1, 2. Ngano Yehova nti kazoloko mu bungu dia makanda?

YEHOVA wakwelesa bakala dia ntete na mukento wa ntete. Bibila ditele ti Yehova wasala mukento wa ntete, mpe “wamunata kwe bakala.” Adame nsayi yayingi yaba nandi ntiangu katâ ti: “Wa wu ni tihisi tia bihisi biani mpe musunia wa musunia’ani.” (Mbatukulu 2:22, 23) Wutulongese ti, Yehova zololo ti bantu ba kwelana babâ mu nsayi.

² Tiari tiatingi mu mona ti, bantu babingi balembolo na nsayi mu kanda. Kâ, mu Bibila mitieno miamingi mie mo milendi bakisa bantu babansoni ba kanda mu bâ tintwari mu nsayi.​—Like 11:28.

3, 4. (a) Ngano bwe bakala difweti bongelaka mukento’andi? (b) Mu bungu dia nti bakala na mukento bafweti lemvokelaka?

³ Bibila ditele ti bakala fweti zolo mukento’andi, fweti mu zitisa mpe. Tanga Bisi-Efeze 5:25-29. Bakala fweti songelaka luzolo kwe mukento’andi, fweti mu kengerelaka, mpe fweti mu kipaka. Kani kabwe, bakala ka fweti â mwisa mukento’andi mpasi ko.

⁴ Bakala bwe kafweti sa tala ti mukento’andi wuyirikiri musamu wulembolo delakana? Bibila ditele kwe babakala: ‘Tatamaneno mu zolo bakento beno, mpe ka lubabakilakandi nkesi.’ (Bisi-Kolose 3:19) Tala ti nge bakala diena, bambukaka ti, nge mpe misamu milembolo mia delakana mia yirikaka. Tala ti zololo Nzambi kakulemvokela, fweti lemvokelaka mukento’aku. (Matie 6:12, 14, 15) Bakala na  mukento bafweti ba na manzangu ma lemvokela ngatu makwela mawu mabâ mu nsayi.

5. Mu bungu dia nti bakala difweti zitisaka mukento’andi?

⁵ Yehova babakala kalombaka bazitisaka bakento bawu. Bakala fweti tomo banzilaka nsatu za nitu na nsatu za luzolo za mukento’andi. Musamu wa nguria wa mfunu wena. Yehova lendi kala mu wâ tusambulu twa bakala, tala ti ka kipaka mukento’andi ko. (1 Piere 3:7) Bakento na babakala, Yehova mpila mosi kabazololoko. Tima tisaka ti muntu wabâ ntalu kwe Yehova, ni luzolo lwandi mu Yehova.

6. Bakala na mukento’andi “nitu mosi” bena. Ngano bwe wuta zolo tâ?

⁶ Yezu wabangula ti bakala na mukento’andi ‘ka basiri â bole ko, kâ beka kwa nitu mosi.’ (Matie 19:6) Bafweti bâ ba kwikama ba bole. (Bingana 5:15-21; Bahebre 13:4) Bakala fweti dinga mu lungisa nsatu za mukento’andi mu musamu wutariri vukasa kwa nitu, mukento mpe fweti dinga mu lungisa nsatu za bakala diandi mu musamu wutariri vukasa kwa nitu. (1 Bisi-Korente 7:3-5) Bakala fweti bambukaka ti ‘ka kwena muntu ko wuyinaka nitu’andi, kâ dikila kadikilaka yo mpe kipa kakipaka yo.’ Bakala fweti zoloko mukento’andi mpe fweti mu kipaka. Bakento batomono zolo ti babakala bawu babâka mu nsayi nawu, mpe babazoloko.​—Bisi-Efeze 5:29.

7. Mu bungu dia nti kanda difweti baka na mfumu?

⁷ Kanda difweti baka na mfumu peleko muntu wutwarisaka dio, ngatu bantu ba mu kanda babâ mu tintwari. 1 Bisi-Korente 11:3 yitele ti: ‘Mfumu ya babakala babansoni ni Kristo; mfumu ya mukento ni bakala; mboko mfumu ya Kristo ni Nzambi.’

