiñi xibajob miʼ cʼʌñob jiñi xtsʼʌcayajob yicʼot xwujtob chaʼan miʼ lotin quixtañujob. Miʼ cʼʌmbeñob i pʼʌtʌlel xiba chaʼan miʼ tsʼʌcañob baqui jach bʌ cʼamʌjel yicʼot miʼ chaʼleñob chʼʌcoñel o ticʼlaya. Tajol miʼ cʼajtiñob pisil, foto, i tsutsel jolʌl o chuqui jach i chaʼan jiñi yom bʌ i ticʼlan. Jiñi xibajob miʼ cʼʌñob jaʼel jiñi muʼ bʌ i poj qʼuelob i pachʼtilel laj cʼʌb o miʼ cʼʌñob carta tac yicʼot bola de cristal. Jiñi muʼ bʌ i melob iliyi miʼ cʼʌmbeñob i pʼʌtʌlel xibajob chaʼan miʼ poj ñaʼtañob chuqui miʼ cajel ti talto bʌ qʼuin. Cabʌl muʼ bʌ i ñaʼtañob chaʼan pejtelel iliyi mach lecojic, pero mach cheʼiqui. Jumpʼejl ejemplo, jiñi Biblia miʼ pʌs chaʼan jiñi xibajob miʼ coltañob jiñi muʼ bʌ i poj ñaʼtañob chuqui mi cajel ti ujtel ti talto bʌ qʼuin. Ti Hechos 16:16-18 miʼ tajtʌl ti tʼan «juntiquil xchʼoc am bʌ i xibʌjlel tsaʼ bʌ mejli i subeñob winicob chuqui tac tal». Cheʼ bʌ jiñi apóstol Pablo tsiʼ choco loqʼuel jiñi xiba, jiñi xchʼoc tiʼ sʌtʌ i pʼʌtʌlel.

12. a) ¿Chucoch mach yomic mi lac ñop lac pejcan jiñi chʌmeñobix bʌ? b) ¿Chucoch jiñi xñoptʼañob miʼ tʌtsʼob i bʌ tiʼ pejtelel jiñi i chaʼan bʌ xibajob?

12 Yambʌ i lot jiñi xibajob jin cheʼ miʼ yʌqʼueñoñob lac ñop chaʼan miʼ mejlel lac pejcan jiñi chʌmeñoʼ bʌ. Yomob mi lac ñop chaʼan anto baqui miʼ majlelob ti chumtʌl yicʼot miʼ mejlel lac pejcañob, i coltañonla o i ticʼlañonla. Cheʼ bʌ miʼ chʌmel juntiquil la camigo o lac familia, tajol an muʼ bʌ i sʌclan i coltʌntel ti yambʌ quixtañu poj yujil bʌ i pejcʌntel jiñi xchʌmelob, bajcheʼ jiñi xwujt. Tajol jiñi xwujt utsʼatax chuqui miʼ yʌl tiʼ tojlel jiñi xchʌmel o muʼto i lajiben i tʼan. Jiñi quixtañu miʼ mejlel i ñaʼtan chaʼan jiñʌch woli (yʌquel) ti tʼan yicʼot jiñi chʌmen bʌ, pero jiñi woli bʌ i pejcan jiñʌch jiñi xibajob (1 Samuel 28:3-19). Cabʌl costumbre tac cheʼ bʌ an majqui mi caj i mujquel yaʼʌch chucul ti jiñi cʌntesa chaʼan jiñi xchʌmelob anto baqui miʼ majlelob ti chumtʌl. Ti ili costumbre tac yaʼ ochem jiñi oración muʼ bʌ i melob tiʼ tojlel jiñi xchʌmel chaʼan tijicña mi cʼaj i yo, i qʼuiñilel cheʼ miʼ tsʼʌctiyel jujumpʼejl jab i chʌmel, o yambʌ qʼuiñijel tac, cheʼ miʼ yʌqʼueñob i majtan yicʼot i melol costumbre tac cheʼ miʼ cʌntʌntel jiñi xchʌmel. Cheʼ bʌ jiñi xñoptʼañob maʼañic miʼ melob jiñi, tajol jiñi i familiajob o i piʼʌlob ti chumtʌl mi caj i yʌlob, i pʼajob o miʼ cʌy i pejcañob. Pero jiñi xñoptʼañob yujilob chaʼan jiñi chʌmeñoʼ bʌ maʼañix baqui cuxulob. Maʼañic miʼ mejlel lac pejcañob, i maʼañic miʼ mejlelob i coltañonla o ticʼlañonla (Salmo 115:17). Jin chaʼan yom wen tsajilet. Mach a ñop a pejcan jiñi chʌmeñoʼ bʌ o jiñi xibajob, tʌtsʼʌ a bʌ tiʼ pejtelel jiñi i chaʼan bʌ xibajob (pejcan Deuteronomio 18:10, 11; Isaías 8:19).

