Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK PIIGA

Biiblã sẽn yet malɛgsã ne zĩn-dãmbã zugu

Biiblã sẽn yet malɛgsã ne zĩn-dãmbã zugu

1. Bõe yĩng tɩ d segd n bao n bãng bũmb kẽer malɛgsã zugu?

A ZEOVA ratame tɩ d bãng a zakã neba. Malɛgsã yaa Wẽnnaam zakã neba. Biiblã pʋgẽ, b boond-b lame tɩ “Wẽnnaam kom-dibli.” (Zoob 38:7) Malɛgsã tʋʋmd yaa bõe? Bõe la b maan n sõng ninsaalb pĩnd wẽndẽ? Rũndã-rũndã, b tõe n sõnga tõnd bɩ?—Ges-y Vẽnegr a 7 wã.

2. Malɛgsã yii yɛ? Bãmb b wãn la Wẽnnaam naan-yã?

2 D tog n bao n bãnga sẽn sɩng to-to tɩ malɛgsã wa beẽ. Koloos-rãmb 1:16 wilgame t’a Zeova sẽn naan a Zeezi wã poore, a naana “bũmb nins fãa sẽn be yĩngr wall tẽng zugu.” Dẽnd yaa a Zeova n naan malɛgsã. B sõorã yaa a wãna? Biiblã yetame tɩ b yaa bãmb milyõ kobse.Yɩɩn-sõamyã 103:20; Vẽnegre 5:11.

3. Bõe la Zoob 38:4-7 yet malɛgsã wɛɛngẽ?

3 Biiblã wilgame t’a Zeova naana malɛgsã n yaool n naan tẽngã. A sẽn naan tẽngã poore, malɛgsã manesem yɩɩ wãna? Zoob sebrã yeelame tɩ b kaasa ne sũ-noogo. Dẽnd b ra yaa zag-yɛng neb sẽn naagd taab n maand a Zeova raabã.—Zoob 38:4-7.

MALƐGSÃ SÕNGDA WẼNNAAM NIN-BUIIDÃ

4. Bõe n wilgd tɩ ninsaalbã yell paka malɛgsã?

4 Ninsaalbã yell paka malɛgsã. B leb n baood n na n bãnga a Zeova raabã ne ninsaalbã la ne tẽngã sẽn yaa a soaba. (Yel-bũnã 8:30, 31; 1 Pɩyɛɛr 1:11, 12) A Ãdem ne a Hawa sẽn wa n beeg Wẽnnaamã, tog n sãama malɛgsã sũy wʋsgo. B sẽn ne tɩ ninsaalbã fãa la bal kɩɩsda a Zeova wã, tog n maneg n sãamda b sũyã. La ned sã n tek yam n lebg n wa Wẽnnaam nengẽ, b maanda sũ-noogo. (Luk 15:10) Sẽn maand-b Wẽnnaam daabã yell paka malɛgsã. A Zeova kɩtdame tɩ malɛgsã sõngd a nin-buiidã la b kogend-ba. (Ebre-rãmbã 1:14) D ges makr a wãna.

“Mam Wẽnnaamã tʋma b malɛɛk t’a wa mum gɩgma wã noy.”—Dãniyɛll 6:23

5. Pĩnd wẽndẽ wã, bõe la malɛgs maan n sõng wẽn-sakdba?

5 A Zeova tʋma malɛgs a yiib tɩ b sõng a Lot ne a zakã rãmb tɩ b põs Sodom ne Gomoor sãoongã. (Sɩngre 19:15, 16) Yʋʋm kobs poore, neb n lob no-rɛɛs a Dãniyɛll gɩgma bokẽ, la bũmb pa maan-a ye. Bala ‘Wẽnnaam tʋma b malɛɛk t’a wa mum gɩgmã wã noy.’ (Dãniyɛll 6:23) B sẽn wa n kẽes tʋm-tʋmd a Pɩyɛɛr bãens roogã, a Zeova tʋma malɛk t’a wa yiis-a. (Tʋʋmã 12:6-11) A Zeezi me sẽn da be tẽngã zugã, malɛgs n sõng-a, wala makre, a lisgã poore. (Mark 1:13) Nand tɩ b yõk a Zeezi, malɛk n wa n ‘paas-a pãnga.’—Luk 22:43.

6. a) Bõe n wilgd tɩ malɛgsã sõngda Wẽnnaam nin-buiidã rũndã-rũndã? b) Sogs-bʋs la d na n leok masã?

