1, 2. Koleā le loto a Seova ki fāmili fuli?

KO SEOVA leia na fakatasiʼiʼia le ʼuluaki taumātuʼa. E pati i le Tosi-Tapu: Na fakatupu e ia le ʼuluaki fafine ti na ‘aumai loa e ia ki le tagata.’ I le fiafia lasi a Atama na pati a ia: “Ko leinei leia e ivi ki oku ivi ti e kanofi ki loku kanofi.” (Senesi 2:22, 23) E tou ako mei ai, e loto a Seova kia lātou fuli alā e āvaga ke lotou maʼuli fiafia.

² Neʼa fakaʼaloʼalofa, tokaʼapi ʼai a fāmili e lekiaise lotou maʼuaʼia le fiafia lenā i lolātou maʼuli. Kae, e tou maʼua i le Tosi-Tapu ni pelesepeto e mafai ai ke tokoi ki fāmili fuli ke lotou maʼua le fiafia i lolātou maʼuli fakatasi.—Luka 11:28.

3, 4. (1) E tonu ke fefeʼaki le aga a le tagata ki lona āvaga? (2) Ti koleā e tonu ai ke lā fefakamolemoleʼaki?

³ E pati i le Tosi-Tapu e tonu ki le tagata ke alofa mo fakaʼapaʼapa ki lona āvaga. Kotou lau Efeso 5:25-29. E tonu ki le tagata ke fakasā lona alofa ki lona āvaga o faʼī fakamālielieʼi mo puipui ti mo tokaga kiate ia. E se tonu ke ʼaga a ia o fai se neʼa e veli kiate ia.

⁴ E tonu ke fefeʼaki le aga a le tagata mokā lakasala lona āvaga? E pati i le Tosi-Tapu ki le tagata āvaga: “Kotou alofa ki okoutou avaga, ti aua na kotou fakaitaita kia latou.” (Kolose 3:19) Kāpau ko koutou ko se tagata āvaga, kotou manatuʼi e kotou toe lakasala foki. Kāpau e kotou loto ke fakamolemole atu e le Atua akotou ʼagasala ti e tonu ke kotou fakamolemole ki lokoutou āvaga. (Mateo 6:12, 14, 15) E  tonu ki le tagata mo lona āvaga ke lā fefakamolemoleʼaki, ke fiafia ai lolā maʼuli fakataumātuʼa.

5. Koleā e tonu ai ke fakaʼapaʼapa le tagata ki lona āvaga?

⁵ E fakatotonu e Seova ki tagata ke fakaʼapaʼapa ki lona āvaga. E tonu ke fakakaukau mālie le tagata ki neʼa fuli alā e ʼaoga ki lona āvaga, i le potu faka tino ti mo nea i lona loto talie e maʼuiga. Kāpau e leʼese faʼī fakamālielie e le tagata lona āvaga e leʼese mafai ke tali e Seova ana faikole. (1 Petelo 3:7) E toe alofa fakatatau a Seova ki fafine o fai pe tagata. Ti ko le neʼa leia e maʼuiga i se tasi kia Seova, ko lona alofa leia kiate ia.

6. Koleā le fakaʼuiga, kua liliu le tagata mo lona āvaga “ko se tino e tasi”?

⁶ Na fakamatala e Sesu, ko le tagata mo lona āvaga ku “leaise koi la toka lua ai, kae kua la liliu ko se tino e tasi.” (Mateo 19:6) E tonu ke lā feʼagatonuʼaki. (Taagapati 5:15-21; Epeleo 13:4) E tonu ki le tagata o toe felaʼaki mo lona āvaga ke lā fefakasokoʼaki olā maʼua fakataumātuʼa, ke ʼaua na maʼua e se tasi ia lāua se manatu e veli. (1 Kolinito 7:3-5) E tonu ke manatuʼi e le tagata āvaga e “leikiaise tagata e vesia ki lona tino totonu, kae e fagai e ia a ia mo tokaga ki ai.” Ko ia, e tonu ke alofa mo tokaga fakamālilie le tagata ki lona āvaga. Ko le neʼa tafito e loto ki ai a se fafine, ke alofa mo agamālie lona āvaga kiate ia.—Efeso 5:29.

7. Koleā e ʼaoga ai ki le fāmili ke iai sona pule?

⁷ E ʼaoga ki fāmili fuli ke iai sona pule. Ko lona fakaʼuiga ko se tasi ke takitakiʼia le fāmili, ke mafai ai kia lātou ake alā ke lotou tokoi mo lagolago kiate ia. E pati i 1 Kolinito 11:3: “Ko Kilisito ko le pule a ia o tagata fuli ; ti ko le tagata ko le pule a ia o le fafine ; ti ko le Atua ko le pule a ia o Kilisito.”

8. E mafai ke fakasā fefeʼaki e le fafine e fakaʼapaʼapa lasi a ia ki lona āvaga?

 ⁸ E fai fuli e tagata āvaga ni lakasala. Kae kāpau e lagolago le fafine ki tonu alā e toʼo e lona āvaga ti mo tokoi kiate ia i lona loto kātoa, ti e lā maʼua ai loa ni tapuakina i lolā maʼuli fakafāmili. (1 Petelo 3:1-6) E pati i le Tosi-Tapu: “Ke fakaapaapa le fafine ki lona avaga.” (Efeso 5:33) Kāpau e se lā tausi fakatasi, ti e tonu faʼi ke fakaʼapaʼapa lasi le fafine ki lona āvaga. E pati i le Tosi-Tapu: “Fafine avaga, kotou fakataulalo i nea fuli ki okoutou avaga, o tupu, kapau e leaise fakalogo ni iki ki le folafola, ke aumai latou ki le tui e le aga a le fafine, sala folafola, i lalatou tio ki lokoutou mauli mea mo fakaapaapa [“lasi,” MN].” (1 Petelo 3:1, 2) I le tuku e le fafine se faifaitaki mālie, e mafai ai lana tokoi ki lona āvaga ke matala ki neʼa alā e tui a ia ki ai ti ke fakaʼapaʼapa a ia ki ai.

9. (1) Koleā e tonu ke fai e le fafine mo kāpau e leʼese manatu tasi a ia mo lona āvaga? (2) Koā a tokoi e tou maʼua ia Tito 2:4, 5, ki fafine āvaga?

⁹ Koleā e tonu ke fai e se fafine mo kāpau e leʼese manatu tasi mo lona āvaga? E tonu loa ke fakasā e ia lana  manatu kiate ia i se agafakaʼapaʼapa. Tou toʼo le faifaitaki o Sala. I le tasi a aso, na pati a ia ki lona āvaga ko Apalaamo o uiga mo le anoʼaga kae na leʼese fiafia a ia ki ai. Kae na pati a Seova kiate ia: ‘Fakalogo ki lona leʼo.ʼ (Senesi 21:9-12) E tasitasiga ʼai ki se tagata Kilisiteano ku āvaga, lana ʼaga o toʼo se tonu e fakafesagai ai ki manatu o le Tosi-Tapu. Ko ia e tonu ai ki le fafine ke tokoi ki lona āvaga. (Tosi Gaoi 5:29; Efeso 5:24) Ti ko se fafine e aga fakapotopoto e tokaga a ia ki lona fāmili. (Lau Tito 2:4, 5.) Mokā tio lona āvaga mo ona toe ki lana gaʼoi pakia ma lātou, ti e toe lasi ake lolātou alofa mo lolātou fakaʼapaʼapa kiate ia.—Taagapati 31:10, 28.

10. Koleā le manatu a le Tosi-Tapu o uiga mo le tasi nofo ti mo le mavete ʼoki?

¹⁰ Ko ʼiki taumātuʼa e lotou fakatotonu ke lotou tasi nofo pe lotou mavete ʼoki. Kae e pati i le Tosi-Tapu: “Ke aua na mavae le fafine i lona avaga,” ti toe pati a ia: “Ke aua na kapu e le tagata lona avaga.” (1 Kolinito 7:10, 11) E iai a anoʼaga e mafai ai ki taumātuʼa ke lā mavete o tasi nofo. Kae i muʼa o lalā toʼo o le tonu lenā e tonu ke lā fakakaukau fakamālielie ki ai. Kae koleā le manatu a le Tosi-Tapu o uiga mo le mavete ʼoki? E fakasā mai i ai a le tupuʼaga faʼi e tasi e mafai ai ke lā mavete ʼoki. Mo kāpau faʼi na lakasala ki tafa se tasi ia lāua.—Mateo 19:9.

11. Koleā e ʼaoga tafito ake ki fānau?

¹¹ Kāpau e iai ni akotou fānau, kotou toʼo ni temi ke kotou fakatasi tuʼumaʼu ai mo lātou. E loto akotou fānau ke kotou tokaga kia lātou. Kae, e maʼuiga lasi ake kia lātou ke kotou tokoi ke lotou ʼaga o iloʼia a Seova.—Tetelonome 6:4-9.

12. Koleā e tonu ke fai e mātuʼa ke puipui ai olātou fānau?

¹² Ku asilisili agaveli ʼai le mālama a Satana. E lagi faiga loa a ʼiki ke lotou ʼaga o fai ni aga e veli pe fakalialia ki akotou  fānau. E faigataʼa ki ʼiki mātuʼa lalātou māsau ki le anoʼaga lenā. Kae e tonu ke lotou fakatokaga ki alātou fānau ti mo fakamatala fakamālilie kia lātou pe fefeʼaki lalātou sola mamaʼo mei fenua anā. Kāpau e iai ni akotou fānau ti e tonu ke kotou puipui lātou. *—1 Petelo 5:8.

