Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MURU 10

Ekeekhai Voohimya sa Malaikha

Ekeekhai Voohimya sa Malaikha

1. Xeeni varyaaya vootthuneya wiixutta voohimya sa malaikha?

YEHOVA oniphavela wira musuwele emusi awe. Malaikha aniirela mpantta emusi ya Muluku. MBiibiliyani anihimmwa okhala “àna a Muluku”. (Maphattuwelo 6:2; Yobi 38:7) Malaikha anivara muteko xeeni? Khalai yaakhalihenrye sai atthu a Muluku? Niireke olelo-va anninikhaliherya?​—Nwehe Enoota 8.

2. Malaikha apattuxiwe naani? Nto apattuxiwe malaikha makavi?

2 Nihaana osuwela maphattuwelo a malaikha. AKolosi 1:16 onihimya wira nuumala Yehova ompattuxa Yesu, “mwa yowo Muluku òpattuxa itthu sothene wirimu ni vathí”. Ohela muhina malaikha. Nto apattuxiwe malaikha makavi? Biibiliya onihimya wira aakhala malaikha imiya imilyau sinceene.​—Esalimo 103:20; Wisupulula 5:11.

3. Exeeni Yobi 38:4-7 enihimya awe sa malaikha?

3 Nave, Biibiliya oniixuttiha wira Yehova oopattuxa malaikha ohinatthi opaka elapo. Vano anoonela sai vaavo aniwoona aya atthu valaponi? Eliivuru ya Yobi enihimya wira malaikha annitteeliwa murima ni otthapa. Awo aniirela mpantta emusi yowiiraana enimurumeela Yehova.​—Yobi 38:4-7.

MALAIKHA ANNAAKHALIHERYA ATTHU A MULUKU

4. Ninsuwela sai wira malaikha annisiveliwa ni apinaatamu?

4 Okhuma khalai, malaikha annisiveliwa ni apinaatamu ni yoolakela ya Yehova wa apinaatamu ni elapo ela. (Miruku 8:30, 31; 1 Pedru 1:11, 12) Tthiri, malaikha yaahiriipiwa murima waaweha Adamu ni Eva ammwareelaka Muluku. Nave annitepa oriipiwa murima vaavo vanaaweha aya atthu anceene olelo-va ahimwiiwelelaka Yehova. Masi vaavo mutthu vanittharuwa awe onatthikela wa Muluku, malaikha awo annitthapa vanceene. (Luka 15:10) Malaikha annihakalala vanceene ni atthu yaale animurumeela Muluku. Nto Yehova onirumeela malaikha wira aakhaliherye ni owaakiherya arumeyi awe valaponi. (aHéberi 1:7, 14) Nrowe niwehe matakiheryo vakhaani.

“Muluku aka òkirumihela nlaikha nawe, khutthukwa iyanos’akharamu”.​—Daniyeli 6:23

5. Khalai malaikha yaakhalihenrye sai arumeyi a Muluku?

5 Yehova aahiruma malaikha manli wira amukhaliherye Lothi ni emusi awe, wira yoopowe opwetexiwa wa ipooma sa oSodoma ni oGomora. (Maphattuwelo 19:15, 16) Muhoolo mwaya, iyaakha imiya sinci, profeta Daniyeli aahiriheliwa nlitti na akharamu, masi owo khaakhuuriwe maana ‘Muluku awe àhimurumihela nlaikha nawe, khutthukwa iyano s’akharamu’. (Daniyeli 6:23) Okathi mukina, murummwa Pedru aahitthukweliwa mukhatteya, nto Yehova aahirumiha nlaikha khimutaphula. (Miteko 12:6-11) Nave malaikha yaahimukhaliherya Yesu okathi aaryaawe valaponi. Mwa ntakiheryo, nuumala obatiziwa, “malaikha a Muluku yanimurumela”. (Marko 1:13) Ohinatthi Yesu wiiviwa, nlaikha “nahimukhumelela wira nimulipihe murima”.​—Luka 22:43.

6. (a) Ninsuwela sai wira malaikha annaakhaliherya arumeyi a Muluku olelo-va? (b) Makoho xeeni ninrowa ahu waakhula?

