1. Vika tua pande ku lilongesela via tungelo?

YEHOVA ua tonda tu tantekeye vusoko vueni. Kaha tungelo va pua va ku vusoko vua Njambi. Mu Mbimbiliya va va luka nguavo “vana va Njambi.” (Yombi 38:7) Vika ve ku linga tungelo? Vati va kuasele vantu ku miaka ya ku nima? Vati va hasa ku tu kuasa matangua ano?​—Talenu Litota 8 ku ntsongo ya livulu.

2. Kulihi va tunda tungelo? Va pua vangahi?

² Tua pande ku tantekeya ku va tunda tungelo. Kolose 1:16 ya muesa ngecize omo Yehova ua tangele Yesu, mu nima yaco ua “tangele viuma viose, vi li muilu na hano ha mavu.” Tungelo navo va pua mutamba ua evi viuma via-ku-tanga. Vunoni va pua vangahi? Mbimbiliya nguayo va pua makulukazi na makulukazi.​—Visamo 103:20; Ku-Solola 5:11.

3. Vika livulu lia Yombi 38:4-7, lia tu leka ku tuala ha tungelo?

³ Mbimbiliya ya longesa naua ngecize Yehova ua livangele ku tanga tungelo tele kanda a tange mavu. Vati vevuile ku mitima mu va muene mavu? Livulu lia Yombi ngualio vevuile ndzolela. Va puile vusoko vua ku likuata kumo mu ku pangela Yehova.—Yombi 38:4-7.

4. Vati tua tantekeya nguetu tungelo va lema vantu?

⁴ Fume ha katete, tungelo va lema cikuma vantu na ku lipuisamo ca vutumbe vua Yehova ku tuala ku mavu  na vantu. (Visimo 8:30, 31; 1 Petulu 1:11, 12) Ngeci va vuile vusiua mu va muene Andama na Eva va muesa lisino kuli Njambi. Mua vusunga vusiua vuavo vue ku livuezelela mu ku mona cingi ca vantu va muesa lisino kuli Yehova. Vunoni nga muntu a aluluka na ku hiluka kuli Njambi, tungelo ve ku viukilila cikuma. (Luka 15:10) Tungelo va lema cikuma vantu vaze ve ku pangela Njambi. Yehova ue ku pangesa tungelo mu ku kuasa na  ku niunga vangamba veni ha mavu. (VaHevelu 1:7, 14) Tu ci talenu vati ue ku lingamo.

5. Vati tungelo va kuasele vangamba va Njambi ku laza?

⁵ Yehova ua tumine tungelo vavali va ka kuase Lote na vusoko vueni vovoke ku ku nonga ca Sondoma na Ngomola. (Njenisisi 19:15, 16) Kaha mu nima ya miaka ya yingi, Ndaniele va mu mbilile mu cipuku ca vandumba, vunoni ka liuile muomu Njambi ‘ua tumine kangelo keni, kaha ua fuikile tunua tua vandumba.’ (Ndaniele 6:22) Kaha omo kapostolo Petulu ua kele mu kamenga, Yehova ua tumine kangelo a ka mu patulemo. (Vilinga 12:6-11) Tungelo va kuasele naua Yesu mua kele hano ha mavu. Ca ku muenako, mu nima ya ku mu mbatiza, ‘tungelo va mu kuasele.’ (Mako 1:13) Cikuavo naua, ntsimbu kanda Yesu va mu tsihe, kangelo “ua mu kolesele.”—Luka 22:43.

6. (a) Vati tua tantekeya ngecize tungelo ve ku kuasa vangamba va Njambi matangua ano? (b) Vihula vika tu lilongesa?

⁶ Lelo lino, tungelo ka ve ku lisolola naua ku vantu. Vutuhu ngoco Njambi kasi ue ku va pangesa mu ku kuasa vangamba veni. Mbimbiliya nguayo: “Kangelo ka Yehova a va zingilika na cilombo ceni vose va mu vuila vuoma, kaha a vohiela.” (Visamo 34:7) Omo lia vika tua tondeka ku tu niunga? Muomu kua kala vitozi va ngolo va tonda ku tu nongesa Vitozi vaco veya? Va tunda kulihi? Vati vali na ku tonda ku tu vulumuna? Linga tu tantekeye vikumbululo vievi vihula, tu talenu via solokele mu nima ya ku tanga va Andama na Eva.

7. Vika vantu va na lingi omo lia ku vonga kuli Satana?

⁷ Mu Kapitulu 3, tua lilongesele ngecize umo kangelo  ua alulukilile Njambi. Mu Mbimbiliya va mu luka nguavo Satana Ndiavu. (Ku-Solola 12:9) Satana ua tondele naua ku hungumuisa vakuavo linga va alulukile Njambi. Ua hasele ku onga Eva, tunde oho ua hungumuisa vantu vavengi. Vunoni vamo ngeci mua, Avele, Enoke na Noa va tualeleleho ku ononoka Yehova.—VaHevelu 11:4, 5, 7.

