Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

MSOLO 14

Bzomwe Mungacite Kuti Banja Lanu Likhale Lakukondwa

Bzomwe Mungacite Kuti Banja Lanu Likhale Lakukondwa

1, 2. Kodi Yahova ambafuna kuti mabanja yakhale tani?

YAHOVA ndiye omwe adayambisa banja lakuyambirira. Bibliya limbatiuza kuti iye adalenga mkazi wakuyamba, acimubweresa kuna Adamu. Ndipo Adamuyo adakomedwa kwene-kwene acilewa kuti: ‘Tsapano uyu ni pfupa la mafupa yangu na mnonfu wa mnonfu wangu.’ (Ciyambo 2:22, 23) Bzimwebzi bzinkutilatiza kuti Yahova ambafuna kuti mabanja yakhale yakukondwa.

2 Mpsakupasa nsisi kuwona kuti mabanja mazinji yali rini yakukondwa. Tsono, Bibliya lina malango mazinji yomwe yangathandize kuti mabanja yakhale yakukondwa. Iro limbalewa bzomwe ali-wense an’funika kucita kuti banjalo likondwe.—Luka 11:28.

BZOMWE MULUNGU AN’FUNA KUTI AMUNA AMBACITE

3, 4. (a) Kodi mwamuna an’funika kumbamusamalira tani mkazi wace? (b) Thangwe ranyi mpsakufunika kuti mwamuna na mkazi ambalekererane?

3 Bibliya limbalewa kuti mwamuna wabwino, an’funika kum’funa mkazi wace na kumulemekeza. Werengani Wayefezo 5:25-29. Nthawe zense mwamuna an’funika kumbasamalira mkazi wace mwa lufoyi. Iye an’funikambo kumbamukhotcerera na kutcenkha kucita cinthu ciri-cense comwe cingamupweteke ayai kumukhumudwisa.

4 Tsono n’ciyani comwe mwamuna an’funika kucita mkazi wace akamuphonyera? Bibliya limbati: ‘Pitirizani kuwafuna akazi wanu, ndipo lekani kukalipa nawo kwene-kwene.’ (Wakoloso 3:19) Amunamwe, mbakumbukirani kuti imwepo mumbaphonyambo. Tenepo, penu mun’funa kuti Mulungu ambalekerere bzakuphonya bzanu, imwepo mun’funikambo kumbalekerera bzakuphonya bza akazanu. (Mateu 6:12, 14, 15) Mwamuna na mkazi akambalekererana, banja lawo limbakhala lakukondwa.

5. Thangwe ranyi mwamuna an’funika kumbalemekeza mkazi wace?

5 Yahova ambafuna kuti mwamuna ambalemekeze mkazi wace. Iye angacite bzimwebzo mwa kumbakumbukira mwakusamala bzomwe mkazi wace ambafuna. Imweyi ni nkhani yakufunika kwene-kwene, thangwe mwamuna akasaya kusamalira bwino mkazi wace, Yahova ambasiya kubva mipembo yace. (1 Pedru 3:7) Munthu ali-wense omwe ambafuna Mulungu ngwakufunika pamaso pace. Kwa Yahova mwamuna na mkazi wense n’ndendende.

6. Kodi bzimbathandauza ciyani mwamuna na mkazi kukhala ‘thupi libodzi’?

6 Jezu adalewa kuti mwamuna na mkazi wace ‘mbawiri lini pomwe, koma ni thupi libodzi.’ (Mateu 19:6) Tenepo, mwamuna an’funika kukhala wakukhulupirika kwa mkazace, ndipo mkaziyo an’funika kucita bzibodzi-bodzibzo. (Mimwani 5:15-21; Wahebereu 13:4) Ndipo pa nkhani yakucita malume yapamphasa, mwamuna na mkazi an’funika kumbakumbukirana, acitcenkha kumbamanana. (1 Wakolinto 7:3-5) Mwamuna an’funika kukumbukira kuti ‘palibe munthu omwe adawenga kale thupi lace, koma ambalidyesa na kulisamalira.’ Tenepo, mwamuna an’funika kumufuna mkazi wace na kumbamusamalira. Mkazi ambafuna mwamuna walufoyi na wakudeka mtima.—Wayefezo 5:29.

