1. Nani pesaka beto luzingu?

YEHOWA “kele Nzambi ya moyo.” (Yeremia 10:10) Yandi kele Ngangi na beto mpi yandi me pesaka beto luzingu. Biblia ke tuba nde: “Nge muntu gangaka bima yonso, mpi yo kwisaka na luzingu mpi yo gangamaka sambu na luzolo na nge.” (Kusonga 4:11) Ya kieleka, Yehowa ke zola nde beto vanda na luzingu. Luzingu kele dikabu ya mfunu yina me katuka na yandi.—Tanga Nkunga 36:9.

2. Inki beto fwete sala sambu beto vanda na luzingu ya mbote?

² Yehowa ke pesaka beto bima yina beto kele na yo mfunu sambu beto landa kuzinga, mu mbandu madia mpi masa. (Bisalu 17:28) Kansi, yandi ke zolaka mpi nde beto sepela ti luzingu. (Bisalu 14:15-17) Sambu beto vanda na luzingu ya mbote, beto fwete lemfuka na bansiku ya Nzambi.—Yezaya 48:17, 18.

3. Yehowa salaka nki ntangu Kaini fwaka Abele?

³ Biblia ke longa beto nde luzingu na beto mpi ya bantu ya nkaka kele mfunu na meso ya Yehowa. Mu mbandu, ntangu Kaini—mwana ya Adami ti Eva—wilaka leke na yandi Abele makasi mingi, Yehowa kebisaka Kaini nde yandi fwete yala makasi na yandi. Kansi Kaini wilaka ve Yehowa; yandi waka makasi mingi mpi yandi “bulaka mpangi na yandi Abele mpi fwaka yandi.” (Kuyantika 4:3-8) Yehowa pesaka Kaini ndola sambu yandi fwaka Abele. (Kuyantika 4:9-11) Makasi mpi kimbeni kele mbi kibeni sambu yo lenda sala nde beto kuma mubulu to nku. Muntu yina kele ti bikalulu yina lenda baka ve luzingu ya mvula na mvula. (Tanga 1 Yoane 3:15.) Sambu na kusepedisa Yehowa, beto fwete longuka na kuzola bantu yonso.—1 Yoane 3:11, 12.

4. Nsiku mosi yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele ke longa beto nki na yina me tala dikabu ya luzingu?

 ⁴ Bamvula mingi na nima, Yehowa monisaka nde luzingu kele mfunu ntangu yandi pesaka Moize Bansiku Kumi. Nsiku mosi vandaka kutuba nde: “Nge fwete fwa ve muntu.” (Kulonga 5:17) Yo yina kana muntu mosi kufwa muntu ya nkaka na luzolo, bo vandaka kufwa yandi mpi.

5. Inki mutindu Nzambi ke tadilaka kubasisa divumu?

⁵ Inki mutindu Nzambi ke tadilaka kubasisa divumu? Ata luzingu ya mwana yina me butuka ntete ve ke vandaka mfunu na meso ya Yehowa. Na Nsiku yina Yehowa pesaka bantu ya Izraele, yandi tubaka nde kana muntu me tuta nkento yina kele ti divumu ebuna mwana na yandi kufwa, bo fwete fwa muntu yina mpi. (Tanga Kubasika 21:22, 23; Nkunga 127:3.) Yo ke longa beto nde kubasisa divumu kele mbi.—Tala Noti 28.

6, 7. Inki mutindu beto ke monisaka na Yehowa nde beto ke zabaka nde luzingu kele mfunu?

⁶ Inki mutindu beto lenda monisa na Yehowa nde beto ke monaka nde luzingu na beto mpi ya bantu ya nkaka kele mfunu? Kana beto ke sala ve konso kima yina lenda tula luzingu na beto mpi ya bantu ya nkaka na kigonsa. Yo yina beto ta nwa ve makaya, diamba, to bima yina ke lawusaka sambu yo ke bebisaka nitu na beto mpi yo lenda fwa beto.

⁷ Nzambi me pesaka beto luzingu mpi nitu, mpi beto fwete sadila yo mutindu yandi ke zolaka. Yo yina beto fwete tudila nitu na beto dikebi. Kana beto sala yo ve, beto ta kuma mvindu na meso ya Nzambi. (Baroma 6:19; 12:1; 2 Bakorinto 7:1) Kana beto ke mona ve nde luzingu kele mfunu, yo ta vanda mpasi sambu beto sambila Yehowa yina pesaka beto luzingu. Yo lenda vanda mpasi mingi na kuyambula bikalulu ya mbi, kansi kana beto sala bikesa, Yehowa ta sadisa beto sambu beto ke zabaka nde luzingu kele mfunu.