13. E tonu ke sēkolaʼi fefeʼaki e mātuʼa alātou fānau?

¹³ E maʼua ke sēkolaʼi e mātuʼa alātou fānau ke lotou fakalogo. E mafai ke kotou akoʼi fefeʼaki akotou fānau? E ʼaoga ke sēkolaʼi akotou fānau, kae kāpau e kotou fakatotonuʼi lātou kae se lotou fakalogo ti se tonu ke kotou  agamakeke kia lātou. (Selemia 30:11) Ko ia ʼaua na kotou fakatotonuʼi lātou i le temi leia e kotou ʼiʼita ai, ti mo fakamamaeʼi lātou ki ni māsau e fakalavea ai le loto “ofaipe se seleta.” (Taagapati 12:18) Kae kotou fakasā fakamālilie kia lātou pe koleā e tonu ai ke lotou fakalogo.—Efeso 6:4; Epeleo 12:9-11; lau le Nota Fakaʼoki 30.

14, 15. Koleā e tonu ai ki fānau ke lotou fakalogo ki olātou mātuʼa?

¹⁴ Na fakalogo tuʼumaʼu Sesu ki lona Tamana, logo ai mo kāpau na faigataʼa. (Luka 22:42; Soane 8:28, 29) Ko ia o toe felaʼaki, e tonu ki fānau ke lotou fakalogo ki olātou mātuʼa talie ko le loto a ia o Seova.—Efeso 6:1-3.

¹⁵ Kāpau ko koutou ko se fānau, lagi mata faigataʼa kia koutou le fakalogo ki okotou mātuʼa. Kae kotou manatuʼi, e fiafia a Seova mo okoutou mātuʼa mokā kotou fakalogo. *—Taagapati 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (1) E fakasolosoloʼi fefeʼaki e Satana a fānau ke lotou ʼaga o fai ni aga e veveli? (2) Koleā e ʼaoga ai ki okoutou kauneʼa ke lotou alofa kia Seova?

¹⁶ E mafai ke fakaʼaogaʼi e Satana okoutou kauneʼa pe ko ʼiki ake tamaliki ke fakasolosoloʼi ai koutou ki le fai o neʼa alā e veveli. E iloa e ia, e mafai ki ʼiki a temi ke faigataʼa le fakafesagai ki fakakauga mo ʼiki. Tou toʼo le faifaitaki o Tina, le taʼine o Sakopo. I lana fakakauneʼa mo ʼiki alā na se tausi mo alofa kia Seova, na tau ai a ia mo ona fāmili mo ni faigataʼaʼia lalasi. (Senesi 34:1, 2) Kāpau e se tausi mo alofa okoutou kauneʼa kia Seova, ti e mafai ke lotou fakasolosoloʼi koutou ke kotou ʼaga o fai se neʼa leia e vesiʼa ai ki ai a Seova. Kāpau e kotou fai se neʼa e veli, ti e kotou fakamamaeʼi ai loa okoutou fāmili mo le Atua ti e kotou toe  lotomamae ai foki. (Taagapati 17:21, 25) Ko ia e ʼaoga ai ke alofa okoutou kauneʼa kia Seova.—1 Kolinito 15:33.

17. Koleā le fakatotonu a le Atua ki tamana mo tinana ti mo fānau o fāmili fuli?

¹⁷ Mokā mulimuli le fāmili ki neʼa alā e kole ki ai e le Atua, ti e lasi a faigataʼaʼia e lotou sao mei ai. Kāpau ko koutou ko se tagata āvaga, kotou alofa ti mo faʼī fakamālielie lokotou āvaga. Kāpau ko koutou ko se fafine āvaga, kotou fakaʼapaʼapa ti mo fakataulalo ki lokotou āvaga. Kotou ʼaga faifaitakiʼi le fafine e māsau ki ai i Taagapati 31:10-31. Kāpau ko koutou ko se tamana pe ko se tinana, kotou akoʼi akoutou fānau ke lotou alofa ki le Atua. (Taagapati 22:6) Kāpau ko koutou ko se tamana, kotou ʼaga o takitaki lokotou fāmili ke “malie.” (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Kāpau ko koutou ko se fānau, kotou fakalogo ki okoutou mātuʼa. (Kolose 3:20) Ti kotou manatuʼi, e tou fai fuli ni lakasala. Ko ia e tonu ai ke tou fakataulalo mo fefakamolemoleʼaki. E mafai ke maʼua e fāmili fuli a tokoi e soli mai e Seova i le Tosi-Tapu.