6 Rũndã-rũndã, malɛgsã pa le vẽnegd b mens ne ninsaalbã ye. La Wẽnnaam ket n tʋmd-b lame tɩ b sõngd a nin-buiidã. Biiblã yetame: “Sẽn-Ka-Saab malɛɛkã gũuda sẽn zoet-b bãmbã, n fãagd-ba.” (Yɩɩn-sõamyã 34:8) Bõe yĩng tɩ d rat tɩ malɛgs kogl tõndo? Bala bɛɛb n be n dat n sãam-do. Yaa ãnd dãmba? B yita yɛ? Bõe la b maand n dat n sãam tõndo? Sẽn na yɩl n bãng sogs-kãensã leoore, bɩ d tẽeg bũmb sẽn zĩndi, Wẽnnaam sẽn wa n naan a Ãdem ne a Hawa wã poor bilfu.

BƐƐB D SẼN PA TÕE N YÃ NE NIFU

7. A Sʋɩtãan belgda nebã tɩ b maand bõe?

7 D yãa sak a 3 wã pʋgẽ tɩ malɛk a yembr n kɩɩs Wẽnnaam, hal n da rat tɩ lebg yẽ la naaba. Biiblã pʋgẽ, b boond-a lame tɩ Sʋɩtãana. (Vẽnegre 12:9) A Sʋɩtãan ra ratame tɩ ninsaalbã la malɛgsã fãa kɩɩs Wẽnnaam. A tõog n belga a Hawa. Rẽ tɛka, a belgda neb wʋsg tɩ b kɩɩsd Wẽnnaam. La neb kẽer kell n saka a Zeova. Wala a Abɛlle, a Enok la a Nowe.—Ebre-rãmbã 11:4, 5, 7.

8. a) Sɩnga wãn tɩ malɛgs kẽer lebg zĩn-dãmba? b) Bõe la zĩn-dãmbã maan n na n paam n põs sa-kãsengã?

8 A Nowe wakatẽ wã, malɛgs n kɩɩs a Zeova, n yi saasẽ n sig tẽngã zug n tedg b mens n lebg ninsaalba. Bõe yĩnga? Biiblã yeelame tɩ b ra rata pagba. (Karm-y Sɩngr 6:2.) Malɛgsã pa segd n maan woto ye. Yaa kisgu. (Zʋʋd 6) Ninsaalbã wʋsg rɩka malɛg-kãensã togs-n-taare, n da tʋmd sẽn kisi, la b nong wẽnem. Rẽ n so t’a Zeova kɩt tɩ sa-kãseng ni dũniyã gill zug n sãam nin-wẽnsã. La a fãaga wẽn-sakdbã. (Sɩngre 7:17, 23) Sẽn na yɩl n põs sa-kãsengã, malɛg-wẽnsã leba saasẽ. Biiblã boond-b lame tɩ zĩn-dãmba. B yãka yam n na n zĩnd a Sʋɩtãan poorẽ. Rẽ tɛka, a Sʋɩtãan lebga bãmb naaba.—Matye 9:34.

9. a) Zĩn-dãmbã sẽn leb saasẽ wã, bõe n maane? b) Bõe yell la d na n gom masã?

9 Wẽnnaam pa sak tɩ malɛgs nins sẽn kɩɩs-a wã le naag malɛgs a taabã n yɩ a zakã neb ye. (2 Pɩyɛɛr 2:4) Zĩn-dãmbã pa le tõe n tedg b mens n lebg ninsaalb ye. Baasgo, b ket n ‘belgda tẽngã zĩig ning fãa neb sẽn beẽ wã nebã.’ (Vẽnegre 12:9; 1 Zã 5:19) Bɩ d ges zĩn-dãmbã sẽn maand to-to n belgd nebã.—Karm-y 2 Korẽnt-rãmb 2:11.

ZĨN-DÃMBÃ SẼN TUDGD NEBÃ TO-TO

10. Zĩn-dãmbã maanda wãn n tudgd nebã?

10 Zĩn-dãmbã maanda bũmb toor-toor n bẽt nebã. Neb kẽer gomda ne zĩn-dãmbã b toore, tɩ sãnda me kẽnd kinkir-bagb nengẽ n na n paam n gom ne zĩn-dãmbã. La Biiblã keoogda tõnd tɩ d zãag d mens ne bũmb nins fãa sẽn yaa zĩn-dãmb yɛla. (Galat-rãmbã 5:19-21) Bõe yĩnga? Bala wa tõaas sẽn bẽt rũms n yõkdẽ wã, zĩn-dãmbã me bẽta neb n paamdẽ.—Ges-y Vẽnegr 25 wã.