BZOMWE MULUNGU AN’FUNA KUTI MKAZI AMBACITE

7. Thangwe ranyi banja liri-lense limbafunikira nyakutsogolera?

7 Kuti banja liri-lense likhale lakuphatana na lakukondwa, pambafunika munthu kuti alitsogolere. Ndipo Bibliya limbalewa kuti nyakutsogolerayo ni ‘msolo’ wa banjalo. Pa 1 Wakolinto 11:3 pambati: ‘Msolo wa mwamuna ali-wense ni Kristu, ndipo msolo wa mkazi ni mwamuna, ndipo msolo wa Kristu ni Mulungu.’

8. Kodi mkazi angalatize tani ulemu bukulu kwa bayace?

8 Bibliya limbalewa kuti mkazi an’funika ‘kumbalemekeza mwamuna wace.’ (Wayefezo 5:33) Mwamuna si munthu wakulungamiratu, tenepo nthawe zinango iye angacite bzakusankhula bzakuphonyeka. Ndipopa, mkazi an’funika kulatiza ulemu bwace mwa kuthandiza na mtima wense bzakusankhula bza bayaceyo. Kucita bzimwebzo kungapase phindu banja lenselo. (1 Pedru 3: 1-6) Tsono tani bzikakhala kuti mwamunayo ambakhulupira lini Yahova? Mkaziyo an’funika basi kupitiriza kulatiza ulemu bukulu. Bibliya limbati: ‘Akazimwe mumbabvere azibayanu kuti winango akakhala wakusaya kukhulupira fala, atengeke sikuti na mafala, koma na makhalidwe ya azikazi wawo, thangwe ra kucita kuwona wokha na maso yawo makhalidwe yawo yakucena pabodzi na ulemu bwawo bukulu.’ (1 Pedru 3: 1, 2) Mkazi akambalemekeza bayace, bzingacitise kuti iye ayambembo kumbalemekeza bzinthu bzomwe mkaziyo ambakhulupira.

9. (a) Kodi n’ciyani comwe mkazi angacite akasaya kubverana na bayace? (b) N’ciyani comwe mkazi ankulimbisidwa kucita pa cinembo ca Tito 2:4, 5?

9 Kodi n’ciyani comwe mkazi angacite akasaya kubverana na bayace? Iye an’funika kufotokoza nzeru zace mwaulemu. Mwa ciratizo, pomwe Sara adafotokozera Abalahamu bzinthu bzomwe iye akhadekedwa lini nabzo, Yahova adauza Abalahamuyo kuti amutetekere mkaziyo. (Ciyambo 21:9-12) Mwamuna Mkristau akacita cakusankhula comwe cinkutsutsana lini na Bibliya, mkazi an’funika kuthandizira. (Mabasa 5:29; Wayefezo 5:24) Mkazi wabwino ambasamalira bwino banja lace. (Werengani Tito 2:4, 5) Mwamuna na wana akambawona nyongo yomwe mkaziyo ambacita, iwo an’dzamufuna na kumulemekeza kwene-kwene.—Mimwani 31:10, 28.

Kodi akazi angapfunze ciyani na ciratizo ca Sara?

10. Kodi Bibliya limbalewa ciyani pa nkhani ya kulekana na kulambana?

10 Lero lino mabanja yambathamangira kulekana ayai kulambana. Tsono Bibliya limbalewa kuti ‘mkazi aleke kusiya mwamuna wace,ʼ ndipo ‘mwamunambo aleke kusiya mkazi wace.’ (1  Wakolinto 7:10, 11) Tsono bzinthu bzikaneseratu m’banjamo, winango ambawona kuti bziri bwino kulekana. Apambo tani pa nkhani ya kulambana? Bibliya limbalatiza kuti wanthu angalambane pokha-pokha pomwe mwamuna ayai mkazi wacita upombo.—Mateu 19:9.

BZOMWE MULUNGU AN’FUNA KUTI ABEREKI AMBACITE

Jezu ni ciratizo cabwino kwa ali-wense m’banja

11. Kodi wana ambafuna ciyani kwa abereki wawo?

11 Penu ndimwe mbereki, dziwani kuti wana wanu ambafuna kuti mumbaceze nawo kawiri-kawiri. Tenepo, mun’funika kumbawasungira nthawe. Imwepo ndimwe wakufunika kwene-kwene kwa wana wanu kuti mumbawapfunzise bza Yahova.—Bzakutonga 6: 4-9.

12. Kodi abereki angakhotcerere tani wana wawo?

12 Dziko la Sathaniri laipiratu, ndipo wanthu winango wakuipa angafune kusenzeka na cidzo ca wana wanu ayai kugona nawo. Abereki azinji ambalemedwa kuceza na wana wawo bza nkhani imweyi. Tsono iwo an’funika kumbawacenjeza bza wathu amwewa kuti awathandize kudziwa momwe angabzikhotcerere. *1 Pedru 5:8.