8. Ngano bwe mukento wulendi songela buzitu bwabwingi kwe bakala diandi?

⁸ Babakala babansoni misamu milembolo mia delakana  mia bayirikaka. Kâ, mukento bu wusingasaka nzengolo za bakala diandi mpe bu wusalaka tintwari na yandi mu mutima’andi wawansoni, kanda ndandu yayingi dibakaka. (1 Piere 3:1-6) Bibila ditele ti: “Mukento wufweti ba na buzitu bwabwingi kwe bakala diandi.” (Bisi-Efeze 5:33) Ni bu sa ti bakala ka diena na nkwikulu zimosi na mukento’andi ko, mukento’andi fweti ba na buzitu bwabwingi kwe bakala diandi. Bibila ditele ti: ‘Beno bakento, bâkeno ba lemvoka kwe babakala beno, ngatu, tala ti ka batumamaka mu Zu ko, batambula dio mu bungu dia ndiatulu ya bakento bawu, mu bungu ti bayizi mona ndiatulu’eno ya verela mpe ya fuluka mu buzitu.’ (1 Piere 3:1, 2) Mukento we na ndiatulu ya mbote wulendi bakisa bakala diandi mu bakula nkwikulu zandi mpe mu zitisa zo.

9. (a) Ngano mukento nti wulendi sa tala ti nzengolo za bakala diandi ka tazazolo ko? (b) Tite 2:4, 5 ntia malongi yihanaka kwe bakento?

⁹ Ngano mukento nti wulendi sa tala ti nzengolo za bakala diandi ka tazazolo ko? Mukento wufweti tâ mabanza mandi kwe bakala diandi, na buzitu bwabwansoni.  Tabongeno tifwani tia Sara. Lumbu timosi Sara watâ kwe bakala diandi, Abrahame, musamu walembo mu tâ nsayi. Kâ Yehova watâ kwe Abrahame: “wila zu diandi.” (Mbatukulu 21:9-12) Bakala die Mukristo ka divulu â bongaka nzengolo zilembo delakanaka na mabanza ma Bibila ko. Dieka bo, mukento wufweti singasaka nzengolo za bakala diandi. (Bisalu 5:29; Bisi-Efeze 5:24) Mpe mukento we na ndwenga, kanda diandi kakipaka. (Tanga Tite 2:4, 5.) Bakala diandi na bala bandi bu bamonaka salu tiatingi ti kasalaka mu bungu dia bawu, zolo bamuzoloko mpe buzitu bwabwingi bamuhanaka.​—Bingana 31:10, 28.

10. Ngano Bibila bwe ditâka mu misamu mitariri hambana na honda kwa makwela?

¹⁰ Ntangu zakaka, mukento na bakala mbo bakulu bongaka nzengolo ya hambana peleko ya honda makwela. Kâ Bibila ditele ti: ‘Mukento ka wuhambanandi na bakala diandi.’ Bibila divutulu tâ ti: ‘bakala ka fweti â yambirika mukento’andi ko.’ (1 Bisi-Korente 7:10, 11) Mu misamu miakaka miyôkele mpasi, bakala na mukento balendi hambana. Kâ, ntete babonga nzengolo yo, bafweti tomo banza. Ngano, Bibila bwe ditâka mu musamu wutariri honda kwa makwela? Bibila ditele ti, musamu wumosi kwa wuhondaka makwela: mukento na bakala balendi honda makwela tala ti bakala peleko mukento vukase nitu na muntu wakaka.​—Matie 19:9.

11. Ngano bala ntia tima tie nawu nsatu?

¹¹ Tala ti bala be naku, yokesaka ntangu yayingi na bala baku. Bala baku nsatu nge ye nawu. Bala baku mpe, nsatu ye nawu wababakisa mu zaba Yehova.​—Lubambu 6:4-9.

12. Bibuti nti bilendi sa mu kengerelaka bala bawu?

¹² Nza ya Satana yafuluka yena mu mbi. Bantu bakaka mbo badinga mu yirika bala beno misamu mia mbi, peleko mu ba bebesa. Bibuti biakaka mpasi bimonaka mu zonzelaka  bala bawu misamu mio. Kâ, bibuti bifweti lwengesaka bala bawu mpe bifweti ba bangurilaka mpila ya dioka bantu balendi ba yirika mbi. Tala ti bala be neno, lufweti bakengerelaka. *​—1 Piere 5:8.

