1. Momo lie tu sukilila oku lilongisa catiamẽla kovangelo?

YEHOVA o yongola okuti, tu kũlĩha eci catiamẽla kepata liaye. Ovangelo va panga onepa kepata lia Suku. Embimbiliya li va tukula hati, ‘omãla va Suku.’ (Yovi 38:7) Ovina vipi ovangelo va siata oku linga? Va kuatisa ndati omanu kosimbu? Anga hẽ va pondola oku tu kuatisa koloneke vilo?—Tala Etosi 8, kesulilo lielivulu lilo.

2. Pi kua tundilila ovangelo? Ovangelo vañami va lulikiwa?

² Tu sukila oku kũlĩha oku ovangelo va tundilila. Ukanda wa Va Kolosai 1:16 u tu sapuila okuti Yehova noke yoku lulika Yesu wa lulikavo “ovina viosi . . . ci kale vio kilu, ci kale vio posi.” Vovina viaco mua kongela ovangelo. Vañami va lulikiwa? Embimbiliya li lekisa okuti, kuli ovita violohuluwa viovangelo.—Osamo 103:20; Esituluilo 5:11.

3. Nye elivulu lia Yovi 38:4-7, li tu sapuila catiamẽla kovangelo?

³ Embimbiliya li tu longisavo okuti, osimbu Yehova ka lulikile ongongo, tete wa lulika ovangelo. Nye va yeva vutima eci va mola ongongo? Elivulu lia Yovi li tu sapuila okuti, va kuata esanju lialua. Ovo va kala epata limue li likuete omunga okuti va enda oku vumbila kumosi Yehova.—Yovi 38:4-7.

4. Tua kũlĩha ndati okuti ovangelo va kapako omanu?

⁴ Ovangelo va siata oku kapako ocipango ca Yehova catiamẽla kongongo, kuenda ekalo liomanu. (Olosapo 8:30, 31; 1 Petulu 1:11, 12) Ovangelo va yeva esumuo lialua eci Adama la Heva va lekisa esino. Toke cilo, ovangelo va siata oku sumua poku mola omanu valua ka va pokola  ku Yehova. Pole, nda umue pokati komanu o likekembela kuenje o pamisa ukamba waye la Yehova Suku, ovangelo va yolela. (Luka 15:10) Ovangelo va kapako omanu vana va kasi oku vumba Yehova Suku. Momo Yehova wa siata oku va tuma oco va kuatise afendeli vaye palo posi, kuenda oku va teyuila. (Va Heveru 1:7, 14) Tu konomuisi ovolandu amue.

5. Ovangelo va kuatisa ndati afendeli va Suku kosimbu?

 ⁵ Yehova wa tumile ovangelo vavali oco va kuatise Lote kumue lepata liaye, oku puluka kenyõleho liolupale luo Sodoma kuenda luo Gomora. (Efetikilo 19:15, 16) Eci pa pita otembo yimue, uprofeto Daniele weya oku imbiwa veleva liolohosi, pole ka vio lingile cimue cĩvi. Momo, Suku “wa tuma omunga yaye, [kuenje] wa yika ovimẽla violohosi.” (Daniele 6:22) Noke, eci upostolo Petulu a kala vokayike, Yehova wa tumile ungelo umue oco o yovole. (Ovilinga 12:6-11) Ovangelo va kuatisavo Yesu eci a kala palo posi. Noke liepapatiso liaye “ovangelo vo kuatisa.” (Marko 1:13) Osimbu Yesu ka pondiwile ungelo umue “wo kolisa.”—Luka 22:43.

6. (a) Tua kũlĩha ndati okuti ovangelo va siata oku kuatisa afendeli va Suku koloneke vilo? (b) Apulilo api tu tambulula cilo?

⁶ Koloneke vilo, ovangelo ka va siatele vali oku mõleha komanu ndeci va enda oku linga kosimbu. Pole, toke cilo Suku wa siata oku tuma ovangelo oco va kuatise afendeli vaye. Embimbiliya li popia hati: “Ungelo wa Yehova o ñuala ava vo sumbila ha va popela.” (Osamo 34:7) Momo lie tu sukilila eteyuilo liavo? Momo tu kuete ovanyãli vakuonene okuti va yongola oku tu linga eci cĩvi. Ovanyãli vaco velie? Pi va tunda? Va siata oku seteka ndati oku tu linga eci cĩvi? Oco tu tambulule apulilo a lingiwa ndeti, tu konomuisi eci ca pita noke yoku lulikiwa kua Adama la Heva.

