Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

KAPITULU 11

¿Andisï xáni kómu nitamakua ambe jaki?

¿Andisï xáni kómu nitamakua ambe jaki?

1, 2. ¿Ambeksï kurhamarhikuarhisïni uánikua kʼuiripuecha?

PAUANI pauanchi kurhaasïnga imani xáni no sési jásï ambe enga úkuarhijka. Eskaksï uánikua kʼuiripuecha uarhiska kʼéri jenchekua ma jimbo. Eska acheeti ma ísku jatini uándikuska nemani. Eska uarhiiti ma kánseri jimbo uarhiska ka eska sinku sapiichani jandiajku jurajkuaska.

2 Enga i xáni no sési jásï ambe úkuarhijka, uánikua kʼuiripuechaksï kurhamarhikuarhisïndi andisï xáni no sési kámberanhajki parhakpinirhu ka kómu nitamakua ambe jarhani. ¿Ménisïjtsï cha kurhamarhikuarhiski ini ambe?

3, 4. a) Abakuki, ¿ambe kurhamarhispi Jeobani? b) ¿Ambe aiakuspi Jeoba?

3 Biblia uandasïndi máru Tata Diosïri marhuatspiricheri engaksï ístu ini ambe kurhamarhikuarhipka. Por ejemplu, profeta Abakuki kurhamarhispti Jeobani: “¿Andirisï uéjki eskani xáni no sési jásï ambe exeaka? ¿Andirisï jurajkujki eska no sési kámberakua ambe jauaka? ¿Andisï juchiti orhepatini jimbo kʼamandintskua ka uarhiperakua ambe jaki? ¿Ka andisï xáni atajperakua ka arhirperakua ambe jaki?” (Habacuc 1:3).

4 Biblia arhisïndi eska Jeoba aiakuspka Abakukini eska sési péntapiringa ambe ma (Habacuc 2:2, 3). Jeoba kánikua xénchaasïndi kʼuiripuechani. Biblia ari ambe arhisïndi Tata Diosïri ambe: ‘Ima pendienti pásïndi chánksïni jimbo’ (1 Pedru 5:7). Ka ambe enga ísïka, jindesti eska Tata Diosï sánderu no sési pʼikuarherasïnga exeni kómu nitamakua ambe ka eska jucha (Isaías 55:8, 9). Jiájkani, ¿andisï xáni kómu nitamakua ambe jaki ixú parhakpinirhu? Ju je exeni.

¿ANDISÏ XÁNI KÓMU NITAMAKUA AMBE JAKI?

5. a) ¿Ambeksï uandasïni uánikua relijioniri jorhentpiricha kómu nitamakueri ambe? b) ¿Peru ambe arhisïni Biblia?

5 Uánikua saserdoticha, pastoricha ka relijioniri jorhentpirichaksï uandasïndi eskachi kómu nitamakuarhisïnga jimboka Tata Diosï ísï uékasïnga. Niárasïndiksï uandani eska Tata Diosï erakusïnga ambe engachi xáni úkuarhinchajka, asta no sési jásï ambe. Ka uandasïndiksï eskachi no méni uáka kurhanguni andichisï kómu nitamajki. Ka máteruechaksï jamberi uandajti eskachi uarhisïnga parachi úni Tata Diosïni jingoni jarhani auandarhu. Por ejemplu, enga sapi ma uarhijka, uandasïndiksï eska Tata Diosï pántaska jimboka uétarhinchaxapka máteru ánjelini. Joperu i ambe no ísïsti. Jeoba no méni úsïndi eska no sési jásï ambe úkuarhiaka. Biblia arhisïndi: “¡No uétarhisïndi ni sikiera eratseni eska Tata Diosï jurhimbiti no sési jásï ambe niátasïnga, eska ima enga Iámindu ambe újka Úni, no jurhimbikua jingoni uáka ambe ma!” (Job 34:10).

6. ¿Andiksïsï uánikua kʼuiripuecha uandajki eska Tata Diosïsï újka eskachi kómu nitamaaka?

6 Uánikua kʼuiripuechaksï uandasïndi eska Tata Diosïsï újka eskachi kómu nitamaaka, jimbokaksï eratsesïnga eska ima juramuxaka ixú parhakpinirhu. Peru kapitulu 3 jimbo, exeskachi eska Satanasisï juramuni jaka parhakpinirhu.

