1. Kisa la donn a nou la vi ?

JÉOVA lé « le Bondieu vivan » (Jérémi 10:10). Li lé nout Kréateur é li la donn a nou la vi. La Bib i di : « Ou la kré tout zafèr, é sé akoz out volonté ke tousa i égzis é la été kréé » (Révélasion 4:11). Si nou lé vivan, sé parske Jéova té i ve donn a nou la vi. Sa i mont a nou, ke la vi lé vréman in kado ke Bondieu la fé a nou é ke na in bonpe la valeur (lir Psom 36:9).

2. Kosa nou doi fé pou ke tout i éspas bien dan nout vi ?

² Jéova i donn a nou sak i fo a nou pou viv, kom bann zafèr pou manjé é de lo (Akt 17:28). Mé li ve osi ke nout vi i aport a nou in kontantman (Akt 14:15-17). Pou ke tout i éspas bien dan nout vi, nou doi obéi son bann loi (Izai 48:17, 18).

3. Kan Kain la tué Abèl, kosa Jéova la fé ?

³ La Bib i ansègn a nou ke, pou Jéova, nout vi é la vi lé zot na in bonpe la valeur. Alon pran légzanp Kain, le premié garson ke Adan é Èv lavé. Son kolèr la levé kont son frèr, Abèl. Alor, Jéova la mèt a li an gard pou ke li kontrol son kolèr. Mé Kain la pa ékout Bondieu. Li « la sot su Abèl é la tué a li » (Jenèz 4:3-8). Jéova la puni Kain pou se krim ke li la komèt (Jenèz 4:9-11). La kolèr é la rankeur lé bann zafèr ke lé vréman danjereu : sa i pe pous in moun devnir violan èk lé zot ou èt san pitié. Si  kèlkin lé komsa, li pe pa gingn la vi pou toultan (lir 1 Jan 3:15). Pou kontant le keur Jéova, nou doi fé bann zéfor pou èm tout domoun (1 Jan 3:11, 12).

4. Koman in loi dan lo bann 10 komannman, i amont a nou ke la vi na in bonpe la valeur ?

⁴ Bann milié d’zané apré, kan Jéova la donn Moiz lé 10 komannman, li la montré ke, pou li, la vi lavé in bonpe la valeur. Parmi bann komannman la, lavé inn ke té i di : « Ou doi pa tué » (Detéronom 5:17). Si kèlkin té i tué in moun, é ke sé in nafèr ke li lavé fé éspré, a li osi i devé èt tué.

5. Kosa Bondieu i pans kan in moun i fé avort a li ?

⁵ Kosa Bondieu i pans kan in moun i fé avort a li ? (Regard la not n^o 28). Pou li, mèm la vi inn ti bébé dan le vant son momon, na in bonpe la valeur. La Loi ke Jéova lavé doné bann Zisraélit té i di ke, si in moun té i bouskul in madam ansint é si le p’ti bébé té i mor, alor sak lavé fé sa, i devé èt tué osi (lir Égzod 21:22, 23 ; Psom 127:3). Tousa i aprann a nou ke lavortman lé in nafèr ke lé mal.

6, 7. Koman nou mont Jéova ke la vi na in bonpe la valeur pou nou ?

⁶ Koman nou mont Jéova ke nout vi é la vi lé zot na in bonpe la valeur pou nou ? Nou mont sa, kan nou évit mèt nout vi ou sak lé zot an danjé. Par égzanp, nou doi pa fumé ni pran la drog. Fum sigarèt é pran la drog lé mové pou la santé é sa lé bann zafèr ki pe tué a nou.

⁷ Sé Jéova ke la donn a nou in kor é la vi. Donk, nou doi pa fé ninport koi avèk nout kor é nout vi, mé ansèrv a zot kom Bondieu i ve. Nou doi prann soin nout kor. Si nou fé pa sa, pou Bondieu, nou sra parèy bann domoun souyé (Romin 6:19 ; 12:1 ; 2 Korintien 7:1). Si pou nou,  la vi lé pa in nafèr inportan, alor nou pe pa ador Jéova, parske sé li ke la donn a nou la vi. I sra petèt vréman difisil rejèt bann mové zabitud ke nou néna. Mé si nou fé bann zéfor pou rejèt sak lé mové, parske nou réspèk la vi, alor Jéova va èd a nou.

