ICAPITALA 11
Nindo Ukupenga Kufuliile?
1, 2. Findo abantu abengi bepushapo?
ICIPUUPU icikulu caonaala umushi. Umuntu aingila mu calici ne mfuti ne kwipaya abantu abakuti ubwingi. Umufyashi afwa ku bulwashi bwa kansa ne kusha abana 5.
2 Ili kwaba amakatasho akube’fyo abantu abengi balepusha ati, “Nindo ifi filukucitikila?” Abantu abengi balepusha umulandu mu calo mufuliile ukupenga ne kupatana. Kani na mwebo mulingepushepo ifyakube’fyo?
3, 4. (a) Nifisa fyakwipusha Abakuci aipwishe? (b) Kabili baYawe balimwasukile shani?
3 Mu Baibolo tulasambililamo pa balalume ba bucetekelo abalukwipusha ifyakwipusha fya kube’fyo. Ku cakubwenako, uwakushimika Abakuci alipwishe baYawe ati: “Mba nindo mulukumbwenesha ukusendama, ne kulola pa mulengululo? Pakuti ukutapa ne bungwa fili pa menso anji; lomba pali ulubo, ne kupikisha kabili kulukubuuka.”—Abakuci 1:3.
4 Pali Abakuci 2:2, 3, tulapendapo ifi baLesa baasukile ifyakwipusha Abakuci aipwishe ne kulaya Kwabo ukwa ku kawamya ifintu. BaYawe balitemenwe makosa abantu. Baibolo ilalabila ati: “Balamulameni.” (1 Petilo 5:7) Nacine, baLesa balipatile ukupenga ukucila na pali fyefyo tukupatile. (Yisaya 55:8, 9) Popele, nga twambaale pa cakwipusha ca kweba ati, Nindo ukupenga kufuliile mu calo?
NINDO UKUPENGA KUFULIILE’FI?
5. Findo intangishi sha mapempelo ishingi shilabilapo pa kupenga? Findo Baibolo isambisha?
5 Intangishi sha mapempelo shilalabila ati kufwaya kwa baLesa ati abantu balukupenga. Bambi balalabila ati baLesa balyanshikiile limo fyonse ificitikila abantunshi ukubikako ne makatasho bapitamo kabili ati takulipo uungeshiba umulandu cibeleele ifyo. Bambi nabo balalabila ati ici abantu bafwila, ukubikako ne bana, ni pakuti baLesa balafwaya ukuba nabo kwiulu. Pano ubo, bufi. BaYawe tabalengeshapo ifibipile ukucitika. Baibolo ilalabila ati: “Nga kube ukutali na kuli baLesa ati bangacito’kubifya na ku Bamakosa onse ati bangacito’kusendama!”—Jobo 34:10.
6. Nindo abantu abengi bapeelela baLesa umulandu pa kupenga ukuli mu calo?
6 Abantu abengi balapeela baLesa umulandu pa kupenga tupitamo ni pakuti balalanguluka ati baLesa ebekalika icalo. Pano, koti ni fyefyo twasambilile mu capitala 3, uwikalika cino icalo ni Satana Umusenseshi.
7, 8. Nindo ukupenga kufuliile mu calo?
7 Baibolo ilatubuula ati “icalo ca panshi conse cililele muli yeyo-mbifi.” (1 Yoane 5:19) Satana, umwikalikishi wa cicino icalo, mubipile kabili wa lukansa. ‘Alatumpaika abantu bonse aba mu calo ca panshi.’ (Ukufisulula 12:9) Abantu abengi balamutenteka. Uyo, e mulandu umo mu calo mufuliile ukubepa, ukupatana, ne lukansa.
8 Kuli imulandu na imbi iilengeshe ukupenga ukufula mu calo. Panuma ili Adama na Efa babifishe, balilengeshe abana babo ukupyana ukubifya. Kabili pakuti pa kubifya, abantunshi balalengesha ababyabo ukupenga. Impindi ishingi balafwaya ukuba ne buleme ukucila ababyabo. Balalwa, balaya ku nkondo, kabili balakululusha ababyabo. (Uwakutulisya 4:1; 8:9) Shimbi impindi abantu balapenga ni pakuti ‘impindi ne fyakubula ukucetekela’ filabafikila bonse. (Uwakutulisya 9:11) Bangaba mu bukatasho ili ifibipile fyacitika ku mupunda bali kabili pa mpindi yopele’yo fyacitikilapo.