6 Olelo-va, malaikha khanaakhumelela-tho apinaatamu. Hata vari siiso, Muluku onnirumeela malaikha awo wira aakhaliherye arumeyi awe. Biibiliya onihimya wira: “Malaikha a Muluku annasuka ale animurumela, anniwàkiherya sotakhala sothene”. (Esalimo 34:8) Xeeni vanitthuneya ahu okhaliheriwa? Okhala wira nookhalana awanani ootupexa yaawo aniphavela onipahula. Tani awo? Anikhuma woowi? Anirumeela exeeni wira anipahule? Wira naakhule makoho ala, nrowe niwehe ele yaakhumelenle Adamu ni Eva nuumala opattuxiwa.

AWANANIHU AHINOONEYA

7. Exeeni yiiraneyale mwaha wa wootha wa Satana?

7 Ntoko siixuntta ahu Muru 3, nlaikha nimosa naahimurukunuwela Muluku khiyaphavela waalamulela atthu. Biibiliya onihimya wira nlaikha nno ti Satana Diabo. (Wiisupulula 12:9) Nave, Satana aaphavela wira atthu akina ammwareele Muluku. Nuumala waawoka Eva, Satana ohaahapuxa-tho apinaatamu anceene. Hata vari siiso, Satana khowenrye waawoka atthu ntoko Abeli, Enookhi, ni Nowe, maana awo yaahivikaniha omwaamini Yehova.​—aHéberi 11:4, 5, 7.

8. (a) Vaaweryaneyale sai malaikha makina okhala ootakhala? (b) Minepa sootakhala saapanke exeeni wira soopowe Epula ya Mutaaseke?

8 Mahiku a Nowe, malaikha makina yaahimwareya khuhiya opuro aya wiirimu anarwa okhala valaponi ni atthu. Nthowa xeeni? Biibiliya onihimya wira yaaphavela waathela athiyana valaponi. (Musome Maphattuwelo 6:2.) Masi eyo yaari etthu yoohiloka. (Yuda 6) Ntoko malaikha awo ootakhala, apinaatamu anceene okathi ole yaahitthara mweettelo wootakhala ni woowali. Vano Yehova aahilakela waapwetexa atakhali awo orumeelaka epula ya mutaaseke. Masi aahiwoopola arumeyi awe oororomeleya. (Maphattuwelo 7:17, 23) Wira malaikha ale otakhala yoopowe yahaana otthikela wiirimu. Biibiliya onihimya wira malaikha awo ti minepa sootakhala. Awo yaahithanla omutthara Satana, vano khukhala namalamulela aya.​—Matheyo 9:34.

9. (a) Yiiraneyale exeeni vaavo minepa sootakhala saaphavela aya otthikela wiirimu? (b) Exeeni enrowa ahu wiixutta moottharelana?

9 Mwaha woomwareya, Yehova kheemerenrye wira minepa sootakhala sitthikele emusi awe ya wiirimu. (2 Pedru 2:4) Nnaamwi minepa sootakhala sihiweryaka otthikela owara irutthu sa opinaatamu, nlelo ‘sinniwototha atthu othene’. (Wisupulula 12:9; 1 Yohani 5:19) Nrowe niwehe moota sinaawoka aya aahiiso owoototha atthu anceene.​—Mmusome 2 aKorinto 2:11.

MOOTA MINEPA SOOTAKHALA SINAAWOKA AYA ATTHU

10. Minepa sootakhala sinaawoka sai atthu?

10 Minepa sootakhala sinaawoka atthu sirumeelaka inamuna soovirikana. Vaavo atthu anilavulana aya minepa iyo aahiiso anaarumeela aya anahako, anipaka eyo alavulanaka mmensaya aahiiso yaarumeelaka akulukhana wala anookhwiri. Opaka eyo oniitthaniwa onammunepani. Masi Biibiliya onihimya wira nihaana osyaka miteko sotheene sa onammunepani. (aGalasia 5:19-21) Nthowa xeeni? Ntoko siisaale muxayi onirumeela awe ntthavi wira ovare inama, minepa sootakhala sinirumeela wootha wira saahapuxe ni oweettiha atthu.​—Nwehe Enoota 26.

