1. Kay ano nga kinahanglan kita mahibaro mahitungod ha mga anghel?

KARUYAG ni Jehova nga mahibaro kita mahitungod han iya pamilya. An mga anghel bahin han pamilya han Dios. Ha Biblia gintatawag hira nga mga “anak han Dios.” (Job 38:7) Ano an ginbubuhat han mga anghel? Paonan-o nira ginbuligan an mga tawo hadto? Ngan makakabulig ba hira ha aton yana?​—Kitaa an Endnote 8.

2. Diin nagtikang an mga anghel? Pira hira nga ginlarang?

² Kinahanglan naton mahibaroan kon diin nagtikang an mga anghel. An Colosas 1:16 nagsusumat ha aton nga katapos larangon ni Jehova hi Jesus, “ginlarang an ngatanan nga iba pa nga butang ha langit ngan ha tuna.” Kaupod hito an mga anghel. Pira hira nga ginlarang? An Biblia nasiring nga may-ada ginatos ka milyon nga mga anghel.​—Salmo 103:20; Pahayag 5:11.

3. Ano an iginsusumat ha aton han Job 38:4-7 mahitungod ha mga anghel?

³ Igintututdo liwat ha aton han Biblia nga ginlarang ni Jehova an mga anghel antes niya larangon an tuna. Ano an ira inabat han nakita nira an tuna? An libro han Job nagsusumat ha aton nga nalipay hira. Duok hira nga pamilya nga urosa nga nag-aalagad kan Jehova.​—Job 38:4-7.

4. Paonan-o kita nahibaro nga an mga anghel interesado ha mga tawo?

⁴ An mga anghel pirme interesado ha mga tawo ngan ha katuyoan ni Jehova para ha tuna ngan ha mga tawo. (Proberbios 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12) Sigurado nga nasubo gud hira han nagrebelde hira Adan ngan Eva. Mas nasusubo gud hira yana nga ira nakikita nga an kadam-an nga tawo diri nasugot kan Jehova. Pero kon an usa nga tawo nagbabasol ngan nabalik ha Dios, nagkakalipay an mga anghel. (Lucas 15:10) An mga anghel interesado gud ha mga nag-aalagad ha Dios. Ginagamit ni Jehova an mga anghel basi buligan ngan proteksyonan an iya mga surugoon ha tuna. (Hebreo 1:7, 14) Kitaon naton an pipira nga ehemplo.

5. Paonan-o ginbuligan han mga anghel an mga surugoon han Dios hadto?

⁵ Hi Jehova nagsugo hin duha nga anghel basi buligan hi Lot ngan an iya pamilya nga makapalagiw ha kabungkagan han mga syudad han Sodoma ngan Gomorra. (Genesis 19:15, 16) Paglabay hin ginatos nga katuigan, hi propeta Daniel iginhulog ha lungib han mga leon, pero waray hiya labti, kay ‘ginsugo han Dios an iya anghel ngan gintik-om an baba han mga leon.’ (Daniel 6:22) Ha urhi, han priso hi apostol Pedro, nagsugo hi Jehova hin anghel basi pagawson hiya ha prisohan. (Buhat 12:6-11) Ginbuligan liwat hi Jesus han mga anghel han nakanhi hiya ha tuna. Pananglitan, katapos han iya bawtismo, “ginmangnoan  hiya han mga anghel.” (Marcos 1:13) Antes gud hi Jesus patayon, usa nga anghel an “nagparig-on ha iya.”​—Lucas 22:43.

6. (a) Paonan-o kita nahibaro nga an mga anghel nabulig ha katawohan han Dios yana? (b) Ano nga mga pakiana an aton babatunon?

⁶ Yana, an mga anghel diri na nagpapakita ha mga tawo. Pero ginagamit pa gihapon hira han Dios basi  buligan an iya mga surugoon. An Biblia nasiring: “An anghel ni Jehova nagkakampo ha palibot han mga nahahadlok ha Iya, ngan iya gintatalwas hira.” (Salmo 34:7) Kay ano nga kinahanglan naton hin proteksyon? Kay may gamhanan kita nga mga kaaway nga karuyag magbuhat hin maraot ha aton. Hin-o hira? Diin hira nagtikang? Paonan-o hira naniniguro ha pagbuhat hin maraot ha aton? Basi mabaton ito nga mga pakiana, kitaon naton kon ano an nahitabo waray pag-iha katapos larangon hira Adan ngan Eva.