9. Nindo tungalabilila ati kuli umulandu uucindeme woyo baLesa basuminishishe ukupenga ukupitilisha?
9 BaYawe talipo e balengesha ukupenga. Tatwelelwepo ukubapeela imilandu pakuti pa nkondo, ubungwa, ne kukululushiwa. Talipo ni baLesa balengesha amakatasho aali koti fitulika, ifipuupu ifikulu ne konaalwa kwa fintu ku menda. Pano mungepusha ati, ‘Pakuti baYawe e bamakosa onse, nindo tabakanishapo ifyakube’fyo ati fiilukucitikapo?’ Tulishi ati baLesa balitubikileko makosa akalango, kanshi tungalabila ati kuli umulandu uucindeme uulengeshe basuminishe ukupenga ukupitilisha.—1 Yoane 4:8.
UMULANDU BALESA BASUMINISHISHE UKUPENGA
10. Findo ifibipile ifi Satana alabiile pali baYawe?
10 Mwi bala lya Edeni, Umusenseshi alitumpaikile Adama na Efa. Satana alilabiile ati baLesa bekalikishi ababipile. Alibepeshe baLesa ati baalitanine Adama na Efa ifintu ifiweme. Satana alukufwaya Adama na Efa basumine ati ye aali mwikalikishi umuweme ukucila baYawe kabili ati tabalukupengelapo baLesa.—Ifyakutanga 3:2-5; Boneni Ifyebo na Fimbi 27.
11. Nicisa ca kwipusha twelelwe ukwasuka?
11 Adama na Efa balikeene ukumfwila baLesa kabili balibafutukiile. Balilangulukile ati balikwete amakosa akulisalulwila iciweme ne cibipile. Findo baYawe baali ne kucita pa kulangisha ati ebeshi ifingatuwamina kabili ati ababafutukiile balibifishe?
12, 13. (a) Nindo baYawe tabaonawililepo aba bafutukiile penka palya? (b) Nindo baYawe basuminishishe Satana ukuba umwikalikishi wa calo conse ne kuleka abantunshi ukulukulikalika abene?
12 BaYawe tabaonawilepo Adama na Efa penka palya. Balibalekele ati bakwate abana. Kabili baYawe balipeele abana bakwe Adama na Efa ishuko lya kulisalulwilapo abene uwakubekalika. BaYawe baalukufwaya ati mu calo mwisule abantu abawaminine, kabili ico cali ne kucitika nangaba na fyefyo umusenseshi acitile.—Ifyakutanga 1:28; Yisaya 55:10, 11.
13 Satana alilabiile ifibipile pali baYawe ninshi inkalamba ishakuti ubwingi shilukumfwako. (Jobo 38:7; Danyeli 7:10) Popele, baYawe balipeele Satana impindi iya kulangisha kani ifi alabiile fya cine. Kabili balipeele abantunshi impindi ya kulikalika abene pa kutangililwa na Satana, pakweba ati babone kani bangalikalika bwino ukwakubula ukofwako kwa baLesa.
14. Findo tubwene mu mpindi iipitilepo iya kwikalika kwa bantunshi ne kwakwe Satana?
14 Pa myaka iyakuti ubwingi abantunshi balyeseshe ukulikalika abene, pano balifililwe. Cilibwenekele apatubile ati Satana wa bufi. Abantunshi balapengela ukofwako kwa baLesa. Uwakushimika Jelemiya alilungikile ili alabiile ati: “Mwe baYawe, ndiishi ati inshila ya muntu taili muli ye umwine; umuntu uulukwenda tali ne mano akulunjika ukutanauka kwakwe.”—Jelemiya 10:23.
NINDO BAYAWE BALEKEELE IMPINDI IIKULU UKUPITAPO?
15, 16. (a) Nindo baYawe basuminishishe ukupenga ukupitilisha pa mpindi iikulu? (b) Nindo baYawe tabashilishapo amakatasho yayo Satana alengesha?
