Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WACIKHUMI

Undimomwene Thangwi Ya Aanju

Undimomwene Thangwi Ya Aanju

1. Thangwi yanji tisafunika kupfundza pya aanju?

YAHOVA asafuna kuti tidziwe banja yace. Aanju asacita khundu ya banja ya Mulungu. M’Bhibhlya iwo asacemerwa “ana a Mulungu.” (Yobe 38:7, Tradução do Novo Mundo) Kodi aanju asacitanji? Kodi iwo akhaphedza tani anthu mu ndzidzi wakale? Pontho iwo anakwanisa kutiphedzambo lero?​—Onani Cidzindikiro cakumalisa 8.

2. Kodi aanju abuluka kupi? Kodi kwacitwa aanju angasi?

2 Tisafunika kudziwa kudabuluka aanju. Lemba ya Akolose 1:16 isatipanga kuti pidamala Yahova kucita Yezu, ‘pyacitwa pyakudzulu na pyapantsi pyonsene.’ Pyakucitwa pyenepi pisaphatanizambo aanju. Kodi kwacitwa aanju angasi? Bhibhlya isalonga kuti alipo madzana a mamiliyau a aanju.​—Masalmo 103:20; Apokalipse 5:11.

3. Kodi lemba ya Yobe 38:4-7 isatipanganji thangwi ya aanju?

3 Bhibhlya isatipfundzisambo kuti Yahova atoma kucita aanju mbadzati kucita dziko yapantsi. Kodi iwo akhapibva tani mudaona iwo dziko yapantsi? Bukhu ya Yobe isatipanga kuti iwo akhali akukomerwa kakamwe. Iwo akhali banja yakubverana yakuti ikhatumikira Yahova pabodzi.​—Yobe 38:4-7.

AANJU ASAPHEDZA MBUMBA YA MULUNGU

4. Tisadziwa tani kuti aanju asapangiza cifuno kuna anthu?

4 Ndzidzi onsene aanju asafuna kakamwe anthu na kuona kukwanirisika kwa cifuniro ca Yahova pa dziko yapantsi. (Misangani 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12) Aanju atsukwala kakamwe mudakhonda Adhamu na Eva kubvera Mulungu. Iwo asatsukwala kakamwe lero munaona iwo anthu azinji mbakhonda kubvera Yahova. Mbwenye munthu angatcunyuka mbabwerera kuna Mulungu, aanju asakomerwa kakamwe. (Luka 15:10) Aanju asapangiza cifuno kuna ale anatumikira Mulungu. Yahova asaphatisira aanju toera kuphedza na kutsidzikiza atumiki ace pa dziko yapantsi. (Ahebere 1:7, 14) Tendeni tione pitsandzo pingasi thangwi ya pyenepi.

‘Mulungu wanga atuma anju wace mbafunga milomo ya nkhalamu.’​—Danyele 6:22

5. Kodi aanju aphedza tani atumiki a Mulungu mu ndzidzi wakale?

5 Yahova atuma aanju awiri toera kuphedza Loti na banjace kupulumuka pa kufudzwa kwa mizinda ya Sodhoma na Gomora. (Genesi 19:15, 16) Pakupita pyaka madzana, mprofeta Dhanyeli aponywa n’djenje ya nkhalamu, mbwenye iye nee aphekeswa thangwi ‘Mulungu atuma anju wace mbafunga milomo ya nkhalamu.’ (Danyele 6:22) Mukupita kwa ndzidzi, mpostolo Pedhru pikhali iye n’kaidi, Yahova antumira anju wace toera kunsudzula. (Machitiro 12:6-11) Aanju aphedzambo Yezu pikhali iye pa dziko yapantsi. Mwacitsandzo, pakumala kubatizwa, ‘aanju akhantumikira.’ (Marko 1:13) Yezu mbadzati kuphiwa, anju m’bodzi ‘amuwangisa.’​—Luka 22:43.

6. (a) Tisadziwa tani kuti aanju asaphedza atumiki a Mulungu lero? (b) Ndi mibvundzo ipi inafuna ife kutawira cincino?

6 Lero, aanju nkhabe kuonekabve na anthu. Mbwenye Mulungu asapitiriza kuphatisira aanju toera kuphedza atumiki ace. Bhibhlya isalonga: ‘Anju wa Yahova aikha mpanda, mbakoyamo onsene anagopa Mulungu.’ (Masalmo 34:7) Thangwi yanji tisafunika kutsidzikizwa? Thangwi tiri na anyamalwa akuti asafuna kutiphekesa. Anyamalwa anewa ndi api? Kodi abuluka kupi? Asayesera tani kutiphekesa? Toera kutawira mibvundzo ineyi, tendeni tione mwacigwagwa pinthu pidacitika pakumala kucitwa kwa Adhamu na Eva.

ANYAMALWA ATHU AKUKHONDA KUONEKA

7. Kodi anthu asacitanji thangwi ya manyengerero a Sathani?

7 Tapfundza mu Nsolo 3 kuti anju m’bodzi akhonda kubvera Mulungu mbafuna kutonga anthu anango. Bhibhlya isancemera Sathani Dyabo. (Apokalipse 12:9) Sathani akhafunambo kuti anango akhonde kubvera Mulungu. Iye akwanisa kunyengeza Eva, kubulukira penepo iye akunyengeza anthu azinji. Mbwenye, anango, ninga Abheli, Enoki na Nowa, apitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova​—Ahebere 11:4, 5, 7.

8. (a) Kodi aanju anango adzakhala tani mademonyo? (b) Kodi mademonyo acitanji toera kupulumuka pa Cigumula?

8 Mu ntsiku za Nowa, aanju anango akhonda kubvera Mulungu mbabuluka kumudzi kwawo kudzulu mbabwera dzakhala na anthu pa dziko yapantsi. Thangwi yanji? Bhibhlya isatipanga kuti iwo akhafuna kukhala na akazi. (Lerini Genesi 6:2.) Mbwenye pikhali pyakuipa kwa aanju kucita pyenepi. (Yuda 6) Ninga aanju anewa akuipa, anthu azinji a ndzidzi unoyu adzakhala akuipa kakamwe na auphanga. Buluka penepo, Yahova atonga kufudza anthu akuipa na madzi a cigumula ca dziko yonsene. Mbwenye iye apulumusa atumiki ace akukhulupirika. (Genesi 7:17, 23) Toera kupulumuka, aanju akuipa abwerera pontho kudzulu. Bhibhlya isacemera aanju anewa mademonyo. Iwo asankhula kukhonda bvera Mulungu ninga Sathani, natenepa Dyabo adzakhala ntongi wawo.​—Mateo 9:34.

9. (a) Ninji pidacitikirwa na mademonyo mudabwerera iwo kudzulu? (b) Tinadzapfundzanji mu ndima zinatowera?

9 Nakuti iwo akhadakhonda kubvera, Yahova nee atawirisa mademonyo toera kucita khundu ya banja yace. (2 Pedro 2:4) Mademonyo nkhabe kucinjikabve mbakhala anthu, mbwenye iwo asapitiriza ‘kunyengeza anthu onsene a pantsi pano.’ (Apokalipse 12:9; 1 Jwau 5:19) Tendeni tipfundze kuti iwo asapitiriza tani kunyengeza peno kupeusa anthu azinji.​—Lerini 2 Akorinto 2:11.

MADEMONYO ASANYENGEZA TANI ANTHU?

10. Kodi mademonyo asanyengeza tani anthu?

10 Mademonyo asanyengeza anthu munjira zizinji. Anthu angapita n’cibverano na mademonyo asacita pyenepi mwapakweca peno munjira inango, ninga ng’anga peno nyakupfundza manyerezero. Kupita n’cibverano na mademonyo pisacemerwa pyaudemonyo peno pyamizimu. Mbwenye Bhibhlya isaticenjeza kuti tithawe pinthu pyonsene pyakuphatana na mademonyo. (Agalata 5:19-21) Thangwi yanji? Ninga nyakusodza asaphatisira nsampha toera kuphata pinyama, mademonyo asaphatisira manyengerero toera kuphata na kutonga anthu.​—Onani Cidzindikiro cakumalisa 26.

11. Kodi kulotera ninji, na thangwi yanji tisafunika kukucalira?

11 Ubodzi mwa misampha yawo ndi kulotera. Kulotera ndi kuphatisira mphambvu yakupiringana yacibaliro toera kuyesera kudziwa pya ntsogolo peno cinthu cakukhonda dziwika. Munthu panango asayesera kucita pyenepi mukuyang’ana nyenyezi, kusaka kulotera, kuombedza, kuphatisira bola ya vidro yakucena kakamwe, peno kuleri djanja ya munthu. Anthu azinji asanyerezera kuti macitiro anewa nkhabe kuphekesa, mbwenye si pyenepi tayu. Iwo ndi akugopswa kakamwe. Mwacitsandzo, Bhibhlya isapangiza kuti mademonyo na anyakulotera asaphata pabodzi. Pa Machitiro 16:16-18 tisaleri pya “nzimu wa kuombedza” wakuti ukhaphedza ntsikana toera ‘kulotera.’ Pidamala mpostolo Paulu kubulusa demonyo, ntsikana aluza luso yace yakulonga pya ntsogolo.

12. (a) Thangwi yanji ndi kwakugopswa kuyesera kulonga na anyakufa? (b) Thangwi yanji atumiki a Mulungu cipo asacita khundu m’misambo yaudemonyo?

12 Mademonyo asaphatisira manyengerero anango toera kuphata anthu. Iwo asayesera kuticitisa kukhulupira kuti mphyakukwanisika kulonga na anyakufa, pontho kuti ale adafa ali maso m’mbuto inango pontho anakwanisa kulonga na ife peno kutiphekesa. Mwacitsandzo, khala munthu aferwa na xamwali peno wacibale, panango anaenda kuna munthu, ninga ule anaombedza, wakuti asalonga kuti anakwanisa kulonga na anyakufa. Nyakuombedza panango anapanga munthu pinthu pyakufunika thangwi ya xamwali peno wacibale adafa, ngakhale kutowezera fala ya munthu adafa. (1 Samwele 28:3-19) Misambo mizinji yakuikha anyakufa isabveranambo na pikhulupiro pyakuti anyakufa asapitiriza kukhala maso mbuto inango. Misambo ineyi isaphataniza maphwando akuikha anyakufa, maphwando akukumbuka ntsiku yakuikha anyakufa, ntsembe ya anyakufa, pontho maserimonya anacitwa na nkazi peno mamuna angaferwa na ndzace wa m’banja. Akristu akuti asakhonda kucita khundu m’misambo ineyi, acibale awo peno anthu a pacisa anayesera kuasumula, kuatikana, peno kukhonda kucita cinthu consene na iwo. Mbwenye Akristu asadziwa kuti anyakufa nee ali maso ku mbuto inango. Nkhabe kwanisika kulonga nawo, pontho iwo nkhabe kwanisa kutiphekesa. (Masalmo 115:17) Citani mphole-mphole. Lekani kuyesera kulonga na anyakufa peno mademonyo, pontho lekani kucita khundu m’misambo yaudemonyo.​—Lerini Deuteronomyo 18:10, 11; Izaiya 8:19.

13. Kodi anthu azinji akuti akhagopa mademonyo akwanisa kucitanji?

13 Mademonyo nee asanyengeza anthu basi tayu, mbwenye asaagopesambo. Lero, Sathani na mademonyo ace asadziwa kuti asala na ‘ndzidzi ung’ono basi’ toera Mulungu aafudze pa dziko, natenepa iwo ndi auphanga na aukali kakamwe. (Apokalipse 12:12, 17) Mbwenye, anthu azinji akuti akhagopa mademonyo cincino nkhabe kuagopa pontho. Kodi iwo amalisa tani kugopa kwawo mademonyo?

KHONDANI NA SUDZUKANI KU MISAMPHA YA MADEMONYO

14. Ninga Akristu a pyaka dzana yakutoma, tinakwanisa tani kusudzuka ku misampha ya mademonyo?

14 Bhibhlya isatipanga kuti tinakhonda tani mademonyo na kusudzuka ku misampha yawo. Mwacitsandzo, anthu angasi a ku nzinda wa Efeso akhapita n’cibverano na mademonyo mbadzati kupfundza undimomwene. Asudzuka tani ku misampha ineyi? Bhibhlya isalonga: ‘Anango azinji akhacita ung’anga abwerambo na mabukhu awo, mbaapisa pamaso pa anthu.’ (Machitiro 19:19) Nakuti iwo akhafuna kukhala Akristu, iwo afudza mabukhu awo aufiti. Tisafunikambo kucita pibodzi pyene lero. Munthu onsene anafuna kutumikira Yahova asafunika kusiya pinthu pyonsene pyakuphatana na mademonyo. Pyenepi pisaphataniza mabukhu, marevista, horóscopos, mavidyu, nyimbo, masendzekero, pontho ngakhale pithundzithundzi pyakuti pisaphataniza pyaufiti, mademonyo, peno mphambvu yakupiringana yacibaliro pyakuti pisaoneka ninga pyakukhonda phekesa peno pyakukomeresa. Pisaphatanizambo pinthu pyakuti anthu asapiphatisira toera kutsidzikizika ku uipi.​—1 Akorinto 10:21.

15. Tisafunika kucitanji pontho toera tikhonde Sathani na mademonyo?

15 Mudapita pyaka pingasi pidamala Akristu a ku Efeso kufudza mabukhu awo a pyaufiti, mpostolo Paulu aalembera kuti iwo anapitiriza na ‘nkhondo yakumenyana na mphambvu ya mizimu yakuipa.’ (Aefesi 6:12) Inde, maseze iwo akhadamala kale kupisa mabukhu awo, mademonyo akhayesera kuaphekesa. Natenepa, kodi Akristu anewa akhafunika kucitanji pontho? Paulu aapanga: ‘Ndzidzi onsene kwatani xango ya cikhulupiro toera mukwanise kuthimisa nayo mapswimo akugaka moto a mademonyo.’ (Aefesi 6:16) Ninga xango yakuti isatsidzikiza nyankhondo pa nkhondo, cikhulupiro cathu cinakwanisa kutitsidzikiza. Tingakhala na cinyindiro cakukwana cakuti Yahova anakwanisa kutitsidzikiza, tinakwanisa kukunda Sathani na mademonyo.​—Mateo 17:20.

16. Tinawangisa tani cikhulupiro cathu kuna Yahova?

16 Tinawangisa tani cikhulupiro cathu kuna Yahova? Tisafunika kuleri Bhibhlya ntsiku zonsene na kukhala na cinyindiro cakuti iye anatitsidzikiza. Tingakhala na cinyindiro cakuwanga kuna Yahova, Sathani na mademonyo nee anakwanisa kutiphekesa.​—1 Jwau 5:5.

17. Ninji pontho pinadzatitsidzikiza ku mademonyo?

17 Pontho ninji cikhafunika kucita Akristu a ku Efeso? Iwo akhakhala mu nzinda wakudzala na pyaudemonyo. Natenepa Paulu aapanga: ‘Ipi mupicite na kudembetera na kulongambo maphembero onsene.’ (Aefesi 6:18) Iwo akhafunika kuphemba Yahova toera aatsidzikize midzidzi yonsene. Ndiye tanimbo ife? Ife tisakhalambo mu dziko yakunjipa na pyaudemonyo. Ife tisafunikambo kuphemba Yahova toera atitsidzikize na tisafunika kuphatisira dzinace tingacita phembero. (Lerini Misangani 18:10.) Tingapitiriza kuphemba Yahova toera kutipulumusa ku misampha ya Sathani, Yahova anadzatawira maphembero athu.​—Masalmo 145:19; Mateo 6:13.

18, 19. (a) Tinakwanisa tani kuwina nkhondo yathu yakumenyana na Sathani na mademonyo? (b) Ndi mbvundzo upi unafuna kudzatawirwa mu nsolo unatowera?

18 Tingataya pinthu pyonsene pinaphataniza pyaudemonyo mbatikhala na cinyindiro cakuti Yahova anakwanisa kutitsidzikiza, tinakwanisa kuthimbana na Sathani na mademonyo. Ife nee tisafunika kuagopa. (Lerini Tyago 4:7, 8.) Yahova ali na mphambvu kakamwe kupiringana ya mademonyo. Iye aatcunyusa mu ntsiku za Nowa, pontho ntsogolo iye anadzaafudza. (Yuda 6) Kumbukani, ife nee tiri tekhene mu nkhondo yathu. Yahova asaphatisira aanju ace amphambvu toera kutitsidzikiza. (2 Amambo 6:15-17) Tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti na ciphedzo ca Yahova, tinawina nkhondo yathu yakumenyana na Sathani na mademonyo.​—1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9.

19 Mphapo khala Sathani na mademonyo asacitisa nyatwa zizinji, thangwi yanji Yahova nee aafudziratu? Mbvundzo uyu unadzatawirwa mu nsolo unatowera.