1. Za a nga ve bia ényiñ?

YÉHÔVA “a ne vevea Zambe.” (Jérémie 10:10) A ne Nté wongan, a nga ve fe bia ényiñ. Kalate Zambe a jô na: “Ô nga té biôm bise, a amu nkômbane wé bi nga to, a bi nga téban.” (Nlitan 4:11) Yaa, Yéhôva a mbe a yi na, bi bi ényiñ. Ényiñ é ne édima dase da so bia be nye.​—Lañe Besam 36:9.

2. Jé bi ne bo asu na mame me wulu bia mvo’é ényiñe jangan?

² Yéhôva a nga ve bia mam me asili, asu na bi ke ôsu a nyiñ, aval ane bidi a mendim. (Mam Minlôman 17:28) Ve sa ke abime te étam, a yi na bi bu’uban a ényiñ. (Mam Minlôman 14:15-17) Asu na mame me wulu bia mvo’é ényiñe jangan, bia yiane tôñe metiñe me Zambe.​—Ésaïe 48:17, 18.

3. Yéhôva a nga bo aya éyoñe Caïn a nga wôé Abel?

³ Kalate Zambe a ye’ele bia na, ényiñe jangan a binyiñe bi bôte bevok, bi ne dia mise me Yéhôva. Éve’an é ne na, éyoñe Caïn, mon Adam ba Ève a nga wô’ô monyañe wé Abel mbia ôlun, Yéhôva a nga lebe nye na, a jô’é ôlune wé. Ve Caïn a nji vô’ôlô, a nga wô’ô mbia ôlun akekui a “nga kôlô si a wôé monyañe wé.” (Metata’a 4:3-8) Yéhôva a nga fôñôsô Caïn amu a nga wôé Abel. (Metata’a 4:9-11) Nde ôlun a ziñe bi ne angôndô ya abé amu bi ne bo na, bi bo évô nge njet.  Môt a ne nalé a vo’o ke bi ényiñe ya melu mese. (Lañe 1 Jean 3:15.) Asu na Yéhôva a nye’e bia, bia yiane yé’é na bi nye’e bôte bese.​—1 Jean 3:11, 12.

4. Jé atiñe da ya metiñe Yéhôva a nga ve bone be Israël, da ye’ele bia mfa’a ya ényiñ?

⁴ Mvuse betoyini mimbu, Yéhôva a nga liti na ényiñ é ne dia mise mé, éyoñ a nga ve Moïse metiñ awôm. Atiñe da ya été é ne na: “Te wôé môt.” (Deutéronome 5:17) Nge môt a nga wôé nyi mbok, a bili nsôñan, nye fe a mbe a yiane wu.

5. Ôsimesane Zambe mfa’a ya mvaan abum ô ne ôvé?

⁵ Ôsimesane Zambe mfa’a ya mvaan abum ô ne ôvé? Ja’a ényiñe mon a ngenane teke bialé é ne dia mise me Yéhôva. Atiñ a nga ve bone be Israël, Yéhôva a nga jô na, nge môt éziñ a bo minga a ne abum jôm é ne abé, mone wé a wui, amu nalé, ba yiane wôé môt ate. (Lañe Nkôlan 21:22, 23; Besam 127:3.) Nalé a ye’ele bia na, mvaan abum ô ne abé.​—Fombô’ô Ayemé 28.

6, 7. Aval avé bi ne liti Yéhôva na bia yen ényiñ na é ne dia?

⁶ Aval avé bi ne liti Yéhôva na, bia yen ényiñe jangan a binyiñe bi bôte bevo’o na bi ne dia? Bi nji yiane bo jôm é ne bo na mbia jam a kui bia, nge bôte bevok. Nde bia ye ke belane ta’a nge banga amu, bi adamane menyôle mangan, a biôm bite bi ne wôé bia.

⁷ Zambe a nga ve bia ényiñ a menyôl, a bia yiane belane bie aval a yi na bi belane bie. Nde bia yiane ba’ale menyôle mangane mvô’é. Nge bi bo teke de bo, bia ye bo mvite mise mé. (Beromain 6:19; 12:1; 2 Becorinthien 7:1) Yéhôva nnye a nga ve bia ényiñ, nde nge bi nji yene na ényiñ é ne dia, bi se ngule ya kañe nye. É ne bo mbia ayaé ya jô’é mbia mimboan,  ve Yéhôva a ye volô bia nge bia ve ngule ya bo de, amu ényiñ é ne dia mise mangan.