7. Ano an ginbuhat han mga tawo tungod han panlimbong ni Satanas?

⁷ Nahibaroan naton ha Kapitulo 3 nga usa nga anghel an nagrebelde ha Dios ngan karuyag magmando ha iba. Ha Biblia, gintatawag hiya nga Satanas nga Yawa. (Pahayag 12:9) Karuyag liwat ni Satanas nga an iba magrebelde ha Dios. Nalimbongan niya hi Eva, ngan tikang hito ginlilimbongan niya an kadam-an nga tawo. Pero an pipira, sugad kanda Abel, Enoc, ngan Noe, nagpabilin nga matinumanon kan Jehova.​—Hebreo 11:4, 5, 7.

8. (a) Paonan-o nagin mga demonyo an iba nga anghel? (b) Ano an ginbuhat han mga demonyo basi makatalwas ha Baha?

⁸ Ha panahon ni Noe, nagrebelde an iba nga anghel ngan binaya ha ira urukyan ha langit basi mabuhi ha tuna sugad nga tawo. Kay ano? An Biblia nagsusumat ha aton nga karuyag nira mag-asawa. (Basaha an Genesis 6:2.) Pero sayop nga mag-asawa an mga anghel. (Judas 6) Pariho hiton magraot nga anghel,  an kadam-an nga mga tawo hito nga panahon nagin maraot ngan bayolente. Salit nagdesisyon hi Jehova nga bungkagon an magraot nga tawo pinaagi ha pagpahinabo hin baha ha bug-os nga tuna. Pero gintalwas niya an iya matinumanon nga mga surugoon. (Genesis 7:17, 23) Basi makatalwas, an magraot nga anghel binalik ha langit. Ha Biblia, iton magraot nga anghel gintatawag nga mga demonyo. Ginpili nira nga umupod kan Satanas ha pagrebelde, ngan an Yawa an ira nagin magmarando.​—Mateo 9:34.

9. (a) Ano an nahitabo ha mga demonyo han binalik hira ha langit? (b) Ano an aton sunod nga mahibabaroan?

⁹ Tungod kay mga rebelde an mga demonyo, waray na hira karawata ni Jehova sugad nga bahin han iya pamilya. (2 Pedro 2:4) An mga demonyo diri na puydi magpakatawo, pero padayon la gihapon hira nga “nanlilimbong ha bug-os nga inuukyan nga tuna.” (Pahayag 12:9; 1 Juan 5:19) Aton kitaon kon paonan-o nira nalilimbongan an damu hinduro nga tawo.​—Basaha an 2 Corinto 2:11.

10. Paonan-o ginlilimbongan han mga demonyo an mga tawo?

¹⁰ Ginlilimbongan han mga demonyo an mga tawo ha damu nga paagi. Kon nakikigkomunikar an mga tawo ha mga demonyo, ginbubuhat nira ito ha direkta nga paagi o pinaagi han iba nga tawo, sugad han tambalan o espiritista. An pakigkomunikar ha mga demonyo gintatawag nga demonismo o espiritismo. Pero an Biblia nagsusugo ha aton nga magpahirayo  ha bisan ano nga may kalabotan ha mga demonyo. (Galacia 5:19-21) Kay ano? Sugad la nga an usa nga parapanakop nagamit hin lit-ag basi makadakop hin hayop, an mga demonyo nagamit hin mga panlimbong basi malit-agan ngan makontrol an mga tawo.​—Kitaa an Endnote 26.

11. Ano an pagpanigo, ngan kay ano nga sadang kita maglikay hito?

¹¹ Usa han ira mga panlimbong amo an gintatawag nga pagpanigo. Amo ito an paggamit hin diri ordinaryo nga gahum basi mahibaroan an mahitatabo ha tiarabot o an mga butang nga diri nahibabaroan. Mahimo ito buhaton han usa pinaagi ha pagkita ha mga bitoon, pagpamiling hin mga tigaman, pagbasa hin mga tarot card, paggamit hin bola nga kristal, o panhimalad. Ginhuhunahuna han damu nga tawo nga diri peligroso ini nga mga buhat, pero peligroso ini hinduro. Pananglitan, iginpapakita han Biblia nga an mga demonyo ngan mga parapanigo magkakunsabo. Ha Buhat 16:16-18, mababasa naton nga “usa nga demonyo nga nagpapahinabo nga makapanigo” an binulig ha usa nga babaye ha ‘pagpanigo.’ Katapos pagawson ni apostol Pablo an demonyo ha babaye, nawara an abilidad han babaye ha pagpanigo.