8. (a) Vati vamo tungelo va himpukile vandemone? (b) Vati va lingile vandemone linga va hase ku ovoka ku Livazi?

⁸ Ku matangua a Noa, kua kele naua vamo tungelo va alulukilile Yehova na ku tunda muilu va ku yoyele ha mavu. Omo lia vika? Mbimbiliya nguayo muomu va tondele ku ambata vampuevo. (Tandenu Njenisisi 6:2.) Vunoni mu ku lingamo, tungelo va vulumuine ku meso a Njambi. (Yunda 6) Ngeci mua vaze tungelo va vapi, cingi ca vantu va himpukile vikenia na vakua vupi. Ngeci Yehova ua va nongesele vose na Livazi. Vunoni uovuele vakua ku ononoka. (Njenisisi 7:17, 23) Kaha linga vaze tungelo vakua lisino vovoke, va hilukile muilu. Mbimbiliya ya va luka nguayo vandemone. Va lipandakanene kuli Satana mu ku alulukila Njambi, ngeci Satana ua pua muangana uavo.—Mateo 9:34.

9. (a) Vika via solokelele vandemone mu va hilukile muilu? (b) Vika tu lilongesa vuovuno?

⁹ Mu ku pua vakua lisino, Yehova ka va tavele va hiluke ku vusoko vueni. (2 Petulu 2:4) Vutuhu vandemone ka va hasa naua ku lihimpula vantu, kasi va li na “ku onga mavu ose.” (Ku-Solola 12:9; 1 Yoano 5:19) Tu lilongesenu vati ve ku hasa ku onga ni nguetu ku hungumuisa cingi ca vantu.—Tandenu 2 Kolintu 2:11.

10. Vati vandemone ve ku onga vantu?

¹⁰ Vandemone ve ku hungumuisa vantu mu vinjila via vingi. Vamo ve ku litavasiana na vandemone mu ku handeka navo mpundu ni ku hitila muli mukua ku taha. Ku lingamo ca pua ku lemesa mahamba. Mbimbiliya ya tu vindika ku viose via likuata na vandemone. (Ngalata 5:19-21) Omo lia vika? Ngeci mua ciyambi ue ku pangesa muheto linga a lavule kasitu, vandemone ve ku pangesa mahesi mu ku lavula vantu.—Talenu Litota 26 ku ntsongo ya livulu.

11. Ku taha ca pua cika, kaha omo lia vika tua pande ku ci viana?

¹¹ Njila imo i ve ku pangesa vandemone ya pua ku taha. Vantu nga va na tsisa kavusoko, va vavala, va na va pundu viuma ni va na va sumu vuanga, ve kuya ku vimbanda ni ku vingombo. Vantu va vengi ve ku singanieka nguavo ku taha ka ca puile vupi, vunoni Mbimbiliya ya muesa ngecize Yehova ua vindika vantu veni ku taha.—Tandenu Ndeutelonomi 18:14.

12. (a) Vika ca puila vusonde ku seteka ku handeka na vatsi? (b) Omo lia vika vangamba va Njambi ka ve ku lihaka mu vilika via vandemone?

¹² Vandemone ve ku pangesa njila ikuavo mu ku onga vantu. Ve ku seteka ku tu lingisa tu tsiliele ngecize citava ku handeka na vatsi, kaha vatsi kasi vali na muono kaha va hasa ku handeka netu ni ku tu vulumuna. Ca ku muenako, nga muntu na tsisa kavusoko ni kavusamba a hasa kuya ku cimbanda mu ku seteka ku handeka na vatsi. Cimbanda a hasa ku leka ku muntu mizimbu ya ku komouesa ku tuala ha kavusamba ni kavusoko keni ua tsa na ku temunuina lizi lia uze ua tsa. (1 Samuele 28:3-19) Cingi ca viuma vi ve ku linga vantu  nga muntu na tsi, via tunda ha ku tsiliela ngecize muntu ke ku tsa. Viuma ngeci mua, vilika via ku-tsa, ku kombeleya vatsi, ku lisaka visako na vizila vikuavo via mu miala. Kaha omo Vakua Kilistu veku viana ku linga viuma evi, vavusoko vuavo ni vantu muimbo ve ku va cokotesa, ku va sahula, ku tsiha vusoko ni ku viana ku likata navo mu viose. Vunoni Vakua Kilistu va tantekeya ngecize vatsi ka vesi na muono. Ka ci tava ku handeka navo kaha ka va hasa ku tu vulumuna. (Visamo 115:17) Zangamenu cikumakuma. Kati mu ka seteke ku handeka na vandemone ni ku linga nkala vilika via likuata navo, na limo litangua liahi.—Tandenu Ndeutelonomi 18:10, 11; Isaya 8:19.

13. Vika va na hasa ku linga vavengi va kele na vuoma vua vandemone?

¹³ Vandemone ka ve ku hungumuna lika vantu vunoni ve ku vuisa naua vuoma. Satana na vandemone veni va tantekeya ngecize va na lisupu na “kantsimbu lika” linga va va nongese, ngeci va li na vukenia vua kama cikumakuma. (Ku-Solola 12:12, 17) Vutuhu ngoco makulukazi a vantu va kele na vuoma vua vandemone va na hasa ku patuka ku vuoma vuaco. Vati va hasele ku patuka?

