တၢ်မၤလိ ၁၄
နအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
၁, ၂. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဘၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤ ပိာ်မုၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤ “ဒီးဆှၢအီၤဆူ ပိာ်ခွါအအိၣ်လီၤ.” စီၤအၤဒၣ် သးခုဝဲဒိၣ်မးအဃိ စံးဝဲလၢ– “အဝဲဒၣ်အံၤ မ့ၢ်ဃံလၢယဃံ, ဒီးညၣ်လၢယညၣ်လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၂:၂၂, ၂၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ် ကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.
၂ ဘၣ်ဆၣ် လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအါဂၤန့ၣ် တအိၣ်ဒီးဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤဘၣ်. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ လံာ်စီဆှံန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အါမး လၢကမၤစၢၤ ဟံၣ်ဖိဃိဖိတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သး ကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၁၁:၂၈.
ကစၢ်ယွၤ မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ဝၤတဖၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်
၃, ၄. (က) ဝၤတဂၤ ကြၢးအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢအမါအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ မါဒီးဝၤခံဂၤလၢာ် ကဘၣ်ပျၢ်လိာ် အတၢ်ကမၣ်လဲၣ်.
၃ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ဝၤလၢအဂ့ၤတဂၤန့ၣ် ကြၢးရ့ဒီးအမါလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. ဝံသးစူၤ ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၂၅-၂၉ တက့ၢ်. ဝၤတဂၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤလၢ အမါအဖီခိၣ်ထီဘိလီၤ. အဝဲကဘၣ် ကဟုကယာ်, အံးထွဲကွၢ်ထွဲအမါ ဒီးတဘၣ်မၤတၢ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအီၤဘၣ်.
၄ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအမါမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်အခါ ဝၤတဂၤကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဘၣ် ဝၤတဖၣ်လၢ– “အဲၣ်သုမါတက့ၢ်. ဒီးသုတပာ်ဒူသုသးလၢ အလိၤတဂ့ၤ.” (ကလီးစဲ ၃:၁၉) ဝၤတဖၣ် ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကမၣ်သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးနမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ကစၢ်ယွၤကပျၢ်ကွံာ်နတၢ်ကမၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ပျၢ်ကွံာ် နမါအတၢ်ကမၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၁၂, ၁၄, ၁၅) နီၢ်ဒီမါဝၤ ခံဂၤလၢာ်မ့ၢ်ပျၢ်လိာ်အတၢ်ကမၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ.
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဝၤတဂၤ ကြၢးပာ်ကဲအမါလဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ဝၤတဂၤကဘၣ် ပာ်ကဲအမါလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး မါအတၢ်လိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဝၤတဂၤ ကြၢးဆိကမိၣ်ဝဲ ထံထံဆးဆးလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်. အဒိ ဝၤတဂၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး မ့ၢ်အၢသီလၢ အမါအဖီခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဒိကနၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်ဘၣ်. (၁ ပ့းတရူး ၃:၇) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တကွၢ်ဒိၣ်ဆံးအါစှၤ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့မ့ၢ် ပိာ်မုၣ်ဂ့ၤ ပိာ်ခွါဂ့ၤ ပမ့ၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢအဂီၢ်လီၤ.
၆. ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤလၢာ် မ့ၢ် “တသွံၣ်ဃီတညၣ်ဃီ” န့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ယ့ၣ်ၡူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဝၤဒီးမါန့ၣ် “တမ့ၢ်လၢၤဘၣ် ပှၤခံဂၤဘၣ်. မ့ၢ်တသွံၣ်ဃီတညၣ်ဃီလီၤ.” (မးသဲ ၁၉:၆) ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တီလိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤ တုၤလၢအကတၢၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၅:၁၅-၂၁; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မါဒီးဝၤန့ၣ် တဘၣ်ကွၢ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဘၣ်. နီၢ်ဒီမါဝၤ ကဘၣ်မၤလၢပှဲၤန့ၢ်လိာ်သး အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မံဃုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃-၅) ဝၤတဂၤ ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ “ပှၤလၢအသးဟ့ အညၣ်ဒၣ်ဝဲ တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. မ့ၢ်အလုၢ်ဝဲ, ဒီးအံးက့ၤကွၢ်က့ၤဝဲ” လီၤ. အဝဲ ကြၢးအဲၣ်အမါဒီး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်လၢမါတဂၤ မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ အဝၤအအိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲလၢအဝၤကရ့အီၤ လၢတၢ်သးကညီၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၂၉.
