Skip to content

Skip to table of contents

Kapu Dikumi

The Truth About the Angels

The Truth About the Angels

YAVE wuntomba tuzaba matedi dikanda dyandi. Zimbasi badi mu dikanda di Nzambi. Kibibila kintanguninanga zimbasi “bana ba Nzambi.” (Yobi 38:7) Mbi zimbasi bamvanganga? Bwidi basadisila batu mu thangu yikhulu? Ayi bwidi balenda kutusadisila bubu?—Muna tanga Tsudukusu bikuma 8 ku tsuka buku.

2. Kwidi zimbasi bafumina? Zimbasi zikwa zivangu?

2 Tuntomba kuzaba kwidi zimbasi bafumina. Kolosai 1:16 yitukamba ti Yave wutwamina kuvanga Yesu, bosi “mu niandi bima bioso bivangulu: Bima biobi bidi mu diyilu ayi bima biobi bidi va ntoto.” Mawu mansundula ti zimbasi mvawu vangu ba vangu. Zimbasi zikwa zivangu? Kibibila kintuba ti, badi mafunda na mafunda ma bivevi.Minkunga 103:20; Nzaikusu 5:11.

3. Mbi buku yi Yobi 38:4-7 yitukamba matedi zimbasi?

3 Kibibila mvandi kitulonga ti Yave wutwamina kuvanga zimbasi bosi kavanga ntoto. Bwidi bawu bamwena bo Yave kamana kuvanga batu va ntoto? Buku yi Yobi yitukamba ti zimbasi bayangalala, kibila bawu ku diyilu ayi dikanda dimona divangu va ntoto baba babundana mu kusadila Yave va kimweka.Yobi 38:4-7.

ZIMBASI BANSADISANGA DIKABU DI NZAMBI

4. Bwidi tuzabidi ti zimbasi bamvwanga nkinza batu va ntoto?

4 Zimbasi bamvwanga nkinza batu ayi lukanu Nzambi kadi va ntoto. (Zingana 8:30, 31; 1 Petelo 1:11, 12) Bawu baba mu kyunda bo Adami ayi Eva babayisa minsiku mi Nzambi. Kyunda kiwombo bammonanga bo batu bawombo bakhambu tumamananga minsiku mi Yave. Vayi zinyenzi bammonanga ti mutu wu masumu baludi mavanga mwingi kuvanga luzolo lu Nzambi. (Luka 15:10) Zimbasi bamvwanga nkinza baboso bansadilanga Nzambi. Yave wunsadilanga zimbasi mwingi kusadisa ayi kukyeba bisadi byandi va ntoto. (Ebeleo 1:7, 14) Tala bifwani.

“Nzambiʼami wufila mbasi mwingi kazibika myunu mi zikhosi.’Danieli 6:22

5 Yave wufidisa zimbasi ziwadi mwingi kusadisa Loti ayi dikanda dyandi bavuka mu lutululu lu divula di Sodoma ayi Ngomola. (Ngenesi 19:15, 16) Khama di mimvu mivyoka, mbikudi Danieli bantibula mu dibulu di zikhosi, vayi kasa diwu ko kibila Nzambi wufila mbasi mwingi kazibika myunu mi zikhosi. (Danieli 6:22) Bo mvwala Petelo kaba mu buloku, Yave wufila mbasi mwingi kambasisa. (Mavanga 12:6-11) Zimbasi mvawu basadisa Yesu bo kaba va ntoto. Dedi, bo kamana kubotama, “zimbasi bansadila.” (Malako 1:13) Ava bamvonda, zimbasi bayiza mwingi kunkindisa.Luka 22:43.

6. (a) Bwidi tuzabidi ti zimbasi bansadisanga dikabu di Nzambi? (b) Byuvu mbi tutidi kubaka mimvutu?