13. ¿Chuqui ujtem tiʼ tojlel cabʌl quixtañujob muʼ bʌ i bʌcʼñañob jiñi xibajob ti wajali?

13 Jiñi xibajob mach cojach miʼ lotin quixtañujob, miʼ bʌcʼtesañob jaʼel. Ili ora, Satanás yicʼot i xibajob yujilob chaʼan «lʌcʼʌlix i yorajlel» chaʼan miʼ cʌy i melob chuqui mach bʌ weñic ila ti Pañimil come Dios maʼañix mi caj i yʌcʼob. Jin chaʼan ñumen jontolobix ili ora (Apocalipsis 12:12, 17). Pero yonlel quixtañujob muʼ bʌ i bʌcʼñañob jiñi xibajob ti wajali maʼañix miʼ bʌcʼñañob ili ora. ¿Bajcheʼ tsaʼ mʌjliyob i chaʼan jiñi i bʌqʼuen?

¿BAJCHEʼ YOM MI LAJ CɅNTAN LAC BɅ YICʼOT MI LAC LOQʼUEL TIʼ CʼɅB XIBAJOB?

14. Cheʼ bajcheʼ jiñi xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac loqʼuel tiʼ pʼʌtʌlel jiñi xibajob?

14 Jiñi Biblia miʼ subeñonla bajcheʼ miʼ mejlel laj cʌntan lac bʌ yicʼot bajcheʼ mi lac loqʼuel tiʼ pʼʌtʌlel xibajob. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ ti ñaxam bʌ siglo, cheʼ bʌ jiñi chumuloʼ bʌ ti tejclum i cʼabaʼ Éfeso maxto xñoptʼañobic tsiʼ pejcayob xibajob. ¿Bajcheʼ tsaʼ loqʼuiyob tiʼ pʼʌtʌlel jiñi xibajob? Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Cabʌl tsaʼ bʌ i chaʼleyob wujt tsiʼ tempayob i jun. Tsiʼ puluyob tiʼ wut winicob xʼixicob» (Hechos 19:19). Tsiʼ puluyob pejtelel i libro chaʼan bʌ magia come yomob sujtel ti xñoptʼan. Lʌcʼʌ cheʼʌch yom mi lac mel jaʼel ili ora. Chaʼan mi lac melben i yeʼtel (troñel) Jehová yom mi lac luʼ choc jiñi ochem tac bʌ tiʼ chaʼan bʌ xiba. Yaʼʌch ochem libro, revista, horóscopo, película, cʼay, alasʌl, jun tac muʼ bʌ i lʌpʼob tiʼ yotot o yan tac bʌ muʼ bʌ i pʌs chaʼan weñʌch jiñi magia yicʼot i chaʼan tac bʌ xiba. Yaʼ ochem jaʼel jiñi muʼ bʌ i cʼʌñob quixtañujob chaʼan miʼ poj cʌntañob i bʌ ti chuqui mach bʌ wen (1 Corintios 10:21).

15. ¿Chuqui yom mi lac bej mel chaʼan mi laj cʌntan lac bʌ tiʼ tojlel Satanás yicʼot i xibajob?

