Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 14

Familianchejwan kusisqa kausakuyta atisunman

Familianchejwan kusisqa kausakuyta atisunman

1. ¿Allillanchu kanman qhariwarmi tantalla tiyananku?

1 ÑAUPAJ kaj qhariwarmitaqa Jehová Diosninchej casaracherqa. Diosqa uj warmita ruwaytawan Adanman pusarqa. Adantaj warmita rikuspa mayta kusirikorqa, nerqataj: “Kayqa kikin tulluymanta, kikin aychaymanta”, nispa (Génesis 2:22, 23). Ajinamanta Diosqa Adantawan Evatawan casaracherqa. Kunanpis Diosqa mana munanchu qhariwarmi tantalla tiyanankuta. Khuska tiyakunankupajqa, civilmantaraj casarananku tiyan.

2. ¿Imatataj Dios tukuy familiaspaj munan?

2 Jehová Diosqa munan tukuy familias kusisqa kausakunankuta. Jinapis ashkha runasqa, mana familiankuwan kusisqa kausakuyta atinkuchu. ¿Imataj familiasta yanapanman allinta, kusisqataj kausakunankupaj? Bibliaj yuyaychasqan yanapanman. Bibliapeqa qosaspaj, warmispaj, tataspaj, wawaspaj ima, sumaj yuyaychaykuna tiyan  (Lucas 11:28).

¿IMATATAJ QOSASMAN DIOS KAMACHIN?

3, 4. 1) ¿Imaynatataj qosas warminkuta qhawananku tiyan? 2) Qhariwarmi perdonanakojtinku, ¿imaynatataj kausakunkuman?

3 Bibliaqa niwanchej, qosaqa warminta munakunanta, respetanantataj (Efesios 5:25-29 leey). Qosaqa warminwan kʼacha kanan tiyan, ima sajramantapis warminta jarkʼanan tiyan, warminpa allinnintataj maskʼanan tiyan. Chantapis qosaqa parlasqanwan mana warminpa sonqonta nanachinanchu tiyan, nillataj maqananchu tiyan.

4 Chanta, ¿imatataj qosa ruwanan tiyan warmin pantajtin? Bibliaqa qosasman nin: “Warmiykichejta munakullaychejpuni, amataj paykunapaj sinchʼita phiñakuychejchu”, nispa (Colosenses 3:19). Qosaqa yuyarikunan tiyan, paypis pantaj runallataj kasqanta. Diospa perdonninta tarinanpajtaj, warmintaraj perdonanan tiyan (Mateo 6:12, 14, 15). Qhariwarmi kajkuna purajmanta perdonanakunku chayqa, kusisqa kausakunku.

5. ¿Imatataj Dios munan qosas ruwanankuta?

5 Jehová Diosqa munan, qosaqa warminta sumajpaj qhawananta. Qosaqa imaynatachus warminta yanapananpi tʼukurinan tiyan. Payqa mana faltachinanchu tiyan ni mikhunata, nitaj ropatapis. Warminwan parlarinanpaj tiempochakunan tiyan. Chantapis kallpachakunan tiyan, imaynachus warmin kashasqanta entiendenanpaj. Mana chayta ruwanman chayqa, Jehová Diosqa mañakusqanta mana uyarinmanchu (1 Pedro 3:7). Diospajqa qharipis warmipis uj rejlla kanchej. Payqa pichus payta munakojta allinpaj qhawan.

6. Casarasqa kajkuna, ¿imatataj mana ruwanankuchu tiyan?

6 Jesusqa casarasqasmanta nerqa: “Manaña iskaychu kanku, manachayqa ujllaña”, nispa (Mateo 19:6). Casarasqa kajkunaqa, mana waj warmita chayri waj qharita qhawanankuchu tiyan (Proverbios 5:15-21; Hebreos 13:4). Chantapis qhariwarmi jina puñuykuytaqa mana jarkʼanakunankuchu tiyan, manataj mayqenninkupis allinnillankupi yuyanankuchu tiyan (1 Corintios 7:3-5). Bibliaqa nin: “Manapuni pipis kikin cuerpontaqa chejnikunchu. Astawanpis cuerponta mikhunawan kallpachan, munakuntaj”, nispa. Chayrayku qosaqa warminta munakunan tiyan. Warmeqa munan qosan paywan kʼacha kananta, munarikunanta ima (Efesios 5:29).

¿IMATATAJ WARMISMAN DIOS KAMACHIN?

7. ¿Familiapi uma kananpunichu tiyan?