6 Bubu, zimbasi basyala bwe monikina ko batu. Vayi Nzambi wukhidi sadila zimbasi mwingi kusadisa bisadi byandi va ntoto. Mbi Kibibila kintuba: “Mbasi Yave yinzungidilanga bobo bankinzikanga Yave”. (Minkunga 34:7) Kibila mbi tuntombila ba tukyeba? Kibila vadi zimbeni bantomba kutuvanga mambi. Bawu badi banani? Kwidi ba basikila? Mwingi tubaka mimvutu mu byuvu abyobyo, tufweti longuka mbi bimonika bo Adami ayi Eva bavangu.

ZIMBENI ZITU ZI KIPHEVI

7. Mbi batu Satana kamvunanga bamvanganga?

7 Tumalonguka mu Kapu yi 3 ti mbasi yimweka wubayisa Nzambi waba tomba kutuma bankaka. Kibibila ki kuntedila nkadi’ampemba Satana. (Nzaikusu 12:9) Satana waba tomba zimbasi zinkaka ba bayisa Nzambi. Nandi wuvuna Eva ayi wukhidi vuna batu bawombo mwingi babika kuvanga luzolo lu Nzambi. Vayi bankaka buka Abeli, Enoki, ayi Nowa, batatamana kutumamana Yave.Ebeleo 11:4, 5, 7.

8. (a) Bwidi zimbasi zinkaka bayiza bela ziphevi zimbi? (b) Mbi ziphevi zimbi bavanga mwingi kuvuka mu Khuka Yinlangu?

8 Mu bilumbu bi Nowa, zimbasi zinkaka babayisa Nzambi, batina ku diyilu ayi bavwata zinyitu zinsuni mwingi bazinga na batu va ntoto. Mu kibila mbi? Kibibila kintuba ti bawu batomba kukwela bankyeto va ntoto. (Tanga Ngenesi 6:2.) Ma bavanga masa ba ko mamboti. (Yuda 6) Batu bawombo va ntoto bayiza ba makhesi ayi mambayisa dedi zimbasi azyozyo zimbi. Diawu Yave kabakila mayindu ma kubungila batu bambi va ntoto mu khuka yinlangu. Vayi nandi wuvukisa bisadi byandi bikwikama. (Ngenesi 7:17, 23) Mwingi bavuka mu khuka beni, zimbasi zimbi bavwata zinyitu zi kiphevi ayi bavutuka ku diyilu. Zimbasi beni zimbi zizabikini mu Kibibila, ziphevi zimbi. Bo balandakana mayindu mambi ma Satana, diawu nandi nkadi’ampemba kadidi mfumu’awu.Matai 9:34.

9. (a) Mambu mbi mamonokono ziphevi zimbi bo bavutuka ku diyilu? (b) Mambu mbi twanlonguka matedi mu bawu?

9 Bo bakhambu tumamana Yave, diawu kamangina bavutuka mu dikanda dyandi. (2 Petelo 2:4) Ziphevi zimbi basiko nswa mu kubwe vwata zinyitu zinsuni, vayi bawu bakhidi vukumuna batu mu nza yimvimba. (Nzaikusu 12:9; 1 Yoane 5:19) Twanlonguka bwidi bawu bamvuninanga batu bubu.Tanga 2 Kolinto 2:11.

BWIDI ZIPHEVI ZIMBI BAMVUKUMUNINANGA BATU?

10. Bwidi ziphevi zimbi bamvukumuninanga batu?

10 Ziphevi zimbi bamvukumunanga batu mu ziphila ziwombo. Vadi bansalanga yawu va kimweka ayi bankaka, kumbusa yi zinganga zi mikisi voti mimbikudi miluvunu bansadilanga yawu. Mawu bantanguninanga phandu voti kindoki. Vayi Kibibila kintuba tubika bima byoso bilenda kutufikika na ziphevi zimbi. (Ngalatia 5:19-21) Mu kibila mbi? Kibila dedi nlozi wu bibulu wunsadilanga mintambu mi phila mu phila mwingi kubwila bibulu, ziphevi zimbi mvawu bansadilanga phila ziwombo zi kindoki mwingi kubwidila batu ayi kuvukumuna bisadi bi Nzambi.—Tanga Tsudukusu bikuma 26 ku tsuku buku.