8. Jé bia ye bo asu na bi tabe ndi na, mbia jam aye ke kui bia nge bôte bevok?

⁸ Bi nga yé’é na ényiñ é ne dia. Yéhôva a to ndi na, bia ye ve ngule ése asu na, te mbia jam a kui bia, nge bôte bevok. Nde bia yiane ve ngule na, avale bia dutu metua wongan, metôtô, nge ébi’iti éfe, é lu’an a nkômban Yéhôva. Bia yiane sa’ale mbia bivôé. (Besam 11:5) Bia ve fe ngul ése asu na, nda jangan é bo te bo jôm é ne telé ényiñe jangan, nge ji bôte befe minju’u été. Yéhôva a nga bemene bone be Israël na: “Éyoñe w’alôñe mfefé nda, éyoñ éte w’aye fe lôñe nka’ale mbôma’an andile dôé yôp, nde te ô bo te dutu metyi mfa’a ya nda jôé, nge môt a ku valé.” ​—Deutéronome 22:8.

9. Aval avé avé bia yiane belane betit?

⁹ Ja’a avale bia belane betit é ne mfi mise me Yéhôva. A jô’é bia na, bi wôé betit asu bidi a biyé, a jô’é fe na bi wôé tit é ne kômbô bo bia mbia jam. (Metata’a 3:21; 9:3; Nkôlan 21:28) Ve bi nji yiane bo njet a betit, nge wôé be fo’o ve amu bia bo bivôé.​—Minkana 12:10.

10. Aval avé bia yeme na metyi me ne ényiñ?

¹⁰ Metyi me ne étyi mise me Yéhôva, amu metyi mme me ne ényiñ. Éyoñe Caïn a wôéya Abel, Yéhôva a nga jô nye na: “Tyiñe metyi me monyoñe j’aso si été é lo’ene ma.” (Metata’a 4:10) Metyi me Abel me mbe ényiñe jé, a Yéhôva a nga fôñôsô Caïn amu a nga wôé Abel. Mvuse ndône mendime ya melu me Noé, Yéhôva a nga beta liti na metyi me ne ényiñ. Yéhôva a  nga ve Noé a nda bôte jé ngule ya di minsône betit. A nga jô na: “Jôm ése j’awulu é vee, j’aye bo bidi bienan; aval ane bilo’o bi ne nyumi, me veya mia bise.” Ve Yéhôva a nga tyili be jôme jia, a nga jô be na: “V’akôsa bo nalé, mia ye bo te di minsôn a ényiñe jap, nalé a ne na: a metyi.”​—Metata’a 1:29; 9:3, 4, Mfefé Nkôñelan.

11. Atiñ avé é lat a metyi Zambe a nga ve ayoñ Israël?

¹¹ Mvuse mimbu 800 éyoñe Yéhôva a jôya Noé na a bo te di metyi, a nga beta bemene bebo bisaé bé na: “Nge môt éziñe ya bone be Israël nge mintabe mi too zañe jap a bi tit e nsôme nge ônône wo diban, a ye taté kuli vie metyi a buti me yôb a mbuluk.” A nga beta fe jô na: “Teke metyi ya nsôn éziñe mia ye di.” (Lévitique 17:13, 14, Mfefé Nkôñelan) Yéhôva a mbe a kele ôsu a yi na, bebo bisaé bé be yene metyi ane jôm é ne étyi. Be mbe ve di tit, ve sa ke metyi. Éyoñe be mbe be wôé tit asu bidi, be mbe be yiane sôé metyi si.

12. Aval avé Bekristene ba yene metyi?

¹² Bone mimbu mvuse awu Yésus, minlôman a bemvendé ya akônda ya Jérusalem be nga tôban asu na, be yeme metiñe mevé ya metiñe me Moïse bekristene be nga yiane ke ôsu a tôñ. (Lañe Mam Minlôman 15:28, 29; 21:25.) Yéhôva a nga volô be na be yeme na, metyi me ngenan dia mise mé a na, ba yiane ke ôsu a yene metyi ane jôm é ne étyi. Bekristene be ôsu, be nji be be yiane di nge nyu metyi, nge di tite be nji kôme tyi’i tyiñe na metyi me kui. Nge be nga ye bo jame te, é nga ye bo abé fo’o ve ane ba kañe bengulemelan, nge ke bo mam ma lat a mvine mame ya bisôk. Ataté éyoñe te benya Bekristene be mbe be bene di, nge nyu metyi. Dene fe, Yéhôva a ke ôsu a yi na, bi yene metyi aval ane jôm é ne étyi.

13. Amu jé Bekristene be nji yiane kañese na be ve be metyi?

 ¹³ Ye nalé a tinane na Bekristene ba yiane fe bene na, be ve be metyi? Ôwé. Yéhôva a nga bemene bia na bi nji yiane di, nge nyu metyi. Nge dokita a jô wo na, ô nji yiane nyu meyok, ye ô ne belane ndôndô na ô futi meyok e nyule jôé? Teke’e! Avale da fe, atiñe da jô na bi nji yiane di, nge nyu metyi da tinane na, bi nji yiane kañese na be ve bia metyi.​—Fombô’ô Ayemé 29.