12. (a) Kay ano nga peligroso nga testingan nga makigkomunikar ha mga patay? (b) Kay ano nga an mga surugoon han Dios diri gud nakikigbahin ha mga kustomre may kalabotan ha mga demonyo?

¹² An mga demonyo nagamit hin usa pa nga panlimbong basi malit-agan an mga tawo. Ginpapatoo kita nira nga puydi makaistorya an mga patay ngan an mga namatay na buhi la gihapon ha iba nga lugar ngan puydi hira makigkomunikar o magbuhat  hin maraot ha aton. Pananglitan, an usa nga namatayan hin sangkay o kapamilya bangin kumadto ha usa nga tawo, sugad han espiritista, nga nasiring nga nakakaistorya niya an mga patay. An espiritista bangin magsumat ha iya hin makapainteres nga impormasyon mahitungod ha namatay nga sangkay o kapamilya ngan subaron pa ngani an tingog han namatay. (1 Samuel 28:3-19) Damu nga kustomre may kalabotan ha paglubong an iginbasar liwat ha gintotoohan nga an mga patay buhi la gihapon ha iba nga lugar. Mahimo ini mag-upod han mga panagtawo katapos han lubong, tapos, paghalad para ha patay, rituwal ha pagkabalo, o pipira nga rituwal ha lamay. Kon an mga Kristiano nadiri makigbahin hini nga mga kustomre, an ira pamilya o an mga tawo ha ira komunidad bangin magtamay, mag-insulto, o diri na makig-upod ha ira. Pero maaram an mga Kristiano nga an mga patay diri nagpapabilin nga buhi ha iba nga lugar. Imposible gud makigkomunikar ha ira, ngan diri hira makakabuhat hin maraot ha aton. (Salmo 115:17) Paghirot gud. Ayaw gud testingi nga makigkomunikar ha mga patay o ha mga demonyo ngan ayaw gud pakigbahin ha mga kustomre may kalabotan ha mga demonyo.​—Basaha an Deuteronomio 18:10, 11; Isaias 8:19.

13. Ano an nalamposan han damu nga tawo nga nahahadlok hadto ha mga demonyo?

¹³ An mga demonyo diri la nanlilimbong kondi nanhahadlok liwat hira ha mga tawo. Yana, maaram hi Satanas ngan an iya mga demonyo nga “halipot na la” an ira panahon antes hira wad-on han Dios  ha tuna, salit mas bayolente ngan agresibo gud hira. (Pahayag 12:12, 17) Pero yinukot nga tawo nga nahahadlok hadto ha mga demonyo an diri na nahahadlok ha ira. Paonan-o nawara an ira kahadlok ha mga demonyo?

14. Pariho ha mga Kristiano han siyahan nga siglo, paonan-o kita makakaundang ha pakigkomunikar ha mga demonyo?

¹⁴ An Biblia nagsusumat ha aton kon paonan-o naton maaatohan an mga demonyo ngan kon paonan-o kita makakaundang ha pakigkomunikar ha ira. Pananglitan, an pipira ha syudad han Efeso nakikigkomunikar ha mga demonyo antes hira mahibaro han kamatuoran. Paonan-o nira ito igin-undang? An Biblia nasiring: “Damu han mga nagbubuhat hin madyik an nagtirok han ira mga libro ngan ginsunog ito ha atubangan han ngatanan.” (Buhat 19:19) Tungod kay karuyag nira magin Kristiano, ira ginsunog an ngatanan nira nga libro mahitungod ha madyik. Pariho liwat hito an kinahanglan buhaton yana. Kinahanglan ilabog han ngatanan nga naruruyag mag-alagad kan Jehova an mga butang nga may kalabotan ha mga demonyo. Kaupod hini an mga libro, magasin, horoscope, pelikula, musika, uyag, ngan bisan mga poster nga naghihimo han madyik, mga demonyo, o espiritismo nga baga hin eksayting o diri peligroso. Kaupod liwat hito an mga butang nga iginsusul-ot han mga tawo sugad nga pangontra ha maraot.​—1 Corinto 10:21.