8. Kosa nou pe fèr pou pa mèt an danjé nout vi ou la vi lé zot ?

⁸ Nou la aprann ke la vi lé in kado ke nou la ganié é ke na in bonpe la valeur. É Jéova i fé a nou konfians : li koné ke nou sar pa fé in nafèr ki pouré mèt nout vi ou la vi lé zot an danjé. Par égzanp, nou fé atansion kan nou kondui in loto, in moto ou ninport kèl transpor. Nou fé pa bann spor ke i mèt la vi an danjé oubien ki pous a nou èt brutal avèk lé zot (Psom 11:5). É nou fé sak i fo pou ke dan nout kaz na poin rien i mèt kèlkin an danjé. Jéova lavé ordonn bann Zisraélit : « Si ou konstrui in kaz, i fodra ou fé inn ti mur protéksion otour out toi. » Pou kosa i falé fé sa ? Parske, si in moun lété su le toi é ke li té i tonm dann fon, alor, Jéova noré konsidèr le propriétèr la kaz kom résponsab de sa (Detéronom 22:8).

9. Koman nou doi trèt bann zanimo ?

⁹ Mèm la fason nou trèt bann zanimo i kont bokou pou Jéova. Li lès a nou tué bann zanimo rienk pou manjé ou ankor kan banna lé in danjé pou nou (Jenèz 3:21 ; 9:3 ; Égzod 21:28). Mé nou la poin le droi maltrèt bann zanimo ni tué a zot rienk parske i amuz a nou (Provèrb 12:10).

10. Koman nou koné ke le san i reprézant la vi ?

¹⁰ Le san lé in nafèr ke lé sakré pou Jéova parske sa i reprézant la vi. Apré ke Kain la tué Abèl, Jéova la di avèk li : « Le san out frèr i kri depui a tèr juska moin » (Jenèz  4:10). Le san Abèl té i reprézant son vi. É Jéova la puni Kain parske li lavé tué Abèl. Apré le Déluj, li la redi ankor ke le san i reprézant la vi. Li la di avèk Noé é son fami : « Tout bann zanimo [...] zot i poura utilizé pou nouri a zot. [...] Seulman, zot i doi pa manj la chèr avèk son vi-sétadir son san » (Jenèz 1:29 ; 9:3, 4) (regard la not n^o 17). Jéova la otoriz Noé é son fami manj la viann bann zanimo. Mé li la défann a zot manj la viann avèk le san, parske le san i reprézant la vi.

11. Kèl loi su le san Bondieu la donn bann Zisraélit ?

¹¹ Jéova lavé bien di avèk Noé ke zot té i doi pa manj le san. É anviron 800 zan apré, Jéova la ankor ordonn bann Zisraélit : Si in moun « la pou chasé é li souk in zanimo ou in zoizo ke li pe manjé, i fodra ke li fé koul le san a tèr é ke li rekouv avèk la pousièr ». É Jéova la di ankor : « Zot i doi pa manj le san ninport kèl chèr » (Lévitik 17:13, 14). Jéova té i ve toujour ke son bann sèrviteur i konsidèr le san kom in nafèr sakré. Zot té i pe manj la viann, mé pa le san. Kan zot té i tué in zanimo pou manjé, alor zot té i doi fé koul son san a tèr.

12. Koman bann krétien i konsidèr le san ?

¹² Kèlke zané apré la mor Jézu, bann zapot é bann zansien dann lasanblé Jéruzalèm la fé in rénion. Banna la baz a zot su la Loi ke lété doné pou bann Zisraélit, pou désid kèl komannman bann krétien té i doi obéir (lir Akt 15:28, 29 ; 21:25). Jéova la èd a zot konprann ke le san lavé toujour in bonpe la valeur pou li é ke bann krétien té i doi konsidèr sa kom in nafèr sakré. Dann lépok la, bann krétien té i manj pa le san é zot té i boi pa sa non plu. Zot té i manj pa non plu la viann ke lavé pa été sénié kom i fo. Si kèlkin té i manj ou té i boir le san,  sa noré été osi grav ke ador bann léstatu oubien komèt bann péché séksuèl. Donk, bann vré krétien la toujour refuz manjé é boir le san. É kosa nou pe dir ojourdui ? Jéova i ve toujour ke nou konsidèr le san kom in nafèr sakré.

13. Bann krétien i refuz mèt le san. Akoz ?

¹³ Èske sa i ve dir ke bann krétien i doi refuz mèt le san ? Oui. Jéova i ordonn a nou de pa manjé ni boir le san. Si in dokteur i di a ou de pa boir lalkol dutou, èske ou sa fé pas sa par out vèn ? Lé sur ke non ! Lé parèy, kom nou doi pa manjé ni boir le san, alor, nou refuz mèt le san osi (regard la not n^o 29).