14, 15. Mfi ôvé Kristen a bili na a semé ényiñ, a bo Yéhôva mewôk?

¹⁴ Nde jé bia ye bo nge dokita a kate bia na, bia ye wu nge bi nji nyoñe metyi? Môt ase ya bebia a yiane tyi’i nge a ye tôñ atiñe Zambe a lat a metyi. Bekristene be bili beta ésemé mfa’a ya dase ya ényiñe Zambe a ve be, a bia ye jeñe mezene na, be saé bia aval afe asu na bi ke ôsu a nyiñ; ve bia ye ke kañese na be ve bia metyi.

¹⁵ Bia ve ngul ése asu na, bi tabe mvô’é minsôn été, amu ényiñ é ne dia mise me Zambe. Bia ye ke kañese na, be ve bia metyi. Jôm da dañe mfi é ne na, bi bo Yéhôva mewôk, a lôté na bi jeñe na bi ke ôsu a nyiñ, ja’a bia bo Yéhôva melo. Yésus a nga jô na: “Amu bôte bese môt a ye ba’ale ényiñe jé a ye dimili je: a môt a ye dimili ényiñe jé amu ajô dam, nnye a ye yene je.” (Matthieu 16:25) Bia kômbô bo Yéhôva mewôk, amu bia nye’e nye. A yeme jôm é ne mvo’é asu dangan, a aval ane Yéhôva, bia fe bia yen ényiñe na é ne édima a étyii.​—Behébreu 11:6.

16. Amu jé bebo bisaé be Yéhôva ba bo nye mewôk?

¹⁶ Bezôsô bebo bisaé be Zambe be nyoñeya ntyi’ane na, ba tôñ atiñe a lat a metyi. Ba ye ke di, nge nyu  metyi, a ba ye ke kañese na be saéban a metyi. * Ve ba ye kañese mebiañe mefe asu na be ke ôsu a nyiñ. Be to ndi na, Nté ényiñ a metyi a yeme jôme ja dañe mvô’é asu dap. Ye wo buni na a yeme jôme ja dañe mvô’é asu dôé?

17. Ayoñ Israël, zene fé étame nje Yéhôva a mbe a kañese na bone be Israël be belane metyi?

¹⁷ E metiñe a nga ve Moïse, Yéhôva a nga jô bone be Israël na: “Amu ényiñe ya minsôn é ne metyi été; a me veya mia me autel yôp me bo metuna’a [nge e sili njaman] ajô minleme mienan: amu metyi mme m’abo metuna’a.” (Lévitique 17:11) Éyoñe bone be Israël be mbe be bo’o nsem, be mbe ve sili Yéhôva njaman a mveane metuna’a me tit, a sili prêtre na, a miame metyi me tit éte autel ya temple. Zene te étam, nje Yéhôva a mbe a kañese na bone be Israël be belane metyi.

18. Metuna’a me Yésus ma ve bia jé?

¹⁸ Éyoñe Yésus a nga so si, a nga zu fôl atiñe ya ve betite metuna’a a mveane ya ényiñe jé, nge metyi mé, asu njamane ya abé dangan. (Matthieu 20:28; Behébreu 10:1) Ényiñe Yésus é mbe beta édima jam mise me Yéhôva, ajô te nde éyoñ a wômôlôya nye asu ényiñe ya yôp, Yéhôva a mbe a nto ngule ya ve bôte bese ma’a ya nyiñe nnôm éto.​—Jean 3:16; Behébreu 9:11, 12; 1 Pierre 1:18, 19.

19. Jé bia yiane bo asu na bi bo “mfubane mfa’a ya metyi me bôte bese”?

 ¹⁹ Bia ve Yéhôva akéva asu beta dase wé a ne ényiñ! A bia yi na bi kate bôte na, nge ba buni Yésus be ne nyiñe nnôm éto. Bia nye’e bôt, a bia ye ve ngul ése na bi ye’ele be avale be ne bi ényiñ. (Ézéchiel 3:17-21) Nde aval ane nlômane Paul, bia ye bo ngule ya jô na: “Me ne mfubane mfa’a ya metyi me bôte bese, amu me nji ko woñe ya kate mia mejô me Zambe mese.” (Mam Minlôman 20:26, 27) Yaa, bia liti na bia semé fo’o ényiñ a metyi éyoñe bia kate bôte bevok, mam ma lat a Yéhôva a aval éyiñ é ne dia mise mé.