8. Inki beto fwete sala sambu beto tula ve luzingu na beto mpi ya bantu ya nkaka na kigonsa?

 ⁸ Beto me longuka nde luzingu kele dikabu mosi ya mfunu. Yehowa ke tula ntima nde beto ta sala yonso sambu beto tula ve luzingu na beto mpi ya bantu ya nkaka na kigonsa. Beto lenda sala yo kana beto ke tula dikebi ntangu beto ke tambusa kamio, moto, velo to bima ya nkaka. Beto ke buyaka mpi bansaka ya kigonsa mpi ya mubulu. (Nkunga 11:5) Diaka, beto ke salaka yonso sambu nzo na beto kuvanda ve kigonsa sambu na bantu. Yehowa pesaka bantu ya Izraele nsiku yai: “Kana nge tunga nzo ya mpa, nge fwete tunga mpi kamwa-lupangu sambu na ludi na nge, mpidina nge ta nata ve mfuka ya menga na nzo na nge sambu muntu lenda katuka na ludi mpi kubwa.”—Kulonga 22:8.

9. Inki mutindu beto fwete sadila bambisi mambu?

⁹ Mutindu beto ke sadilaka bambisi mambu kele mpi mfunu na meso ya Yehowa. Yandi me pesaka beto nzila ya kufwa bambisi sambu na kudia yo mpi kusadisa beto na kuzwa bilele to kana yo ke tula luzingu na beto na kigonsa. (Kuyantika 3:21; 9:3; Kubasika 21:28) Kansi beto fwete niokula ve bambisi; beto fwete fwa yo mpi ve kaka sambu na kusakana.—Bingana 12:10.

10. Inki mutindu beto me zaba nde menga ke tendula luzingu?

¹⁰ Menga kele santu na meso ya Yehowa, sambu yo ke tendula luzingu. Ntangu Kaini fwaka Abele, Yehowa songaka yandi nde: “Menga ya mpangi na nge ke didila mono na ndinga ya ngolo tuka na ntoto.” (Kuyantika 4:10) Menga ya Abele vandaka kumonisa luzingu na yandi yo yina Yehowa pesaka Kaini ndola sambu yandi fwaka Abele. Na nima ya Mvula ya Ngolo ya bilumbu ya Noa, Yehowa monisaka diaka nde menga vandaka kutendula luzingu. Yehowa  pesaka Noa ti dibuta na yandi nswa ya kudia musuni ya mbisi. Yandi tubilaka bo nde: “Beno lenda dia konso mbisi ya ke tambulaka yina kele na luzingu. Kaka mutindu mono pesaka beno matiti ya mubisu, mono ke pesa beno yo yonso.” Kansi Yehowa buyisaka bo na kudia kima mosi: “Kaka musuni ti luzingu na yo—menga na yo—beno fwete dia yo ve.”—Kuyantika 1:29; 9:3, 4.

11. Inki nsiku Nzambi pesaka dikanda ya Izraele sambu na menga?

¹¹ Bamvula kiteso ya 800 na nima ya kubuyisa Noa na kudia menga, Yehowa pesaka diaka bantu na yandi nsiku yai: “Kana muntu mosi na kati ya bantu ya Izraele to munzenza mosi yina ke zinga na kati na beno ke zomba mpi me kanga mbisi ya mfinda to ndeke yina bo lenda dia, yandi fwete tiamuna menga na yo mpi kufika yo mfututu.” Na nima yandi tubaka nde: “Beno fwete dia ve menga.” (Levi 17:13, 14) Ntangu yonso, Yehowa ke zolaka nde bansadi na yandi kuzaba nde menga kele santu. Bo lenda dia musuni kansi menga ve. Kana bo me fwa mbisi sambu na kudia, bo fwete tiamuna menga na yo na ntoto.

12. Inki mutindu Bakristu ke tadilaka menga?

¹² Mwa bamvula na nima ya lufwa ya Yezu, bantumwa mpi bankuluntu ya dibundu ya Bukristu na Yeruzalemi vukanaka, sambu na kuzaba nki bansiku ya kele na kati ya Nsiku yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele, Bakristu fwete landa kuzitisa. (Tanga Bisalu 15:28, 29; 21:25.) Yehowa sadisaka bo na kubakisa nde menga vandaka kaka mfunu na meso na yandi mpi nde bo fwete landa kuzaba nde yo kele santu. Bakristu ya ntete vandaka kunwa ve mpi kudia ve menga to musuni ya mbisi yina bo me zenga ve mungungu. Bo vandaka kusala yo ve sambu yo vandaka mutindu mosi ti kusambila biteki to kusala pite. Banda ntangu yina, Bakristu ya kieleka ke buyaka kudia menga to kunwa yo. Inki beto lenda tuba sambu na beto? Yehowa ke zola kaka nde beto zaba nde menga kele santu.

13. Sambu na nki Bakristu ke buyaka nde bo vutula bo menga?

 ¹³ Keti yo ke tendula nde Bakristu fwete buya mpi nde bo vutula bo menga? Ee. Yehowa me pesaka beto nsiku nde beto fwete dia ve to kunwa ve menga. Kana munganga me zabisa nge nde kunwa ve malafu, keti nge ta kotisa yo na nitu na nge na nzila ya ntunga? Ata fioti ve! Mutindu mosi, nsiku ya kudia ve menga to ya kunwa yo ve ke tendula nde beto fwete ndima mpi ve nde bo vutula beto menga.—Tala Noti 29.

