1, 2. Yinki Yehova zola samu na mabuta?

YEHOVA NZAMBI bandisaka dikuela ya ntete. Biblia metubila beto ti yandi semaka nketo ya ntete mpe yandi “nataka nketo yina na bakala.” Adamu vuandaka na kiese mingi mpe yandi tubaka ti: ‘Yayi kivisi ya bivisi na munu mpe nsuni ya nsuni na munu.’ (Kuyantika 2:22, 23) Yau zola monisa beto ti Yehova kezolaka ti bankuelani vuanda na kiese.

² Diambu ya mpasi kele ti, bantu mingi mevuandaka ntete ve na dibuta ya kiese. Kasi Biblia kele na malongi mingi yina lenda sadisa bantu nionso ya dibuta basala yina mefuana samu dibuta na bau vuanda na kiese mpe basepela kuvuanda kintuadi.—Luka 11:28.

3, 4. (a) Yinki mutindu bakala fueti sadila nketo na yandi mambu? (b) Samu na yinki yakele na mfunu bakala mpe nketo lombanaka nlemvo?

³ Biblia metuba ti bakala ya mbote fueti sadila nketo na yandi mambu na nzola mpe na luzitu. Tanga Baefezo 5:25-29. Bakala fueti sadila ntangu nionso nketo na yandi mambu na nzola. Bakala fueti diaka tanina yandi, kukokisa bansatu na yandi, mpe kusala ata diambu mosi ve yina kesala yandi mpasi.

⁴ Kasi yinki bakala fueti sala kana nkento na yandi kena kusala banzimbakana? Biblia metuba samu na babakala ti: ‘Beno tatamana kuzola banketo na beno mpe beno fuemina bau ve.’ (Bakolosai 3:19) Babakala, beno zimbakana ve ti  beno diaka beno kesalaka banzimbakana. Mpe kana beno zola Nzambi nlemvukila beno, beno fueti nlemvukila banketo na beno. (Matayo 6:12, 14, 15) Kana bakala na nketo kele na kikadulu ya kulombanaka nlemvo, yau kesadisa bavuanda na dikuela ya kiese.

5. Samu na yinki bakala fueti pesa nketo na yandi lukumu?

⁵ Yehova kena kulomba na bakala yandi pesa nketo na yandi lukumu. Bakala fueti sosa kuzaba mbote mbote yina kele bansatu ya nketo na yandi. Yau kele diambu mosi ya mfunu mpenza. Kana bakala kena kusadila nketo na yandi mambu na mutindu ya mbote ve, Yehova lenda manga kuwa bisambu na yandi. (1 Piere 3:7) Na meso ya Yehova babakala meluta ve banketo na mfunu; kima kesalaka ti muntu vuanda na mfunu na meso ya Yehova yakele nzola yina muntu yango kele na yau samu na yandi.

6. Kuvuanda “nsuni mosi” zola monisa yinki samu na nketo na bakala yina mekuelanaka?

⁶ Yesu monisaka ti bakala mpe nketo yina mekuelana ‘kele diaka ve bantu zole, kasi nsuni mosi.’ (Matayo 19:6) Yau yina, nketo fueti vuanda ya kukuikama na bakala na yandi, mpe bakala fueti vuanda ya kukuikama na nketo na yandi. (Bingana 5:15-21; Baebreo 13:4) Muntu na muntu fueti sosa kukokisa bansatu ya muninga na diambu metadila kusangisa nzutu. (1 Bakorinto 7:3-5) Bakala fueti zimbakana ve ti ‘ata muntu mosi ve kemangaka nzutu na yandi mosi, kasi yandi kedikisaka yau mpe ketaninaka yau.’ Yau yina bakala fueti zola nketo na yandi mpe kutanina yandi. Kuluta mambu yankaka nionso, nketo kesepelaka ti bakala na yandi sadila yandi mambu na kimpombo mpe na nzola.—Baefezo 5:29.