15. Ano pa an kinahanglan naton buhaton basi maatohan hi Satanas ngan an mga demonyo?

 ¹⁵ Paglabay hin pipira ka tuig katapos sunugon han mga taga-Efeso an ira mga libro mahitungod ha madyik, hi apostol Pablo nagsurat nga kinahanglan pa gihapon hira ‘makig-away’ ngan umato “kontra ha pwersa han magraot nga mga espiritu.” (Efeso 6:12) Oo, bisan kon ginsunog na nira an ira mga libro, naniniguro la gihapon an mga demonyo nga magbuhat hin maraot ha ira. Salit, ano pa an kinahanglan nira buhaton? Hi Pablo nagsiring ha ira: “Dad-a an daku nga taming han pagtoo, nga pinaagi hito mapaparong [o, mapapaundang] niyo an ngatanan nga naglalaga nga pana han usa nga maraot.” (Efeso 6:16) Sugad la nga an taming nagpuproteksyon ha usa nga sundalo ha girra, an aton pagtoo magpuproteksyon ha aton. Kon bug-os an aton pagsarig nga mapuproteksyonan kita ni Jehova, maaatohan naton hi Satanas ngan an mga demonyo.​—Mateo 17:20.

16. Paonan-o naton mapaparig-on an aton pagtoo kan Jehova?

¹⁶ Paonan-o naton mapaparig-on an aton pagtoo kan Jehova? Kinahanglan naton basahon an Biblia kada adlaw ngan mahibaro ha pagsarig nga puproteksyonan kita niya. Kon marig-on an aton pagsarig kan Jehova, hi Satanas ngan an mga demonyo waray mahihimo nga maraot ha aton.​—1 Juan 5:5.

17. Ano pa an magpuproteksyon ha aton tikang ha mga demonyo?

¹⁷ Ano pa an kinahanglan buhaton han mga Kristiano ha Efeso? Naukoy hira ha syudad nga puno hin demonismo. Salit hi Pablo nagsiring ha ira: ‘Padayon kamo ha pag-ampo ha tagsa nga higayon.’ (Efeso  6:18) Kinahanglan nira maghangyo kan Jehova nga proteksyonan hira ha ngatanan nga panahon. Kumusta man kita? Naukoy liwat kita ha kalibotan nga puno hin demonismo. Salit kinahanglan liwat naton hangyoon an proteksyon ni Jehova ngan gamiton an iya ngaran kon nag-aampo kita. (Basaha an Proberbios 18:10.) Kon padayon nga maghahangyo kita kan Jehova nga talwason kita tikang kan Satanas, babatunon ni Jehova an aton mga pag-ampo.​—Salmo 145:19; Mateo 6:13.

18, 19. (a) Paonan-o kita magdadaog ha aton pakig-away kan Satanas ngan ha mga demonyo? (b) Ano nga pakiana an babatunon ha sunod nga kapitulo?

¹⁸ Kon ilalabog naton an ngatanan nga may kalabotan ha demonismo ngan masarig kita han proteksyon ni Jehova, maaatohan naton hi Satanas ngan an mga demonyo. Diri kita angay mahadlok ha ira. (Basaha an Santiago 4:7, 8.) Mas gamhanan gud hi Jehova kay ha mga demonyo. Ginsirotan niya hira ha panahon ni Noe, ngan ha tiarabot iya hira bubungkagon. (Judas 6) Hinumdumi nga diri kita nag-uusahan ha aton pakig-away. Ginagamit ni Jehova an iya mga anghel basi proteksyonan kita. (2 Hadi 6:15-17) Makakasarig kita nga ha bulig ni Jehova, magdadaog kita ha aton pakig-away kan Satanas ngan ha mga demonyo.​—1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9.

¹⁹ Pero kon hi Satanas ngan an mga demonyo nagpapahinabo hin duro nga pag-antos, kay ano nga diri pa hira ginbubungkag han Dios? Ini nga pakiana babatunon ha sunod nga kapitulo.