14, 15. Sambu na nki yo kele mfunu nde Mukristu kumonisa luzitu sambu na luzingu mpi kulemfukila Yehowa?

¹⁴ Inki beto ta sala kana munganga me zabisa beto nde beto ta fwa kana bo me vutula beto ve menga? Konso muntu fwete baka lukanu kana yandi ta lemfuka to ve na nsiku ya Nzambi ya me tala menga. Beto Bakristu, beto ke monisaka luzitu ya mingi sambu na dikabu ya luzingu yina Nzambi me pesaka beto, yo yina beto ke sosaka lusansu ya mutindu ya nkaka sambu na kulanda kuzinga kansi beto ke ndimaka ve nde bo vutula beto menga.

¹⁵ Beto ke salaka bikesa sambu na kuvanda ti mavimpi ya mbote, kansi sambu luzingu kele mfunu na meso ya Nzambi beto ta ndima ve nde bo vutula beto menga. Yo kele mfunu mingi na kulemfukila Yehowa na kisika ya kubuya kulemfukila yandi sambu beto landa kuzinga. Yezu tubaka nde: “Konso muntu yina ke zola kugulusa luzingu na yandi ta vidisa yo, kansi konso muntu yina ke vidisa luzingu na yandi sambu na mono ta gulusa yo.” (Matayo 16:25) Beto ke zolaka kulemfukila Yehowa sambu beto ke zolaka yandi. Yandi me zaba mambu yina kele mbote sambu na beto mpi beto ke monaka nde luzingu kele mfunu mpi santu mutindu Yehowa ke monaka yo.—Baebreo 11:6.

16. Sambu na nki bansadi ya Nzambi ke lemfukilaka yandi?

¹⁶ Bansadi ya kwikama ya Nzambi me bakaka lukanu ya kulemfuka na nsiku na yandi ya me tala menga. Bo ta dia  ve to ta nwa ve menga, mpi bo ta ndima ve nde bo vutula bo menga kana bo me bela. * Kansi bo ta ndima lusansu ya mutindu ya nkaka sambu na kugulusa luzingu na bo. Bo ke tulaka ntima nde Ngangi ya luzingu mpi ya menga me zaba mambu yina kele mbote sambu na bo. Keti nge ke ndima nde yandi me zaba mambu yina kele mbote sambu na nge?

17. Na Izraele, inki vandaka mutindu mosi kaka yina Yehowa pesaka nzila ya kusadila menga?

¹⁷ Na Nsiku yina Yehowa pesaka Moize, yandi songaka bantu ya Izraele nde: “Luzingu ya kigangwa yina ke zingaka kele na menga, mpi mono mosi me pesa yo na mesa-kimenga sambu na beno sambu na kufika [to kulolula] masumu na beno, sambu menga kele kima yina ke fikaka masumu.” (Levi 17:11) Ntangu bantu ya Izraele vandaka kusala masumu, bo vandaka kulomba Yehowa ndolula ntangu bo vandaka kutambika bambisi mpi kulomba nganga-nzambi na kutiamuna ndambu ya menga na mesa-kimenga na tempelo. Yai kele mutindu mosi kaka yina Yehowa pesaka bantu ya Izraele nzila ya kusadila menga.

18. Kimenga ya Yezu me pesaka beto nki dibaku?

¹⁸ Ntangu Yezu kwisaka na ntoto, yandi pesaka luzingu to menga na yandi sambu Nzambi kulolula masumu na beto; na mutindu yina menga na yandi yingaka nsiku ya kupesa bimenga ya bambisi. (Matayo 20:28; Baebreo 10:1) Luzingu ya Yezu vandaka mfunu kibeni yo yina ntangu Yehowa futumunaka yandi sambu na kuzinga na zulu, Yehowa pesaka bantu yonso dibaku ya kuzinga mvula na mvula.—Yoane 3:16; Baebreo 9:11, 12; 1 Piere 1:18, 19.

19. Inki beto fwete sala sambu beto vanda “bunkete na menga ya bantu yonso”?

 ¹⁹ Beto ke tonda Yehowa sambu na luzingu, dikabu ya kitoko yina yandi me pesaka beto! Mpi beto fwete zabisa bantu nde kana bo kwikila na Yezu, bo lenda zinga mvula na mvula. Beto ke zolaka bantu mpi beto ta sala yonso sambu beto longa bo mutindu bo lenda baka luzingu. (Ezekiele 3:17-21) Na nima beto lenda tuba bonso ntumwa Polo nde: “Mono kele bunkete na menga ya bantu yonso, sambu mono buyaka ve na kuzabisa beno mambu yonso yina Nzambi me kanaka.” (Bisalu 20:26, 27) Ya kieleka, kana beto zabisa bantu ya nkaka mambu ya Yehowa mpi nde luzingu kele mfunu na meso na yandi, beto ta monisa nde beto ke zitisa luzingu mpi menga.