11. Kubikula mambu muna mbi ayi kibila mbi tufweti tinina ntambu beni?

11 Kubikula mambu, ntambu wunkaka ziphevi zimbi bamvukumuninanga batu. Mangolo batu bamvanganga mu lusalusu lu Satana mwingi kutomba zaba mambu mankwiza kuntwala voti mambu maswama. Dedi batu bankaka bantombanga kuzaba mambu mankwiza kuntwala mu kutala zimbwetila ku diyilu, mu kutomba kuzaba bwidi bunsundukila zindosi, mu kutanga mintanda va dikanda dikoko ayi mankaka. Bawombo bambandilanga ti disi ko dyambu dimbi kusadila minkisi amyomyo. Vayi biawu byuma bitsitsi, diawu tulendi ko kusadila biawu. Kibila dyambu di Nzambi ditukamba ti ziphevi zimbi bansadilanga va kimweka na batu bambikulanga mambu. Dedi buku yi Mavanga 16:16-18 yintubila “phevi yimbimbi” yaba sadisanga mwana mweka wunkyeto “kubikula.” Vayi bo mvwala Polo kakukisa phevi beni yimbi yiba mu mwana beni, dyela di kubikula mambu dimana mu nandi.

12. (a) Kibila mbi tufweti manga kolukila na bafwa? (b) Kibila mbi bansadilanga Nzambi bakhambu landakininanga mavanga ma ziphevi zimbi?

12 Luvunu lunkaka ziphevi zimbi bansadilanga mwingi kubaka batu, bantombanga tukikinina ti mutu wumonyo beki bu kolukila na mutu wufwa, bamfwanga babwe zinganga khonzo yinkaka ayi babeki bu kolukila yitu voti kutuvanga dyambu dimbi. Dedi mutu wufwilu nkundi voti khomb’andi, boti tidi kukoluka yandi, bawu bantubanga ti nandi kalenda kwenda kwidi nganga yi mikisi mwingi kammvangusa koluka na mutu beni wufwa. Nganga nkisi kalenda bwela phwila kwidi mutu wufwilu nkundi voti khomba, bo kandinda phevi yimbi kasokudila mbembo yi mutu wufwa mwingi kayoluka na mutu wumonyo. (1 Samueli 28:3-19) Biphangula ayi minlongo miwombo bamvanganga boti mutu befwa. Dedi bikhulu banlandakananga bikhambulu mu minswa mi Nzambi boti nnuni voti nkazi be fwa, minyengo bamvanganga va mafwa, phila bansadisilanga mutu wufwa ayi bikhulu binkaka bamvanganga bo banzikanga batu, binlutanga vanga batu kukikinina ti bafwa babwe zinganga khonzu yinkaka. Bo baklisto bammanganga kulandakana bikhulu abyobyo, khumbu zinkaka makanda babutukila baba tubidilanga bubi ayi baba lavilanga myoko mu kukhambu kubwe bafikama mu mambu balenda monikina. Vayi baklisto bazebi ti batu bafwa bazinganga khonzu yinkaka ko. Befu tulendi ko kukoluka yawu ayi bawu balendi ko kutuvanga dyambu dimbi. (Minkunga 115:17) Diawu, keba kutomba kukoluka na ziphevi zimbi mu nzila zinganga zi minkisi, kindoki kukoluka na bafwa.Tanga Deutelonomi 18:10, 11; Yesaya 8:19.

13. Batu boso, bakhidi zingilanga mu boma bu ziphevi zimbi?

13 Kwisi ko to kuvuna ziphevi zimbi bamvunanga vayi bansusulanga mvandi. Satana ayi ziphevi zimbi bubu, bazebi ti thangu yikhufi yiba syedi, kibila Nzambi wambelama kuba tulula, diawu bawu bama lutila bukhabu, ayi matingu. (Nzaikusu 12:12, 17) Mafunda ma batu baba zingilanga mu boma bu ziphevi zimbi, basyala ko boma. Bwidi bavukila mu boma bu ziphevi zimbi?

