Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 14

Banja yanu ingakhale yakukondwa

Banja yanu ingakhale yakukondwa

1, 2. Ko Yahova achada kuti mabanja yambakhale tani?

YAHOVA MULUNGU ndiye adayambisa banja. Baibolo ichatiwuza kuti Mulungu padasika nkazi wakuyamba ‘adamubweresa kwa Adamu.’ Adamu adakondwa maninge padawona nkazi wake ndipo adati: ‘Moyu ndiye bonzo ya mabonzo yangu na nyompfu ya nyompfu yangu.’ (Genesis 2:22, 23) Vimwevi vinkuwonesa kuti Yahova angada kuti mabanja yambakondwe.

2 Ni vobvesa ntsisi kuti wanthu azinji ankukondwalini m’banja. Koma m’Baibolo munampfundo zizinji zomwe zingathandize wose pabanja kuti imbafambe bwino nakuti imbakhale yokondwa akambatewedzera mpfundo zake.​—Luka 11:28.

VOMWE MULUNGU ACHADA KWA MWAMUNA WOLOWOLA

3, 4. (a) Ko mwamuna ambakhale naye tani nkazi wake? (b) Ndawa chani mwamuna na nkazi achadikana kumbakhululukirana?

3 Baibolo ichanena kuti mwamuna wabwino achadikana kukonda na kulemekeza nkazi wake. Pulizi lewengani Aefeso 5:25-29. Nthawe zose mwamuna achadikana kumbachita vinthu mwachikondi na nkazi wake. Achadikana pomwe kumuteteza, kumusamala na kupewa kumbachita vinthu voyikha moyo wake pangozi.

4 Ko mwamuna angachite chani peno nkazi wake waphonya? Amuna ankuwuziwa kuti: ‘Pitirizani kukonda akazi wanu ndipo ayi kumbawakalipira maninge.’ (Akolose 3:19) Amuna achadikana kumbakumbuka kuti nawombo achaphonya. Ndipomwapa, peno achada kuti Mulungu ambawakhululukire, achadikana kumbakhululukirambo akazi wawo. (Mateyu 6:12, 14, 15) Mwamuna na nkazi wake akambakhululukirana, angakhale na banja yakukondwa maninge.

5. Ndawa chani mwamuna achadikana kumbalemekeza nkazi wake?

5 Yahova achada kuti amuna ambalemekeze akazi wawo. Mwamuna achadikana kuganizira vinthu vomwe vingakondwerese nkazi wake ndipo mweyi achadikanalini kuyiwona ninge nkhani ing’ono. Peno mwamuna achasamalalini bwino nkazi wake, Yahova angabvelini mapemphero yake. (1 Petulo 3:7) Kukonda Yahova ndiko kuchachitisa kuti munthu akhale wakudikana maninge kwa iye. Ndipo iye achawonalini kuti mwamuna ni wakudikana maninge kuposha nkazi.

6. Ko kukhala ‘thupi ibodzi’ kwa mwamuna na nkazi kuchathandawuza chani?

6 Yesu adafotokoza kuti mwamuna na nkazi akalowolona ‘ni awirilini pomwe, koma ni thupi ibodzi.’ (Mateyu 19:6) Iwo achadikanalini kuchita vinthu vosakhulupirika vomwe vingakhumudwise muyawo. (Miyambo 5:15-21; Aheberi 13:4) Aliyese achadikana kuwonesesa kuti ankukwanirisa pa nkhani ya kugonana. (1 Akorinto 7:3-5) Mwamuna ambakumbukire kuti ‘palibe munthu adazondako kale thupi yake, koma achaidyesa na kuyikonda.’ Ndipomwapa mwamuna achadikana kusamalira na kukonda nkazi wake. Chomwe akazi achada maninge nkuwona amuna wawo ankuwachitira vinthu mwachikondi.​—Aefeso 5:29.

VOMWE MULUNGU ACHADA KWA NKAZI WOLOWODWA

7. Ndawa chani banja ichadikana kukhala na woyitsogolera?

7 Banja iliyose ichadikana kukhala na munthu woyitsogolera kuti vinthu vimbafambe bwino. Pa 1 Akorinto 11:3 Baibolo ichati: ‘Msolo wa mwamuna aliyese ni Khrisitu, msolo wa nkazi ni mwamuna ndipo msolo wa Khrisitu ni Mulungu.’