13. Ngano bwe bibuti bifweti longeselaka bala bawu?

¹³ Bibuti dema die nawu dia longesa bala bawu ngatu baba na ndiatulu ya mbote. Ngano bwe lufweti longeselaka bala beno? Bala beno nsatu ndongosolo ye nawu; kâ, bu lubasungikaka, kani kabwe ka lufweti â ba na mutima ngolo na bawu ko, mpe ka lufweti â basilaka miangu ko.  (Yeremi 30:11) Ka lubasembakandi bu lubâka mu nkesi. Ka lubazonzelakandi ‘ntiana kwa bu bawindaka mbele,’ mu lembo ba fwemesa. (Bingana 12:18) Ba bangurilakeno mu bungu dia nti bafweti tumamaka.​—Bisi-Efeze 6:4; Bahebre 12:9-11; tala note ya 30.

14, 15. Mu bungu dia nti bala bafweti tumamaka kwe bibuti biawu?

¹⁴ Yezu kwe Tata’andi keri tumamaka ntangu zazansoni, na mu ntangu za mpasi mpe. (Like 22:42; Za 8:28, 29) Bala mpe, bafweti tumamaka kwe bibuti biawu bungu ti Yehova ni bo kazololo.​—Bisi-Efeze 6:1-3.

¹⁵ Tala ti nge mwana wena, kampe mpasi monaka mu tumama kwe bibuti biaku. Kâ, bambukaka ti: Nsayi tâka kwe Yehova na kwe bibuti biaku bu tumamaka. *​—Bingana 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Ngano Satana bwe kayêlelaka mu tuma bantwenia bayirika misamu mia mbi? (b) Mu bungu dia nti we mfunu ti ndiku zaku zazolo Yehova?

¹⁶ Satana lendi sarila ndiku zaku peleko ntwenia zakaka ngatu zakutuma mu yirika misamu mia mbi. Satana zebi ti musamu wa mpasi wena, ntangu zakaka, mu telamanaka lutumu lwa bantu bakaka. Tabongeno tifwani tia Dina, mwana wa mukento wa Yakobe. Dina weri na ndiku zeri lembo zoloko Yehova. Yandi na kanda diandi bayizi bwabwana na misamu miamingi mia mbi, mu bungu dia musamu wo. (Mbatukulu 34:1, 2) Tala ti ndiku zaku ka zizololo â Yehova ko, mbo zikunata mu yirika misamu mi lembo zoloko Yehova. Tala ti yirikiri musamu wa mbi, mbo mwisa kanda diaku mpasi, mbo mwisa mpe Yehova  mpasi. (Bingana 17:21, 25) Ntiangu we mfunu ti ndiku zaku zazolo Yehova.​—1 Bisi-Korente 15:33.

17. Ngano Yehova nti kalombaka kwe muna muntu muntu mu kanda?

¹⁷ Bantu ba mu kanda bu basarilaka misamu mi ba lombaka Nzambi, mpasi zazingi zilembo ba turilaka. Tala ti nge bakala diena, zolo mukento’aku mpe mu songela luzolo. Tala ti nge mukento wena, zitisa bakala diaku mpe bâ wa lemvoka kwe yandi. Landa tifwani tia mukento wu bazonzelaka mu Bingana 31:10-31. Tala ti nge tibuti tiena, longesa bala baku bazolo Nzambi. (Bingana 22:6) Tala ti nge tata diena, twarisa kanda diaku mu “mpila ya mbote.” (1 Timote 3:4, 5; 5:8) Tala ti nge mwana wena, tumamaka kwe bibuti biaku. (Bisi-Kolose 3:20) Mpe bambukaka ti: beto bansoni misamu milembolo mia delakana mia tuyirikaka. Dieka bo, tufweti bâ ba kuluka mpe tufweti lombasanaka mulemvo beto na beto. Muna muntu muntu mu kanda wulendi baka malongi ma mu hanaka Yehova mu Bibila.