1, 2. Etẹwẹ Jehovah jlo na whẹndo lẹ?

JEHOVAH JIWHEYẸWHE wẹ ze alọwle tintan dai. Biblu dọna mí dọ e dá yọnnu tintan lọ bo “plan ẹn wá sunnu lọ dè.” Homẹ Adam tọn hùn sọmọ bọ e dọmọ: “Ehe wẹ ohú sọn ohú ṣie lẹ mẹ podọ olàn sọn olàn ṣie mẹ.” (Jenẹsisi 2:22, 23) Ehe dohia dọ Jehovah jlo dọ alọwlemẹ lẹ ni yin ayajẹnọ.

² E blawu dọ, mẹsusu ma ko mọ ayajẹ to whẹndo yetọn mẹ pọ́n gbede. Amọ́, Biblu bẹ nunọwhinnusẹ́n susu hẹn he na gọalọna hagbẹ whẹndo tọn lẹpo nado hẹn gbẹzan whẹndo tọn yetọn tindo kọdetọn dagbe bosọ duvivi pọninọ tọn.—Luku 11:28.

3, 4. (a) Nawẹ asu de dona nọ yinuwa hẹ asi etọn gbọn? (b) Naegbọn e do yin nujọnu dọ asu po asi po de ni nọ jona yede?

³ Biblu dọ dọ asu dagbe de dona nọ yí owanyi po sisi po do yinuwa hẹ asi etọn. Jaale bo hia Efesunu lẹ 5:25-29. Asu de dona nọ yí owanyi do yinuwa hẹ asi etọn to whelẹponu. E nasọ nọ basi hihọ́na ẹn bo nọ penukundego bo ma na nọ wà nudepope he na gbleawuna ẹn.

⁴ Ṣigba, etẹwẹ asu de dona wà eyin asi etọn ṣinuwa? Biblu dọna asu lẹ dọmọ: “Mì nọ yiwanna asi mìtọn lẹ bo ma nọ gblehomẹ sinsinyẹn do yé go blo.” (Kolosinu lẹ 3:19) Asu lẹ emi, mì flindọ mìlọsu nọ ṣinuwa ga. Podọ eyin mì jlo dọ Jiwheyẹwhe ni jona mì, mì dona  nọ jona asi mìtọn. (Matiu 6:12, 14, 15) Eyin asu po asi po de nọ wleawufo nado jona yede, alọwle yetọn na yin ayajẹnọ.

5. Naegbọn asu de dona nọ wleyẹyina asi etọn?

⁵ Jehovah biọ dọ asu lẹ ni nọ wleyẹyina asi yetọn. Asu de dona nọ yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo nuhudo asi etọn tọn lẹ ji. Whẹho sinsinyẹn de wẹ ehe yin. Eyin asu de ma nọ yinuwa hẹ asi etọn ganji, Jehovah gán nọma dotoaina odẹ̀ etọn lẹ. (1 Pita 3:7) Owanyi he mí tindo na Jehovah wẹ nọ zọ́n bọ mí nọ họakuẹ to nukun etọn mẹ. E ma nọ de sunnu dovo na yọnnu.

6. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo na asu po asi po de nado yin “agbasalan . . . dopo”?

⁶ Jesu basi zẹẹmẹ dọ asu po asi po de “masọ yin agbasalan awe ba, adavo dopo.” (Matiu 19:6) Yé nọ yin nugbonọ na ode awetọ to whepoponu. (Howhinwhẹn lẹ 5:15-21; Heblu lẹ 13:4) Asu po asi po lẹ dona gbọn ṣejannabi matindo dali hò ode awetọ tọn pọ́n, na nuhe dù whẹho zanhẹmẹ tọn. (1 Kọlintinu lẹ 7:3-5) Asu de dona nọ flindọ “mẹdepope ma nọ gbẹwanna agbasa edetiti tọn gbede; ṣigba e nọ na ẹn núdùdù bo nọ wlebòna ẹn.” Enẹwutu, e dona yiwanna asi etọn bo nọ wlebòna ẹn. Nuhe asi de nọ jlo hugan wẹ yindọ asu etọn ni yiwanna ẹn bo nọ wà dẹẹdẹ hẹ ẹ.—Efesunu lẹ 5:29.

7. Naegbọn whẹndo de do tindo nuhudo tatọ́ de tọn?

⁷ Whẹndo dopodopo wẹ tindo nuhudo tatọ́ de tọn, yèdọ mẹde he na deanana whẹndo lọ bọ nulẹ nado nọ yì ganji. Biblu dọ to 1 Kọlintinu lẹ 11:3 mẹ dọ: “Klisti wẹ ota sunnu dopodopo tọn; podọ sunnu wẹ ota yọnnu tọn; podọ Jiwheyẹwhe wẹ ota Klisti tọn.”

