1, 2. Anni i kayà ni Jehova para ta familia ira?

 SI Jehova nga Dios i nangikasal ta ollu nga magatawa. Kagian nittam na Biblia nga pinaratuna i ollu nga babay anna “niyangena yayya ta lalaki.” Magaya-ayayya si Adan yatutta nakagina: “Yaw ngana i tulang na tulu-tulakku anna pattag na pattag ku.” (Genesis 2:22, 23) Ituddu nittam natun nga kayà ni Jehova nga magayayya danuri sigga-atawan.

² Kaddaraddam, aru nga totolay i ari vuluvuga magayayya i familiada. Ngem mabibbig ta Biblia i aru nga prinsipio nga makoffun ta ngamin nga miembro na familia tapenu makasta i pattuppalan na familiada anna tapenu makasta i pavvuruluda.​—Lucas 11:28.

3, 4. (a) Kunnasi nakuan tratuan na lalaki i atawana? (b) Ngatta importante ta atawa nga lalaki anna babay nga makkapakoma ira?

³ Kagian na Biblia nga i mapia nga atawa nga lalaki ay ayatan anna irespetona i bakona. Fabor bi nga bibbigan i Efeso 5:25-29. Kanayun nakuan nga meddu i pattratu na lalaki ta atawana. Protektanna gapa yayya, iyawana i pakawaganna ira, anna arianna mangngua tu gannug nga makapataki nisa.

⁴ Ngem anni i mawag nga kuan na lalaki nu makaliwa i atawana? Nekagi ta attawa nga lallaki: “Ariannu immangan nga iddukan i gi-attawannu anna ariannu ira popporyan.” (Colosas 3:19, NW ) Attawa nga lallaki, daddammannu nga makaliwa kamu gapa. Nu kayà nu nga  pakoman nakamu na Dios, mawag tu pakomannu gapa i atawanu. (Mateo 6:12, 14, 15) Nu parehu nga agga-paran nga mamakoma i atawa nga lalaki anna i babay, makoffun nira yatun tapenu magayayya i pagatawada.

5. Ngatta mawag tu ikakua na lalaki i atawana?

⁵ Ikikkiddaw ni Jehova ta lalaki nga ikakuana i atawana. Mawag nga nonopan tu mapia na lalaki i pisikal anna emosional nga pakawagan na atawana. Serioso yaw nga gannug. Nu ari tu makasta i tratu na lalaki ta atawana, awayyana nga ari ginnan ni Jehova i pakimallona ira. (1 Pedro 3:7) Para kani Jehova, mabalor i tadday nga tolay nu iddukanna yayya. Arianna nga faboran i lallaki anne ta babbay.

6. Anni i kayàna kagian nga i magatawa ay “tadday ngana laman”?

⁶ Nipakanawag ni Jesus nga i magatawa nga lalaki anna babay ay “ari ira tu dua, ngem tadday ngana laman.” (Mateo 19:6) Matalo ira ta kataggi-tadday anna ariadda vuluvuga illokuan i kataggi-tadday. (Proverbio 5:15-21; Hebreo 13:4) Sigga-paran nakuan nga iyawa na magatawa i seksual nga pakawagan na kataggi-tadday. (1 Corinto 7:3-5) Daddamman nakuan na lalaki nga “awan tu tolay nga mangikalussaw ta baggi na, nu ari pakanan anna immuguran na.” Yayya nga mawag tu ayatan anna tagibaloranna i atawana nga babay. Para ta atawa nga babay, i pinaka-importante ay mabbalin tu masippo anna meddu nisa i atawana.​—Efeso 5:29.

7. Ngatta mawag na tadday nga familia i ulu?

⁷ Mawag tu egga i ulu na kada familia nga mangigiya nira tapenu kuan na kada tadday i papelna. Kagian na Biblia ta 1 Corinto 11:3: “Si Cristo i pakiyafuan na  ngamin nga lallaki, i lalaki i pakimorayan [“ulu,” NW ] na atawa na, anna i Dios i Yafu ni Cristo.”

8. Kunnasi nga mepasingan na babay i dakal nga respeto ta atawana?

⁸ Makaliwa i ngamin nga atawa nga lalaki. Ngem nu suportan na babay i desision ira na atawana anna agga-paran nga makikoopera nisa, mammakapia i interu familia. (1 Pedro 3:1-6) Kagian na Biblia: “Mawag gapa tu i babbay ay ikakua da [onu, irespeto] i gi-attawad-da.” (Efeso 5:33) Kunnasi nu ari kapangngurug na babay i atawana nga lalaki? Mawag lagapa nga dakal i respetona ta lalaki. Kagian na Biblia: “Sikamu gapa nga babbay, makimoray kamu ta gi-attawan nu. Ta nu egga nira i ari nga mangurug ta uvovug na Dios, mala gabbalaman i nono da gafu ta mapia nga pangnga-pangngua nu. Maski paga nu awan tu kagian nu, masingad-da tu menunung anna minangngikakua kamu.” (1 Pedro 3:1, 2) Makoffun i makasta nga ehemplo na babay tapenu malippawa anna irespeto na atawana i pangurugna.

9. (a) Anni i mawag nga kuan na babay nu ari yayya umanugu ta atawana? (b) Anni i netabarang ta attawa nga babbay ta Tito 2:4, 5?