7. Samu na yinki dibuta fueti vuanda na mfumu?

⁷ Dibuta nionso fueti vuanda na mfumu, muntu yina ketuadisa dibuta samu nguizani vuanda ya mbote. Na 1 Bakorinto  11:3, Biblia metuba ti: ‘Mfumu ya konso bakala kele Klisto; mpe mfumu ya nketo kele bakala; mpe mfumu ya Klisto kele Nzambi.’

8. Yinki mutindu nketo lenda monisa luzitu mingi na bakala na yandi?

⁸ Bakala nionso kesalaka banzimbakana. Kasi kana nketo kepesaka maboko na banzengolo yina bakala na yandi kebakaka mpe yandi kesalaka na kintuadi, dibuta nionso kevuanda mbote. (1 Piere 3:1-6) Biblia metuba: ‘Nketo fueti vuanda na luzitu ya mpinda samu na bakala na yandi.’ (Baefezo 5:33) Bosi kana nketo na bakala kele na balukuikilu mosi ve? Yandi fueti zitisa kaka bakala na yandi. Biblia metuba ti: ‘Beno banketo, beno kumikitisa na babakala na beno, samu kana bayankaka na kati na bau kezitisaka ve ndinga ya Nzambi, bakuma kuzitisa na nzila ya bikadulu ya banketo na bau kukondua ti beno tuba ata kima mosi, samu bakemona na meso na bau mosi bikadulu na beno ya kuvedila na luzitu mingi.’ (1 Piere 3:1, 2) Bikadulu ya mbote ya nketo lenda sadisa bakala na yandi na kubakusa balukuikilu ya nketo na yandi mpe kuzitisa yau.

9. (a) Yinki nketo lenda sala kana yandi mendima ve diambu yina bakala na yandi metuba? (b) Yinki malongi mukanda ya Tito 2:4, 5 mepesa na banketo?

 ⁹ Yinki nketo lenda sala kana yandi mendima ve diambu yina bakala na yandi metuba? Yandi fueti monisa dibanza na yandi na mutindu mosi ya luzitu mpenza. Na kifuani, Sara tubilaka Abrahami diambu mosi yina yandi sepelaka na yau ve, kasi Yehova tubilaka yandi: “Wila yandi.” (Kuyantika 21:9-12) Yakesalamaka mingi ve ti bakala Muklisto baka nzengolo mosi yina mewizana na Biblia ve, yau yina, nketo fueti ndima nzengolo ya bakala na yandi. (Bisalu 5:29; Baefezo 5:24) Nketo ya mbote ketaninaka dibuta na yandi. (Tanga Tito 2:4, 5.) Kana bakala na bana kena kumona mutindu yandi kena kusala nionso samu na bau, bakezola yandi mpe bakezitisa yandi mingi.—Bingana 31:10, 28.

10. Yinki Biblia ketubaka samu na diambu metadila kuvambana mpe kufua dikuela?

¹⁰ Na bantangu yankaka, bankuelani kebakaka malumalu nzengolo ya kuvambana to kufua dikuela. Nzokande, Biblia metuba ti ‘nketo fueti kabuana ve na bakala na yandi’ mpe ’bakala fueti bika ve nketo na yandi.’ (1 Bakorinto 7:10, 11) Yakele na mambu yina lenda sala ti bankuelani bavambana, kasi yakele nzengolo mosi ya kubaka na nsaka ve. Bosi yina metadila kufua dikuela? Biblia memonisa ti nketo na bakala lenda kufua dikuela kaka kana mosi na bau mesala kinsuza na muntu yankaka.—Matayo 19:9.

11. Yinki diambu bana kele na nsatu na yau kuluta mambu nionso yankaka?

¹¹ Bibuti, beno salaka nionso samu beno lutisaka ntangu kintuadi na bana na beno. Bana na beno kele na nsatu na beno, mpe kuluta mambu nionso yankaka, bakele na nsatu ti beno longisa bau malongi yina metadila Yehova.—Kulonga 6:4-9.