11. Zĩn-dãmbã tũnugda ne bõe n bẽt nebã, la bõe yĩng tɩ d segd n lak d mens ne rẽ?

11 Zĩn-dãmbã tũnugda ne bũmb a taab me n bẽt nebã. Yaa b sẽn kɩt tɩ nebã tẽed tɩ b tõe n sõng-b lame tɩ b bãng sẽn wat beoogo, wall bũmb sẽn solgã. Rẽ n so tɩ neb kẽer bʋgd bagre, n wẽed bĩisri, wall b wilgd zãmsd võorã. Sãnda me geta ãdse, wall nug-pʋg gʋlsem. Neb wʋsg tagsdame tɩ woto fãa pa wẽng ye. La pa sɩd ye. Yaa yell menga. Bala, Biiblã wilgdame tɩ sẽn maand-b woto wã fãa tʋmda ne zĩn-dãmbã. Wala makre, Tʋʋm 16:16-18 goma zĩn sẽn da kɩt tɩ bi-pugl ‘bʋgd bagre.’ La tʋm-tʋmd a Poll riga zĩnã, tɩ bi-puglã ra pa le tõe n bʋg ye.

12. a) Ned sã n bao n na n gom ne sẽn ki-bã, bõe yĩng tɩ yaa yelle? b) Bõe yĩng tɩ kiris-nebã pa kẽesd b mens zĩn-dãmb yɛlẽ?

12 Bũmb a to la zĩn-dãmbã maand n tudgd nebã. B ratame tɩ nebã tẽ tɩ sẽn vɩ-bã tõe n goma ne sẽn ki-bã, la tɩ sẽn ki-bã tɩ vɩɩ zĩig a to, n tõe n gom ne nebã wall b maan-b wẽnga. Wala makre, nina zoa bɩ a zak ned sã n maan kaalem, a tõe n tɩ yãa kinkir-baga. Kinkir-bagã tõe n togsa bũmb kiidã zug tɩ yaa sɩda, pa rẽ bɩ a gom tɩ kell n wõnd kiidã koɛɛga. (1 Sãmwɛll 28:3-19) Yel-maandɩ wʋsg nebã sẽn maand kʋyã sasa wã yaa b sẽn tẽed tɩ sẽn ki-bã tɩ vɩɩ zĩig a to wã. Wala makre, b siginda reem ned mumb poore, bɩ b maan kʋ-sõsa, wall b kʋʋd maand kiidã yĩnga, tɩ pʋg-kõapã ne kɩɩbsã me tar b yel-maandɩ. Kiris-ned sã n zãgs t’a kõn kẽes a meng yel-kãensã pʋgẽ, a zakã neb wall a buudã neb tõe n tʋ-a lame, n yaal-a bɩ n pʋd n yiis-a buudu. La kiris-nebã miime tɩ sẽn ki-bã pa tɩ vɩ zĩig a to ye. D pa tõe n gom ne-ba, b pa tõe n maan-d wẽng me ye. (Yɩɩn-sõamyã 115:17) Bɩ y gũus neere, n da wa bao n na n gom ne sẽn ki-bã, bɩ ne zĩn-dãmbã, wall n kẽes y meng zĩn-dãmb yɛlẽ ye.—Karm-y Tõod 18:10, 11; Ezayi 8:19.

13. Neb wʋsg sẽn da zoet zĩn-dãmbã tõog n maana bõe?

13 Zĩn-dãmbã pa tudgd nebã bal ye. B kẽesd-b-la rabeem. Rũndã-rũndã, a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã miime tɩ b ‘wakatã sẽn ketã ka waooge,’ la tɩ ka la bilfu Wẽnnaam na n sãam-b lame. Rẽ n so tɩ b wẽnemã yɩɩd pĩnda. (Vẽnegre 12:12, 17) La neb tusa sẽn da zoet zĩn-dãmbã paama b mense, n pa le zoet-b ye. B maana wãn-wãnã?

D SẼN TÕE N MAAN N PAAM D MENS NE ZĨN-DÃMBÃ

14. Wa pipi kiris-neb kẽer sẽn maanã, bõe la ned tõe n maan n paam a meng ne zĩn-dãmbã?

14 Biiblã wilgda tõnd sẽn tõe n maan tɩ zĩn-dãmbã ra paam-do, la d sẽn tõe n maan n paam d mense. Wala makre, nand tɩ Efɛɛs tẽngã neb kẽer lebg kiris-neba, b ra gomda ne zĩn-dãmbã. Bõe la b maan n paam b mense? Biiblã yetame: “Neb wʋsg sẽn da be bãmb sʋkã n yaa bag-bʋgdbã talla b sɛbã n wa n yõog bugum nebã fãa taoore.” (Tʋʋmã 19:19) Nin-kãensã sẽn da rat n yɩ kiris-neb hakɩɩkã yĩnga, b sãama b bagrã sɛbã fãa. Rũndã-rũndã me, ned ning fãa sẽn dat n tũ a Zeova segd n maana woto. A tog n sãama bũmb nins fãa a sẽn tar n maand zĩn-dãmb yɛlã. Wala makre, sɛba, zʋrno-rãmba, filim-dãmba, fot-rãmba, mizik-rãmba, tɩ-yoada, tɩ-gãna, zũyã, la nug-bĩnsi.—1 Korẽnt-rãmbã 10:21.

