1, 2. Jehova b’a fɛ denbayaw ka kɛ cogo di?

JEHOVA ALA lo ye furu fɔlɔ siri. Bibulu b’a fɔ ko a ye muso fɔlɔ dan “ka na n’a ye cɛɛ fɛ.” Adama ninsɔndiyara fɔɔ a y’a fɔ ko: “Ne dɔ le ye nin ye, ne kolow dɔ lo!” (Zɛnɛzi 2:22, 23). O b’a yira ko Jehova b’a fɛ hɛɛrɛ ka sɔrɔ furu kɔnɔ.

² A fɔ man di, nka mɔgɔ caaman ma hɛɛrɛ sɔrɔ ka ye u ka denbaya kɔnɔ. Ladili caaman do be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ minw be se ka denbaya mɔgɔw bɛɛ dɛmɛ ka hɛɛrɛ sɔrɔ ani ka sigi ɲɔgɔn fɛ ninsɔndiya la.—Luka 11:28.

3, 4. a) Furucɛ ka kan k’a muso minɛ cogo di? b) Mun na a kɔrɔtanin lo furucɛ n’a muso ka yafa ɲɔgɔn ma?

³ Bibulu b’a fɔ ko furucɛ ɲuman ka kan k’a muso kanu ani k’a bonya. Hakɛ to ka Efɛzikaw 5:25-29 kalan. Furucɛ ka ɲi k’a muso minɛ ni kanuya ye tuma bɛɛ. A fana ka ɲi k’a tanga ani k’a janto a la. A man kan ka kojugu si kɛ a la.

⁴ Nka, a ka ɲi ka mun lo kɛ n’a muso filila do? A fɔra furucɛw ye ko u ka to ‘k’u musow kanu, u kana fariya u ma’ (Kɔlɔsikaw 3:19). Furucɛw, aw kana ɲinɛ ko aw yɛrɛ be fili fana. N’aw b’a fɛ Ala ka yafa aw ma, fɔɔ aw ka yafa aw musow ma (Matiyo 6:12, 14, 15). Ni furucɛ n’a muso be sɔn ka yafa ɲɔgɔn ma, o lo be na ni hɛɛrɛ ye furu kɔnɔ.

5. Mun na cɛɛ ka kan k’a muso bonya?

 ⁵ Jehova b’a fɛ cɛɛ k’a muso bonya. Muso mako be min na, a cɛɛ ka ɲi k’a janto o la kosɔbɛ. O tɛ tulonko ye dɛ! Ni cɛɛ t’a muso minɛ ka ɲɛ, Jehova be se ka ban k’a ka deliliw lamɛn (1 Piyɛri 3:7). Fɛɛn min b’a to mɔgɔ koo be diya Jehova ye, o ye n’a tigi be Jehova kanu. Jehova tɛ cɛɛw fisaya ni musow ye.

6. Cɛɛ n’a muso ka kan ka kɛ mɔgɔ “kelen” ye. O kɔrɔ ko di?

⁶ Yezu y’a ɲɛfɔ ko cɛɛ n’a muso tɛ “mɔgɔ fila ye tugu, fɔɔ kelen.” (Matiyo 19:6). U be kantigiya kɛ ɲɔgɔn ye ani u man kan ka ɲɔgɔn janfa abada (Talenw 5:15-21; Eburuw 13:4). Cɛnimusoko ta fan fɛ, furucɛ n’a muso man kan k’u yɛrɛ nafa dɔrɔn ɲini. Nka, u ka kan ka ɲɔgɔn mako lo wasa (1 Korɛntikaw 7:3-5). Furucɛ ka kan k’a hakili to a la ko cɛɛ “si t’a yɛrɛ kɔniya fewu, nga a b’a yɛrɛ balo ani k’a yɛrɛ mara ka ɲa.” O kama, cɛɛ ka ɲi k’a muso kanu ani a koo ka ɲi ka gwɛlɛya a ma kosɔbɛ. Fɛɛn min ka gwɛlɛ muso ma ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o ye ko a cɛɛ k’a minɛ ni ɲumanya ni kanuya ye.—Efɛzikaw 5:29.

