1, 2. Etɛ Jehovah ka jló nú xwédo lɛ?

JEHOVAH MAWU wɛ nɔ alɔwliwli nukɔntɔn ɔ nu. Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ é bló nyɔnu nukɔntɔn ɔ, bo “kplá ɛ yì jó nú sunnu ɔ.” É víví nú Adamu kaka b’ɛ ɖɔ: “Áahɛɛnnɛ! Nyì ɖɔhun ɖokpo ɖíe lo. Xú tɔn lɛ cí xú ce ɖɔhun, agbaza tɔn cí agbaza ce ɖɔhun.” (Bǐbɛ̌mɛ 2:22, 23) Enɛ xlɛ́ mǐ ɖɔ Jehovah jló ɖɔ mɛ e wlí alɔ lɛ é ni nɔ awǎjijɛ mɛ.

² Amɔ̌, é blawu ɖɔ mɛ gègě kún nɔ mɔ awǎjijɛ ɖò xwédo yetɔn mɛ ó. É ɖò mɔ̌ có, nugbodòdó gègě wɛ ɖò Biblu mɛ bo na d’alɔ hagbɛ̌ xwédo tɔn lɛ bǐ bɔ ye na bló bɔ gbɛzán xwédo tɔn yetɔn na kpa ye bɔ ye na lɛ́ ɖu vivǐ kpɔ́ninɔ tɔn.​—Luki 11:28.

3, 4. (a) Nɛ̌ asú ɖé ka ɖó na wà nǔ xá asì tɔn gbɔn? (b) Etɛwu é ka ɖò taji ɖɔ asú ɖé kpo asì tɔn kpo ni nɔ sɔ́ hwɛ kɛ yeɖée?

³ Biblu ɖɔ ɖɔ asú ɖagbe ɖé ɖó na nɔ wà nǔ xá asì tɔn kpo wanyiyi kpo kpodo sísí kpan. Kɛnklɛn xà Efɛzinu lɛ 5:25-29. Asú ɖé ɖó na nɔ wà nǔ xá asì tɔn kpo wanyiyi kpo hwebǐnu. É na nɔ lɛ́vɔ cyɔn alɔ jǐ tɔn, kpé nukún dó wǔ tɔn, bo na nyì alɔ nú nǔ ɖebǔ e sixu hɛn nǔ gblé dó wǔ tɔn é.

⁴ Amɔ̌, etɛ asú ɖé ka sixu wà hwenu e asì tɔn wà nǔ nyì dò é? È ɖɔ nú asú lɛ ɖɔ: “Mi [nɔ] yí wǎn nú asì mitɔn lɛ; mi ma nyla hun dó ye ó.” (Kolosinu lɛ 3:19) Asú lɛ emi, mi flín ɖɔ emi lɔ nɔ wà nǔ nyì dò. Bɔ enyi mi jló ɖɔ  Mawu ni sɔ́ hwɛ kɛ emi ɔ, mi ɖó na nɔ sɔ́ hwɛ kɛ asì mitɔn lɛ. (Matie 6:12, 14, 15) Enyi asú ɖé kpo asì tɔn kpo nɔ ɖò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ hwɛ kɛ yeɖée ɔ, é na zɔ́n bɔ alɔwliwli yetɔn na nɔ awǎjijɛ mɛ.

5. Aniwu asú ɖé ka ɖó na nɔ wlí yɛ̌yi nú asì tɔn?

⁵ Jehovah nɔ ɖó nukún ɖò asú ɖé sí ɖɔ é ni nɔ wlí yɛ̌yi nú asì tɔn. Asú ɖé ɖó na nɔ lin nǔ kpɔ́n ganji dó hudo asì tɔn tɔn lɛ wu. Nǔ titewungbe ɖé wɛ nyí enɛ. Enyi asú ɖé ma nɔ wlíbò nú asì tɔn ganji ǎ ɔ, Jehovah sixu gɔn tó ɖó ɖɛ tɔn lɛ. (1 Piyɛ́ɛ 3:7) Nǔ e nɔ bló bɔ gbɛtɔ́ lɛ nɔ xɔ akwɛ nú Jehovah é wɛ nyí ɖɔ ye ni yí wǎn n’i. É nɔ cyan sunnu lɛ ɖò nyɔnu lɛ mɛ ǎ.

6. Nɛ̌ asú ɖé kpo asì tɔn kpo ka sixu huzu “mɛ ɖokpo géé” gbɔn?

⁶ Jezu tinmɛ ɖɔ asú ɖé kpo asì tɔn kpo “sɔ́ ɖò mɛ wè nyí wɛ ǎ, loɔ, ye huzu mɛ ɖokpo géé.” (Matie 19:6) Ye nɔ nɔ gbeji nú yeɖée, bo na lɔn gbeɖé bo ɖóxó xá mɛ ɖevo ǎ. (Nùnywɛxó 5:15-21; Eblée lɛ 13:4) Asú lɛ kpo asì lɛ kpo ɖó na nɔ kpé nukún dó hudo xóɖóxámɛ tɔn yeɖée tɔn wu bo na nyí cejɛnnabinɔ ǎ. (1 Kɔlɛntinu lɛ 7:3-5) Asú ɖé ɖó na nɔ flín xó elɔ: “Mɛɖebǔ gbɛ́ wǎn nú agbaza éɖesunɔ tɔn kpɔ́n gbeɖé ǎ; é nyɔ́ wà ɔ, be wɛ é nɔ lé na, bo nɔ na ɛ nùɖuɖu.” Enɛ wu ɔ, é ɖó na yí wǎn nú asì tɔn bo na nɔ lɛ́ wlíbò n’i. Asì ɖé nɔ jló ɖɔ asú emitɔn ni nɔ nyɔ́ xomɛ dó emi wu bo yí wǎn nú emi hú nǔ ɖevo ɖebǔ.​—Efɛzinu lɛ 5:29.

7. Etɛwu xwédo ɖé ka ɖó hudo gǎn ɖé tɔn?

⁷ Xwédo ɖokpo ɖokpo ɖó hudo gǎn ɖé tɔn, é wɛ nyí ɖɔ mɛ e na xlɛ́ ali mɛ bɔ nǔ bǐ na yì linsinlinsin ɖò xwédo ɔ mɛ é. Ðò 1 Kɔlɛntinu lɛ 11:3 mɛ ɔ, Biblu ɖɔ: “Klisu  nyí gǎn nú sunnu bǐ; asisúnɔ nyí gǎn nú asì tɔn, bɔ Mawu ka nyí gǎn nú Klisu.”

8. Nɛ̌ asì ɖé ka sixu ɖó sísí ɖaxó nú asú tɔn gbɔn?

⁸ Asú lɛ bǐ wɛ nɔ wà nǔ nyì dò. Amɔ̌, enyi asì ɖé nɔ nɔ gudo nú gbeta e kɔn asú tɔn nɔ wá lɛ é lobo nɔ sɔ́ jlǒ dó wà nǔ ɖó kpɔ́ xá ɛ ɔ, xwédo ɔ bǐ nɔ ɖu lè tɔn. (1 Piyɛ́ɛ 3:1-6) Biblu ɖɔ: “Nyɔnu ɖokpo ɖokpo ɖó na sí asú tɔn.” (Efɛzinu lɛ 5:33) Enyi asú ɖé ma ka ɖi nǔ nú nǔ ɖokpo ɔ lɛ xá asì tɔn ǎ ɔ ka ló? É ɖó na nɔ lɛ́ ɖó sísí ɖaxó nú asú tɔn. Biblu ɖɔ: “Nyɔnu lɛ mi, mɔ̌ ɖokpo ɔ, mi hwìhwɛ́ miɖée dó asú mitɔn lɛ glɔ, bonu mɛɖé ɖò ye mɛ, bo ma ɖi nǔ nú Mawuxó ɔ ǎ ɔ, mi na dɔn ɛ gbɔn walɔ mitɔn lɛ gblamɛ, bɔ é na ɖi nǔ. É byɔ ɖɔ mi ni ɖɔ xó ɖé ǎ; ɖó ye na mɔ lee zinzan mitɔn mɛ́, bo ɖó sísí gbɔn é.” (1 Piyɛ́ɛ 3:1, 2) Kpɔ́ndéwú ɖagbe asì ɖé tɔn sixu d’alɔ asú tɔn b’ɛ na mɔ nukúnnú jɛ nùɖiɖi tɔn wu bo ɖó sísí na.

9. (a) Etɛ asì ɖé ka sixu wà hwenu e linlin tɔn lɛ gbɔn vo nú asú tɔn tɔn lɛ é? (b) Wěɖexámɛ tɛ ka ɖò Titu 2:4, 5 mɛ nú asì lɛ?