15. Sẽn na yɩl n tõog n mao ne malɛg-wẽnsã, bõe me la d segd n maane?

15 Efɛɛs kiris-nebã sẽn sãam b bagrã sɛbã, yʋʋm a wãn poore, tʋm-tʋmd a Poll gʋls-b-la lɛtr n wilg tɩ b tog n kell n nanga pãng n zab ne malɛg-wẽnsã. (Efɛɛs-rãmbã 6:12) Sɩd me, baa b sẽn yõog b bagrã sɛbã, zĩn-dãmbã ra ket n baood n na n maan-b-la yelle. Woto wã, bõe la b ra segd n maane? A Poll yeel-b lame yaa: “La y tall tẽeb tɩ yɩ y gãongo, tɩ y tar n kogsd wẽng soabã [a Sʋɩtãan] pɛɛmã fãa sẽn yaa wa bugmã.” (Efɛɛs-rãmbã 6:16) Zabr sasa, sodaag tara a gãongã n kogend a menga. Tõnd tẽebã me yaa wa gãongo, n tõe n kogl-do. D sã n kɩs sɩd ne d sũur fãa t’a Zeova tõe n kogl-d lame, d na n tõoga a Sʋɩtãan ne zĩn-dãmbã.Matye 17:20.

16. Bõe la d tõe n maan tɩ paasd d tẽebã pãnga?

16 Bõe la d tõe n maan tɩ paasd d tẽebã pãnga? D tog n karemda Biiblã daar fãa, la d teeg a Zeova sẽn na yɩl t’a kogl-do. D sã n kɩs a Zeova sɩd zãnga, a Sʋɩtãan ne zĩn-dãmbã pa na n tõog n maan-d wẽng ye.—1 Zã 5:5.

17. Bõe me la d segd n maan n paam koglgo?

17 Bõe me la Efɛɛs kiris-nebã ra segd n maane? B tẽngã ra pida ne zĩn-dãmb yɛla. Rẽ n so t’a Poll yeel-b yaa: “Pʋʋs-y wakat fãa . . . n da bas ye.” (Efɛɛs-rãmbã 6:18) B ra tog n pʋʋsda a Zeova wakat fãa n kot a koglgo. La tõnd yẽ? Tõnd me dũniyã pida ne zĩn-dãmb yɛla. Dẽnd yaa tɩlɛ tɩ d pʋʋsd a Zeova n kot t’a kogl-do. D segd n pʋta a yʋʋrã d pʋʋsgã pʋgẽ. (Karm-y Yel-bũn 18:10.) D sã n wɩngd n pʋʋsd n kot a Zeova t’a fãag-d ne a Sʋɩtãana, a na n deega d kosgã.Yɩɩn-sõamyã 145:19; Matye 6:13.

18, 19. a) Bõe la d segd n maan n tõog zabr ning d sẽn tar ne a Sʋɩtãan la ne a zĩn-dãmbã? b) Sok-bʋg la d na n leok sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

18 D sã n sãam bũmb ning fãa d sẽn tar n maand zĩn-dãmb yɛlã, la d teeg a Zeova sẽn na yɩl t’a kogl-do, a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã pa na n tõog-d ye. D pa segd n zoe-b ye. (Karm-y Zak 4:7, 8.) A Zeova pãngã yɩɩda zĩn-dãmbã hal zĩig sẽn zãre. A sɩbg-b-la a Nowe wakatẽ wã. Ka la bilfu, a na n sãam-b-la fasɩ. (Zʋʋd 6) Tẽeg-y me tɩ d pa d yembr n zabd ne zĩn-dãmbã ye. A Zeova kɩtame t’a malɛgsã gũud tõndo. (2 Rĩm-dãmbã 6:15-17) D tõe n kɩsa sɩd tɩ ne a Zeova sõngre, d na n tõoga zabr ning d sẽn tar ne a Sʋɩtãan la ne a zĩn-dãmbã.—1 Pɩyɛɛr 5:6, 7; 2 Pɩyɛɛr 2:9.

19 La sẽn mik t’a Sʋɩtãan ne zĩn-dãmbã kɩtame tɩ ninsaalbã namsd wʋsgã, bõe yĩng tɩ Wẽnnaam nan pa sãam-ba? D na n leoka sok-kãngã sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.