7. Nye omanu vamue va siata oku linga omo liayonjo a Satana?

⁷ Kocipama 3 celivulu lilo, tua lilongisa okuti ungelo umue wa lekisa esino ku Suku, kuenda wa yonguile oku viala vakuavo. Embimbiliya liu tukula hati, Satana Eliapu. (Esituluilo 12:9) Satana wa yonguile okuti, ovangelo vakuavo va lekisavo esino ku Suku. Eye wa tẽla oku kemba Heva, kuenje tunde kotembo yaco wa siatavo oku kemba  omanu valua. Pole, omanu vamue ndeci: Havele, Enoke, kuenda Noha, vamamako lekolelo ku Yehova.—Va Heveru 11:4, 5, 7.

8. (a) Ovangelo vamue va linga ndati olondele? (b) Nye olondele via linga oco vi puluke Ketande?

⁸ Koloneke via Noha ovangelo vamue va lekisa esino, kuenje va siapo ocitumãlo cavo kilu, oco va kale palo posi ndomanu. Momo lie? Embimbiliya li tu sapuila okuti, va nõlapo oku kuela akãi. (Tanga Efetikilo 6:2.) Pole, ka ca sungulukile okuti ovangelo va linga ovina viaco. (Yuda 6) Ndeci ca pita lovangelo vaco vãvi, omanu valua vo kotembo yaco va kala vakuavitukiko, kuenda olongangala. Omo liaco, Yehova wa nõlapo oku kundula letande omanu vosi va enda oku linga ovina vĩvi voluali. Pole, wa popela afendeli vaye vakuekolelo. (Efetikilo 7:17, 23) Oco ovangelo vãvi va puluke, va tiukila kilu. Embimbiliya li tukula ovangelo vaco vãvi hati, olondele. Ovo va nõlapo oku likongela kesino lia Satana Eliapu okuti, eye wa linga ombiali yavo.—Mateo 9:34.

9. (a) Nye ca pita lolondele eci via tiukila kilu? (b) Nye tu konomuisa cilo?

⁹ Omo okuti olondele via lekisa esino, Yehova ka tavele okuti vi likongela vali lepata liaye. (2 Petulu 2:4) Ndaño okuti olondele ka vi pondola oku li pongolola oco vi kuate etimba ndeli liomanu, pole, toke cilo vi “kasi oku yapuisa oluali luosi.” (Esituluilo 12:9; 1 Yoano 5:19) Tu konomuisi ndomo olondele via siata oku kemba omanu valua, ale oku va yapuisa.—Tanga 2 Va Korindo 2:11.

10. Olondele via siata oku kemba ndati omanu?

¹⁰ Olondele via siata oku yapuisa omanu lolonjila vialua. Omanu vamue poku sapela lolondele, va siata oku ci linga lekuatiso liomunu umue, ndeci, ocimbanda, ale onoño yimue yikuavo. Oku sapela kuaco lolondele ku tukuiwa  hati, umbanda. Pole, Embimbiliya li tu lungula oku yuvula ovina viosi viatiamẽla kolondele. (Va Galatia 5:19-21) Momo lie? Ndeci enyanga lia siata oku kapa onjanjo yoku kuata ovinyama, olondele via siatavo oku kapa olonjanjo oco vi yapuise omanu.—Tala Etosi 26 kesulilo lielivulu lilo.

11. Oku tãha ku lomboloka nye, kuenda momo lie tu sukilila oku yuvula oku ci linga?

¹¹ Yimue pokati kolonjanjo viaco oku tãha. Oku tãha ku lomboloka oku seteka oku situlula ovina vio kovaso yoloneke ale ovina ka via kũlĩhĩwile viatiamẽla kumbanda. Omunu umue o pondola oku ci linga poku vanja kolombungululu, oku sandiliya omanu vakuakutãha, oku tanga ovikanda vioku tãha, oku tãha vewe liyela, ale oku tãha peka liomunu. Ndaño omanu valua va siata oku sima okuti oku linga ovina viaco ka ci va kokela ovitangi, pole ka ca sungulukile oku ci linga. Momo, ci koka ovitangi. Embimbiliya li lekisa okuti, olondele kumue lovimbanda, va siata oku lingila kumosi ovopange. Kelivulu Liovilinga 16:16-18, tu sangako ulandu umue watiamẽla ‘kondele yoku tãha’ okuti, ya enda oku kuatisa ufeko umue oku “tukula eci ciya kovaso yoloneke.” Noke eci upostolo Paulu a tundisa ondele yaco, ufeko waco ka tẽlele vali oku tukula ovina vio kovaso yoloneke.