15 Nindo baYawe basuminishishe ukupenga ukupitilisha pa mpindi iikulu? Nindo tabakanishapo ifibipile ati fiilukucitikapo? Palipitile impindi iikulu pa kweba ati cishibikwe ati ukwikalika kwa kwe Satana kulifililwe. Abantunshi balyeseshe ubwikalikishi ubwa misango yonse, nangabe’fyo balifililwe. Nangaba ati balifikile apatali mu fya sayansi ne fya kupangapanga, ulufyengo, insala, ubungwa ne nkondo, eli ficililemo ukucila na pali fyefyo fyali akale. Mucinenene tekuti tulikalikepo bwino ukwa kubula ukofwako kwa baLesa.
16 Nangabe’fyo, baYawe tabashilishapo amakatasho yayo Satana alengesha. Ukucite’fyo, kungaalula ati balukofwelesha ukwikalika kwakwe Satana, kabili tabakacitapo ifyo neli panini. Nakabili, ico cingalengesha abantu ukubona ati bangalikalika bwino ukwakubula baLesa. Pano ubo bufi, kabili baYawe tekuti basuminishepo ifyakube’fyo. Tababepapo.—AbaEbeya 6:18.
17, 18. Findo baYawe bakacitapo pali fyonse ifi Satana onawile?
17 Kani baYawe bangakonsha ukuwamya fyonse ifi Satana ne bantunshi bonawile? Inya. Takulipo icikateshe kuli baLesa. BaYawe balibikile impindi ili ubufi bwa kwe Satana bonse bukashininwa. Kabili bakalengesha icalo ukuba paladaiso fyenka filya baalukufwaya. Bonse abali mu “filende” babo baLesa baanuka bakabuushiwa. (Yoane 5:28, 29) Abantu tabakalukulwalapo neli kufwa. BaYesu bakashilisha bumbifi bonse ubu Satana alengeshe. BaYawe bakapyungisha baYesu ukonaala ‘imilimo ya musenseshi.’ (1 Yoane 3:8) Tulisangalele pakuti baLesa balitutekanishishe pa kweba ati tubeshibe ne kubasalulula ati babe abekalikishi besu. (Pendeni 2 Petilo 3:9, 10.) Nangaba ati tulapenga, balatofwako ukupitilisha ukuba abakosele.—Yoane 4:23; Pendeni 1 Abakolinto 10:13.
18 BaYawe tabatupangilishapo ukubasalulula ati babe abekalikishi besu. Balipeele abantunshi amakosa akusalululapo ukucita ifi balukufwaya. Nga tulabilepo ifi iyi mpese iicindeme yalula kuli fwebo.
KANI MUKAPYUNGISHA SHANI IMPESE YA KULISALULWILAPO?
19. Ni mpese ya kuba shani iiweme baYawe batupeele? Nindo twelelwe ukutoota pali iyi impese?
19 Fwe bantu tulipuseneko ne nama, ni pakuti baYawe balitupeele impese iiweme iya kusalululapo ukucita ifi tulukufwaya. Inama shilacita lukoso ifintu ukwelelwa na fyefyo bashipangile, pano fwebo tungasalululapo ukucita ifi tulukufwaya mu mweo wesu neli tungasalululapo ukusangalasha baYawe. (Ifisimpi 30:24) Kabili tatulipo koti ni fimashini ifi bapangile ukupyunga umulimo wopele’yo bafipangiile. Tulikwete amakosa akusalululapo ifi tulukufwaya ukuba, abangaba ifibusa fyesu, na fyefyo tulukufwaya ukucita mu mweo wesu. BaYawe balafwaya ati tulukulitemwesha mu mweo wesu.
20, 21. Nicisa cintu icicindeme ici mwelelwe ukusalululapo ukucita ino mpindi
20 BaYawe balafwaya fwebo ukubatemwa. (Matayo 22:37, 38) Bali koti mufyashi uusangalala kani umwana alabila ukufuma panshi ya mutima ukwakubula ukupangilishiwa ati “Tata Ndimutemenweni.” BaYawe balitupeele amakosa akusalululapo kani kubapyungila neli koku. Satana, Adama, na Efa baalisalulwilepo ukukaana baYawe. Kani mukapyungisha shani impese ya kulisalulwilapo?
21 Salululenipo ukupyungila baYawe. Kuli abantu abengi abasululwilepo ukusangalasha baYawe ne kukaana Satana. (Ifisimpi 27:11) Findo mungacita ino mpindi pakweba ati mukabemo mu calo ca bukumo ili baYawe bakafumyapo ukupenga konse? Icapitala ca konkapo cikaasuka ico icakwipusha.