⁹ Anni i awayya nga kuan na babay nu ari yayya  umanugu ta atawana? Mawag nga marespeto i pakkagina tu opinionna. Angngariganna, egga i kinagi ni Sara nga ari nagustuan ni Abraham, ngem kinagi ni Jehova kani Abraham: “Ginnammu yayya.” (Genesis 21:9-12) Nu egga i desision na atawa nga lalaki nga ari mabba mekontra ta Biblia, mawag nga suportan yayya na babay. (Kingngua 5:29; Efeso 5:24) Asikasuan na mapia nga atawa nga babay i familiana. (Bibbigan i Tito 2:4, 5.) Nu masingan na atawa nga lalaki anna na ánana nga malallappo yayya ta pangasikasu ta familia, mas iddukan anna irespetoda yayya.​—Proverbio 31:10, 28.

10. Anni i kagian na Biblia meyannung ta passina anna diborsio?

¹⁰ Egga ira tiempo nga gavva-gavva nga maddesision i magatawa nga massina onu maddiborsio. Ngem, kagian na Biblia nga “mawag tu ari nga igungay [onu, isina] na babay i atawa na” anna “mawag gapa tu ari nga igungay na lalaki i atawa na.” (1 Corinto 7:10, 11) Egga ira i espesipiko nga grabe nga sirkumstansia nu kanni nga awayya maggungay i magatawa, ngem serioso yaw nga desision. Kunnasi gapa i diborsio? Kagian na Biblia nga i rason laman nga mepamavulun i diborsio ay nu egga i seksual nga pakirelasion na atawa nga lalaki onu babay ta arianna atawa.​—Mateo 19:9.

11. Anni i pinaka-importante nga kawagan na ána?

¹¹ Mappagana, adde ta posible, aru nakuan i tiemponu nga makikavulu ta ánanu. Mawag dakamu na ánanu, anna pinaka-importante ta ngamin, mawag dakamu nga mangituddu nira meyannung kani Jehova.​—Deuteronomio 6:4-9.

12. Anni i mawag nga kuan na magana tapenu protektan i ánada?

¹² Mas maggragrabe i mundo ni Satanas, anna egga danuri maya nga mabbiktima onu seksual nga mangabuso  paga lagu ta ána tam. Egga ira magana nga ari komfortable nga ipakibbida ta ánada i meyannung tatun. Ngem mawag tu abisowan na magana i ánada ta kuddanatun anna tudduadda ira nu kunnasida nga lillitan ira. Mappagana, mawag tu protektannu i ánanu. *​—1 Pedro 5:8.

13. Kunnasi nakuan nga tudduan na magana i ánada?

¹³ Responsibilidad na magana nga tudduan i ánada tapenu disiplinadu ira. Kunnasinu tudduan i ánanu? Mawag na ánanu i passanay, ngem ari nakuan tu grabe onu  vayolente i pangitunung nira. (Jeremias 30:11) Yatutta ariannu disiplinan i ánanu nu mapatu i ulunu. Ari nakuan tu gittana “duddug na espada” nga pakatakitadda i kaga-kagiannu nira. (Proverbio 12:18) Tudduan i ánanu nga alippawatan nu ngatta mawag tu minattuppal nakuan ira.​—Efeso 6:4; Hebreo 12:9-11; innan i Endnote 30.

14, 15. Ngatta minattuppal nakuan i ána ta maganada?

¹⁴ Kanayun nga nattuppal si Jesus ta Yamana, maski nu mariga kuan yatun. (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29) Ikikkiddaw gapa ni Jehova ta ána nga makimoray ira ta maganada.​—Efeso 6:1-3.

¹⁵ Sikamu nga ána, maski matageno nu nga mariga tuttulan i magananu, daddamman nga mapagayayyanu si Jehova anna i magananu nu minattuppal kamu. *​—Proverbio 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Kunnasi nga purueban ni Satanas nga tentan i kabataan ira nga mangngua tu marake? (b) Ngatta importante nga piliammu nga kofun danuri mangiddu kani Jehova?

¹⁶ Puede nga usan na Diablo i kokkofummu anna i tanakuan nga kabataan tapenu matenta ka nga mangngua tu marake. Ammuna nga mariga nga labanan yatun nga influwensia. Angngariganna, nakikkofun i babay nga ana ni Jacob nga si Dina turi ira ta ari mangiddu kani Jehova. Daka-dakal nga problema i narresultan natun nisa anna ta familiana. (Genesis 34:1, 2) Nu awan tu pangiddu na kokkofummu kani Jehova, puede daka nga sulsulan nga mangngua tu gannug nga ikalussaw ni Jehova anna marresulta yatun ta grabe nga daddam nikaw, ta familiam, anna ta Dios. (Proverbio 17:21, 25) Yatutta  kuruga importante nga makikkofun ka turi ira ta mangiddu kani Jehova.​—1 Corinto 15:33.

17. Anni i responsibilidad na kada miembro na familia?

¹⁷ Nu tuttulan na miembro ira na familia i instruksion na Dios, malillitadda i gulu anna aru nga problema. Yayya nga nu taddeka nga atawa nga lalaki, iddukammu i atawam anna tratuammu gukaban na aya. Nu atawa ka nga babay, mabbalin tu minarrespeto anna makimoray ta atawam anna parigammu i ehemplo na atawa nga babay ta Proverbio 31:10-31. Nu taddeka nga magana, tudduan i ana mu nga ayatan i Dios. (Proverbio 22:6) Nu taddeka nga yama, ‘tangngallammu ta mapia i mismu nga familiam.’ (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Anna sikamu nga ána, mattuppal kamu ta magananu. (Colosas 3:20) Daddamman nga makkamali i kada tadday ta familia, yatutta mappakalinno anna makkapaka-pakoma. Wan, mabibbig ta Biblia i giya ni Jehova para ta kada miembro na familia.