8. Nawẹ asi de sọgan do sisi sisosiso hia asu etọn gbọn?

 ⁸ Asu lẹpo wẹ nọ ṣinuwa. Amọ́, eyin asi de nọ nọgodona nudide asu etọn tọn lẹ bo nọ wanu dopọ hẹ ẹ sọn ojlo mẹ wá, whẹndo lọ blebu wẹ nọ mọaleyi. (1 Pita 3:1-6) Biblu dọmọ: “Asi dona tindo sisi sisosiso na asu etọn.” (Efesunu lẹ 5:33) Bọ eyin nuyise asu lọ tọn gbọnvona asi etọn tọn lo? Yọnnu lọ gbẹ́ dona tindo sisi sisosiso na ẹn. Biblu dọmọ: “Mì asi lẹ ni nọ yin mẹmẹglọ hlan asu mìtọn titi lẹ, gbọnmọ dali, eyin mẹde ma setonuna ohó lọ, yé sọgan yin dindọn gbọn walọyizan asi yetọn lẹ tọn dali matin ohó depope didọ, na yé yí nukun do mọ walọ wiwe mìtọn to pọmẹ po sisi sisosiso po wutu.” (1 Pita 3:1, 2) Apajlẹ dagbe asi de tọn gán gọalọna asu etọn nado mọnukunnujẹ nuyise etọn lẹ mẹ bo nọ na yé sisi.

9. (a) Etẹwẹ asi de dona wà eyin e ma kọngbedopọ hẹ asu etọn? (b) Ayinamẹ tẹwẹ yin nina asi lẹ to Titu 2:4, 5 mẹ?

⁹ Etẹwẹ asi de sọgan wà eyin e ma kọngbedopọ hẹ asu etọn? E dona dọ linlẹn etọn tọ́n po sisi po. Di  apajlẹ, Sala dọ nude he ma jẹeji na Ablaham, amọ́ Jehovah dọna Ablaham dọmọ: “Dotoaina ogbè etọn.” (Jenẹsisi 21:9-12) E ma yá bọ gbèta godo tọn he kọ̀n asu Klistiani de wá na jẹagọdo nuhe Biblu dọ, enẹwutu asi etọn dona nọ nọgodona ẹn. (Owalọ lẹ 5:29; Efesunu lẹ 5:24) Asi dagbe de dona nọ penukundo whẹndo etọn go. (Hia Titu 2:4, 5.) Eyin asu etọn po ovi etọn lẹ po mọ lehe e nọ wazọ́n sinsinyẹn do ota yetọn mẹ do, owanyi po sisi he yé tindo na ẹn po na jideji.—Howhinwhẹn lẹ 31:10, 28.

10. Etẹwẹ Biblu dọ gando kinklan po gbẹdai po go?

¹⁰ To whedelẹnu, asu po asi po lẹ nọ yawu basi dide nado klan kavi gbẹ́ yede. Ṣigba, Biblu dọ mì dike “asi klan sọn asu etọn go blo” podọ “asu ni ma jo asi etọn do blo.” (1 Kọlintinu lẹ 7:10, 11) To ninọmẹ sinsinyẹn delẹ mẹ, asu po asi po lẹ sọgan de nado klan, amọ́ nudide sinsinyẹn de wẹ ehe yin. Etẹwẹ dogbọn gbẹdai dali? Biblu dohia dọ whenue asu kavi asi de tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ mẹdevo he ma yin alọwlemẹ etọn kẹdẹ wẹ dodonu he sọgbe de sọgan tin nado basi gbẹdai.—Matiu 19:9.

11. Etẹ sin nuhudo wẹ ovi lẹ tindo taun?

¹¹ Mẹjitọ lẹ emi, mì nọ yí whenu susu zan hẹ ovi mìtọn lẹ dile e sọgan yọnbasi do. Ovi mìtọn lẹ tindo nuhudo mìtọn, podọ hú popolẹpo, yé tindo nuhudo dọ mì ni plọnnu yé gando Jehovah go.—Deutelonomi 6:4-9.

12. Etẹwẹ mẹjitọ lẹ dona nọ wà nado basi hihọ́na ovi yetọn lẹ?

¹² Aihọn Satani tọn fọ́n bo to yinylan deji, podọ mẹdelẹ tin he sọgan jlo nado gbleawuna ovi mìtọn lẹ, kavi tlẹ zanhẹ yé gánnugánnu. E nọ vẹawuna mẹjitọ delẹ  nado dọhodo whẹho ehe ji. Ṣigba, mẹjitọ lẹ dona na avase ovi yetọn lẹ gando omẹ mọnkọtọn lẹ go bo plọn yé nado nọ dapana omẹ enẹlẹ. Mẹjitọ lẹ emi, mì dona nọ basi hihọ́na ovi mìtọn lẹ. *—1 Pita 5:8.