7, 8. ¿Andisï xáni kómu nitamakua ambe jaki parhakpinirhu?

7 Biblia arhisïndi eskaksï “iámindu parhakpini anapuecha Noambakitiri juramukua jimbo jarhaska” (1 Juanu 5:19). Ima enga juramuni jaka ixú parhakpinirhu, Satanasisti, méntku no sáni pʼamojpisïndi ka no sési kámpini. Ima támisï jánhastaaxati “iámindu parhakpini anapuechani” (Jaŋaskuecha 12:9). Uánikua kʼuiripuechaksï májkueni jámasïndi eska ima. I jindesti ma ambe jimbo enga ixú parhakpinirhu uinintaka chkuanderakua ambe, kurhunhperakua ka no sési kámberakua.

8 Ju je exeni máteru ambe jimbo engachi xáni kómu nitamakuarhijka. Tátsekua engaksï Adani ka Eba nóteru uékapkia kurhajchani Tata Diosïni, niárasptiksï kéritaani kʼamanharhintskua imeri uájpechani. Ini ambe jimboksïsï kʼuiripuecha no sési ambe újti ka no sési pʼikuastaani máteruechani. Mémindu uéntani, kʼuiripuechaksï uékasïndi sánderu kʼéri ambeni eska máteruecha. Jimboksïsï uarhiperajti, guerrarhu nirani ka no sési kaani máteru kʼuiripuechani (Eclesiastés 4:1; 8:9). Tanimu úni jámani engachi jimbo kómu nitamakuarhijka, jindesti “jimboka méntkisï úkuarhisïnga o jarhasïnga ambe ma enga ma no erokuarhijka” (Eclesiastés 9:11). I ambe arhikuekasïndi eskachi jamberi uáka no sési ambe úkuarhinchani jimbokachi ima jandora ka jimesïsï jarhasïnga nani engachi no jatsipka para jarhani.

9. ¿Andichisï seguru jaki eska Tata Diosï jatsiska ambe ma enga jimbo jurajkuni jaka eska kómu nitamakua ambe jauaka?

9 Jeoba no méni úsïndi eska kómu nitamakua ambe jauaka. No ima úsïndi eska guerra ambe úkuarhiaka, atajperakua, no sési kámberakua o enga no jurhimbikua jingoni úkuarhijka ambe ma, nijtu újki eska jencheaka, akuitsi janikua ambe úkuarhini, iorhentpikua ambe ni máteru no sési jásï ambe. Peru jamberijtsï eratsejka: “Enga Jeoba jindeka ima enga sánderu uinhapitika, ¿andisï no újki ambe ma paraka no úkuarhiaka xáni no sési jásï ambe?”. Míteskachi eskajtsïni Tata Diosï kánikua xénchasïnga, ísï jimbo, seguru eska jatsika ambe ma enga jimbo jurajkuni jaka eska kómu nitamakua ambe jauaka (1 Juanu 4:8).

¿ANDISÏ JEOBA JURAJKUJKI ESKA KÓMU NITAMAKUA AMBE JAUAKA?

10. Satanasi, ¿ambe uandaspi Jeobaeri ambe?

10 Jardini de Edenirhu, Noambakiti chkuanderakuaspti Adani ka Ebani. Uandaspti eska Tata Diosï no úsïrenga sési juramuni. Ka eska jarhaspka ambakiti ambe enga Tata Diosï no uékenga íntsaani. Satanasi uékasïrendi eskaksï Adani ka Eba niárapiringa jakajkuni eska ima sánderu sési juramupiringa eska Jeoba ka eskaksï no uétarhinchasïrenga Tata Diosïni (Génesis 3:2-5). (Exe je nota 27).

11. ¿Náki kurhamarhikuanchi jatsiski para mókuntani?

11 Adani ka Ebaksï nóteru uékasptia kurhajchani Jeobani ka jurajkusptiksï. Eratsesptiksï eskaksï sésikua jatsispka paraksï imecha exeni ambe ambakiti ambespi ka ambe nómbe. ¿Ambe úpirini úni Jeoba para xarhatani eska no ísïspka ambe engaksï Adani ka Eba eratseni japka ka eska Jeoba míteska ambe enga sánderu ambakiti ambeka para jucha?