8. Ko nkazi angawonese tani kuti achalemekeza maninge mwamuna wake?

8 Ni shuwadi kuti mwamuna aliyese achaphonya. Koma nkazi wake akambakhala wokonzeka kumuthandiza nkumbabverana na vomwe wasalula, vingafambire bwino wose pabanja. (1 Petulo 3:1-6) Baibolo ichati: ‘Nkazi achadikana kulemekeza maninge mwamuna wake.’ (Aefeso 5:33) Tsono peno mwamuna achakhulupiriralini vomwe nkazi wake achakhulupirira? Olo kuti viritene, nkazi achadikana kumulemekeza maninge mwamuna wake. Baibolo ichati: ‘Imwepo akazi mumbagonjere amuna wanu, kuti peno ni wosabvera mawu, akopeke osati na mawu yokha koma na khalidwe yanu, pakuwona wokha na maso yawo khalidwe yanu yakuchena na ulemu wanu ukulu.’ (1 Petulo 3:1, 2) Makhalidwe yabwino ya nkazi yangathandize kuti mwamuna wake ambalemekeze vomwe iye achakhulupirira.

9. (a) Ko nkazi ambachite tani peno ankubveranalini na maganizo ya mwamuna wake? (b) Ko palemba ya Tito 2:4, 5 pali malangizo yaponi kwa nkazi wolowodwa?

9 Manje nkazi angachite tani peno ankubveranalini na vomwe mwamuna wake wasalula? Iye achadikana kufotokoza maganizo yake mwawulemu. Mwakulinganiza, nthawe inango Sara adalewa vinthu vomwe Abulahamu alibe kubverana navo. Koma Yahova adamuwuza kuti: ‘Bvera mawu yake.’ (Genesis 21:9-12) Nthawe zizinji, vomwe mwamuna yemwe ni mkhrisitulini angasalule vingakhale vobverana na vomwe Baibolo ichanena, vikakhala tene nkazi achadikana kubverana naye. (Machitidwe 5:29; Aefeso 5:24) Nkazi wabwino achasamala banja yake. (Lewengani Tito 2:4, 5.) Akambachita mwevi, wana na mwamuna wake angambamulemekeze maninge na kumukonda pakuwona kuyesesa kwake.​—Miyambo 31:10, 28.

Ko Sara adapereka chitsanzo chabwino chiponi kwa akazi wolowodwa?

10. Ko Baibolo ichati chani pa nkhani yopunthuka panango kumalisa banja?

10 Nthawe zinango mwamuna na nkazi akayambana, achawona kuti vilibwino kupunthuka panango kulambana. Koma Baibolo ichanena mwakubveka kuti: ‘Nkazi ayi kuti alambane na mwamuna wake’ ndipo ‘nayembo mwamuna ayi kuti amulambe nkazi wake.’ (1 Akorinto 7:10, 11) Ni shuwadi kuti nthawe zinango pangakhale mabvuto yakulu yomwe yangachitise kuti m’bodzi apunthuke, koma nkhani mweyi achadikanalini kuyitengera masenzeka. Tsono tani pa nkhani yomalisa banja? Baibolo ichawonesa kuti panachinthu chibodzi chomwe chingachitise kuti banja ipere. Banja ingapere pokha-pokha peno m’bodzi wachita chigololo.​—Mateyu 19:9.

VOMWE MULUNGU ACHADA KWA ABEREKI

Yesu ni chitsanzo chabwino maninge kwa munthu aliyese m’banja

11. Ko wana achadikana chani kwa abereki?

11 Abereki muchadikana kupatula nthawe yakukwana yakuti mumbacheze na wana wanu. Wana wanu achada kuti mumbacheze nawo ndipo chinthu chinango chakudikana maninge ni kuwapfunzisa va Yahova.​—Deuteronomo 6:4-9.

12. Ko abereki achadikana kuchita chani kuti ateteze wana wawo?

12 Dziko ya Satana inkuyenda ichiyipira-ipira ndipo kuli wanthu womwe achada kuwachitira nkhanza wana panango kugona nawo. Abereki anango achawona kuti ni voshupa kukambirana na wana wawo nkhani za kugonana. Koma abereki achadikana kuwachenjeza wana wawo va wanthu mwawa na kuwapfunzisa momwe angambawathawire. Abereki achadikana kudziwa kuti anawudindo wa kuteteza wana wawo. *​—1 Petulo 5:8.

