1, 2. Nhiều người thắc mắc điều gì?

 Sóng thần tàn phá một ngôi làng. Một tay súng tấn công nhà thờ, làm nhiều người chết và bị thương. Bệnh ung thư cướp đi mạng sống của một người mẹ, để lại năm đứa con.

² Khi những thảm họa và bi kịch như thế xảy ra, nhiều người hỏi: “Tại sao?”. Nhiều người khác thắc mắc tại sao thế giới có quá nhiều hận thù và khổ đau. Bạn có bao giờ tự hỏi về điều này không?

3, 4. (a) Ha-ba-cúc đã nêu lên những câu hỏi nào? (b) Ðức Giê-hô-va trả lời ông ra sao?

³ Qua Kinh Thánh, chúng ta biết rằng những người có đức tin mạnh nơi Ðức Chúa Trời cũng nêu lên các câu hỏi như thế. Chẳng hạn, nhà tiên tri Ha-ba-cúc hỏi Ðức Giê-hô-va: “Sao ngài để con chứng kiến điều quấy? Sao ngài dung túng những chuyện áp bức? Sao trước mặt con toàn cảnh hủy diệt, bạo lực? Sao có đầy dẫy cãi lẫy, xung đột?”.—Ha-ba-cúc 1:3.

⁴ Ha-ba-cúc 2:2, 3 ghi lại câu trả lời của Ðức Chúa Trời cho những câu hỏi của Ha-ba-cúc và lời hứa của ngài về việc sửa đổi tình trạng ấy. Ðức Giê-hô-va rất yêu thương con người. Kinh Thánh nói: “Ngài quan tâm đến [chúng ta]” (1 Phi-e-rơ 5:7). Ðức Chúa Trời ghét phải chứng kiến sự đau khổ hơn chính chúng ta (Ê-sai 55:8, 9). Vậy, hãy cùng thảo luận câu hỏi: “Tại sao thế giới có quá nhiều đau khổ?”.

5. Nhiều nhà lãnh đạo tôn giáo nói gì về sự đau khổ? Kinh Thánh dạy gì?

⁵ Linh mục, mục sư và những nhà lãnh đạo tôn giáo thường dạy rằng con người chịu khổ là do ý Chúa, hoặc số Trời. Một số nói mọi việc xảy đến cho một người, bao gồm những bi kịch, đều đã được Chúa Trời định trước và chúng ta không bao giờ hiểu được lý do. Số khác thậm chí cho rằng con người, kể cả trẻ em, chết đi để lên thiên đàng với Chúa. Nhưng điều đó không đúng. Ðức Giê-hô-va không bao giờ gây ra những chuyện xấu. Kinh Thánh nói: “Ðức Chúa Trời không bao giờ làm điều ác, Ðấng Toàn Năng chẳng hề làm điều sai!”.—Gióp 34:10.

6. Tại sao nhiều người đổ lỗi cho Ðức Chúa Trời về mọi đau khổ xảy ra trên thế giới?

⁶ Nhiều người đổ lỗi cho Ðức Chúa Trời về mọi đau khổ xảy ra trên thế giới vì họ nghĩ rằng Ðức Chúa Trời cai trị thế giới. Tuy nhiên, như đã học trong Chương 3, chúng ta biết Sa-tan Ác Quỷ mới thật sự là kẻ cai trị thế giới này.

7, 8. Tại sao thế giới có quá nhiều đau khổ?

⁷ Kinh Thánh cho chúng ta biết “cả thế gian nằm dưới quyền của Kẻ Ác” (1 Giăng 5:19). Sa-tan, là kẻ cai trị thế gian này, rất tàn nhẫn và độc ác. Hắn đang “lừa gạt toàn thể dân cư trên đất” (Khải huyền 12:9). Nhiều người bắt chước hắn. Nhưng đó chỉ là một trong những lý do khiến thế giới đầy dẫy sự lừa dối, hận thù và hung ác.

⁸ Có những lý do khác gây ra nhiều đau khổ trên thế giới. Sau khi A-đam và Ê-va phản nghịch, họ truyền tội lỗi cho con cháu. Và vì tội lỗi, con người gây đau khổ cho nhau. Họ thường muốn tranh giành ưu thế. Họ đánh nhau, tham gia chiến tranh và ức hiếp lẫn nhau (Truyền đạo 4:1; 8:9). Ngoài ra, đôi khi người ta chịu đau khổ vì “thời thế và chuyện bất trắc” (Truyền đạo 9:11). Tai nạn và những chuyện xấu có thể xảy ra khi một người có mặt không đúng nơi, đúng lúc.