7. Mun na denbaya mako be kuntigi dɔ la?

⁷ Denbaya bɛɛ mako be kuntigi dɔ la min bena gwamɔgɔw ɲɛminɛ walisa u ka koow kɛ ɲɔgɔn fɛ hɛɛrɛ la. Bibulu b’a fɔ 1 Korɛntikaw 11:3 la ko: “Cɛɛ kelen kelen bɛɛ kuntigi, o ye Krista ye, muso fana kuntigi y’a cɛɛ ye, Krista kuntigi ye Ala ye fana.”

8. Muso be se k’a yira cogo di ko a b’a cɛɛ bonya kosɔbɛ?

⁸ Furucɛw bɛɛ be fili. Nka ni muso be tugu a cɛɛ ka  desizɔnw kɔ ani n’a be sɔn k’a dɛmɛ, o be denbaya bɛɛ nafa (1 Piyɛri 3:1-6). Bibulu b’a fɔ ko ‘musow k’u ka cɛɛw boɲa [kosɔbɛ].’ (Efɛzikaw 5:33). Nka, ni muso n’a cɛɛ tɛ diinan kelen na do? O bɛɛ n’a ta, muso ka ɲi k’a cɛɛ bonya kosɔbɛ. Bibulu b’a fɔ ko: “Musow, aw fana k’aw yɛrɛ majigi aw cɛɛw ye waasa hali ni dɔw be ban Ala ka kuma na, u ka sɔn a ma aw taamacogo sababu la, o kana kɛ kuma sababu la. Bari u ben’a ye ko aw taamacogo ka ɲi, ko aw be mɔgɔ boɲa [kosɔbɛ].” (1 Piyɛri 3:1, 2). Muso tagamacogo ɲuman be se k’a cɛɛ dɛmɛ a k’a muso ka lannakow faamu ani ka bonya la a ka diinan kan.

9. a) Muso ka ɲi ka mun lo kɛ n’a cɛɛ ka desizɔnw ma bɛn a ma? b) Ladili juman dira musow ma Titi 2:4, 5 kɔnɔ?

⁹ Muso be se ka mun lo kɛ n’a cɛɛ ka desizɔnw ma bɛn a ma? A ka ɲi k’a ka miiriya fɔ ni bonya ye. Ɲɛyirali fɛ, Sara ye koo dɔ fɔ min ma diya Ibrayima ye. Nka, Jehova y’a fɔ Ibrayima ye ko:  “I ka sɔn o ma.” (Zɛnɛzi 21:9-12). Kerecɛn furucɛ be desizɔn laban min ta, o man teli ka Bibulu ka fɔta sɔsɔ. O kama, n’a ye koo dɔ latigɛ, a muso ka ɲi k’a dɛmɛ o la (Kɛwaliw 5:29; Efɛzikaw 5:24). Muso ɲuman b’a ka denbaya ladon (Titi 2:4, 5 kalan). A cɛɛ n’a deenw bena a kanu ani k’a bonya n’u ɲɛɛ b’a la ko a be baara kɛ kosɔbɛ walisa k’u mako ɲɛ.—Talenw 31:10, 28.

10. Bibulu be mun lo fɔ farali ni furusa koo la?

¹⁰ Tuma dɔw la, cɛɛ n’a muso be kɔrɔtɔ ka faran ɲɔgɔn na wala k’u ka furu sa. Nka, Bibulu b’a fɔ ko “muso kana bɔ a cɛɛ fɛ” ani ko “cɛɛ fana kan’a muso bila.” (1 Korɛntikaw 7:10, 11). Ni koo dɔw gwɛlɛyara k’a dama tɛmɛ, cɛɛ n’a muso be se ka faran ɲɔgɔn na. Nka, o koo tɛ tulonko ye. Furusa do? Bibulu b’a fɔ ko ni cɛɛ wala muso ye ɲamɔgɔya kɛ, o dɔrɔn lo be se k’a to u ka furu be sa.—Matiyo 19:9.

11. Deenw mako be mun lo la ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan?

¹¹ Bangebagaw, a’ ye banba ka wagati caaman kɛ n’aw deenw ye. Aw deenw mako be aw la. Nka, u mako be min na ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o ye ko aw k’u kalan Jehova koo la.—Deteronɔmu 6:4-9.

