1. Ke ntaba di nyaka re tšhute ka mangeloyi?

JEHOVA o nyaka re wo tšibe mutši wage. Mangeloyi le wona ma ka mutšing wa Modimo. Ka ho Baebeleng, ba re ke “barwayi ba Modimo.” (Jobo 38:7) Mmereko wa mangeloyi king? Ma yye ma gelepa batho byang ku botala? Ayitsano le rune ma ka re gelepa gana byalo?—Lebelela Setwaba sa 8.

2. Mangeloyi ma tšwa kaye? Ke mangeloyi ka makaye ya ma makiwweng?

² Di nyaka re tšibe ho mangeloyi ma tšwang gona. Makolose 1:16 yi re botsa gore mo Jehova a šele a makiye Jeso, “dilo ka mokana ga tsona di yye tsa makiwa ku legedimong le ho lefaseng.” Le mangeloyi ma gona gana hone. Go makiwwe ka makaye? Baebele yi re mangeloyi ya ma leng gona ma teya ka ku ga dimiliyoni tsa go tladisa mohlolo.—Pisalema 103:20; Kutullo 5:11.

3. Lengwalo la Jobo 38:4-7 le re botsa ying ka mangeloyi?

³ Fote Baebele yi re tšhutisa gore Jehova o thomisiye ka go maka mangeloyi mo a soko maka lefase lo. Ma yye ma tikwa byang mo ma bona lefase? Lengwalo la Jobo le re botsa gore ke mo ma jabodiye ka matla. Ke mo go le mutši wa gore wo berekela Jehova wo mamarelanne.—Jobo 38:4-7.

4. Re tšiba ka ying gore mangeloyi ma kwana le batho?

⁴ Mangeloyi ma kwana le batho ka matla fote ma nyaka go bona go makega so Jehova a se nyakang ka lefase le batho. (Diyema 8:30, 31; 1 Petro 1:11, 12) Di šupa nkare ma yye ma kwa go baba ka matla nakwela Adamo le Efa ba fokoga. Le gana byalo di šupa nkare ma kgongwetsa ke mo ma bona batho ba go tlala ba sa theetsele Jehova. Mara mo motho ka wweši a sokologa ke mokane a boyela ga Modimo, mangeloyi ma jabola  ka matla. (Luka 15:10) Mangeloyi ma kwana ka matla le batho bo ba berekelang Modimo. Jehova o berekisa mangeloyi gore ma gelepe le go pasopa malata yage ya ho lefaseng. (Maheberu 1:7, 14) Tla re bolaboleneng ka tse dingwana tso di yelanang le taba yowa.

5. Mangeloyi ma yye ma gelepa malata ya Modimo byang ku botala?

⁵ Jehova o yye a roma mangeloyi ka mabedi gore ma gelepe  Llota le ba mutši wage ba tšhabe nakwela go tšhubiwa mutši wa Sodoma le Gomora. (Genesi 19:15, 16) Mo go šele go fetiye mengwaga ya tlala, moporofeta Daniyele le yene o yye a tikraya a bošediwwe ka teng ga mokoti wa ditawu, mara ke mo a sa kwalela le ka go nyana, ka taba la gore “Modimo o yye a roma lengeloyi lage gore le kwale melomo ya ditawu.” (Daniyele 6:22) Ka nthagonyana, mo Petro wa lepostola ba mo tshwere a le jele, Jehova o yye a roma lengeloyi gore le mo ntshe. (Mebereko 12:6-11) Mangeloyi le ga Jeso ma yye ma mo gelepa nakwela a sa le ho lefaseng. Mo re beyisa, ka nthago ga mo a kolobetsiwwe, “mangeloyi ma yye ma mmerekela.” (Mareka 1:13) Mo Jeso a šele a le thina le go bolayiwa, lengeloyi le yye la tla la “mo tiyisa.”—Luka 22:43.

6. (a) Re tšiba ka ying gore mangeloyi ma sa na ma gelepa batho ba Modimo? (b) Gana byalo re nyoko fetola diputsiso difeng?

⁶ Lekgono, mangeloyi a ma sa tinyaretsa ho ga batho. Mara Modimo o sa na a berekisa mangeloyi gore ma gelepe malata yage. Baebele yi re: “Lengeloyi la Jehova le maka legora la go dukulugela batho ka mokana ga bona bo ba Mo tšhabang, fote le ya ba phonisa.” (Pisalema 34:7) Ke ntaba re nyaka go tšhireletsiwa? Ka taba la gore re na le manaba ya go ba le matšhika fote ma nyaka go re kwaletsa. Manaba yane ke bomang? Ma tšwa kaye? Ma leketsa byang go re kwaletsa? Gore re thogo fetola diputsiso tsone, tla re boneneng gore go yye gwa makega ying nakwela go se botala Adamo le Efa ba makiwwe.