12. Yinki bibuti fueti sala samu na kutanina bana na bau?

 ¹² Yinza ya Satana kena kutatamana kukuma yimbi, yakele na bantu yankaka yina kena kusosa kusala bana na beto yimbi, ata kusosa kusangisa nzutu na kingolo na bau. Bibuti yankaka kemonaka nsoni na kutubila diambu yango na bau. Kasi, bibuti fueti luengisa bana na bau samu na bantu yina mpe kulongisa bau mutindu bafueti tina bantu ya mutindu yango. Bibuti, beno fueti tanina bana na beno. *—1 Piere 5:8.

13. Yinki mutindu bibuti fueti longa bana na bau?

¹³ Bibuti kele na kiyekua ya kulonga bana na bau bikadulu  ya mbote. Yinki mutindu nge lenda longa bana na nge? Bana na nge kele na nsatu ya formasio, kasi kana yamelomba nge semba bau, kusala yau na mutindu ya yimbi ve to na nganzi. (Yeremia 30:11) Yau yina kupesaka bana na nge disiplini ve ntangu nge kele na nganzi. Kuzola ve ti bampova na nge vuanda lokola nge kena luadisa “muntu na mbele ya bitumba” samu yakesala bau mpasi. (Bingana 12:18) Longa bana na nge bazaba samu na yinki bafueti vuanda bana ya luzitu.—Baefezo 6:4; Baebreo 12:9-11; tala Noti ya 30.

14, 15. Samu na yinki bana fueti zitisa bibuti na bau?

¹⁴ Yesu vuandaka zitisa Tata na yandi ntangu nionso, atako yavuandaka mpasi na kusala yau. (Luka 22:42; Yoane 8:28, 29) Yehova kena kulomba diaka na bana bazitisa bibuti na bau.—Baefezo 6:1-3.

¹⁵ Bana, ata kana beno memona ti yakele mpasi kuzitisa bibuti na beno, beno zimbakana ve ti ntangu beno kena kuzitisa bau, Yehova mpe bibuti na beno kesepela na beno. *—Bingana 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Yinki mayele Satana kesadilaka samu na kutinda bantuenia basala yimbi? (b) Samu na yinki yakele mfunu nge baka bankundi yina kezolaka Yehova?

¹⁶ Diabulu lenda sadila bankundi na nge mpe bantuenia yankaka samu batinda nge, nge sala mambu ya yimbi. Satana mezaba ti kana bankundi metinda nge na kingolo, yalenda vuanda mpasi nge manga kusala mambu yina bamezola. Na kifuani, Dina muana ya Yakobi ya nketo vuandaka na bankundi yina vuandaka zola Yehova ve. Diambu yango natinaka yandi mpe dibuta na yandi mpasi mingi. (Kuyantika 34:1, 2) Kana bankundi na nge kezolaka Yehova ve, balenda tinda nge, nge sala diambu yina Yehova keyinaka, yina  lenda pesa nge mpasi, yina lenda pesa mpe Nzambi mpe dibuta na nge kiadi. (Bingana 17:21, 25) Yau yina, yakele na mfunu mingi nge baka bankundi yina kezolaka Yehova.—1 Bakorinto 15:33.

17. Yinki kiyekua konso muntu na kati ya dibuta kele na yau?

¹⁷ Ntangu bantu ya dibuta kena kulanda malongi ya Nzambi, bankuamusu mpe bampasi yankaka lenda kumina bau ve. Yau yina, kana nge kele bakala zola nketo na nge mpe vuanda na kimpombo na yandi. Kana nge kele nketo, vuanda na luzitu mpe na kukikulula na bakala na nge, mpe landa kifuani ya nketo yina Bingana 31:10-31 metubila. Kana nge kele kibuti, longa bana na nge bazola Nzambi. (Bingana 22:6) Kana nge kele tata, tuadisa dibuta na nge “na mutindu ya mbote.” (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Mpe bana, beno zitisaka bibuti na beno. (Bakolosai 3:20) Kuzimbakana ve ti muntu nionso na dibuta lenda sala banzimbakana, na yau beno vuanda na kukikulula mpe beno lombanaka nlemvo. Ya kedika, Biblia kele na malongi ya Yehova samu na muntu nionso na kati ya dibuta.