12. Bangebagaw ka ɲi ka mun lo kɛ walisa k’u deenw tanga?

¹² Sutana ka duniɲa nin be juguyara ka taga le. Mɔgɔ dɔw be se k’a ɲini ka kojugu kɛ an deenw na, hali ka kakalayako yɛrɛ kɛ n’u ye. A man nɔgɔ bangebaga dɔw fɛ ka baro kɛ n’u deenw ye o koo la. Nka, bangebagaw ka ɲi k’u deenw lasɔmi o ɲɔgɔnna mɔgɔw koo la. U ka ɲi k’a yira u la cogo min na u be  se k’u yɛrɛ tanga u ma. Bangebagaw, aw ka ɲi k’aw deenw tanga. *—1 Piyɛri 5:8.

13. Bangebagaw ka kan k’u deenw kalan cogo di?

¹³ Ala b’a ɲini bangebagaw fɛ u k’u deenw kalan walisa u ka kɛ ni sɔɔn ɲuman ye. I be se k’i deenw kalan cogo di? I deenw mako be kololi la. Nka, o kololi man kan ka kɛ ni fariya wala dusugwan ye abada (Zeremi 30:11). O kama, i kana i deenw kolo  n’i dusu gwannin lo. Kana a to i ka kumaw ka “digi” u la “i ko murujan.” (Talenw 12:18). I deenw kalan u k’a faamu fɛɛn min kama u ka ɲi ka mɛnni kɛ i fɛ.—Efɛzikaw 6:4; Eburuw 12:9-11; Kunnafoni wɛrɛw lajɛ, 30nan.

14, 15. Mun na denmisɛnw ka kan ka mɛnni kɛ u wolobagaw fɛ?

¹⁴ Yezu tun be mɛnni kɛ a Faa fɛ tuma bɛɛ, hali n’a tun man nɔgɔ (Luka 22:42; Zan 8:28, 29). Jehova b’a fɛ denmisɛnw fana ka mɛnni kɛ u wolobagaw fɛ.—Efɛzikaw 6:1-3.

¹⁵ Denmisɛnw, n’a sɔrɔ a ka gwɛlɛ aw fɛ ka mɛnni kɛ aw wolobagaw fɛ. Nka aw kana ɲinɛ ko n’aw be mɛnni kɛ u fɛ, o bena aw wolobagaw ni Jehova dusu diya. *—Talenw 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. a) Sutana be denmisɛnw lasun cogo di u ka kojugu kɛ? b) Mun na a kɔrɔtanin lo i teriw ka kɛ Jehova sagokɛlaw ye?

¹⁶ Sutana be se ka tɛmɛ i teriw n’i filankuruw fɛ k’i lasun ka kojugu kɛ. Sutana b’a lɔn ko a be se ka gwɛlɛya i ma ka ban u ka fɔta ma. Ɲɛyirali fɛ, Yakuba denmuso Dina ka teriw tun tɛ Jehova kanu. O ye gwɛlɛya caaman lase ale yɛrɛ n’a somɔgɔw ma (Zɛnɛzi 34:1, 2). N’i teriw tɛ Jehova kanu, u be se k’i lasun ka koo dɔ kɛ min man di Jehova ye. O bena kɛ dusukasi ye ele yɛrɛ fɛ. I somɔgɔw ni Ala fana dusu bena kasi (Talenw 17:21, 25). O lo kama, a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ i teriw ka kɛ Jehova sagokɛlaw ye.—1 Korɛntikaw 15:33.

17. Ala be mun lo ɲini denbaya mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ?

¹⁷ Ni denbaya mɔgɔw be Jehova ka cikanw labato, u be u yɛrɛ tanga tɔɔrɔ ni gwɛlɛya caaman ma. O kama, n’i ye furucɛ ye, i k’i muso kanu ani i k’a minɛ ni ɲumanya ye. N’i ye muso ye, i k’i cɛɛ bonya ani ka kolo a ye. Muso min kofɔra Talenw 31:10-31 kɔnɔ, i k’ale ladegi. N’i ye bangebaga ye, i k’i deenw kalan u ka Ala kanu (Talenw 22:6). N’i ye denfa ye, i k’i “yɛrɛ ka soo mara” ka ɲɛ (1 Timote 3:4, 5; 5:8). Denmisɛnw, a’ ye mɛnni kɛ aw wolobagaw fɛ (Kɔlɔsikaw 3:20). An kana ɲinɛ ko denbaya mɔgɔw bɛɛ be fili. O kama, a’ ye aw yɛrɛ majigi ani ka yafa deli. Tiɲɛn na, Jehova be ladiliw di denbaya mɔgɔ kelen keken bɛɛ ma. O ladiliw be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ.