1, 2. Yehowa ke zolaka nki sambu na mabuta?

YEHOWA NZAMBI muntu kwedisaka bakala ti nkento ya ntete. Biblia ke zabisa beto nde yandi gangaka nkento ya ntete mpi “nataka nkento yina na [bakala].” Adami waka kiese kibeni yo yina yandi tubaka nde: “Yai mukwa ya mikwa na mono mpi nsuni ya nsuni na mono.” (Kuyantika 2:22, 23) Diambu yai ke monisa nde Yehowa ke zolaka nde bankwelani kuvanda na kiese.

² Diambu ya mpasi kele nde, mabuta mingi ke vandaka ve ata fioti na luzingu ya kiese. Kansi, Biblia kele ti minsiku mingi yina lenda sadisa bantu ya dibuta na kuvanda ti luzingu ya mbote mpi kuzinga na bumosi.—Luka 11:28.

3, 4. (a) Inki mutindu bakala fwete sadila nkento na yandi mambu? (b) Sambu na nki yo kele mfunu nde bakala ti nkento kulolulana?

³ Biblia ke tuba nde bakala ya mbote fwete sadila nkento na yandi mambu ti zola mpi luzitu. Tanga Baefezo 5:25-29. Ntangu yonso, bakala fwete sadila nkento na yandi mambu na zola. Diaka, bakala fwete tanina yandi, bakala fwete lungisa bampusa na yandi mpi bakala fwete buya kusala konso kima yina lenda pesa yandi mpasi.

⁴ Kansi nki bakala fwete sala kana nkento na yandi me sala kifu? Biblia ke zabisa babakala nde: “Beno landa kuzola bankento na beno mpi beno dasukila bo ve.” (Bakolosai 3:19) Babakala, beno yibuka nde beno mpi ke salaka bifu. Kana nge ke zola nde Nzambi kulolula nge, nge  mpi fwete lolula nkento na nge. (Matayo 6:12, 14, 15) Kana bakala mpi nkento kele ti kikalulu ya kulolulana na ntima ya mvimba, yo ta sadisa bo na kuvanda ti makwela ya kiese.

5. Sambu na nki bakala fwete pesa nkento na yandi lukumu?

⁵ Yehowa ke lomba bakala na kupesa nkento na yandi lukumu. Bakala fwete tadila mbote-mbote bampusa ya nkento na yandi. Yo kele diambu mosi ya mfunu kibeni. Kana bakala ke sadila ve nkento na yandi mambu na mutindu ya mbote, Yehowa lenda buya kuwa bisambu na yandi. (1 Piere 3:7) Bantu ke vandaka mfunu na meso ya Yehowa kana bo ke zola yandi. Yehowa ke zolaka babakala ti bankento kiteso mosi.

6. Biblia ke tubaka nde bakala ti nkento fwete vanda “nsuni mosi,” yo ke tendula nki?

⁶ Yezu tendulaka nde bakala ti nkento ‘kele diaka ve bantu zole, kansi nsuni mosi.’ (Matayo 19:6) Bo zole fwete vanda ya kwikama mpi ata nkwelani mosi ve fwete sala bizumba. (Bingana 5:15-21; Baebreo 13:4) Bakala to nkento fwete lungisa bampusa ya nitu ya nkwelani na yandi. (1 Bakorinto 7:3-5) Bakala fwete yibuka nde “ata muntu mosi ve ke mengaka nitu na yandi mosi, kansi yandi ke disaka yo mpi ke kebaka yo.” Yo yina yandi fwete zola nkento na yandi mpi kukeba yandi. Kima ya kuluta mfunu kele nde, nkento ke zolaka nde bakala na yandi kusadila yandi mambu na mawete mpi na zola.—Baefezo 5:29.

7. Sambu na nki yo ke lomba nde dibuta kuvanda ti mfumu?

⁷ Yo ke lombaka nde konso dibuta kuvanda ti mfumu, disongidila muntu yina fwete twadisa dibuta sambu bantu na yo kuvanda na bumosi. Na 1 Bakorinto 11:3, Biblia ke tuba nde: “Mfumu ya konso bakala kele Kristu; mpi mfumu ya nkento kele bakala; ebuna mfumu ya Kristu kele Nzambi.”

8. Inki mutindu nkento lenda monisa luzitu ya mingi na bakala na yandi?

 ⁸ Babakala yonso ke salaka bifu. Kansi kana nkento ke pesa maboko na balukanu yina bakala ke baka mpi yandi ke sala kumosi ti bakala na yandi na ntima ya mvimba, dibuta ya mvimba ta baka mambote. (1 Piere 3:1-6) Biblia ke tuba nde: “Nkento fwete vanda ti luzitu ya mudindu sambu na bakala na yandi.” (Baefezo 5:33) Inki nkento ta sala kana bakala na yandi kele ve Mbangi ya Yehowa? Yandi fwete vanda kaka ti luzitu ya mudindu. Biblia ke tuba nde: “Beno bankento, beno lemfukila babakala na beno, sambu kana bankaka na kati na bo ke lemfuka ve na ndinga ya Nzambi, bo kuma kulemfuka na nzila ya bikalulu ya bankento na bo kukonda nde beno tuba ata kima mosi, sambu bo ta mona na meso na bo mosi bikalulu na beno ya bunkete ti luzitu ya mingi.” (1 Piere 3:1, 2) Kana nkento kele ti bikalulu ya mbote, yo lenda sadisa bakala na yandi na kubakisa balukwikilu na yandi mpi kuzitisa yo.

9. (a) Inki nkento fwete sala kana yandi ke wakana ve ti bakala na yandi na diambu mosi? (b) Inki ndongisila Tito 2:4, 5 ke pesa bankento?

 ⁹ Nkento lenda sala nki kana yandi ke wakana ve ti bakala na yandi na diambu mosi? Yandi fwete monisa dibanza na yandi na luzitu yonso. Mu mbandu kilumbu mosi, Sara tubaka diambu mosi yina sepedisaka ve Abrahami, kansi Yehowa zabisaka Abrahami nde: “Wila yandi.” (Kuyantika 21:9-12) Mbala mingi desizio ya nsuka ya bakala ke fwaka ve bansiku ya Biblia, yo yina nkento fwete pesa maboko na balukanu ya bakala. (Bisalu 5:29; Baefezo 5:24) Nkento ya mbote ke lungisaka bampusa ya dibuta na yandi. (Tanga Tito 2:4, 5.) Kana bakala ti bana ke mona nde mama ke sala ngolo na kulungisa bampusa na bo, bo ta zola yandi mpi ta zitisa yandi mingi diaka.—Bingana 31:10, 28.

10. Biblia ke tuba nki na yina me tala kukabwana mpi kufwa makwela?

¹⁰ Bantangu ya nkaka bankwelani ke bakaka nswalu lukanu ya kukabwana to ya kufwa makwela. Kansi, Biblia ke tuba nde “nkento fwete kabwana ve ti bakala na yandi” mpi “bakala fwete bikisa ve nkento na yandi.” (1 Bakorinto 7:10, 11) Kele ti mambu yina lenda sala nde bankwelani kukabwana; kansi yo kele lukanu mosi ya bo fwete tadila mbote-mbote. Inki ntangu bankwelani lenda fwa makwela? Biblia ke monisa nde bakala to nkento lenda fwa makwela kaka kana nkwelani na yandi me vukisa nitu ti muntu ya nkaka.—Matayo 19:9.

11. Inki kima bana kele na yo mfunu mingi kuluta?

¹¹ Bibuti, beno lutisa ntangu mingi ti bana na beno. Bana na beno kele na mfunu na beno, mpi kima ya kuluta mfunu kele nde, bo ke zola nde beno longa bo mambu ya Yehowa.—Kulonga 6:4-9.

12. Bibuti fwete sala nki sambu na kutanina bana na bo?

 ¹² Nsi-ntoto ya Satana ke landa kukuma mbi, mpi bantu ya nkaka ke zolaka kubebisa bana na beto, nkutu bo ke sosaka kuvukisa nitu ti bo. Bibuti ya nkaka ke kukaka ve kusolula ti bana na bo mambu ya me tala kuvukisa nitu. Kansi, bibuti fwete kebisa bana na bo sambu na bantu yina ke sosa kuvukisa nitu ti bo mpi bo fwete longa bana na bo mutindu bo lenda tina bantu yango. Bibuti, beno fwete tanina bana na beno. *—1 Piere 5:8.

13. Inki mutindu bibuti fwete sadila bana na bo mambu?

¹³ Bibuti kele ti mukumba ya kulonga bana na bo  bikalulu yina bo fwete vanda ti yo. Inki mutindu beno lenda longa bana na beno? Bana na beno kele na mfunu nde beno longa bo, kansi beno fwete sungika bo ve na makasi to na nku. (Yeremia 30:11) Yo yina, beno pesa ve bana na beno disipline ntangu beno kele na makasi. Beno zola ve nde mambu ya beno ke tuba kuvanda bonso beno ke lwadisa “muntu na mbele ya bitumba” mpi ke pesa yandi mpasi. (Bingana 12:18) Beno longa bana na beno na kubakisa sambu na nki bo fwete lemfuka.—Baefezo 6:4; Baebreo 12:9-11; tala Noti 30.

14, 15. Sambu na nki bana fwete lemfukila bibuti na bo?

¹⁴ Yezu vandaka kulemfukila Tata na yandi ntangu yonso, ata ntangu yo vandaka mpasi na kusala yo. (Luka 22:42; Yoane 8:28, 29) Yehowa ke lomba mpi bana na kulemfukila bibuti na bo.—Baefezo 6:1-3.

¹⁵ Bana, ata beno ke mona nde yo kele mpasi na kulemfukila bibuti na beno, beno yibuka nde kana beno ke monisa bulemfu, Yehowa mpi bibuti na beno ta vanda na kiese sambu na beno. *—Bingana 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Inki mutindu Satana ke sosaka kupusa baleke na kusala mambu ya mbi? (b) Sambu na nki yo kele mfunu nde nge pona banduku yina ke zolaka Yehowa?

¹⁶ Diabulu lenda sadila banduku na nge mpi baleke ya nkaka sambu na kupusa nge na kusala mambu ya mbi. Yandi me zaba nde yo lenda vanda mpasi kibeni na kutelamina bupusi yina. Mu mbandu, Dina mwana ya Yakobi vandaka ti banduku yina vandaka ve kuzola Yehowa. Kinduku yina natilaka yandi ti dibuta na yandi bampasi mingi. (Kuyantika 34:1, 2) Kana banduku na nge ke zolaka ve Yehowa, bo lenda pusa nge na kusala kima yina Yehowa  ke mengaka mpi yo lenda pesa nge, dibuta na nge, mpi Nzambi mpasi mingi. (Bingana 17:21, 25) Yo yina, yo kele kibeni mfunu nde nge vanda ti banduku yina ke zolaka Yehowa.—1 Bakorinto 15:33.

17. Inki mukumba konso muntu kele ti yo na dibuta?

¹⁷ Kana bantu ya dibuta ke zitisa bansiku ya Nzambi, mavwanga mpi bampasi ya mingi ta vanda ve na dibuta na bo. Yo yina bakala, zola nkento na nge mpi sadila yandi mambu na zola yonso. Nkento, zitisa bakala na nge, lemfukila yandi mpi landa mbandu ya nkento yina Bingana 31:10-31 ke tubila. Bibuti, beno longa bana na beno na kuzola Nzambi. (Bingana 22:6) Tata, twadisa dibuta na nge “na mutindu ya mbote.” (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Bana, beno lemfukila bibuti na beno. (Bakolosai 3:20) Beno vila ve nde konso muntu ya dibuta lenda sala kifu, yo yina beno kudikulumusa mpi beno lolulana. Ya kieleka, Biblia kele ti bandongisila yina Yehowa ke pesa konso muntu na dibuta.