12. (a) Momo lie ka ca sungulukile oku seteka oku sapela lomanu va fa? (b) Momo lie afendeli va Suku va sukilila oku yuvula oku litenga vovihilahila mua kongela olondele?

¹² Olondele via siata oku kuama olonjanjo vikuavo oco vi yapuise omanu. Ovio vi tu vetiya oku tava kelongiso liokuti, tu pondola oku sapela lomanu va fa okuti, va kasi lomuenyo kocitumãlo cimue, kuenda va pondola oku sapela letu, ale oku tu talisa ohali. Nda omunu o kuete ekamba limue ale ukuepata wa fa, pamue enda komunu umue ndeci ukuakutãha una u sapuila hati, citava oku sapela lomanu va fa. Ukuakutãha pamue o lomboluila komunu ovina vimue  viatiamẽla kekamba ale ku umue ukuepata liaye wa fa, kuenda o setukula ondaka yimue ya lisetahãla leyi yomunu wa fa. (1 Samuele 28:3-19) Omanu valua poku kenda umue wa fa, va siatavo oku tava kelongiso liokuti, omanu va fa va kasi lomuenyo kocitumãlo cimue. Vovina viaco mua kongela ovipito vina vi lingiwa noke yoku kenda omunu wa fa, ovipito vi lingiwa unyamo lunyamo vioku ivaluka omunu wa fa, oku eca ovilumba komanu va fa, ovihilahila via siata oku lingiwila ovimbumba, ale ovihilahila vikuavo. Nda Akristão vocili va yuvula oku panga onepa koviholo viaco, epata liavo, ale omanu va kasi vimbo liavo va va popia lãvi, ale va yuvula oku lingila kumosi lavo ovina vimue. Pole, Akristão vocili va kũlĩha okuti omanu va fa, ka va kasi lomuenyo kocitumãlo cimue. Ka ci tava oku sapela lomanu va fa, kuenda ka va pondola oku tu linga cimue cĩvi. (Osamo 115:17) Omo liaco, lavulula. Lalimue eteke ku ka seteke oku sapela lomunu wa fa, ale lolondele, kuenda yuvulavo oku litenga vovihilahila mua kongela olondele.—Tanga Esinumuĩlo 18:10, 11; Isaya 8:19.

13. Omanu valua okuti kosimbu va kuatele usumba lolondele nye va linga?

¹³ Olondele ka vi kembi lika omanu, pole via siatavo oku va saluisa. Koleneke vilo, Satana kumue lolondele viaye va kũlĩha okuti kua va kambela lika “otembo yitito,” oco Suku a va kundule palo posi. Omo liaco, va siata oku lekisa ungangala walua okuti kosimbu ci sule. (Esituluilo 12:12, 17) Omanu valua okuti kosimbu va kuatele usumba lolondele, cilo ka va kuete vali usumba lavio. Va tẽla oku yula ndati usumba lolondele?

14. Tu pondola oku li teyuila ndati kolondele ndeci Akristão vo kocita catete va linga?

¹⁴ Embimbiliya li tu sapuila ndomo tu pondola oku tamalãla  lolondele kuenda ndomo tu liteyuila. Omanu vamue va kala volupale luo Efeso osimbu ka va lilongisile ocili va enda oku sapela lolondele. Va tẽla oku siapo ndati ovina viaco? Embimbiliya li popia ndoco: “Ovimbanda via nena alivulu avio oku tãha loku a yokela kovaso omanu vosi.” (Ovilinga 19:19) Omo okuti va yonguile oku kala Akristão vocili, va timĩha alivulu avo osi atiamẽla kumbanda. Cimuamue haico omanu va sukila oku linga koloneke vilo. Omunu wosi o yongola oku vumba Yehova o sukila oku siapo ovina viosi viatiamẽla kolondele. Vovina viaco mua kongela alivulu, olorevista, ovina viatiamẽla koku situlula ekalo liomunu, olofilme, ovisikilo, olovideo game, alitalatu atiamẽla kumbanda, olondele, ocina cimue catiamẽla kumbanda ci kasi ndu okuti ka ci koki ovitangi, ale oku singila. Mua kongelavo ovina vimue omanu va siata oku wala oco vi va teyuile.—1 Va Korindo 10:21.