13. Kodi abereki mungathandize tani wana wanu kuti akhale na makhalidwe yabwino?

13 Abereki muna udindo bwakupfunzisa wana wanu kuti akhale na makhalidwe yabwino. Kodi mungacite tani bzimwebzo? Mun’funika kumbawapfunzisa bzomwe mpsabwino na kuwalanga akaphonya. Tsono pakuwalangapo lekani kupitirira malire. (Jeremiya 30:11) Tenepo, lekani kumbatsimula wana wanu mukakhala mudakalipa kwene-kwene. Pakuwatsimula, mafala yanu yan’funika lini kukhala ‘ninga kulasa kwa mphanga’. (Mimwani 12:18) Mbathandizani wana wanu kudziwa thangwe lomwe iwo an’funikira kumbakubverani.—Wayefezo 6:4; Wahebereu 12:9-11; onani Mafala Yakuthumizira 30.

BZOMWE MULUNGU AN’FUNA KUTI WANA AMBACITE

14, 15. Thangwe ranyi wana an’funika kumbabvera abereki wawo?

14 Jezu akhabvera Yahova nthawe zense, napo pa nthawe zakunesa. (Luka 22:42; Juwau 8:28, 29) Yahova ambafuna kuti wana ambabverembo abereki wawo.—Wayefezo 6:1-3.

15 Penu ndimwe mwana, nthawe zinango bzingakuneseni kumbabvera abereki wanu. Tsono dziwani kuti mukambawabvera, imwepo mumbakondwesa Yahova na abereki wanuwo. *Mimwani 1:8; 6:20; 23:22-25.

Kodi n’ciyani comwe cingathandize wana kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu akambapumpsidwa kuti acite bzinthu bzakuipa?

16. (a) Kodi mbani omwe Sathani angaphatise basa kuti ambapumpse wana? (b) Thangwe ranyi bziri bwino kukhala na axamwali omwe ambafuna Yahova?

16 Sathani angaphatise basa azixamwali wanu na maswaka manango kuti akupumpseni mucicita bzinthu bzakuipa. Iye ambadziwa kuti bzomwe anzanu angakuuzeni bzinganese kulamba. Mwa ciratizo, Dina, mwana wa Djakobi, akhana azixamwali omwe akhafuna lini Yahova. Bzimwebzo bzidabweresera mabvuto iye na wanthu wa m’banja mwace. (Ciyambo 34:1, 2) Penu axamwali wanu ambafuna lini Yahova, iwo angadzakulimbisani kuti mumbacite bzinthu bzomwe Yahova ambawenga, ndipo bzimwebzi bzingadzasunamise imwepo, abereki wanu na Yahova. (Mimwani 17:21, 25) Ndipopa bziri bwino kwene-kwene kukhala na axamwali omwe ambafuna Yahova.—1 Wakolinto 15:33.

BANJA LANU LINGAKHALE LAKUKONDWA

17. Kodi n’ciyani comwe ali-wense an’funikira kucita kuti banja likondwe?

17 Ali-wense m’banja akateweza malango ya Yahova, banjalo limbakhala lakukondwa. Tenepo, penu ndimwe mwamuna, mbafunani mkazi wanu na kumbamulemekeza. Penu ndimwe mkazi, mbalemekezani na kumbabvera bayanu, ndipo tewezerani ciratizo ca mkazi wakulewedwa pa Mimwani 31:10-31. Penu muna wana, apfunziseni kuti ambafune Yahova. (Mimwani 22:6) Penu ndimwe msolo wa banja, mbalitsogolerani bwino banja lanu. (1 Timotio 3:4, 5; 5:8) Ndipo wana mbabverani abereki wanu. (Wakoloso 3:20) Mbakumbukirani kuti munthu ali-wense m’banjamo angaphonye.Tsono, mun’funika kukhala wakubzicepsa, mucimbapepesana mukaphonyerana. Mwakusaya kupenukira, Bibliya linayodi malango yomwe yangathandize ali-wense m’banja.

^ ndi. 12 Kuti mudziwe bzizinji bza momwe mungakhotcerere wana wanu onani Msolo 32 m’buku lakuti Phunzirani kwa Mphunzitsi Waluso, lakukonzedwa na Mboni za Yahova.

^ ndi. 15 Mwana an’funika lini kubvera abereki wace akamuuza kuti acite bzinthu bzakusaya kubverana na mitemo ya Mulungu.—Mabasa 5:29.