7 Uj familiapeqa uma kananpuni tiyan. Mana uma kajtenqa, sapa uj munasqanman jina purinman. Bibliaqa niwanchej, “Cristoqa qharej uman kasqanta. Qharitaj warmej uman. Diostajrí Cristoj uman” (1 Corintios 11:3).

8. ¿Imatataj qosayoj warmi ruwanan tiyan?

8 Qosaspis pantaj runas kanku. Jinapis warmeqa qosanpa nisqanta kasunan tiyan, tukuy sonqotaj yanapanan tiyan. Ajinamanta familiankupi kʼachituta kausakonqanku (1 Pedro 3:1-6). Biblia niwanchej: “Warmitajrí qosanta sonqomantapacha jatunpaj qhawanan tiyan”, nispa (Efesios 5:33). Qosan mana Diospi creenchu chaypis, warmeqa qosanta jatunpaj qhawanan tiyan. Bibliaqa niwanchej: “Casarasqa warmis, qosaykichejman kʼumuykukoj sonqo kaychej. Ajinamanta mayqellanpis Diospa palabranta mana kasukunchu chayqa, warminpa kausayninta rikuspa mana parlasqalla kasukuyta atenqa. Chaytataj ruwayta atenqa, warminpa llimphu kausayninta, sonqomantapacha jatunpaj qhawasqanta ima rikusqankurayku”, nispa (1 Pedro 3:1, 2). Warmi Diospa nisqanta kasukojtenqa, qosanqa Diospi creesqanta jatunpaj qhawanqa, saqellanqataj Diosta yupaychananta.

9. 1) ¿Imatataj uj warmi ruwanman qosan pantasqanta reparajtin? 2) ¿Imatataj sumaj warmi ruwan?

9 ¿Imatataj uj warmi ruwanman qosan pantasqanta reparajtin? Imatachus yuyasqanta respetowan qosanman willanan tiyan. Unay tiempopi, Saraqa qosan Abrahanman nerqa imatachus yuyasqanta, Abrahanmantaj chay nisqanqa mana allinchu rijchʼarqa. Jehová Diostajrí Abrahanman nerqa: “Kasuy warmiyki Sara imatachá nisunki chayta”, nispa (Génesis 21:9-12). Qosaj nisqan Diospa kamachisqanwan mana churanakunchu chayqa, warmeqa qosanta kasukunan tiyan (Hechos 5:29; Efesios 5:24). Chantapis sumaj warmeqa familianta sumajta qhawan (Tito 2:4, 5 leey). Warmi chayta ruwananpaj kallpachakojtin, qosanpis, wawasninpis payta munakonqanku, astawantaj respetanqanku (Proverbios 31:10, 28).

¿Imatataj qosayoj warmis Saramanta yachakunkuman?

10. ¿Imatataj Biblia nin separakuymanta, divorciakuymanta ima?

10 Wakin qhariwarmisqa niraj imapi separakuyta chayri divorciakuyta munanku. Bibliatajrí niwanchej: ‘Warmeqa qosanmanta ama tʼaqakuchunchu. Qosataj warminta ama saqerparichunchu’, nispa (1 Corintios 7:10, 11). Jinapis wakin kutisqa, casado kajkuna tʼaqanakunkuman. Ima kutispichus tʼaqanakuyta chayri separakuyta atisqankuta yachanaykipajqa, ‘Diospa munakuyninpi kallaychikpuni’ nisqa libropi, 219-221 paginasta leeriy. Jinapis casadosqa, separakuyta munaspa allintaraj tʼukurinanku tiyan. Chanta, ¿allillanchu casarasqas divorciakunanku? Bibliaqa niwanchej, qosa chayri warmi waj qhariwan chayri waj warmiwan puñuykojtillan divorciakuyta atisqankuta (Mateo 19:9).

¿IMATATAJ DIOS TATAMAMASMAN KAMACHIN?

Tukuy familia Jesusmanta yachakusunman.

11. ¿Pimantataj tatamamas wawasninkuman yachachinanku tiyan?

11 Tatamamas kajkunaqa, wawasninkuwan kanankupaj tiempochakunanku tiyan. Wawasninkutaqa mana saqerparinankuchu tiyan. Astawanqa Jehová Diosmanta paykunaman yachachinanku tiyan (Deuteronomio 6:4-9).

12. ¿Imatataj tatamamas ruwananku tiyan wawasninkuta jarkʼanankupaj?

