1. Naani waatupeele bukose?

 YEHOVA i “Leeza mukose.” (Yeremia 10:10) Weene ni Kabumba weetu, kabili atupeele bukose. Bibilia ili yalanda nangue: “Weewe i waalengele byonse, ni kupitila mukutona kobe pabili byakosele.” (Nfyulo 4:11) Kakiine, Yehova waatonene tuye twali ni bukose. Bukose ni bupe bukindeeme kufuma kuli weene.​—Soma Malumbo 36:9.

2. Kunti twakita siani eevi buikazi bwetu buye bwaweeme?

² Yehova ali watupeela beelia bitukabiile eevi tutwalilile kuba twakosele, nga evelia kyakulia ni menda. (Miilo 17:28) Inzi, kukila pa beebio, atonene tusekelele bukose. (Miilo 14:15-17) Eevi tuye twali ni buikazi buweeme, tupalile kunakila mizilo yakue Leeza.​—Isaya 48:17, 18.

3. Yehova waakitile ki musita Kaini lwaamwipaile Abeli?

³ Bibilia ili yatusambilizia nangue Yehova amuene bukose bwetu ni bwa bange kuba bwakindeeme. Kya kumuenako, musita Kaini​—libeli wa ba Adamu ni Eva​—lwaamunvuiliile kipuki mwalawakue Abeli, Yehova waamusokele nangue waali wapalile kulekela kipuki kyakue. Inzi, Kaini taatuiliziizie, waakilile kufiitua ni pakaako ‘waamubotokele mwalawakue ni kumwipaya.’ (Kutendeka 4:3-8) Yehova waamulapiziizie Kaini paantu waamwipaile Abeli. (Kutendeka 4:9-11) Pakaako, kipuki ni misuula, ni bintu bibiipile paantu kunti byatwalula basili na nkumbu. Muntu wa musango nga ozo taviinda kusaanga bukose bwa loonse (Soma  1 Yoane 3:15.) Eevi kumusaansamusia Yehova, tupalile kusambilila kutona bantu bonse.​—1 Yoane 3:11, 12.

4. Muzilo umo pakati ka mizilo yaapeelue Baisraeli na Leeza watusambilizia ki palua bupe bwa bukose?

⁴ Ma elufu a miaka kisia paapo, musita Yehova lwaamupeele Musa Milao Likumi, waalangiliile nangue waali wamuene bukose kuba bwakindeeme. Umo pakati ka mizilo ezio ni ozu: “Te upalile kwipaya.” (Malanguluzi a Mizilo 5:17; Yakobo 2:11) Kine muntu wamwipaya muntu kampanda na bufue, ni weene waali wapalile kwipaiwa.

5. Leeza ali wamona siani kupisia liimi?

⁵ Yehova ali wamona siani kupulumuna ao kupisia liimi? Atasie bukose bwa muana asinavyalue, bukindeeme pa menso akue Yehova. Mu mizilo yapeelue Baisraeli na Yehova, waabalandile nangue kine muntu kampanda wamukisia mwanakazi ali ni liimi, ni muana wakue wafua paantu wakitua evio, muntu ozo waali wapalile kwipaiwa. (Soma Kufuma 21:22, 23; Malumbo 127:3.) Keekio kyatusambilizia nangue kupisia liimi kubiipile.​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 28 ku lubali lwa 222.

6, 7. Tuli kumulangilila siani Yehova nangue tumwene bukose kuba bwakindeeme?

⁶ Kunti twamulangilila siani Yehova nangue tumwene bukose bwetu ni bwa bange kuba bwakindeeme? Kupitila kusikita kintu kili kubiika bukose bwetu ao bwa bange mu buavia. Pakaako tetuviinda kupeepa fwanka, lufua ao libange ao miti ili yakozia, paantu bili byatuleetela buavia ao kunti byatwipaya.

⁷ Leeza waatupeele bukose ni mubili weetu, kabili tupalile kubibombia nga vyatonene. Pakaako, tupalile kusuunga buino mubili weetu. Kine twaandua kukita evio tuli kwaluka bantu batiikeene pa menso akue Leeza. (Baroma 6:19; 12:1; 2 Bakorinto 7:1) Tetuviinda kumupupa Yehova waatupeele bukose kine twaandua kumona bukose kuba  bwakindeeme. Anzia kine kunti kyakola saana kulekela mibeele ezio, Yehova wakaba kutukwasia kine twakita maka paantu tumwene bukose kuba bwakindeeme.