⁹ Etɛ asì ɖé ka sixu wà hwenu e linlin tɔn lɛ gbɔn vo  nú asú tɔn tɔn lɛ é? É ɖó na ɖɔ linlin éyɛtɔn lɛ nú asú tɔn kpo sísí kpo. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Sala ɖɔ nùɖé gbè ɖokpo b’ɛ jɛji nú Ablaxamu ǎ, amɔ̌, Jehovah ɖɔ n’i ɖɔ: “Yǐ gbè nú nǔ e Sala na byɔ we lɛ bǐ.” (Bǐbɛ̌mɛ 21:9-12) É yá bonu gbeta e kɔn asú Klisanwun ɖé na wá é na gbà sɛ́n Biblu tɔn lɛ ǎ, enɛ wu ɔ, asì tɔn ɖó na nɔ gudo n’i. (Mɛsɛ́dó 5:29; Efɛzinu lɛ 5:24) Asì ɖagbe ɖé na nɔ kpé nukún dó xwédo tɔn wu. (Xà Titu 2:4, 5.) Hwenu e asú tɔn kpo vǐ tɔn lɛ kpo mɔ lee é nɔ wà azɔ̌ syɛnsyɛn lɛ dó ta yetɔn mɛ gbɔn é ɔ, wǎn e ye yí n’i é kpo sísí e ye ɖó n’i é kpo nɔ lɛ́vɔ jɛji.​—Nùnywɛxó 31:10, 28.

10. Etɛ Biblu ka ɖɔ dó kínklán kpo mɛ gbigbɛ́ kpo wu?

¹⁰ Hweɖelɛnu ɔ, asú kpo asì kpo lɛ nɔ yawu wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi na klán alǒ gbɛ́ emiɖée. É ɖò mɔ̌ có, Biblu ɖɔ, “nyɔnu e da asú ɔ ɖó na jó asú tɔn dó ǎ” bɔ “sunnu ɖě ka ɖó na nya asì tɔn ǎ.” (1 Kɔlɛntinu lɛ 7:10, 11) Ninɔmɛ syɛnsyɛn ɖé lɛ sixu zɔ́n bɔ asú kpo asì kpo ɖé klán, amɔ̌, gbeta enɛ kɔn wíwá nyí nǔ vlɛkɛsɛ́ɛ ɖé kpowun ǎ. Mɛ gbigbɛ́ ɔ ka ló? Biblu xlɛ́ ɖɔ hwɛjijɔ ɖokpo géé e wu è sixu gbɛ́ mɛ é wɛ nyí ɖɔ asú ɖé alǒ asì ɖé ɖóxó xá mɛ e é ma wlí alɔ xá ǎ é.​—Matie 19:9.

11. Etɛ sín hudo vǐ lɛ ka ɖó hú nǔ ɖevo ɖebǔ?

¹¹ Mɛjitɔ́ lɛ emi, mi nɔ zán hwenu gègě dó nɔ kpɔ́ xá vǐ mitɔn lɛ. Vǐ mitɔn lɛ ɖó hudo mitɔn, bɔ hú nǔ bǐ ɔ, é byɔ ɖɔ mi ni kplɔ́n nǔ ye dó Jehovah wu.​—Sɛ́nflínmɛ 6:4-9.

12. Etɛ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu wà bo cyɔn alɔ vǐ yetɔn lɛ jí?

¹² Gbɛ̀ Satáan tɔn fɔ́n bo ɖò nylànylá d’eji wɛ, bɔ mɛɖé lɛ tíìn bo sixu jló bo na hɛn nǔ gblé dó vǐ mitɔn lɛ  wu, kaka bo tlɛ ɖóxó xá ye. Xóɖiɖɔ dó xó enɛ jí nɔ vɛwǔ nú mɛjitɔ́ ɖé lɛ. Amɔ̌, mɛjitɔ́ lɛ ɖó na nɔ gb’akpá nú vǐ yetɔn lɛ dó mɛ mɔhun lɛ wu bo kplɔ́n ye lee ye sixu xò gló ye gbɔn é. Mɛjitɔ́ lɛ emi, mi ɖó na cyɔn alɔ vǐ mitɔn lɛ jí. *​—1 Piyɛ́ɛ 5:8.

13. Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka ɖó na kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ gbɔn?

¹³ Azɔ̌ mɛjitɔ́ lɛ tɔn wɛ é nyí ɖɔ ye ni kplɔ́n lee vǐ yetɔn lɛ na nɔ wà nǔ gbɔn é ye. Nɛ̌ a ka sixu kplɔ́n vǐ towe lɛ gbɔn? É ɖò dandan ɖɔ a ni nɔ ɖè vǐ towe lɛ ɖó ali jí, amɔ̌,  a ɖó na nɔ kplɔ́n ye kpo hunnylanylá kpo alǒ dó adaka mɛ gbeɖé ǎ. (Jelemíi 30:11) Enɛ wu ɔ, ma dɔn tó nú vǐ towe lɛ hwenu e a ɖò xomɛsin jí é gbeɖé ó. Xó towe lɛ ɖó na “nɔ gblewu [ye] hwǐ ɖɔhun” ǎ. (Nùnywɛxó 12:18) Kplɔ́n vǐ towe lɛ bonu ye ni mɔ nukúnnú jɛ nǔ e wu ye ɖó na nɔ setónú é mɛ.​—Efɛzinu lɛ 6:4; Eblée lɛ 12:9-11; kpɔ́n Tinmɛ E Ðò Vivɔnu É 30gɔ́ ɔ.