13. Nawẹ mẹjitọ lẹ dona nọ plọn ovi yetọn lẹ gbọn?

¹³ Azọngban mẹjitọ lẹ tọn wẹ nado plọn ovi yetọn lẹ lehe yé na nọ yinuwa do. Nawẹ a gán plọn ovi towe lẹ gbọn? Ovi towe lẹ tindo nuhudo mẹplọnlọ tọn, ṣigba e ma dona nọ yin po kanyinylan kavi fifiẹ po gbede.  (Jelemia 30:11) Enẹwutu, ma nọ domẹplọnlọ ovi towe lẹ go to whenue a to adi ji gbede blo. Dike ohó towe lẹ ni ma taidi “ohísọmẹ” bo gbleawuna yé blo. (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Plọn ovi towe lẹ nado yọ́n nuhewutu yé dona nọ setonu.—Efesunu lẹ 6:4; Heblu lẹ 12:9-11; pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 30tọ.

14, 15. Naegbọn ovi lẹ dona nọ setonuna mẹjitọ yetọn lẹ?

¹⁴ Jesu nọ setonuna Otọ́ etọn to whelẹponu, etlẹ yin to whenue e ma bọawu. (Luku 22:42; Johanu 8:28, 29) Jehovah biọ to ovi lẹ lọsu si nado nọ setonuna mẹjitọ yetọn lẹ.—Efesunu lẹ 6:1-3.

¹⁵ Ovi lẹ emi, eyin etlẹ taidi dọ e vẹawu nado setonuna mẹjitọ mìtọn lẹ, mì nọ flindọ eyin mì setonu, homẹ Jehovah po mẹjitọ mìtọn lẹ po tọn na hùn do mì go. *—Howhinwhẹn lẹ 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Nawẹ Satani nọ tẹnpọn nado dọ̀n jọja lẹ biọ nuylankan wiwà mẹ gbọn? (b) Naegbọn e do yin nujọnu nado nọ jihọntọn hẹ mẹhe yiwanna Jehovah lẹ?

¹⁶ Lẹgba sọgan yí họntọn mìtọn lẹ po jọja devo lẹ po zan nado dọ̀n mì biọ nuhe ma sọgbe wiwà mẹ. E yọnẹn dọ e ma na bọawuna mì paali nado duto kọgbidinamẹ mọnkọtọn ji. Di apajlẹ, viyọnnu Jakọbu tọn Dina tindo họntọn delẹ he ma yiwanna Jehovah. Ehe hẹn tukla susu wá ewọ po whẹndo etọn po ji. (Jenẹsisi 34:1, 2) Eyin họntọn towe lẹ ma yiwanna Jehovah, yé gán sisẹ́ we nado wà nuhe Jehovah gbẹwanna, bọ ehe na hẹn awubla susu wá na hiẹ po whẹndo towe po, podọ na Jiwheyẹwhe. (Howhinwhẹn lẹ 17:21, 25) Nuhe zọ́n niyẹn  bọ e do yin nujọnu dọ a ni nọ jihọntọn hẹ mẹhe yiwanna Jehovah lẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:33.

17. Azọngban tẹwẹ mẹdopodopo tindo to whẹndo mẹ?

¹⁷ Eyin hagbẹ whẹndo de tọn lẹ to anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ hodo, yé nọ dapana tukla po nuhahun susu po. Enẹwutu, eyin asu de wẹ a yin, yiwanna asi towe bo nọ yinuwa hẹ ẹ po owanyi po. Eyin asi de wẹ a yin, nọ na sisi asu towe bo nọ litaina ẹn bosọ nọ hodo apajlẹ asi he zẹẹmẹ etọn yin bibasi to Howhinwhẹn lẹ 31:10-31 mẹ tọn. Eyin mẹjitọ de wẹ a yin, plọn ovi towe lẹ nado yiwanna Jiwheyẹwhe. (Howhinwhẹn lẹ 22:6) Eyin otọ́ de wẹ a yin, nọ deanana whẹndo towe “to aliho dagbe mẹ.” (1 Timoti 3:4, 5; 5:8) Podọ mì ovi lẹ, mì nọ setonuna mẹjitọ mìtọn lẹ. (Kolosinu lẹ 3:20) Flindọ hagbẹ whẹndo tọn dopodopo wẹ sọgan ṣinuwa, enẹwutu nọ whiwhẹ dewe bo nọ biọ jona. Mọwẹ, Jehovah na anademẹ hagbẹ whẹndo tọn dopodopo to Biblu mẹ.