8. Kunti twakita siani eevi kusininkizia nangue tetubiika bukose bwetu ni bwa bange mu buavia?

⁸ Twasambilila nangue bukose ni bupe bukindeeme. Yehova aswapiile nangue twakaba kukita maka etu onse, eevi tekuti tubiike ata kaniini bukose bwetu ni bwa bange mu buavia. Tuli kukita evio musita utuli mukwenzia motoka, kitukutuuku, nkinga ni bingeko. Tuli twatiina misaapo ili yabiika bukose mu buavia ao misaapo ya bungipaani. (Malumbo 11:5) Kabili, tuli kukita maka etu onse eevi kusuunga pa nsesi patuli twaikala, eevi tekuti paye paali kintu kya kuleeta buavia. Yehova waabalandile Baisraeli eevi: “Kine wakuula nsesi ya leenu, upalile kukuula ni kibumba kifupi pa mutenge obe, eevi te kuti uleete pa nsesi yobe mulandu wa milopa paantu muntu kunti waponapo.”​—Malanguluzi a Mizilo 22:8.

9. Tupalile kubakitila siani ba nama?

⁹ Kabili, Yehova ali waemena vituli twabakitila ba nama. Atupeele nsaambu ya kwipaya nama eevi iye yaali kyakulia ni ya kupatako byakuvuala, kabili etabiziizie kwipaya nama kine yabiika bukose bwetu mu buavia. (Kutendeka 3:21; 9:3; Kufuma 21:28) Inzi, tetupalile kubula nkumbu ku nama ao kwipaya eevi kwisaansamusiasie.​—Tuswalo ni Mafunde 12:10.

10. Twamana siani nangue mu milopa i muli bukose?

¹⁰ Milopa ni itakatiifu kuli Yehova, paantu i muli bukose. Kisia Kaini kumwipaya Abeli, Yehova waamulandile Kaini: ‘Milopa yakue mwalaobe ili mukundilila kufuma ku bulongo’. (Kutendeka 4:10) Mu milopa yakue Abeli i mubanga bukose bwakue, kabili Yehova waamulapiziizie Kaini paantu waamwipaile Abeli. Kisia kibunda kya mu nsiku yakue  Noa, Yehova waalangiliile kabili nangue mu milopa i muli bukose. Yehova waamupeele Noa ni lupua lwakue nsaambu ya kulia nama. Waalandile eevi: ‘Kubalua nama akosele ali waenda, kunti waba kyakulia kyenu. Nga vinamipeele saasa wa maani, namipeela nama yonse.’ Anzia evio, kuli kintu kimo kyaabalandile Yehova kisyali kya kuliiwa: “Inzi, nama sie pamo ni bukose bwakue​—milopa yakue​—te mupalile kulia.”​—Kutendeka 1:29; 9:3, 4.

11. Leeza waapeele ntundu ya Israeli mulao ki palua milopa?

¹¹ Miaka 800 luyaapitile kisia Yehova kumulanda Noa tekuti alie milopa, waabalandile kabili bantu bakue eevi: “Kine umo pa Baisraeli ao mwikazi mueni kampanda ekeele pa kati keenu wakumba ni kukwata nama wa mu kisonso ao koni kali kaliiwa, apalile kwitila milopa ni kuvimbapo lufunko.” Waalandile kabili eevi: “Te mupalile kulia milopa.” (Balawi 17:13, 14) Yehova waatwaliliile kuya watonene bantu bakue baye bamuene milopa kuba itakatiifu. Baali bapalile kulia nama, inzi bila milopa. Musita ubaali baipaya nama eevi ibe kyakulia, baali bapalile kwitila milopa mu bulongo.

12. Bakristu bali bamona siani milopa?

¹² Miaka kampanda kisia lufu lwakue Yesu, batumua ni bakote ba mu kilonghaano kya Kikristu ku Yerusalemu baakolongheene eevi kupingula kine ni seemu ki ya Muzilo waapeelue Baisraeli, yaali yapalile kutwalilila kubomba ku Bakristu. Kupitila mupasi utakatiifu, Yehova waabakwasiizie beenike nangue milopa yaali yatwaliliile kuba ya mana kuli weene, kabili baali bapalile kuimona kuba itakatiifu. (Soma Miilo 15:29; 21:25.) Bakristu ba ku ntendeko te baali bapalile kulia ao kumina milopa aosie kulia nama isyali yasinzilue buino. Bakiteenge evio, nga kyali kintu kibiipile nga eveliasie kupupa mikisi ao kukita bupungue. Kutendekela paapo, Bakristu bakisinka baakeene kulia ao kumina milopa.  Ale leenu? Ni leenu, Yehova akitonenesie tube twamuene milopa kuba itakatiifu.

13. Juu ya ki Bakristu tebeezi kwitabila kubiikua milopa?

¹³ Eba, i kulanda nangue Bakristu bapalile kukaana ni kubiikua milopa? Een. Yehova atukaniizie te kuti tulie ao kumina milopa. Kine munghanga wakulanda tekuti umine bwalua, eba, uli kwipompa bwalua mu misipa na nsindano? Bila ata kaniini! Evio vyenka, muzilo wa kulia ni kusimina milopa ulangiliile nangue te tupalile kwitabila kubiikua milopa.​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 29 ku lubali lwa 222.