14, 15. Etɛwu vǐ lɛ ka ɖó na nɔ setónú nú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ?

¹⁴ Jezu nɔ setónú nú Tɔ́ tɔn hwebǐnu, enyi é na bo tlɛ vɛwǔ ɔ nɛ. (Luki 22:42; Jaan 8:28, 29) Jehovah lɔ nɔ ɖó nukún ɖɔ vǐ lɛ ni nɔ setónú nú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ.​—Efɛzinu lɛ 6:1-3.

¹⁵ Vǐ lɛ emi, enyi mi na bo tlɛ mɔ ɖɔ é vɛwǔ bonu mi na setónú nú mɛjitɔ́ mitɔn lɛ hǔn, mi flín ɖɔ enyi emi setónú ɔ, Jehovah kpo mɛjitɔ́ mitɔn lɛ kpo sín xomɛ nɔ hun dó mi wu. *​—Nùnywɛxó 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Nɛ̌ Satáan ka nɔ tɛnkpɔn bo na sísɛ́ mɛ winnyawinnya lɛ bɔ ye na wà nǔ e nyla é gbɔn? (b) Etɛwu é ka ɖò taji ɖɔ a ni zun xɔ́ntɔn xá mɛ e yí wǎn nú Jehovah lɛ é?

¹⁶ Awovi sixu zán xɔ́ntɔn towe lɛ kpo mɛ winnyawinnya ɖevo lɛ kpo dó sísɛ́ we nú a na wà nǔ nyanya. É tuùn ɖɔ kɔgbidinúmɛ enɛ jí ɖuɖu ɖè sixu vɛwǔ tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, vǐ nyɔnu Jakɔbu tɔn Dina zun xɔ́ntɔn xá mɛ e ma yí wǎn nú Jehovah ǎ lɛ é. Nǔ enɛ hɛn tagba gègě wá nú é kpo xwédo tɔn kpo. (Bǐbɛ̌mɛ 34:1, 2) Enyi xɔ́ntɔn towe lɛ ma yí wǎn nú Jehovah ǎ ɔ, ye sixu sísɛ́ we bɔ a na wà nǔ e Jehovah gbɛ́ wǎn na é, b’ɛ na hɛn akpɔ̀ gègě wá nú we, xwédo towe, kpo Mawu kpo. (Nùnywɛxó  17:21, 25) Enɛ wu wɛ é ɖò taji tawun ɖɔ a ni zun xɔ́ntɔn xá mɛ e yí wǎn nú Jehovah lɛ é.​—1 Kɔlɛntinu lɛ 15:33.

17. Azɔ̌ tɛ ka nyí mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn ɖò xwédo ɖé mɛ?

¹⁷ Enyi hagbɛ̌ xwédo ɖé tɔn lɛ xwedó nùkplɔnmɛ Mawu tɔn lɛ ɔ, ye nɔ nyì alɔ nú wuvɛ̌ kpo tagba gègě kpo. Enɛ wu ɔ, enyi asú wɛ a nyí hǔn, yí wǎn nú asì towe bo nɔ wà nǔ xá ɛ kpo wanyiyi kpo. Enyi asì wɛ a nyí hǔn, nɔ ɖó sísí nú asú towe bo nɔ lɛ́ hwíhwɛ́ hwiɖée dó glɔ tɔn lobo nɔ wà nǔ asì e xó è ɖɔ ɖò Nùnywɛxó 31:10-31 mɛ é ɖɔhun. Enyi mɛjitɔ́ wɛ a nyí hǔn, kplɔ́n vǐ towe lɛ bonu ye ni yí wǎn nú Mawu. (Nùnywɛxó 22:6) Enyi tɔ́ wɛ a nyí hǔn, nɔ xlɛ́ ali xwédo towe “ganji.” (1 Timɔtée 3:4, 5; 5:8) Vǐ lɛ emi, mi nɔ setónú nú mɛjitɔ́ mitɔn lɛ. (Kolosinu lɛ 3:20) Mi flín ɖɔ mɛ e ɖò xwédo ɔ mɛ lɛ é bǐ wɛ sixu wà nǔ nyì dò, enɛ wu ɔ, mi nɔ hwìhwɛ́ miɖée bo nɔ byɔ hwɛsɔkɛ miɖée. Nugbǒ ɔ, alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn ɖò Biblu mɛ nú mɛ ɖokpo ɖokpo ɖò xwédo ɔ mɛ.