7. Batho ba makiye ying ka taba la go fokola ke Sathane?

⁷ Ga Tema 3, re tšhutiye ka lengeloyi lo le yyeng la jikela Modimo ke mokane la kwa le nabela go lawola batho. Baebele yi re ke Sathane Diyabolo. (Kutullo 12:9) Sathane fote ke mo a nyaka gore le batho ba bangwana ba jikele Modimo. O di kgonne go fokola Efa, fote go tlugisela gana hone o sa fo ya mahlong a kene a tshokanya batho ba go tlala. Mara ba bangwana ba go tshwana le Abele, Inoko le Nnowa ba yye ba fo dula ba tshepegela Jehova.—Maheberu 11:4, 5, 7.

8. (a) Ke mo go rorebeng mo mangeloyi ya mangwana ma šinya ma ba madimona? (b) Madimona ma yye ma maka byang gore ma sa suwele ke mogogola?

 ⁸ Nakwela go sa phela Nnowa, mangeloyi ya mangwana ma yye ma maka tsa go tšiba ke wona, ma tloga legedimong ma tla ho lefaseng ke mokane ma titšhentšha gore ma be batho. Ke ntaba? Baebele yi re ke mo ma tinyakela basadi. (Bala Genesi 6:2.) Mara mangeloyi ke mo ma sa tshwanela go maka tsotsone. (Juda 6) Batho ba go tlala ba yye ba fokoga mong la go sa hlayisegi ba boya ba thomisa go ba dikgohlane go tshwana le mangeloyi yanane ya dipelo tse diphifadu. Byalo, Jehova a re o nyoko leya mogogola ho lefaseng, gore wo thogo suwelanya batho ka mokana ga bona ba dipelo tse diphifadu. Mara o yye a phonisa malata yage ya go tshepega. (Genesi 7:17, 23) Mangeloyi yala ya dipelo tse diphifadu ma yye ma tšhaba ma boyela legedimong. Baebele yi re mangeloyi yane ya dipelo tsa go befa ke madimona. Ma yye ma hlawola go yema le Sathane ke mokane yene Diyabolo a thomisa go ma lawola.—Matewu 9:34.

9. (a) Go makegiye ying mo madimona ma leketsa go sologa ma ya legedimong? (b) Re nyoko tšhuta ka taba yifeng ya go latela?

⁹ Madimona yane ke mo ma womme dihlogo, byalo Jehova aa ma yamogela mo ma leketsa go sologa. (2 Petro 2:4) Madimona a ma sa di kgona tsa go timaka batho, mara ma sa na ma “fokola batho lefaseng ka mokana ga lona.” (Kutullo 12:9; 1 Johane 5:19) Tla re boneneng ša gore ma maka-maka byang gore ma tshokanye batho ba go tlala le go ba fokola.—Bala 2 Makorente 2:11.

10. Madimona ma tshokanya batho byang?

¹⁰ Mathayithayi ya madimona ma tlele. Batho ba gahlana le madimona ka bobona beng kela ba gahlana nawo ka motho ye mongwana, wa go tshwana le ngaka ya setho kela bowa ba masalamose. Mo o berekisana le madimona, le wene o kena ke  moya wa madimona. Baebele yi re tšhutisa gore re kganele kgole le selo kela dilo tsa go yelana le madimona. (Magalatiya 5:19-21) Ke ntaba? Motho wa go tsoma o berekisa molabo gore a tanye dipholwane, le madimona ma berekisa mathayithayi gore ma thogo fokola batho.—Lebelela Setwaba sa 26.

11. Tso tsa go hlatolla dilo tsa gore di sa nyoko tla di maka-makiwa byang fote ke ntaba re tshwanele re kganele kgole natso?

¹¹ Se sengwana so ba tshokanyang batho ka sona ke go hlatolla dilo tsa gore di sa tla. Ma berekisa dilo tsa gore di na le matšhika ya gore a maa tlwayelega ya go bolabolela dilo tso di nyoko makegang ku mahlong kela tso re sa di tšibing. Ba bangwana ba maka tsotsone ka go berekisa dinanedi, ba bangwana ba maka tsa go ye butsiseng ka taba la go nyaka go tšiba tsa lephelo, ba bangwana ba berekisa makarete, masalamose kela ba lebelela motho mothalothalo wa mo letsogong gore ba thogo mmotsa tso di nyoko mo makegelang. Batho ba go tlala ba nagana gore dilo tsowa di ka sa ba kwaletse, mara baa titshokanya. Dilo tsone di kotsi ka matla. Mo re beyisa, Baebele yi šupetsa gabutši gore madimona ma berekisana le batho ba masalamose. Ga Mebereko 16:16-18, go bolabodiwa ka “ledimona la go hlatolla dilo tsa gore di sa tla” la gore le yye la gelepa ngwannyana ye mongwana gore a make tsa “masalamose.” Mo Pawulo wa lepostola a šele a rakiye ledimona ho ga ngwannyana yewa, ke mo a sa sa di kgona tsa go maka masalamose kela go bolabolela tso di nyoko makegang ku mahlong.