14, 15. Bakristu bali bamona siani bukose? Eba, bali kutiona muzilo wakue Leeza eevi kuezia kupususia bukose bwabo? Londolola.

¹⁴ Tuli kukita ki kine munghanga watulanda nangue tuli kufua kine twakaana kubiikua milopa? Kubalua muntu apalile kupingula muine kunakila ao abe muzilo wakue Leeza palua milopa. Bakristu bali bakindika saana bupe bwa bukose kufuma kuli Leeza, kabili tuli twakeba nzila inge ya kuundapua eevi kutwalilila kuya twakosele; inzi, tetuviinda kwitabila kubiikua milopa, ao kufumia milopa yeetu ibiikue bange.

¹⁵ Tuli twaikwinda saana kuba ni bukose buweeme, inzi, paantu mu milopa i muli bukose kabili paantu ikindeeme pa menso akue Leeza, te twitabila kubiikua milopa. Ni kintu kya mana saana kumunakila Yehova kukilako kuezia kupususia bukose bwetu kupitila kusimunakila. Yesu waalandile eevi: “Muntu ali wakeba kupususia bukose bwakue, wakabuzeezia. Inzi onse ali wazeezia bukose bwakue pa mulandu wane wakabumona.” (Mateo 16:25) Tutonene kumunakila Yehova paantu tumutonene. Amanine bintu bituwamiine, ni fwefue tumwene bukose kuba bwakindeeme kabili butakatiifu, nga Yehova vyabumuene.​—Baebrania 11:6.

16. Juu ya ki babombi bakue Leeza bali bamunakila?

¹⁶ Babombi bakisinka bakue Leeza, bapinguile kunakila  muzilo wakue palua milopa. Tebeezi kulia ao kumina milopa, kabili tebetabila milopa juu ya kuundapua. a Inzi, bali kwitabilasie nzila inge ya kuundapua eevi kusuunga bukose bwabo. Basininkiziizie nangue Kabumba wa bukose ni milopa amanine bintu bibawamiine. Eba, uzumiine nangue amanine bintu bikuwamiine?

17. Ni nzila ki imo sie ya kubombia milopa yaaitabiziiziwe Baisraeli kuli Yehova?

¹⁷ Mu Muzilo waapeelue Musa kuli Leeza, Yehova waabalandile Baisraeli eevi: “Bukose bwa mubili buli mu milopa, ni neene muine nakiifumia pa altare [ao, mazabau] juu yeenu, eevi kuvimba mazaambi [ao, kuloomba kweleelua], paantu milopa i ili yalengia kweleelua kwa mazaambi enu.” (Balawi 17:11) Musita Baisraeli lubaali baakita lizaambi, baali baloomba beleelue na Yehova kupitila kufumia ngeleelo ya nama, ni kitambua ao koani waali wazuumia milopa ku altare ao mazabau aali ku ekalu. Ezio i yaali nzila imo sie ya kubombia milopa yaaitabiziiziwe Baisraeli kuli Yehova.

18. Ngeleelo yakue Yesu yatupeela lisyuko ki?

¹⁸ Musita Yesu lwaaizile pa kyalo, waapyanikile muzilo wa ngeleelo ya nama kupitila kufumia bukose bwakue, ao milopa, eevi kweleela mazaambi etu. (Mateo 20:28; Baebrania 10:1) Bukose bwakue Yesu bwali bwakindeeme saana, ni pakaako, kisia Yehova kumutuntumuna Yesu ni kuya ku muulu, kupitila ngeleelo yakue, Yehova waapeele bantu bonse lisyuko lya kwikala loonse.​—Yoane 3:16; Baebrania 9:11, 12; 1 Petro 1:18, 19.

19. Tupalile kukita ki eevi tube ‘twaswetele kufuma ku milopa ya bantu bonse’?

 ¹⁹ Tuli ni nsantilo ikata kuli Yehova juu ya bupe bwakue buweeme saana bwa bukose! Kabili tukebele kubabuilako bange nangue kine bamuzumina Yesu, baakeekala loonse. Tutonene bantu, kabili tuli kukita maka etu onse eevi kubasambilizia vya kusaanga bukose. (Ezekieli 3:17-21) Kupuako, nga Mutumua Paulo, kunti twalanda eevi: “Neene nswetele kufuma ku milopa ya bantu bonse, paantu nsyakitiina kumibuila masoke onse akue Leeza.” (Miilo 20:26, 27, NWT) Een, tuli twalangilila nangue tukindikile saana bukose ni milopa, musita utuli twababuilako bange palwakue Yehova ni vyamwene bukose kuba bwakindeeme.