ကစၢ်ယွၤ မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ မါတဖၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်
၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်အတၢ်မၤစၢၤလဲၣ်.
၇ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကိးဒူၣ်ဒဲးန့ၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်အတၢ်မၤစၢၤလီၤ. ဟံၣ်ခိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်သိၣ်လိနဲၣ်လိ အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကမၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပူၤလီၤ. ၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃ စံးဝဲလၢ– “ကယဲၢ်ပိာ်ခွါတဂၤလၢ်လၢ် အခိၣ်မ့ၢ်ခရံာ်, ဒီးပိာ်မုၣ်အခိၣ်မ့ၢ် ပိာ်ခွါ, ဒီးခရံာ်အခိၣ်မ့ၢ် ယွၤလီၤ.”
၈. မါတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲအဝၤ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၈ ဝၤတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် ကမၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲမါတဂၤ တူၢ်လိာ်အဝၤအတၢ်ဆၢတဲာ်ဒီး မၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤလၢ တၢ်သးအိၣ်န့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၁-၆) လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢ– “ပိာ်မုၣ်န့ၣ် မ်အယူးယီၣ်အဝၤတက့ၢ်.” (အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃) ဝၤတဂၤ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် မ့ၢ်တဒ်သိး ဒီးအီၤန့ၣ် အဝဲကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲကဘၣ်ပာ်ကဲဒံး အဝၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢ– “ဒ်န့ၣ်အသိး ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်ဧၢ, ပာ်သုသးလၢသုဝၤဒၣ်သုဝဲအဖီလာ်, ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်တဂၤဂၤ မ့ၢ်တစူၢ်ဘၣ် တၢ်အကလုၢ်အကထါဘၣ်ဒီး, တၢ်အကလုၢ်အကထါတအိၣ်ဘၣ်ဒီး, ကဘၣ်တၢ်မၤန့ၢ်အီၤလၢ အမါအတကဲာ်ပဝးအဃိ, ဖဲအထံၣ်သုတကဲာ်ပဝး အစီအဆှံအိၣ်ဒီး ပျံၤတၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.” (၁ ပ့းတရူး ၃:၁, ၂) မါတဂၤ အတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤအဝၤဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ အမါအတၢ်နာ် ဒီးကပာ်ကဲဝဲ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်လီၤ.
၉. (က) မါတဂၤအသးမ့ၢ်တလီၤပလိာ် ဒီးအဝၤန့ၣ် အဝဲကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) တံတူး ၂:၄, ၅ န့ၣ်ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး လၢမါတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၉ မါတဂၤ အသးမ့ၢ်တလီၤပလိာ် ဒီးအဝၤန့ၣ် အဝဲမၤတၢ်မနုၤသ့ဝဲလဲၣ်. အဝဲကြၢးတဲဖျါထီၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. အဒိ နီၢ်စၤရါ တဲတၢ်တမံၤမံၤလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် တဘၣ်အသး ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ စံးဘၣ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ– “ကနၣ်အကလုၢ်တက့ၢ်.” (၁ မိၤၡ့ ၂၁:၉-၁၂) အါတက့ၢ်န့ၣ် ဝၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အလီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံအဃိ မါတဖၣ်ကြၢး ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤလီၤ. (မၤတၢ် ၅:၂၉; အ့းဖ့းစူး ၅:၂၄) မါလၢအဂ့ၤတဂၤန့ၣ် ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. (ဖး တံတူး ၂:၄, ၅ တက့ၢ်.) ဖဲအဝၤဒီး အဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဖံးတၢ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ကအဲၣ်အီၤဒီး ပာ်ကဲအီၤအါန့ၢ်ဒံး လၢညါလီၤ. —ကတိၤဒိ ၃၁:၁၀, ၂၈.