9. Tại sao chúng ta biết chắc rằng Ðức Giê-hô-va có lý do chính đáng khi cho phép sự đau khổ tiếp tục xảy ra?

⁹ Ðức Giê-hô-va không bao giờ gây ra đau khổ. Ngài không có lỗi về chiến tranh, tội ác và sự ngược đãi. Ðức Chúa Trời không gây ra những thảm họa như động đất, bão tố và lũ lụt. Tuy nhiên, có lẽ bạn thắc mắc: “Nếu Ðức Giê-hô-va là đấng có quyền lực nhất trong vũ trụ, tại sao ngài không ngăn chặn những chuyện tồi tệ đó?”. Chúng ta biết Ðức Chúa Trời quan tâm sâu xa đến chúng ta, nên ngài hẳn có lý do chính đáng khi cho phép sự đau khổ tiếp tục xảy ra.—1 Giăng 4:8.

10. Sa-tan đã thách thức Ðức Giê-hô-va ra sao?

¹⁰ Trong vườn Ê-đen, Ác Quỷ đã lừa gạt A-đam và Ê-va. Sa-tan cáo buộc Ðức Chúa Trời là Ðấng Cai Trị tồi tệ. Hắn nói rằng Ðức Chúa Trời giữ lại một điều tốt mà không cho A-đam và Ê-va hưởng. Sa-tan muốn họ tin rằng hắn sẽ cai trị tốt hơn Ðức Giê-hô-va và họ không cần đến ngài.—Sáng thế 3:2-5; xin xem Phụ lục 27.

11. Câu hỏi nào cần được giải đáp?

¹¹ A-đam và Ê-va đã bất tuân và phản nghịch Ðức Giê-hô-va. Họ nghĩ rằng mình có quyền tự quyết định điều gì đúng và điều gì sai. Làm thế nào Ðức Giê-hô-va chứng minh rằng những kẻ phản nghịch ấy đã sai và ngài là đấng biết điều gì tốt nhất cho chúng ta?

12, 13. (a) Tại sao Ðức Giê-hô-va không tiêu diệt những kẻ phản nghịch ngay? (b) Tại sao Ðức Giê-hô-va cho phép Sa-tan trở thành kẻ cai trị thế gian này và để cho con người tự cai trị?

¹² Ðức Giê-hô-va không tiêu diệt A-đam và Ê-va ngay. Thay vì thế, ngài cho phép họ sinh con cái. Sau đó, Ðức Giê-hô-va cho con cháu của A-đam và Ê-va cơ hội để chọn ai làm đấng cai trị của mình. Ý định của Ðức Giê-hô-va là làm cho trái đất có đầy những người hoàn hảo, và điều đó sẽ thành hiện thực dù Ác Quỷ cố làm gì đi nữa.—Sáng thế 1:28; Ê-sai 55:10, 11.

¹³ Sa-tan đã thách thức Ðức Giê-hô-va trước hàng triệu thiên sứ (Gióp 38:7; Ða-ni-ên 7:10). Do đó, Ðức Giê-hô-va cho Sa-tan thời gian để chứng minh lời cáo buộc của hắn là đúng hay sai. Ngài cũng cho con người thời gian lập ra các chính phủ dưới sự dẫn dắt của Sa-tan, để xem họ có thể thành công mà không cần đến sự giúp đỡ của ngài hay không.

14. Thời gian đã chứng minh điều gì?

¹⁴ Qua hàng ngàn năm, con người cố gắng tự cai trị nhưng họ đã thất bại. Ðiều đó cho thấy Sa-tan là kẻ nói dối. Nhân loại cần sự giúp đỡ của Ðức Chúa Trời. Lời nhà tiên tri Giê-rê-mi nói thật đúng: “Lạy Ðức Giê-hô-va, con biết rõ đường lối loài người không thuộc về họ. Người bước đi chẳng hề có quyền dẫn đưa bước mình”.—Giê-rê-mi 10:23.

15, 16. (a) Tại sao Ðức Giê-hô-va cho phép sự đau khổ diễn ra lâu đến thế? (b) Tại sao Ðức Giê-hô-va không sửa chữa những vấn đề do Sa-tan gây ra?

¹⁵ Tại sao Ðức Giê-hô-va cho phép sự đau khổ diễn ra lâu đến thế? Tại sao ngài không ngăn chặn những chuyện tồi tệ? Cần có thời gian để chứng minh sự cai trị của Sa-tan đã thất bại. Con người đã thử mọi chính thể nhưng không thành công. Bất kể những tiến bộ về khoa học và công nghệ thì sự bất công, nghèo đói, tội ác và chiến tranh vẫn xảy ra nhiều hơn bao giờ hết. Chúng ta không thể tự cai trị thành công mà không có Ðức Chúa Trời.