11. Waaxerya ehako onitaphulela exeeni, ni nthowa xeeni vanitthuneya ahu osyaka?

11 Waaxerya ehako enamuna emosa minepa sootakhala sinirumeela aya. Waaxerya ehako, onitaphulela orumeela owerya wa minepa sootakhala wira mutthu osuwele itthu sinrowa wiiraneya muhoolo aahiiso etthu ehinsuweliwa. Mutthu pooti weererya waaxerya ehako ophavelaka osuwela etthu ehinsuweliwa, ehako ya khavacira, osoma matata, ehako ya eloola aahiiso olowa. Atthu anceene anuupuwela wira soolema iyo khasinaaphwanyiha maxakha, masi iwo wiiwoka. Maana itthu iyo ti sootakhala tthiri. Mwa ntakiheryo, Biibiliya onihimya wira minepa sootakhala ni anahako anivara vamosa. Miteko 16:16-18, onihimya wira “eroho [“munepa wootakhala”, NM] yoloherya itthu s’oholo” yaanimukhaliherya mwali opaka “muteko awe”. Masi nuumala murummwa Paulo woomola munepa ole, mwali owo khaawerya-tho ohimya itthu sa muhoolo.

12. (a) Xeeni varyaaya vootakhala weererya olavulana alipa-ookhwa? (b) Xeeni arumeyi a Muluku anitthuneya aya osyaka wiirela mpantta soolema sa onammunepani?

12 Minepa sootakhala sinnirumeela enamuna ekina wira saawoke atthu. Siniphavela onikupaliha wira vanniweryaneya olavulana alipa-ookhwa, ni wira atthu awo nlelo akumi nipuro nikina, ni wira anniwerya olavula ni hiyo aahiiso pooti onihaaxa. Mwa ntakiheryo, akhala wira mutthu yoole okhweliwe mpatthani aahiiso mmusi awe, onirowa wa nahako, onnileeliwa wira pooti olavulana atthu awo akhwiiye. Nahako owo pooti omuhimeerya etthu enrowa omukupaliha voohimya sa mutthu ole okhwiiye, mpatthani aahiiso mmusi, ni hata otakiha nsu na mutthu owo. (1 Samuweli 28:3-19) Nave, mapuro manceene moota atthu sinivithana aya anooniherya wira annikupali wira alipa-ookhwa nlelo annivikaniha okhala akumi. Moota onivithana aya onihela muhina omulaxerya namukhwa, othukumana nihiku na neeraru, opaka matthanka, isatakha, ni ometthiwa ale akhweliwe. Vaavo muKristau vanikhootta awe otthara soolema iya, amusi aahiiso atthu a muttetthe awe annimunyohola, onveeha, aahiiso ohimphavela. Masi maKristau annisuwela wira alipa-ookhwa kharina okumi. Tivonto, khivaniweryaneya olavulana nnakhala khaniwerya onihaaxa. (Esalimo 115:17) Xontte mwiikasoope. Muhikhala-khale mweereryaka olavulana alipa-ookhwa aahiiso minepa sootakhala nnakhala wiirela mpantta soolema sa onammunepani.​—Mmusome Otumererya 18:10, 11; Yesaya 8:19.

13. Exeeni ewiiranenle atthu anceene yaale khalai yoova minepa sootakhala?

13 Minepa sootakhala khahiyo sinaawoka atthu paahi, masi-tho sinniwoopopiha. Mahiku ala, Satana ni minepa sawe sootakhala sinnisuwela wira sihalanne “okathi vakhani pahi” wira sipwetexiwe ni Muluku, tivonto, vanitepa aya waatumererya atthu opaka itthu sootakhala. (Wisupulula 12:12, 17) Hata vari siiso, atthu ikonto sinceene yaawo khuta nihiku yoova minepa sootakhala, aawerya otaphuwa. Awenrye sai otaphuwa woova minepa iyo?

MUKHOOTTE NI MUHOOVE MINEPA SOOTAKHALA

14. Ntoko maKristau a wEefeso eseekulu yoopacerya, ninrowa okhootta sai minepa sootakhala?

14 Biibiliya onnihimya moota wookhootta minepa sootakhala ni moota wootaphuwa. Mwa ntakiheryo, atthu akina yaakhala epooma ya wEefeso, yaanivara miteko sa onammunepani ahinatthi osuwela ekeekhai. Nto exeeni yaakhalihenrye wira ataphuwe? Biibiliya onihimya wira: “Atthu akina anjene, yapaka maxitta òtakhala, yahiruha ilívuru saya, khupaha oholo w’atthu othene”. (Miteko 19:19) Okhala wira yaaphavela okhala maKristau, awo yaahipaha iliivuru saya sa maxintta. Nto olelo-va nihaana opaka etthu emosaru. Atthu yaale aniphavela omurumeela Yehova, ahaana ohiya ovara miteko sotheene sinivarihana ni onammunepani. Itthu iyo sinihela muhina, iliivuru, irevista, ifilme, ikartau sa onammunepani, ni isipo sigravariwe seiyo sintumererya miteko sa onammunepani ni sinikhala ntoko sooreera ni sookuxa murima. Nave-tho, sinihela muhina itthu siniwariwa moophavela wiixaakiherya sootakhala.​—1 aKorinto 10:21.