13. Ko abereki akamabalangiza wana achadikana kumbapewa chani?

13 Abereki anawudindo wopfunzisa pomwe wana wawo makhalidwe yabwino. Ko iwo angawapfunzise tani? Nishuwadi kuti wana achadikana kupfunzisiwa na kulangiziwa, koma muchadikanalini kuchita vimwevi muli wokalipa panango kuwachititira nkhanza. (Yeremiya 30:11) Ayi kuti mumbalangize wana wanu muli wokalipa. Mawu yachadikanalini kukhala ‘yolasa ninge chibemba.’ Ndawa yangadzonge wana wanu. (Miyambo 12:18) Abereki muchadikana kuthandiza wana wanu kuti ambadziwe ndawa yake achadikana kumbabvera.​—Aefeso 6:4; Aheberi 12:9-11; wonani mawu yakumapeto 30.

VOMWE MULUNGU ACHADA KWA WANA

14, 15. Ndawa chani wana achadikana kubvera abereki wawo?

14 Yesu angabvera Ababa wake pa chilichose podi kuti kuchita vimwevi kwenze koshupa. (Luka 22:42; Yohane 8:28, 29) Yahova achada kuti wana ambabverembo abereki wawo.​—Aefeso 6:1-3.

15 Imwepo wana mumbakumbukire kuti mukambabvera abereki wanu, olo kuti kuchita mwevi kukhale koshupa, muchakondweresa Yahova pabodzi na abereki wanu. *​—Miyambo 1:8; 6:20; 23:22-25.

Nchani chingathandize alumbwana kukhala wokhulupirika anzawo akambawanyengerera kuti achite voyipa?

16. (a) Ko Satana angaphatise basa mbani kuti akunyengerereni kuchita voyipa? (b) Ndawa chani vingakhale bwino kusalula azishamwali womwe achatumikira Yahaova?

16 Ndyerekezi angaphatise basa alumbwana anzanu na wanthu anango kuti akunyengerereni kuchita vinthu voyipa. Iye achadziwa kuti nivoshupa maninge kulamba kuchita vomwe anzanu ankukuchichimizani kuchita. Mwakulinganiza, mwana wa Yakobo dzina yake Dina wenze na azishamwali womwe angatumikiralini Yahova. Kucheza na wanthu mwawa kudamuchitisa iye na wanthu wa m’banja yake kugumana na mabvuto. (Genesis 34:1, 2) Peno mukonda kucheza na wanthu womwe atumikiralini Yahova, dziwani kuti angakuchitiseni kumbachita vomwe Yahova achazonda. Kuchita vimwevi kungayikhe moyo wanu na wa banja yanu pabvuto, kuyingizira pamwapa mungakhumudwise Yahova. (Miyambo 17:21, 25) Ndipomwapa, azishamwali wamungasalule achadikana kukhala atumiki wa Yahova.​—1 Akorinto 15:33.

BANJA YANU INGAKHALE YAKUKONDWA

17. Ko aliyese m’banja achadikana kuchita chani kuti banja ikhale yakukondwa?

17 Aliyese m’banja akambatewedzera malangizo ya Mulungu, pabanja pangakhalelini mabvuto yazinji. Ndipomwapa peno ndimwe mwamuna wolowola, muchadikana kukonda maninge nkazi wanu. Ndipo peno ndimwe nkazi wolowodwa, muchadikana kulemekeza na kubvera mwamuna wanu potewedzera chitsanzo cha nkazi wotomolewa pa Miyambo 31:10-31. Peno ndimwe m’bereki, mumbapfunzise wana wanu kukonda Mulungu. (Miyambo 22:6) Peno ndimwe baba, muchadikana ‘kunyang’anira bwino’ banja yanu. (1 Timoteyo 3:4, 5; 5:8) Imwembo wana, mumbabvere abereki wanu. (Akolose 3:20) Mumbakumbukire kuti aliyese pabanja angaphonyese vinthu vinango. Ndipomwapa mukaphonya muchadikana kudzichepesa nkumukumbira wamwaphonyera kuti akukhululukireni. Vimwevi vinkuwoneseratu kuti m’Baibolo munamalangizo yochokera kwa Yahova yothandiza aliyese m’banja.

^ ndi. 12 Mungagumane mpfundo zizinji zomwe zingakuthandizeni kuteteza wana wanu mu msolo 32 wa bukhu yakuti Phunzirani Kwa Mphunzitsi Waluso, yofalisiwa na Mboni za Yahova.

^ ndi. 15 Abereki akawuza wana kuchita vinthu vosabverana na malamulo ya Mulungu, mwana achadikanalini kubvera.​—Machitidwe 5:29.