14, 15. a) Koman bann krétien i konsidèr la vi ? b) Èske bann krétien i dézobéi Bondieu pou ésèy ralonj zot vi ? Ésplik.

¹⁴ Imajinn ke in dokteur i di a nou ke nou sar mor si nou refuz mèt le san. Kosa nou fé ? Chak pèrsonn i désid par li mèm si li va obéi la loi Bondieu su le san. Bann krétien na in bonpe réspé pou la vi, ke lé in kado Bondieu. Sé pousa ke zot i rod dot fason pou soign a zot pou kontinué viv. Mé zot i refuz mèt le san.

¹⁵ Nou fé tout sak nou pe pou gard in bon santé. Mé nou refuz mèt le san parske sa lé in nafèr ki reprézant la vi, é parske pou Bondieu, le san lé sakré. Olèrk ésèy ralonj nout vi par bann moiyin ke Jéhovah i ièm pa, lé plu inportan obéi a li. Jézu la di : « Sak i ve sov son vi, va pèrd a li ; mé sak i pèrd son vi akoz de moin va sov a li » (Matieu 16:25). Nou ve obéi Jéova parske nou ièm a li. Li koné sak lé mieu pou nou. É kom li, nou konsidèr ke la vi na in bonpe la valeur é lé sakré (Ébreu 11:6).

16. Pou kosa bann sèrviteur Bondieu i obéi a li ?

¹⁶ Bann sèrviteur Bondieu i ve vréman obéi la loi su le san. Zot i manj pa le san é zot i boi pa sa non plu. Zot  i refuz osi mèt le san mèm si zot néna problèm santé *. Parkont, kom zot i ve kontinué viv, zot lé dakor pou utiliz dot trètman pou soign a zot. Zot lé sur ke le Kréateur la vi é le san, i koné sak lé mieu pou zot. É ou, èske ou pans ke li koné sak lé mieu pou ou ?

17. Jéova té i pèrmèt bann Zisraélit ansèrv le san rienk pou in seul zafèr. Kosa i lé ?

¹⁷ Bondieu la donn la Loi bann Zisraélit par Moiz, é ladan té i di : « La vi d’la chèr lé dan le san, é moin ma la donn se san la, pou zot su lotèl, pou la rékonsiliasion, parske sé le san ki pèrmèt le pardon bann péché » (Lévitik 17:11). Kan bann Zisraélit té i komèt bann péché, zot té i pe demann Jéova pardon, é pousa, zot té i donn in zanimo an sakrifis. Alor, le prèt té i fé koul in pe le san le zanimo su lotèl le tanp. Sé rienk komsa, ke Jéova té i pèrmèt bann Zisraélit ansèrv le san.

18. Kosa le sakrifis Jézu i pe aport a nou ?

¹⁸ Jézu la fé arèt la loi su bann sakrifis zanimo. Koman li la fé sa ? Kan li la donn son vi, ou son san, kom sakrifis pou pardonn nout bann péché (Matieu 20:28 ; Ébreu 10:1). La vi Jézu lavé in bonpe la valeur : Jéova la résusit Jézu, é gras son sakrifis, Bondieu i pe donn tout bann domoun le moiyin viv pou toultan (Jan 3:16 ; Ébreu 9:11, 12 ; 1 Pièr 1:18, 19).

19. Kosa nou doi fé pou pa avoir « le san pèrsonn su la min » ?

¹⁹ Kom Jéova la donn a nou la vi, sé pousa ke nou  mont nout rekonésans pou se gran kado ke li la fé a nou. Dukou nou la anvi alé di avèk bann domoun, ke si zot néna la foi an Jézu, zot i pe viv pou toultan. Nou ièm bann domoun, é nou fé tout nout posib pou fé konèt a zot kosa i fo fé pou viv pou toultan (Ézékièl 3:17-21). Alor, a nout tour kom lapot Pol, nou poura dir : « Moin la poin le san pèrsonn su la min, parske moin la pa arèt anons a zot tout la volonté Bondieu » (Akt 20:26, 27). Alon koz avèk lé zot pou fé konèt kisa i lé Jéova é alon di a zot ke, pou li, la vi na in bonpe la valeur. Si nou fé sa, nou va montré ke nou néna in bonpe réspé pou la vi é le san.