12 Kay mundoqa Supaypa atiyninpi kashan, sapa kutitaj astawan sajraman tukushan. Wakin runasqa wawasta ima sajratapis ruwayta munankuman. Wakintaj wawasta abusayta munankuman. Wakin tatamamasqa, mana chay imasmanta wawasninkuman parlayta atillankuchu. Jinapis tatamamasqa wawasninkuman willanankupuni tiyan chay sajra runasmanta. Chantapis yachachinanku tiyan, imaynatachus chay sajra runasmanta cuidakunankuta. Tatamamasqa wawasninkuta sajra kajmanta jarkʼanankupuni tiyan (1 Pedro 5:8). *

13. Wawasta sumajta uywanapaj, ¿imatataj ruwasunman?

13 Tatamamasqa wawasninkuman yachachinanku tiyan, mana machu machus kanankupaj. Chaypajqa wawasninkuta yuyaychananku, entiendechinanku tiyan. Wawasninkoj pantasqankutaqa reparachinanku tiyan, mana phiñasqa kashaspalla (Jeremías 30:11). Wawasta phiñasqa kashaspa rimarpajtinchejqa, parlasqanchej “espada jina” sonqonkuta tʼojsinman (Proverbios 12:18). Chantapis wawasmanqa kasukoj kayta yachachina tiyan (Efesios 6:4; Hebreos 12:9-11; “¿Imaynatá wawasta pantajtinku yanapasunman?” nisqata leeriy).

¿IMATATAJ WAWASMAN DIOS KAMACHIN?

14, 15. ¿Imajtintaj wawas tatamamankuta kasukunanku tiyan?

14 Jesusqa Tatanta tukuy imapi kasukoj, wakin kuti mana atinanpaj jina kajtinpis (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29). Jehová Diosqa munallantaj wawaspis tatamamankuta kasukunankuta (Efesios 6:1-3).

15 Wakin kuti, wawasqa ichapis mana atillanqankuchu tatasninkuta kasukuyta. Jinapis kasukuspaqa, Diosta, tatamamankutapis kusichenqanku (Proverbios 1:8; 6:20; 23:22-25). Chaywanpis tatanku chayri mamanku Diosta mana kasukunankuta kamachin chayqa, wawasqa mana paykunata kasukunankuchu tiyan (Hechos 5:29).

¿Imatataj jóvenes ruwankuman Diosta kasukunankupaj?

16. 1) Wawasta urmachinanpaj, ¿pikunamantataj Supay valekun? 2) ¿Imataj kanman wawas mana allin amigosniyoj kajtinku?

16 Supayqa yachan, wawasqa amigosninkuta kusichiyta munasqankuta. Chayrayku paykunata urmachinanpaj, amigosninkumanta chayri waj wawasmanta valekun. Ajina karqa Jacobpa wawan Dinawan. Payqa Jehová Diosta mana yupaychajkunata amigasninpaj qhawakorqa. Chay amigasninwan purisqanraykutaj, Dinaqa may llakiypi rikhurerqa, familiantapis llakicherqa (Génesis 34:1, 2). Wawas, amigosniykichej Jehová Diosta mana munakunkuchu chayqa, Diospa chejnisqan imasta ruwachisunkichejman. Chayta ruwajtiykichejtaj llakiypi rikhuriwajchej. Chantapis familiaykichejta, Diostapis llakichiwajchej (Proverbios 17:21, 25). Chayrayku Diosta yupaychajkunallawan amigosta ruwakuychej (1 Corintios 15:33).

FAMILIAYKIWAN KUSISQA KAUSAKUWAJ

17. ¿Imatataj Dios familiamanta sapa ujman kamachin?

17 Jehová Diosqa familiamanta tukuypaj sumaj yuyaychaykunata qon. Chay yuyaychaykunataj Bibliapi kashan. Sichus familiapi tukuypis Dios yuyaychawasqanchejman jina ruwasun chayqa, allinta kausakusun, problemaspis pisi kanqa. Chayrayku sichus qosa kanki chayqa, warmiykita munakuy, paywantaj kʼacha kay. Qosayoj warmi kanki chaytaj, qosaykita respetay, kʼumuykukoj sonqo kay, sumaj warmitaj kay (Proverbios 31:10-31). Tata chayri mama kanki chayqa, wawasniykiman Diosta munakuyta yachachiy (Proverbios 22:6). Familiaykimanta uma kanki chaytaj, familiaykita ‘sumajta kamachiy’ (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8). Wawa kanki chayqa, tatamamaykita kasukuy (Colosenses 3:20). Familiapeqa tukuypis pantaj runas kanchej. Chayrayku llampʼu sonqos kana, perdonta mañakuytataj yachana.

^ párr. 12 Imaynatachus wawasta jarkʼanata astawan yachanaykipajqa, Jesusmanta yachakuna libroj 167-171 paginasninta leeriy. Kaytaqa Jehovaj testigosnin orqhonku.