နီၢ်စၤရါ ကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢမါတဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်
၁၀. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်လီၤဖး ဒီးတၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤဒီမါဝၤတဖၣ် ဆၢတဲာ်လီၤအသးချ့သဒံး လၢကအိၣ်လီၤဖး မ့တမ့ၢ် ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ (divorce) န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “မါတဂၤ, မ်အသုတလဲၤသဒၣ် အဝၤတဂ့ၤ” ဒီး “ဝၤတဂၤန့ၣ် မ်အသုတပာ်မၢ် အမါတဂ့ၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၁၀, ၁၁) တၢ်အိၣ်အသး နးနးကလဲာ်လၢ ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤကအိၣ်လီၤဖးန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ကျဲအိၣ်ထဲတဘိဧိၤလၢ ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလီၤ. ပသးသမူအတံၤသကိး မ့ၢ်မံဃုာ်ဒီး ပှၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ပမၤကတၢၢ်ကွံာ် ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီသ့ဝဲလီၤ.—မးသဲ ၁၉:၉.
ကစၢ်ယွၤ မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ် အအိၣ်ဒ်လဲၣ်
ယ့ၣ်ၡူး ကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ်အဂီၢ်လီၤ
၁၁. တၢ်လၢ ဖိတဖၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၁ မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ သုဖိတဖၣ်အဂီၢ်ထီဘိတက့ၢ်. သုဖိတဖၣ်လိၣ်ဘၣ်သုလီၤ. ဒီးတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်သုကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် လၢယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်ကထါန့ၣ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၆:၄-၉.
၁၂. မိၢ်ပၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဒီသဒၢ အဖိကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၂ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ် အၢထီၣ်သီထီၣ်ဝဲ ရုၢ်ရုၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤအိၣ်ဝဲတနီၤလၢ အဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ဒိ ပဖိတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အကျါတနီၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အမၤတရီတပါဖိသၣ်လီၤ. မိၢ်ပၢ်တနီၤ ကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤဒီး အဖိတဖၣ်န့ၣ် တညီဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မိၢ်ပၢ်တဖၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် အဖိဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိးဖိတဖၣ် ဟးဆှဲးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကသ့အဂီၢ် မိၢ်ပၢ်တဖၣ် ကဘၣ်သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လီၤ. မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ သုကဘၣ်ဒီသဒၢ သုဖိတဖၣ်လီၤ. *—၁ ပ့းတရူး ၅:၈.
၁၃. မိၢ်ပၢ်တဖၣ် ကြၢးသိၣ်လိ အဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၃ မိၢ်ပၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဘၣ်သိၣ်လိအဖိတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဂ့ၤအဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နကသိၣ်လိ နဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. နဖိတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်သိၣ်လိမၤယုၤ ဘၣ်ဆၣ် တဘၣ်သိၣ်အီၤဆူၣ်တလၢတဂ့ၤ. နကဘၣ်သိၣ်အီၤသီအီၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၀:၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တဘၣ်သိၣ်ဃီၣ် သုဖိဖဲသုသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် အဆၢကတီၢ်တဂ့ၤ. နတအဲၣ်ဒိးလၢ နတၢ်ကတိၤန့ၣ် ကမၤဆါအဝဲသ့ၣ်အသးဒ် “နးဧိၤဘီဧိၤဆဲးတၢ်အသိး” န့ၣ်ဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၂:၁၈) သိၣ်လိနဖိ ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.—အ့းဖ့းစူး ၆:၄; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၉-၁၁; ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂၉ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
ကစၢ်ယွၤ မုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ဖိတဖၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်
၁၄, ၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဖိတဖၣ်ကြၢးဒိကနၣ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်လဲၣ်.
၁၄ ယ့ၣ်ၡူးဒိကနၣ် အပၢ်အကလုၢ် ထီဘိလီၤ. မ့ၢ်ကီလၢအဂီၢ်သနာ်က့ အဝဲဒိကနၣ်ဝဲလီၤ. (လူၤကၣ် ၂၂:၄၂; ယိၤဟၣ် ၈:၂၈, ၂၉) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးစ့ၢ်ကီးလၢ ဖိတဖၣ်ကဒိကနၣ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်လီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၆:၁-၃.
၁၅ ဖိသ့ၣ်ဧၢ မ့ၢ်ကီလၢသုကဒိကနၣ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်သနာ်က့ ဒိကနၣ်အီၤတက့ၢ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ဖဲသုအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးသုမိၢ်သုပၢ် ကသးခုလၢသုဃိလီၤ. *—ကတိၤဒိ ၁:၈; ၆:၂၀; ၂၃:၂၂-၂၅.
ဖဲပှၤသးစၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်လ့ပစီ လၢကမၤတၢ်လၢအတဂ့ၤတဘၣ်အခါ တၢ်မနုၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် လၢကတီဒီးယွၤလဲၣ်
၁၆. (က) ဒ်သိးပှၤသးစၢ်တဖၣ် ကမၤတၢ်လၢ အတဂ့ၤတဘၣ်အဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်လ့ပစီန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဃုထၢ ပတံၤသကိးလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.
၁၆ မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ နတံၤသကိးတဖၣ် ဒီးသးစၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ ကလ့ပစီနၤဒ်သိး နကမၤတၢ်ကမၣ်အဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ဆီၣ်သနံးဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ကီလၢနကတြီဆၢက့ၤအီၤလီၤ. အဒိ စီၤယၤကိာ်အဖိမုၣ်နီၢ်ဒံနၤ အိၣ်ဒီးအတံၤသကိးလၢ အတအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်အါမးလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၄:၁, ၂) နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တံၤသကိးလၢ အတအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကလ့ပစီနၤလၢ နကမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နသးကဘၣ်ဒိတကးဒံးဘၣ် နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ယဟိဝၤယွၤအသးကဘၣ်ဒိဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၇:၂၁, ၂၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ နကဘၣ်ဃုထၢ တံၤသကိးလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃.
နအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၇. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အိၣ်မူလူၤပိာ်ထွဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အဆၢကတီၢ် မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲသ့ၣ် ဟးဆှဲးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နမ့မ့ၢ်ဝၤတဂၤန့ၣ် အဲၣ်နမါဒီးရ့အီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤတက့ၢ်. ဒ်န့ၣ်အသိး နမ့မ့ၢ်မါတဂၤန့ၣ် ပာ်ကဲနဝၤ, ဆီၣ်လီၤနသးလၢအဖီလာ် ဒီးကွၢ်လိ တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဖဲ ကတိၤဒိ ၃၁:၁၀-၃၁ တက့ၢ်. နမ့မ့ၢ်မိၢ်ပၢ်န့ၣ် သိၣ်လိနဖိတဖၣ် လၢကအဲၣ်ယွၤအဂီၢ်တက့ၢ်. (ကတိၤဒိ ၂၂:၆) နမ့မ့ၢ် ပၢ်တဂၤန့ၣ် သိၣ်လိနဟံၣ်ဖိဃီဖိ “ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်” တက့ၢ်. (၁ တံၤမသ့း ၃:၄, ၅; ၅:၈) ဖိသ့ၣ်ဧၢ ဒိကနၣ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်တက့ၢ်. (ကလီးစဲ ၃:၂၀) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် မၤတၢ်ကမၣ်သ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ်တက့ၢ်. လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢ အိၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ်အဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 12 ဒ်သိးနဒီသဒၢ နဖိကသ့အဂီၢ် ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ Learn From the Great Teacher တၢ်မၤလိ ၃၂ လၢယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ထုးထီၣ်ဝဲန့ၣ်တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 15 မိၢ်ပၢ်မ့ၢ်မၢအဖိတဂၤ မၤတၢ်လၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် အဖိတလိၣ်ဒိကနၣ် အဝဲသ့ၣ်အကလုၢ်ဘၣ်.—မၤတၢ် ၅:၂၉.
တၢ်ဂ့ၤအဂၤလၢ နကဘၣ်သး
နအိၣ်ဒီးဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုအဂီၢ် ဃုယွၤအတၢ်နဲၣ်လိတက့ၢ်
တၢ်သံကွၢ်ယိယိဖိ ခံဘီအံၤကမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလီၤ.
နအိၣ်ဒီးဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
ဒ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အသိး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်သကိး ယဟိဝၤယွၤတက့ၢ်
နဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအါထီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
လံာ်တဖၣ် ဒီးဘရိၣ်ခၠၣ်တဖၣ်
သိၣ်လိနဖိတဖၣ် တက့ၢ်
မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ, သူလံာ်အံၤလၢ သုကသိၣ်လိသုဖိတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်မၤလိလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
လံာ်တဖၣ် ဒီးဘရိၣ်ခၠၣ်တဖၣ်
ယလံာ်စီဆှံပူ
ဖးကွၢ်ပူ ၁၁၆ ယုၢ်လၢ အအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤ. ပူသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤညီ, အလီၤတံၢ် ဒီးပှၤဖးဘၣ်အီၤညီ ဒီးအအိၣ်ဒီးတၢ်ဂီၤလၢ အဃံလၤဒိၣ်မး.
