1, 2. Na cava e vinakata o Jiova me vakilai ena vuvale?

NA KALOU o Jiova e tauyavutaka na imatai ni vakawati. E tukuna na iVolatabu ni bulia o koya na imatai ni yalewa qai “kauti koya vei tagane.” Dua na ka nona marau o Atama e mani tukuna: “Qo sara ga na sui mai na suiqu kei na lewe mai na lewequ.” (Vakatekivu 2:22, 23) E macala e keri ni vinakata o Jiova me marautaki na vakawati.

² E ka ni rarawa ni levu e sega ni vakilai ena nodra vuvale na marau. Ia e bini tu ena iVolatabu na ivakavuvuli mera muria kece na lewenivuvale me vinaka kina nodra bula vakavuvale, marautaki tale ga nodra veimaliwai.​—Luke 11:28.

3, 4. (a) Na cava me cakava o tagane vakawati vei watina? (b) Na cava e bibi kina me rau dau veivosovosoti na veiwatini?

³ E kaya na iVolatabu ni tagane vakawati vinaka ena lomani watina qai dokai koya. Yalovinaka wilika na Efeso 5:25-29. O tagane vakawati ena dau lomani watina e veigauna. Ena taqomaki koya, karoni koya, ena sega ni cakava tale ga e dua na ka me vakamavoataki koya kina.

⁴ Ke cala o yalewa, na cava me cakava o tagane? E tukuni vei ira na tagane vakawati: “Ni lomani ira tiko ga na watimuni, ni kua ni cudruvi ira vakaukaua.” (Kolosa  3:19) Moni nanuma tiko na tagane vakawati ni oni dau cala tale ga. Ke oni vinakata me vosoti kemuni na Kalou, e dodonu tale ga moni vosoti ira na watimuni. (Maciu 6:12, 14, 15) Ni rau dau veivosovosoti na veiwatini, ena vakilai na marau ena nodrau vakawati.

5. Na cava me rokovi watina kina o tagane vakawati?

⁵ E vinakata o Jiova me rokovi watina o tagane. Me vakasamataka vinaka o tagane na veika e vinakata o watina. Me kua ni raici vakamamada qori. Ena sega ni rogoca o Jiova na nodra masu na tagane vakawati ke ra sega ni dau lomani watidra. (1 Pita 3:7) E sega ni dau veivakaduiduitaki o Jiova, e vakamareqeti ira kece era lomani koya, se mani tagane se yalewa.

6. Na cava e kena ibalebale ni tukuni ni rau “dua ga na yago” na veiwatini?

⁶ E tukuna o Jisu ni rau sa “sega ni lewe rua tiko” na tagane kei na yalewa, erau sa “dua ga na yago.” (Maciu 19:6) Erau na yalodina tiko ga vua na kedrau isa. (Vosa Vakaibalebale 5:15-21; Iperiu 13:4) Me rau dau veinanumi na veiwatini ena ka e vauca na nodrau veiyacovi. (1 Korinica 7:3-5) Me nanuma tiko o ulunivale ni “sega ni dua na tagane e cata na yagona, ia ena vakania qai karona.” E dodonu gona me lomani watina qai karoni koya. Na ka e vinakata vakalevu duadua o yalewa vakawati, oya me lomani koya o watina qai yalovinaka vua.—Efeso 5:29.

7. Na cava e bibi kina na nona itavi na ulunivuvale?

⁷ E bibi na nona itavi na ulunivuvale, nira rawa ni cakacaka vata na lewe ni vuvale ena nona veidusimaki. E tukuna na iVolatabu ena 1 Korinica 11:3: “[E] ulu ni tagane yadua o Karisito, e ulu ni yalewa na tagane, e ulu i Karisito na Kalou.”

8. Ena dokai watina vakacava o radinivale?

 ⁸ Era dau cala tale ga na tagane vakawati. Ia ena yaga ena vuvale na nona tokona na vakatulewa i watina o radinivale, qai vu mai lomana nona veitokoni. (1 Pita 3:1-6) E tukuna na iVolatabu: “Na yalewa me dokai watina vakalevu.” (Efeso 5:33) Vakacava ke duidui nona vakabauta o tagane? E dodonu me dokai koya tiko ga vakalevu o yalewa. E kaya na iVolatabu: “O kemuni na . . . yalewa vakawati, ni vakamalumalumu vei ira na dui watimuni, ke ra sega ni talairawarawa ina vosa ni Kalou, ena rawa ni veisautaki ira na nomuni itovo, ke oni sega mada ga ni tukuna e dua na ka, nira na raica ga na nomuni itovo savasava kei na nomuni veidokai dina.” (1 Pita 3:1, 2) Na nona itovo vinaka o radinivale ena rawa ni vukei watina me ciqoma qai doka na ka e vakabauta.

9. (a) Na cava me cakava o radinivale ke sega ni duavata kei watina? (b) Na ivakasala cava me baleti ira na yalewa vakawati e tiko ena Taito 2:4, 5?

⁹ Vakacava ke sega ni duavata kei watina o radinivale?  E rawa ni vakaraitaka ena veidokai na nona rai. Kena ivakaraitaki, a sega ni donu vei Eparama na ka e tukuna o Sera. Ia e tukuna vua o Jiova: “Mo rogoci koya.” (Vakatekivu 21:9-12) Ena tu tu yadua me veisaqasaqa kei na ka e kaya na iVolatabu nona vakatulewa na tagane lotu vaKarisito, e bibi kina me tokoni koya o watina. (Cakacaka 5:29; Efeso 5:24) Na radinivale vinaka ena qarava na nona vuvale. (Wilika Taito 2:4, 5.) Eratou na lomani koya qai dokai koya vakalevu na nona veitamani, ni ratou raica na nona cakacaka vakaukaua ena vuvale.—Vosa Vakaibalebale 31:10, 28.