NWANA AYI VUKA MU MYOKO MI ZIPHEVI ZIMBI

14. Dedi baklisto batheti, bwidi tulenda vukila mu myoko mi ziphevi zimbi?

14 Kibibila kitumonisa bwidi bu nwanina ayi vukila mu myoko mi ziphevi zimbi. Dedi batu bawombo ku divula di Efeso baba kolukanga na ziphevi zimbi, balonguka kyedika. Bwidi ba vukila? Kibibila kintuba: “Bawombo mu batu bobo basadila [ziphandu zi kindoki] banata zibuku ziawu, [bavika] ziawu va meso ma batu boso.” (Mavanga 19:19) Bawu batomba kuba baklisto, diawu bavikila zibuku zyoso zi kindoki. Mawu makani tufweti ba thangu ayiyi. Wosokwa mutu wuntomba kusadila Yave, fweti bika byuma byoso bilenda kumfikika mu myoko mi ziphevi zimbi. Buka zibuku, zilevista, bimona meso, minkunga, zifoto, kutula mikhumu mu nyitu ayi tutanga tulembo. Biawu, bilenda kuvangusa kutya kindoki ayi kuyindula ti disiko dyambu dimbi kusadila kiawu.1 Kolinto 10:21.

15. Mbi binkaka tufweti vanga mwingi tununga Satana ayi ziphevi zimbi?

15 Bo basi Efeso bavika zibuku baba sadilanga kindoki, vasa bwe vyoka ko mimvu miwombo, mvwala Polo wusonika ti tufweti nwana ayi “tunnwanisanga ziphevi zimbimbi zidi mu tsi yi kipheve.” (Efeso 6:12) Kheti bavika zibuku beni, vayi ziphevi zimbi basa fika vonga ko mu kubalandakana mwingi kuba vanga mbi. Polo wutuba: “[Lukindisa kiminu kinu] banga nkaku wowo lulenda zimina madionga moso mambazu mamfidisanga mutu wumbi.” (Efeso 6:16) Dedi bo nkaku kanswekilanga disodi mu mvita, buawu befu mvitu kiminu kitu kilenda kutuswekila. Befu kuba lufyatu mu Yave nandi beki bu kutukyebila ayi twala baka mangolo ma kunungina Satana ayi ziphevi zimbi.Matai 17:20.

16. Bwidi tulenda kindisila kiminu kitu?

16 Bwidi tulenda kindisila kiminu kitu mu Yave? Tufweti tanganga Kibibila kadika kilumbu ayi kuba lufyatu mu Yave, mwingi nandi katukyeba. Befu kuba lufyatu luwombo mu Yave Satana ayi ziphevi zimbi balasa baka ko mangolo mu kutuvanga mambi.1 Yoane 5:5.

17. Mbi binkaka bilenda kutuvukisa mu myoko mi ziphevi zimbi?

17 Mbi binkaka Nzambi kabatomba baklisto ku divula di Efeso bavanga? Bo baba zingilanga ku divula diba mamvanga mawombo ma ziphevi zimbi, diawu Polo katubila: “Lusambilanga thangu [zyoso] mu phevi.” (Efeso 6:18) Bawu baba tombila kudindanga thangu ka thangu Yave mwingi kaba kyeba. Mambu beni matutedi na befu? Nyinga, befu mvitu tunzingila mu nza yiwedi mavanga ma ziphevi zimbi. Diawu tufweti dindilanga Yave mwingi katukyeba thangu zyoso, ayi tufweti sadilanga dizina dyandi bo tunsambila. (Tanga Zingana 18:10.) Befu kukwikama kudindanga Yave katuvukisa mu myoko mi Satana ayi ziphevi zimbi, balasa baka ko bu kutuvangila mbi.Minkunga 145:19; Matai 6:13.

18 Befu kubika byuma byoso bilenda kutufikika ayi ziphevi zimbi mu luzingu lwitu ayi kuba lufyatu ti Yave wala kutukyeba, tulenda nunga mu mvita twidi na Satana ayi ziphevi zimbi. Twisi ko kibila ki kubamwena boma. (Tanga Yakobi 4:7, 8.) Kibila Yave wulutidi mangolo ayi ziphevi zimbi. Nandi wumonisa mawu mu bilumbu bi Nowa, ayi mu bilumbu binkwiza kuntwala wala bunga ziphevi zimbi. (Yuda 6) Tebuka moyo ti Yave kasa tubika befu feka ko mu mvita twidi na ziphevi zimbi vayi twidi ayi lusalusu lu zimbasi zi kwikama zitukyebanga. (2 Mintinu 6:15-17) Tulenda ba lufyatu ti mu lusalusu lu Yave tulenda nunga mvita wu twidi na Satana ayi ziphevi zimbi.—1 Petelo 5:6, 7; 2 Petelo 2:9.

18, 19. (a) Bwidi tulenda nungina mvita wu twidi na Satana ayi ziphevi zimbi? (b) Mvutu wu kyuvu mbi tunkwiza zaba?

19 Kuzaba ti Satana ayi ziphevi zimbi ziphasi ziwombo bantwadisanga va ntoto, kibila mbi Nzambi kakhambu kuba tuludila? Kapu yinlanda tunkwiza baka mvutu wu kyuvu akyokyo.

DILONGI

KYEDIKA 1: ZIMBASI BADI MU DIKANDA DI YAVE

“Luzitisa Yave beno zimbasi ziandi.”Minkunga 103:20

Mbi tuzebi matedi zimbasi?

  • Yobi 38:4-7

    Yave wutwamina vanga zimbasi ava kavanga ntoto.

  • Nzaikusu 5:11

    Vadi mafunda na mafunda ma bivevi di zimbasi.

  • 1 Petelo 1:11, 12

    Zimbasi bamvwanga nkinza mu lukanu Yave kadi va ntoto.

  • Luka 15:10

    Zimbasi bamvwanga nkinza mu baboso bansadilanga Nzambi.

KYEDIKA 2: ZIMBASI BANSADISANGA BISADI BI NZAMBI

“Mbasi Yave yinzungidilanga bobo bankinzikanga Yave.”Minkunga 34:7

Bwidi tuzabidi ti zimbasi balenda sadisa batu?

KYEDIKA 3: ZIPHEVI ZIMBI BANTOMBANGA KUTUVANGA MBI

“Muingi Satana kabika kutuyadila kibila tuzebi mboti mavanga mandi.”2 Kolinto 2:11

Banani ziphevi zimbi, ayi kibila mbi tufweti kubatatukila?

  • Nzaikusu 12:9

    Mbasi yimweka yibalukila Yave. Bakuntedilanga Satana.

  • Ngenesi 6:2

    Mu thangu Nowa zimbasi babayisa Nzambi ayi bayiza va ntoto.

  • Matai 9:34

    Zimbasi zyoso babayisa Nzambi ayi babundana kwidi Satana, baba tedilanga ziphevi zimbi.

  • Deutelonomi 18:10, 11

    Ziphevi zimbi bamvunanga ayi bansusulanga batu mu phila bantombila.

KYEDIKA 4: NGYE WULENDA NUNGA SATANA AYI ZIPHEVI ZIMBI

“Bika lutumukina Nzambi, vayi lunuanisa Satana, buna wela kulutina.”Yakobi 4:7

Bwidi Yave kalenda kusadisila kununga mvita na Satana ayi ziphevi zimbi??

  • Mavanga 19:19

    Tatuka byuma byoso bilenda kufikika na ziphevi zimbi banga minkisi, kindoki, kubikula mambu ayi mankaka ziphevi zimbi bansadilanga..

  • Efeso 6:16, 18

    Kindisa kiminu kyaku mu kulonguka Kibibila, ayi sambila kwidi Yave mwingi kakukyeba.

  • Zingana 18:10

    Sadila dizina di Yave.