12, 13. a) ¿Andisï Jeoba no jirejiresï kʼamajkupi Adani ka Ebani? b) ¿Andisï Jeoba jurajkuni jaki eska Satanasi juramuaka parhakpinirhu ka eskaksï kʼuiripuecha jandiajku juramukuarhiaka?

12 Ambe enga uékenga úni Jeoba jindespti eska Echeri paraisu máepiringa ka eskaksï Adani ka Eberi uájpecha interu parhakpinirhu irekapiringa. Ka Jeoba uáti ambe enga uéjka úni nájkiruka Satanasi uékajka ójkutani (Génesis 1:28; Isaías 55:10, 11). Ini ambe jimbosï Jeoba no jirejiresï kʼamajkupti Adani ka Ebani, sino sésikua íntsaaspti paraksï sapiichani kánguarhiani. Ísï, Adani ka Eberi uájpechaksï úpirindi erakuni nénksï uékasïreni paraka juramutipiringa.

13 Satanasi uandakua ambe jauatakuspti Jeobani uánikua ánjelichani japarini (Job 38:7; Daniel 7:10). Ini ambe jimbo, Jeoba tiempu íntskuspti Satanasini paraka xarhatapiringa sini meru ísïspi ambe enga uandapka. Ístu tiempu íntsaaspti kʼuiripuechani paraksï jandiajku juramukuarhini ini parhakpini jimbo enga Satanasiri jájki jimbo jaka. Ísï úparini, kʼuiripuechaksï úpirindi xarhatani sinksï úpirini jandiajku orhepani uérani enga Tata Diosï no jarhuataapiringa.

14. ¿Ambe xarharaskia tiempu jingoni?

14 Uánikua uéxurhinistia engaksï kʼuiripuecha jandiajku juramukuarhikia, peru iámindu i juramukuechaksï méntku no úsïndi ambe ma sési péntani. Jiájkani, xarharastia eska Satanasi chkuandera máeska ka eskaksï kʼuiripuecha uétarhinchasïnga Tata Diosïri jarhuajperata. Profeta Jeremiasi sésisï eratsendi enga uandapka: “Oh, Jeoba, ji sési míteska eska kʼuiripu no sésikua jatsiska para jandiajku xanharakuarhini. Kʼuiripu enga xanharani jaka ni sikiera sésikua jatsi para exeni nani enga ísï jatsika para xanharani” (Jeremías 10:23).

¿ANDISÏ JEOBA XÁNI IÓNI EROKUARHINI JAKI?

15, 16. a) ¿Andisï Jeoba xáni tiempu jurajkuni jaki paraka kómu nitamakua ambe jauaka? b) ¿Andisï nótki ambe ma újki para sési péntani no sési jásï ambe enga Satanasi újka?

15 ¿Andisï Jeoba xáni tiempu jurajkuni jaki paraka kómu nitamakua ambe jauaka? ¿Andisï no ma ambe újki paraka no no sési jásï ambe úkuarhiaka? Tiempu uétarhisïrendi paraka xarharapiringa eska Satanasiri juramukua méntku no sáni marhuasïnga. Kʼuiripuechaksï mámaru jásï juramukua úrastia, peru méntku no ma marhuasïndi. Ka nájkiruka sánderu jimbanhi ambe mítenhakia ka sánderu jimbanhi ambe uérania, iásï sánderu no jurhimbikua jingoni úkuarhisïndi ambe ma, no jatsikuarhikua ambe jarhasti, uándikperakua ka guerrecha. Nóchi úsïnga jandiajku juramukuarhini, Tata Diosïri jarhuajperatachi uétarhinchasïnga parajtsïni sési nicheni.

16 Ka máteru ambe, Jeoba nótki sési péntasïndi imani no sési jásï ambe enga Satanasi újka, jimboka enga ísï úpiringa, Satanasiri juramukuani apoiarini japirindi. Tata Diosï méntku no úpirindi indeni ambe. Ka ístu, kʼuiripuechaksï eratsepirindi eskaksï úsïnga jandiajku juramukuarhini. Peru Tata Diosï no uáti apoiarini i ambe, jimboka chkuanderakua máeska, ka Tata Diosï no méni chkuanderasïndi (Ebreu 6:18).