12. (a) Ke ntaba go le kotsi go leketsa go bolabodisana le bo ba kgwileng? (b) Ke ntaba malata ya Modimo ma sa kenakene ga mekgwa ya go sipidisana le madimona?

¹² Madimona ma berekisa mathayithayi ya mangwana gore ma thogo woka batho. Ma maka gore batho ba tshepe gore ba ka di kgona tsa go bolabola le batho bo ba kgwileng le gore bo ba kgwileng ba sa na ba phela kaye-kaye, ba ka kgona go bolabola le rune kela ba ka re kwaletsa. Mo re beyisa, motho ye a yyeng a hlokofalela ke monghana kela lešaga a ka fo ya ga dingaka tsa setho tso di bolabolang gore tsona di kgona go  bolabodisana le bo ba kgwileng. Madimona ma ka botsa ngaka yone ditaba tsa go jabodisa ka monghana kela lešaga la motho yewa le mo motho yewa a na a di tšiba gore lešaga kela monghana wage o kgwile fote maa di kgona le tsa go yekisela lentsu la motho ye a kgwileng. (1 Samuwele 28:3-19) Le dilo tso batho ba di makang ga go tlala mo go na le dipoloko di tlalele ka matla ga taba ya gore ba tshepa gore motho yenene a hlokofeleng o sa na a phela, mara o ga poleke ye nngwana. Tse dingwana tso ba di makang ke dikapolo, go bula matlapa, go phasa badimo, go hlapisa bo ba kgwediwweng le ditebalelo kela melindhelo. Mo Makreste ma gana go kenakena ga dilo tsowa, mašaga ya bona kela batho ba gana hone polekeng ba ka thomisa go ba poyilanya, ba ba rogelelanya kela ba thomisa le go ba nyenya. Mara so se šalang ke gore Makreste maa di tšiba gore bo ba kgwileng a ba sa phela kaye-kaye. A di kgonege go bolabola nabo fote ba ka sa re kwaletse. (Pisalema 115:17) O sa kgane ka mollo. Le ka tšatši la mohlolo o sa leketse o re o nyaka go bolabola le bo ba kgwileng kela madimona fote o sa kenakene ga dilo kela mekgwa ya go sipidisana le madimona.—Bala Dotoronoma 18:10, 11; Jesaya 8:19.

13. Batho ba go tlala bo ke mo ba tšhaba madimona ba kgonne go maka ying?

¹³ Madimona a ma fo tshokanya batho, ma ro boya ma ba tshosetsa. Lekgono, Sathane la madimona yage baa di tšiba tsa gore “nako yo yi [ba] šaleleng ke ye nyana ka matla” gore Modimo a fetse ka bona ho lefaseng, byalo ba pokiye tse dingwana tsa go sa hlayisege. (Kutullo 12:12, 17) Mara go na le batho ba go tlala ba gore ke mo ba tšhaba madimona mong go ro hlagasela, mara gana byalo a ba sa ma tšhaba. Ba gelepiye king gore ba sa sa tšhaba madimona?

14. Go fo tshwana le Makreste ya ku botala, re ka maka byang gore re sa sa šutela thina le dilo tso tsa madimona?

¹⁴ Baebele yi re botsa tso re ka ga di makang gore re lwe le madimona gore re sa sa ma tšhaba. Mo re beyisa, ba bangwana  bo ne ba dula ku Efeso ke mo go le batho ba go bolabodisana le madimona mo ba soko tšiba nnete. Ba khwanyudisiye byang? Baebele yi re: “Ba go tlala bo ke mo ba berekisana le tsa masalamose ba yye ba kgobaketsela dipuku tsa bona, ke mokane ba di tšhuba batho ka mokana ga bona ba kene ba ba lebelele.” (Mebereko 19:19) Ke mo ba di nyaka ka matla go ba Makreste, byalo ba yye ba tšhubanya dipuku ka mokana ga tsona tso di sipidisanang le masalamose. Di nyaka le rune re ba yekisele. Motho ye mongwana le ye mongwana ye a nyakang go berekela Jehova o tshwanele a lahle kela go tšhuba selo se sengwana le se sengwana sa gore se sipidisana le madimona. Ga tsotsone go kena le dipuku, dipukwane, dimuvi, dikoša, mekgano le dithombhe tso di mamaretsiwang mo mapharong tsa go šupetsa tsa boloyi kela tso di šupetsang nkare dilo tsone a di na mathatha fote di ya jabodisa. Gana hone fotefote go kena le dilo tso batho ba di yaparang kela go di haka, ba re ba makela gore ba sa loyiwi, tsa go tshwana le motlemo, mphiri kela mekhemese.—1 Makorente 10:21.