15. Wira nimukhootte Satana ni minepa sawe sootakhala, nihaana opaka exeeni?

15 Sivinre ene iyaakha vakhaani nuumala maKristau a wEefeso opaha iliivuru saya sa maxintta, murummwa Paulo aahilepa wira nlelo yaahikhalana “ekhotto” yoovirikanya “owerya n’ikuru . . . [sa] malaikha òtakhala”. (aÉfeso 6:12) Nto nnaamwi yaapanhe iliivuru saya, minepa sootakhala khisaahin’ye weererya waahapuxa. Vano, etthu xeeni ekina maKristau ale yaatthuneya aya opaka? Paulo aahimmye so: “Okathi wothene nvarelele nikula no wisakihana, ori wamini: siso munowerya ottipiha matthere a moro anvonyiwa ni mutakhali”. (aÉfeso 6:16) Ntoko siisaale nikula na nakhotto naamwaakiherya aya toropa okhottoni, waamini wahu, onoowerya onaakiherya. Naakupaliki wira Yehova onoonaakiherya, nnoowerya omukhootta Satana ni minepa sawe sootakhala.​—Matheyo 17:20.

16. Ninrowa olipiha sai omwaamini wahu Yehova?

16 Ninrowa olipiha sai omwaamini wahu Yehova? Nihaana omusoma Biibiliya khuta nihiku, ni wiixutta omuroromela Muluku wira onaakihe. Akhala wira nnoomwaamini Yehova, nikupaliki wira Satana ni minepa sawe sootakhala khasiniwerya onihapuxa.​—1 Yohani 5:5.

17. Etthu xeeni ekina enrowa onaakiherya minepa sootakhala?

17 Etthu xeeni ekina maKristau a wEefeso yaatthuneya aya opaka? Awo yaakhala epooma yoosareya onammunepani. Tivonto Paulo aahimenrye awe wira: “Mulompeke okathi wothene”. (aÉfeso 6:18) Nto yahaana onvekela Yehova wira owaakiherye okathi wotheene. Ankhi hiyo? Nave hiyo ninkhala olumwenku woosareya onammunepani. Vano nihaana onvekela Yehova wira onaakiherye, ni nihaana orumeela nsina na Yehova mmavekeloni mwahu. (Musome Miruku 18:10, NM.) Tivonto, navikaniha onvekela Yehova wira onaakiherye Satana, tthiri Yehova onimwaakhula mavekelo ahu.​—Esalimo 145:19; Matheyo 6:13.

18, 19. (a) Ninrowa oxintta sai ekhotto erina ahu ni Satana ni minepa sawe sootakhala? (b) Nikoho xeeni ninrowa waakhuliwa muru onittharelana?

18 Akhala wira munoomaliha mookumini mwanyu khuta etthu enivarihana ni onammunepani, muroromeleke wira Yehova onimookhaliheryani omukhootta Satana ni minepa sawe sootakhala. Tthiri khinnitthuneya omoova Satana ni minepa sawe. (Mmusome Yakobo 4:7, 8.) Yehova tooweryexa ovikana minepa sootakhala. Mahiku a Nowe, Yehova aahihukhumu minepa sootakhala, nto muhoolo onrowa opwetexa minepa iyo. (Yuda 6) Muupuweleke wira khamuniwana mekhinyu ni minepa sootakhala. Yehova onnirumeela malaikha awe wira anikhaliherye. (2 Mamwene 6:15-17) Tthiri, nakupali wira Yehova onninikhaliherya, ninrowa omuxintta Satana ni minepa sawe sootakhala.​—1 Pedru 5:6, 7; 2 Pedru 2:9.

19 Masi Satana ni malaikha awe otakhala annikumiherya ohaawa vanceene. Nto xeeni Muluku ohaapwetenxa awe? Nikoho nna ninrowa waakhula muru onittharelana.