14. Ngeci mua Vakua Kilistu va ku livanga, vati tu hasa ku patuka ku vandemone?

¹⁴ Mbimbiliya ya tu longesa mua ku vianena vandemone na ku patuka kuli vakevo. Ca ku muenako, vamo vantu mu mbonge ya Efeso tele kanda va lilongese vusunga, va kele na ku handeka na vandemone. Vati va  hasele ku patuka? Mbimbiliya nguayo: ‘Vavengi va lingile via vulozi va nehele mikanda yavo hamo lika, na ku i tsimika ku meso a vose.’ (Vilinga 19:19) Va tsimikile mikanda yose ya tufuta i va kele nayo, muomu va tondele ku pua Vakua Kilistu. Na lelo lino, uose a tonda ku pangela Njambi na pande ku nongesa nkala viuma via likuata na vandemone, ngeci mua: mavulu, mikanda, vivideo, vifikula via ha vivumbe, miaso, vueho na vikuavo vie ku lingisa mahesi, mahamba ni vandemone ku soloka ngue via cili kaha ka via kele na vusonde. Va na pande naua ku nongesa mikalo na viose vi ve ku likikiya vantu mu ku liniunga ku vimbembesi.—1 Kolintu 10:21.

15. Vika vikuavo vi tua pande ku linga mu ku patuka kuli Satana na vandemone?

¹⁵ Mu nima ya imo miaka, tunde haze ha veniekelele Vakua Kilistu va ku Efeso mavulu avo a tufuta, kapostolo Paulu ua va sonekelele mukanda ngueni va pandele ku tualelelaho “ku-lua” na vimbembesi via vipi. (Efeso 6:12) Mua vusunga, vutuhu va tsimikile mikanda yavo, vandemone kasi va tondele ku va liangula. Vati va pandele ku linga? Paulu ua va lekele ngueni: “Tambulenu ntelo ya ku tsiliela, i mu hasa ku zima nayo mivi yose ya tuhia ize ya mukua vupi.” (Efeso 6:16) Ngeci mua lisualale ue ku liohiela na ntelo, netu tu hasa ku liohiela na lutsilielo luetu. Nga tu tsiliela na mutima uetu uose ngecize Yehova a tu niunga, tu hasa ku viana Satana na vandemone.—Mateo 17:20.

16. Vati tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu muli Yehova?

¹⁶ Vati tu hasa ku kolesa lutsilielo luetu muli Yehova? Mu ku lilongesa Mbimbiliya matangua ose na ku mu kulahela linga a tu niunge. Nga tu tsiliela Yehova na  ngolo yetu yose, Satana na vandemone ka va hasa ku tu vulumuna.—1 Yoano 5:5.

17. Vika vikuavo vi hasa ku tu niunga ku vandemone?

¹⁷ Cuma cika naua va pandele ku linga Vakua Kilistu ku Efeso? Va kele mu mbonge ya sulile na vilinga via vundemone. Ngeci Paulu ua va mamuine va pue na “ku vundila ntsimbu yose.” (Efeso 6:18) Va pandele ku vundila ntsimbu yose kuli Yehova linga a va niunge. Netu tua pande ku vundila kuli Yehova linga a tu niunge. Omo lia vika? Muomu tua kala mu mavu a ku sula na vilinga via vundemone. Kaha tua pande ku tumbula lizina lia Yehova mu vivundilo. (Tandenu Visimo 18:10.) Nga tu tualelelaho ku vundila kuli Yehova linga a tu ohiele kuli Satana, Yehova a ka kumbulula vivundilo vietu.—Visamo 145:19; Mateo 6:13.

18, 19. (a) Vati tu hasa ku vula ndzita na Satana na vandemone? (b) Cihula cika va kumbulula mu kapitulu ka na hatako?

¹⁸ Nga tu nongesa viose via likuata na vandemone vi tua kala navio na ku tsiliela muli Yehova linga a tu niunge, tu hasa ku viana Satana na vandemone. Ka tua pandele ku va vuila vuoma. (Tandenu Tiango 4:7, 8.) Muomu Yehova ua kala na ngolo ya kama cikuma ku hiana vandemone. Ua va hanene kasitiku ku matangua a Noa, kaha naua tangua a ka va nongesa. (Yunda 6) Vulukenu ngecize ka tuesi lika lietu muomu Yehova ue ku tu niunga na tungelo veni. (2 Vamiangana 6:15-17) Tu tsilielenu na mutima uetu uose ngecize na vukuasi vua Yehova tu hasa ku vula ndzita i tue ku lua na Satana na vandemone.—1 Petulu 5:6, 7; 2 Petulu 2:9.

¹⁹ Satana na vandemone vali na ku koka tuyando tua tuingi, vika honi Njambi kesi na ku va nongesela? Eci cihula va ci kumbulula mu kapitulu ka na hatako.