15. Di nyaka re make ying se sengwana gore re thogo hlula Sathane le madimona?

¹⁵ Mo go šele go fediye mengwaga ya go tlala bo ba ku Efeso ba tšhubannye dipuku tsa bona tsa go ba le tsa boloyi, Pawulo wa lepostola o ngwadiye gore ke mo ba sa na ba nyoko “hlupegisiwa” le go lwa “le madimona yawa ya dipelo tse diphifadu.” (Maefeso 6:12) Eya, le mo ba šele ba tšhubelele dipuku tsa bona, madimona ke mo ma sa fo ya mahlong ma leketsa go ba kwaletsa. Byalo, ke mo ba tshwanele ba make ying barena? Pawulo o yitseri ga bona: “Yemisaneng legawu le legolo la tumelo, la gore le nyoko le berekisa go tima [kela, go thiba] mesefo ka mokana ga yona ya go dura ya wa pelo ye phifadu.” (Maefeso 6:16) Akere legawu le pasopa lesole mo le le ntweng, le tumelo ya rune ya re pasopa. Mo nkare ka nnete re ya di tshepa tsa gore Jehova o nyoko ba le rune, re ko thogo hlula Sathane le madimona yage.—Matewu 17:20.

16. Re ka maka ying gore tumelo ya rune ga Jehova yi tiyelele?

 ¹⁶ Re ka maka ying gore tumelo ya rune ga Jehova yi tiyelele? Di nyaka re bale Baebele ka moka matšatši re boye re mo tshepe ga Jehova gore o nyoko re pasopa. Mo ga Jehova re ka mo tshepa re sa tekateki, Sathane le madimona ba ka sa ro re kwaletsa le ka go nyana.—1 Johane 5:5.

17. King se sengwana so se ka re koramelang gore re sa segelele ke madimona?

¹⁷ Ke selo sefeng se sengwana so Makreste ya ku Efeso ke mo ma tshwanele ma se make? Ke mo ba dula polekeng ya gore yi tlele ka tsa madimona. Byalo Pawulo o ba butsiye gore: “Ariyeneng mahlong le kene le rapela ka nako ye nngwana le ye nngwana.” (Maefeso 6:18) Ke mo di nyaka ba dule ba kgopela Jehova gore a ba pasope ka moka nako. Rune gee? Le rune re phela lefaseng la batho ba go kwana ka matla le dilo tsa madimona. Byalo le rune di nyaka re dule re kgopela Jehova gore a re pasope, fote di nyaka re berekise lebitso lage mo re rapela. (Bala Diyema 18:10.) Mo ga Jehova re ka fo ya mahlong re mo kgopela gore a re phonise ga Sathane, a ka sa re tšebisi, o nyoko re fetola.—Pisalema 145:19; Matewu 6:13.

18, 19. (a) Re ka maka byang gore re thogo hlula Sathane le madimona? (b) Go nyoko fetodiwa putsiso yifeng ga tema ya go latela?

¹⁸ Sathane le madimona re ka di kgona go ba hlula mo re ka fo lesetsa dilo ka mokana ga tsona tsa go yelana le madimona, ke mokane ra tshepa gore Jehova o nyoko ba le rune. A di nyake ba re hlagasedisa le ka go nyana. (Bala Jakobo 4:7, 8.) Madimona a ma šutele ga Jehova ka matšhika. Nakwela ya Nnowa o yye a ma kgala, fote go se botala o nyoko napa a ro ma psyitlanya. (Juda 6) O sa lebale gore a re lwe re ntoši. Jehova o berekisa mangeloyi yage gore a re pasope. (2 Magoši 6:15-17) Tla re tshepeneng gore mo re na le Jehova, re nyoko hlula Sathane le madimona.—1 Petro 5:6, 7; 2 Petro 2:9.

¹⁹ Sathane le madimona yage ba re kgahleletsa go baba wa kraya re šita le go wona, byalo mara ke ntaba Modimo a sa yakgoswe a fetsa ka bona? Putsiso yowa yi nyoko fetodiwa ga tema ya go latela.