15 Cheʼ bʌ ñumeñix chaʼpʼejl uxpʼejl jab i puluyob i jun chaʼan magia jiñi añoʼ bʌ ti Éfeso, jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu chaʼan wolito i ‹contrajiñob› jiñi «jontol bʌ espíritujob» (Efesios 6:12). Anquese tsaʼix i luʼ puluyob jiñi i libro, jiñi xibajob wolito i ñop i ticʼlañob. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi xñoptʼañob? Chaʼan miʼ mejlel i coltañob i bʌ tiʼ tojlel Satanás, Pablo tiʼ subeyob: «Chucu laʼ mʌctʌjib ti laʼ cʼʌb [...], jiñʌch i ñopol Dios» (Efesios 6:16). Lajal bajcheʼ i mʌctʌjib juntiquil soldado miʼ coltan ti guerra, lac ñopoñel (chʼujbiya) miʼ coltañonla ti jiñi guerra woli bʌ lac mel la quicʼot jiñi xibajob. Cheʼ mucʼʌch lac ñop chaʼan Jehová miʼ mejlel i coltañonla, mi caj i mejlel lac lʌtʼ jiñi laj contrajintel ti Satanás yicʼot i xibajob (Mateo 17:20).

16. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel ti Jehová?

16 ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel ti Jehová? Ti jujumpʼejl qʼuin yom mi lac pejcan jiñi Biblia yicʼot mi lac ñop chaʼan Jehová mi caj i coltañonla. Mi pʼʌtʌlʌch lac ñopoñel ti Jehová, Satanás yicʼot i xibajob maʼañix mi caj i mejlel i ticʼlañonla (1 Juan 5:5).

17. ¿Chuqui yambʌ yom mi lac mel chaʼan mi laj cʌntan lac bʌ tiʼ tojlel xibajob?

17 Jiñi xñoptʼañob ti Éfeso anto chuqui yom miʼ melob. Chumulob ti jumpʼejl tejclum butʼul bʌ ti xwujt. Jin chaʼan Pablo tiʼ subeyob chaʼan yom miʼ chaʼleñob oración «tiʼ pejtelel ora» (Efesios 6:18). Tiʼ pejtelel ora yom miʼ cʼajtiñob i cʌntʌntel ti Jehová. Joñonla jaʼel chumulonla ti pañimil (mulawil) butʼul bʌ ti xwujt. Jin chaʼan, laʼ laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ cʌntañonla i laʼ lac pejcan tiʼ cʼabaʼ come «jiñi i cʼabaʼ Jehová jiñʌch jumpʼejl wen tsʌts bʌ tsʼajc. Jiñʌch baqui miʼ taj i putsʼib jiñi toj bʌ, i miʼ taj i coltʌntel» (Proverbios 18:10, TNM). Mi mucʼʌch lac chʌn cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ coltañonla tiʼ cʼʌb Satanás, mucʼʌch caj i jacʼ la coración (Salmo 145:19).

18, 19. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac mʌl jiñi guerra tiʼ contra Satanás yicʼot i xibajob? b) ¿Chuqui ti cʼajtiya mi caj i jajqʼuel yaʼ ti yambʌ cʌntesʌntel?

18 Cheʼ mucʼʌch lac choc pejtelel i chaʼan bʌ xiba yicʼot mucʼʌch la cʌcʼ ti ñuc chaʼan Jehová miʼ cʌntañonla, Satanás yicʼot i xibajob maʼañic mi caj i mejlel i ticʼlañonla. Mach yomic mi lac bʌcʼñañob (pejcan Santiago 4:7, 8). Jehová ñumen pʼʌtʌl bajcheʼ jiñi xibajob. Tsaʼix laj qʼuele chaʼan cheʼ tiʼ qʼuiñilel Noé tsiʼ yʌqʼueyob i toj i mul i la cujil chaʼan ti talto bʌ qʼuin mi caj i jisañob (Judas 6). Cʼajtesan chaʼan mach lac bajñelic ti ili guerra. Jehová miʼ cʌntañonla tiʼ tojlel i yángelob (2 Reyes 6:15-17). Yicʼot i coltaya mi caj lac mʌlben (jotben) Satanás yicʼot i xibajob (1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9).

19 Tsaʼix laj qʼuele chaʼan Satanás yicʼot i xibajob woliʼ wen tʌcʼlan jiñi quixtañujob. Jin chaʼan, tajol mi laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Chucoch Dios maxto i jisayob?». Ili cʼajtiya mi caj i jajqʼuel yaʼ ti yambʌ cʌntesʌntel.