17, 18. ¿Ambe uá Jeoba para sési péntani iámindu no sési jásï ambe enga Satanasi xáni úka?

17 Jeoba uáti sési péntani iámindu no sési jásï ambe enga úkuarhika jiáni uératini engaksï Satanasi ka kʼuiripuecha nóteru uékapkia kurhajchani. Tata Diosï iámindu ambe úsïndi úni. Jeoba mítesti na jatini niáraa kʼamakʼamasï mítekuarhini eska iámindu ambe enga Satanasi uandapka chkuanderakua máeska. Jiájkani niáraati Echerini paraisu ma úntani, ísï eska námindu uékenga. “Iámindu imecha engaksï inchatsikurini jaka” o uarhirini tsíntaatiksï (Juanu 5:28, 29). Kʼuiripuechaksï nóteru pʼamenchaatia ni uarhini. Jeoba, Jesusini úraati para “xereantani Noambakitiri úkuechani” o sea, kʼamajkuati iámindu ambe enga Satanasi xáni úka (1 Juanu 3:8). Enga jamberi niáraaka i ambe, grasiasichi íntskusïnga Jeobani enga xáni tekaantani jaka juchantsïni jingoni. I ambejtsïni sésikua íntskusïndi parachi úni míteni ka erakuni sinchi uékasïni eska ima jindeuaka juchari juramuti (arhinta je 2 Pedru 3:9, 10). Asta jiáni engachi kómu nitamajka, Jeobajtsïni jarhuatasïndi parachi úni tekaantani (arhinta je 1 Korintu 10:13).

18 Jeoba no afuersa úsïndi eskachi imani erakuaka komu juchari juramuti. Íntskustijtsïni intsïmperakua ma enga jukaparhakueka: sésikua parachi jucha erakuni ambe úni. Ju je exeni ambe arhikuekasïni i ambe.

¿AMBEJTSÏ ERAKUA ÚNI CHA?

19. a) ¿Náki ambakiti intsïmperakuajtsïni íntskuski Jeoba? b) ¿Andichisï jatsi para grasiasi íntskuntani ini intsïmperakua jimbo?

19 Jeobajtsïni sésikua íntskusti parachi jucha erakukuarhini ambe engachi uéjka úni. Ini xáni ambakiti intsïmperakua jimbo, úsïngachi erakuni ambe engachi uáka juchari tsípikuani jingoni ka exeni sinchi uékasïni Jeobani marhuakuni o nómbe. Nóchi ísïska eska animalicha jimbokaksï imecha no eratsesïnga ambe engaksï uéjka úni (Proverbios 30:24-28). Nijtuchi ísïi eska makinecha, engaksï solu imani ambe újka úni engaksï jimbo úkataka jaka. Sésikuachi jatsiska para erakuni na jásï kʼuiripuchi ma uékasïni jindeeni, néksï jindeua juchari amiguecha ka ambechi uá juchari tsípikua jingoni. Jeoba uékasïndi eskachi sési irekaaka.

20, 21. ¿Náki jindeski sánderu ambakiti ambe engajtsï cha erakuaka úni iásï?

20 Jeoba uékasïndi eskachi xénchaaka (Mateu 22:37, 38). Ima ísïsti eska táti ma enga kánikua sési pʼikuarherajka enga imeri sapi mintsita jingoni arhijka eska xénchasïnga ka no jimboka jatsiska para ísï úni. Jeobajtsïni sésikua íntskusti parachi erakuni sinchi uékasïni marhuakuni o nómbe. Satanasi, Adani ka Eba, erakustiksï no jiókuarhini Jeobani. Ka cha, ¿nénajtsï úra indeni sésikua engajtsï jatsika parajtsï erakuni ambe úni?

21 Sánderu ambakiti ambe engajtsï erakuaka úni iásï, jindesti Jeobani marhuakuni. Uánikua kʼuiripuechaksï erakustia Tata Diosïni marhuakuni ka no jiókuarhini Satanasini (Proverbios 27:11). Eskachi na exekia, Tata Diosï kʼamajkuati iámu kómu nitamakua ambe ka Echerini paraisu ma úntaati. ¿Ambejtsï uá úni cha parajtsï jima jarhani? Máteru kapitulu jimbochi exeaka ini ambe.