¹⁶ Tuy nhiên, Ðức Giê-hô-va không sửa chữa những vấn đề do Sa-tan gây ra. Nếu làm thế thì chẳng khác nào Ðức Chúa Trời ủng hộ sự cai trị của Sa-tan. Hơn nữa, con người sẽ tin rằng họ có thể tự cai trị thành công. Nhưng đó là lời nói dối. Ðức Giê-hô-va không ủng hộ điều này. Ngài không bao giờ nói dối.—Hê-bơ-rơ 6:18.

17, 18. Ðức Giê-hô-va sẽ làm gì với mọi tổn hại do Sa-tan gây ra?

¹⁷ Ðức Giê-hô-va có thể sửa chữa mọi tổn hại do sự phản nghịch của Sa-tan và con người gây ra không? Có. Với Ðức Chúa Trời, mọi việc đều có thể. Ðức Giê-hô-va biết khi nào tất cả thách thức của Sa-tan sẽ hoàn toàn được đáp trả. Sau đó, ngài sẽ biến trái đất thành địa đàng như ban đầu. Mọi người trong “mồ tưởng niệm” sẽ được sống lại (Giăng 5:28, 29). Người ta sẽ không bao giờ bị bệnh hoặc chết nữa. Chúa Giê-su sẽ xóa bỏ mọi tổn hại do Sa-tan gây ra. Ðức Giê-hô-va sẽ dùng Chúa Giê-su để “phá hủy công việc của Ác Quỷ” (1 Giăng 3:8). Trong lúc này, chúng ta thật biết ơn vì Ðức Giê-hô-va đã kiên nhẫn để chúng ta có cơ hội biết về ngài và có thể chọn ngài làm Ðấng Cai Trị của mình. (Ðọc 2 Phi-e-rơ 3:9, 10). Ngay cả nếu chúng ta gặp đau khổ, ngài sẽ giúp chúng ta chịu đựng.—Giăng 4:23; đọc 1 Cô-rinh-tô 10:13.

¹⁸ Ðức Giê-hô-va không ép chúng ta chọn ngài làm Ðấng Cai Trị. Ngài ban cho con người món quà tự do ý chí. Hãy xem món quà quý giá này có ý nghĩa gì với chúng ta.

19. Ðức Giê-hô-va ban cho chúng ta món quà tuyệt vời nào? Tại sao chúng ta nên biết ơn về món quà đó?

¹⁹ Sự tự do ý chí là món quà tuyệt vời đến từ Ðức Giê-hô-va. Món quà này khiến chúng ta khác với các loài thú. Chúng chủ yếu hành động theo bản năng, nhưng chúng ta có thể chọn cách mình sống và quyết định muốn làm vui lòng Ðức Giê-hô-va hay không (Châm ngôn 30:24). Ngoài ra, chúng ta không giống như máy móc, chỉ làm theo những gì được lập trình sẵn. Chúng ta có sự tự do để chọn trở thành người như thế nào, kết bạn với ai và dùng đời sống mình ra sao. Ðức Giê-hô-va muốn chúng ta vui hưởng cuộc sống.

20, 21. Ngay bây giờ, bạn có thể đưa ra sự lựa chọn tốt nhất nào?

²⁰ Ðức Giê-hô-va muốn chúng ta yêu thương ngài (Ma-thi-ơ 22:37, 38). Ngài như một người cha cảm thấy hạnh phúc khi nghe con nói: “Con thương ba” từ đáy lòng chứ không phải vì bị ép buộc. Ðức Giê-hô-va cho chúng ta sự tự do để quyết định phụng sự ngài hay không. Sa-tan, A-đam và Ê-va đã chọn chối bỏ Ðức Giê-hô-va. Còn bạn, bạn sẽ dùng món quà tự do ý chí như thế nào?

²¹ Hãy dùng sự tự do ý chí để phụng sự Ðức Giê-hô-va. Có hàng triệu người đã quyết định làm vui lòng Ðức Chúa Trời và chống lại Sa-tan (Châm ngôn 27:11). Bạn có thể làm gì ngay bây giờ để có mặt trong thế giới mới của Ðức Chúa Trời khi ngài loại bỏ mọi đau khổ? Chương kế tiếp sẽ thảo luận về điều này.