10. Na cava e kaya na iVolatabu me baleta na veibiu kei na veisere?

¹⁰ Eso na veiwatini era dau vakatulewataka totolo mera veibiu se veisere. Ia e kaya na iVolatabu “me kua ni biuti watina na yalewa vakawati . . . na tagane vakawati tale ga me kua ni biuta na watina.” (1 Korinica 7:10, 11) Eso na ituvaki ena rairai veiganiti kina me rau veibiu na veiwatini, ia me kua ni raici vakamamada na vakatulewa qori. Vakacava na veisere? E kaya na iVolatabu ni yavu ga e rawa kina na veisere, oya ke veibutakoci e dua vei rau na veiwatini.—Maciu 19:9.

11. Na cava na ka bibi duadua moni cakava na itubutubu?

¹¹ Na levu ga ni gauna oni rawa ni vakayagataka vei luvemuni na itubutubu, na kena vinaka. Era vinakata na gone moni kauaitaki ira, ia e bibi duadua moni vakavulici ira ena veika me baleti Jiova.—Vakarua 6:4-9.

12. Na cava mera cakava na itubutubu mera taqomaki luvedra kina?

¹² Sa qai torosobu tiko ga na vuravura i Setani. Era vinakata tale ga eso mera vakaleqai ira na luveda, qori e wili kina na veivaqaseni. E dau dredre mera veivosakitaka na ka va qori eso na itubutubu. Ia e bibi mera vaka salataki luvedra ena veika era dau saga eso e ca nodra inaki, kei na sala mera taqomaki ira kina. Ra itubutubu, ni taqomaki ira na luvemuni. *​—1 Pita 5:8.

13. Mera vakavulici luvedra vakacava na itubutubu?

¹³ E nomuni itavi tale ga na itubutubu moni vakavulici luvemuni mera vakaitovo. Oni na cakava vakacava qori? E bibi mera vakadodonutaki na gone, ia moni kua ni voravora se veivakalolomataki na itubutubu ni oni veivakadodonutaki. (Jeremaia 30:11) Moni kua ni  veivakadodonutaki ena dela ni cudru, moni kua tale ga ni tauca na vosa e vaka “na isua ni iseleiwau” se na vosa ena vakararawataki ira na luvemuni. (Vosa Vakaibalebale 12:18) Vakavulici ira na luvemuni mera kila na vuna e bibi kina mera talairawarawa.—Efeso 6:4; Iperiu 12:9-11; raica na iKuri ni iVakamacala 30.

14, 15. Na cava mera talairawarawa kina na gone vei ira na nodra itubutubu?

¹⁴ E talairawarawa tu ga o Jisu vei Tamana ke mani dredre mada ga qori ena so na gauna. (Luke 22:42; Joni 8:28, 29) E vinakata tale ga o Jiova mera talairawarawa na gone vei ira na nodra itubutubu.—Efeso 6:1-3.

¹⁵ Ra gone, ni nanuma tiko e vakamarautaki Jiova kei ira na nomuni itubutubu na nomuni talairawarawa, ke mani dredre mada ga moni cakava qori ena so na gauna. *—Vosa Vakaibalebale 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) E temaki kemuni vakacava na gone o Setani moni cakava na ka ca? (b) Na cava e bibi kina mo veitokani ga kei ira era lomani Jiova?

¹⁶ E rawa ni vakayagataki ira nomu itokani se so tale na itabagone o Setani mera temaki iko mo cakava na ka ca. E kila o Setani ni na dredre mo vorata na veivakatovolei qori. Kena ivakaraitaki, a veitokani kei ira na sega ni qaravi Jiova o Taina na luvena yalewa o Jekope. Eratou sotava kina vakavuvale e levu na leqa. (Vakatekivu 34:1, 2) Ke o veitokani kei ira era sega ni lomani Jiova, era na temaki iko mo cakava na ka e cata o Jiova. O na sega wale ga ni rarawa kina o iko, eratou na rarawa tale ga na nomu vuvale kei na Kalou. (Vosa Vakaibalebale 17:21, 25) Qori na vuna e bibi kina mo veitokani ga kei ira era lomani Jiova.—1 Korinica 15:33.

17. Na cava na noda itavi na lewenivuvale yadua?

¹⁷ Era na sega ni rarawa na lewenivuvale se ra sotava na leqa ke ra muria na ivakasala ni Kalou. Vei kemuni gona na tagane vakawati, ni lomani ira na watimuni qai vakaraitaka qori ena ka oni cakava. Kemuni na radinivale, moni veidokai qai vakamalumalumu vei ira na watimuni, ni muria tale ga na ivakaraitaki ni yalewa maqosa ena Vosa Vakaibalebale 31:10-31. Ra itubutubu, ni vakavulici luvemuni mera lomana na Kalou. (Vosa Vakaibalebale 22:6) Kemuni na tama, ni “lewa vinaka” na nomuni vuvale. (1 Timoci 3:4, 5; 5:8) Ra gone, ni talairawarawa vei ira nomuni itubutubu. (Kolosa 3:20) Meda nanuma tiko eda dau cala kece na lewenivuvale, e bibi gona meda yalomalumalumu qai dauveivosoti. Io, ena yaga vei keda kece na lewenivuvale na ivakasala i Jiova ena iVolatabu.