15. Nye tu sukila oku linga oco tu tamalãle kayonjo a Satana kuenda kolondele viaye?

¹⁵ Noke lianyamo amue tunde eci omanu vamue vo ko Efeso va timĩha alivulu avo atiamẽla kumbanda, upostolo Paulu vukanda a soneha wa lombolola okuti, omanu vaco va kuete handi “uyaki” watiamẽla ‘kolohoka violondele.’ (Va Efeso 6:12) Ndaño okuti va timihĩle ale alivulu avo, pole olondele via enda oku seteka oku va linga ovina vĩvi. Nye va sukilile oku linga? Paulu wa va sapuila hati: “Wali ociyepelo cekolelo, okuti vu tẽla oku ima [ale oku imula] isongo viosi viondalu viondingaĩvi.” (Va Efeso 6:16) Ndeci ociyepelo ci teyuila esualali kuyaki, ekolelo lietu li pondolavo oku tu teyuila. Nda tua kolela okuti Yehova o pondola oku tu teyuila, ci tu kuatisa oku tamalãla kayonjo a Satana kuenda kolondele viaye.—Mateo 17:20.

16. Tu pondola oku pamisa ndati ekolelo lietu ku Yehova?

¹⁶ Nye tu sukila oku linga oco ekolelo lietu ku Yehova li pamisiwe? Tu sukila oku tanga Embimbiliya oloneke viosi, kuenda oku kolela  kokuaye oco a tu teyuile. Nda tua pamisa ekolelo lietu ku Yehova, Satana kumue lolondele viaye ka va ka tẽla oku tu linga cimue cĩvi.—1 Yoano 5:5.

17. Ocina cipi cikuavo ci pondola oku tu teyuila kolondele?

¹⁷ Ovina vipi vikuavo Akristão vo ko Efeso va sukilile oku linga? Ovo va kala volupale lumue lue yukile olondele. Omo liaco, Paulu wa va sapuila hati: ‘Likutilili olonjanja viosi.’ (Va Efeso 6:18) Ovo va sukilile oku pinga ku Yehova oco a va teyuile olonjanja viosi. Nye ci popiwa catiamẽla kokuetu? Tu kasivo voluali lue yuka olondele. Omo liaco, tu sukila oku pinga ku Yehova oco a tu teyuile, kuenda oku tukula onduko yaye poku likutilila. (Tanga Olosapo 18:10.) Nda tuamamako oku pinga ku Yehova oco a tu teyuile ku Satana, Yehova o tambulula olohutililo vietu.—Osamo 145:19; Mateo 6:13.

18, 19. (a) Tu pondola oku yula ndati Satana kumue lolondele viaye? (b) Epulilo lipi tu ka tambulula vocipama ci kuãimo?

¹⁸ Nda tua siapo ovina viosi viatiamẽla kolondele, kuenje tu kolela ku Yehova oco a tu teyuile, tu pondola oku tamãlala kayonjo a Satana, kuenda kolondele viaye. Ka tu sukila oku vi kuatela usumba. (Tanga Tiago 4:7, 8.) Unene wa Yehova wa velapo okuti wolondele u sule. Eye wa yambula olondele koloneke via Noha, kuenje kovaso yoloneke o ka vi kundula. (Yuda 6) Ivaluka okuti ka tu kasi oku linga uyaki likalietu. Yehova wa siata oku tuma ovangelo vaye oco va tu teyuile. (2 Olosoma 6:15-17) Tua kolela okuti lekuatiso lia Yehova, tu pondola oku yula uyaki tu kasi oku linga la Satana kumue lolondele viaye.—1 Petulu 5:6, 7; 2 Petulu 2:9.

¹⁹ Omo okuti Satana kumue lolondele viaye va siata oku koka ohali yalua, momo lie Suku ka va kunduilile? Epulilo eli li ka tambuluiwa vocipama ci kuãimo.