1, 2. ¿Imatam Jehova Diosqa munan ayllukunapaq?

JEHOVA DIOSMI casarakuytaqa qallarichirqa. Bibliam nin warmita unanchaspan qariman pusasqanmanta. Adanñataqmi anchata kusikuspan warminta nirqa: “Payqa tulluymanta hinaspa aychaymanta kaqmi”, nispa (Genesis 2:22, 23). Chaynaqa, Jehova Diosqa munanmi casarasqa kaqkuna kusisqa kawsakunankuta.

² Llakikuypaqmi achka runakuna mana kusisqachu ayllunkuwan kawsakunku. Ichaqa bibliapim yanapakuykuna kachkan ayllunkuwan hawkalla hinaspa kusisqa kawsakunankupaq (Lucas 11:28).

3, 4. (1) ¿Imaynam allin qusaqa warmichanwan kanan? (2) ¿Imanasqam warmi-qari pampachanakunanku?

³ Bibliapa nisqanman hinam allin qusaqa warmichanta kuyanan hinaspa respetanan (qaway Efesios 5:25-29). Qusaqa warmichantam imaña kaptinpas kuyanan. Chaymantapas mana maqaspanmi sumaqta uywanan.

⁴ ¿Imatam qusaqa ruwanan warmichan imapipas pantaruptinqa? Bibliam qusakunata nin: “Warmikichiktayá hinalla kuyaychik, amayá qaqchakachariychikchu”,  nispa (Colosenses 3:19). Qusakuna, manam qunqanaykichikchu qamkunapas pantaq kasqaykichiktaqa. Jehova Dios pampachasunaykichikta munaspaqa, qamkunapas warmichaykichiktam pampachanaykichik (Mateo 6:12, 14, 15). Warmi-qari pampachanakuspankuqa, kusisqam kawsakunqaku.

5. ¿Imanasqam qusaqa warmichanta respetanan?

⁵ Jehova Diosqa munanmi qusakuna warmichankuta respetanankuta. Qusaqa warmichantam hawka hinaspa kusisqa kawsananpaq yanapanan. Chayta mana ruwaptinqa, mañakusqantapas Diosqa manam uyarinqachu (1 Pedro 3:7). Jehova Diosqa manam ninchu warmikunamantaqa qarikuna aswan allin kasqantaqa. Diosqa haykam kuyaqninkunatam anchata chaninchan.

6. ¿Ima niytam munachkan warmi-qariqa “huk aychallañam” nispanqa?

⁶ Warmi-qarimanta rimaspanmi Jesus nirqa: “Manam iskayñachu kanku aswanqa huk aychallañam”, nispa (Mateo 19:6). Casarasqakunaqa manam hukwan-hukwanqa kanankuchu, aswanqa iskayllankum kuyanakunanku (Proverbios 5:15-21; Hebreos 13:4). Sapakamataqmi warmi-qari puñusqankuwanpas kusisqa kananku, manam kikillanpaq munaqqa kanankuchu (1 Corintios 7:3-5). Qusaqa kaytam yuyarinan “manam pipas kikinpa cuerpontaqa chiqninchu, aswanqa mikuchinmi hinaspapas kuyanmi”. Chaynaqa, qusaqa warmichantam kuyanan. Warmikunaqa qusanku chayna kuyakuq kanankutam munanku (Efesios 5:29).

7. ¿Imanasqam ayllupiqa qusa nanachikunan?

⁷ Bibliam nin: “Llapa qaripa umanqa Cristom, warmipa umanñataqmi qari, Cristopa umanñataqmi Dios”, nispa (1 Corintios 11:3). Chaynaqa, qusam ayllunmantaqa nanachikunan paykunata yanapananpaq.

8. ¿Imaynatam casarasqa warmiqa qusanta respetanan?

⁸ Qusakunaqa llapankum pantaq runakuna kanku. Ichaqa qusankupa imapas tanteasqanpi warmikuna yanapaptinkuqa, allinninkupaqmi kanqa (1 Pedro 3:1-6). Bibliam nin: “Warmiñataqyá qusanta anchata respetachun”, nispa (Efesios 5:33). Diospi qusan mana iñiptinqa, ¿imatam ruwanan? Chayna kaptinpas, anchatam respetanan. Bibliaqa nintaqmi: “Warmikuna, qamkunapas qusaykichiktayá tukuy imapi kasukuychik, chaynapi Diospa palabranta mana  kasukuq kachkaspankupas mana rimapayachkasqalla allin kawsasqaykichikta qawaspanku iñikunankupaq. Paykunaqa qamkunapa chuya sunqu hinaspa respetoyuq kasqaykichikta qawaspankum iñikunqaku”, nispa (1 Pedro 3:1, 2). Warmichanpa allin kawsakusqanta qawasqanmi, qusanta yanapanqa iñiyninta respetananpaq hinaspa entiendenanpaqpas.

9. (1) ¿Imatam casarasqa warmiqa ruwanman qusanpa tanteasqan hukman rikchakuptinqa? (2) ¿Ima yanapakuytam casarasqa warmikunapaq tarinchik Tito 2:4, 5 nisqanpi?

⁹ ¿Imatam casarasqa warmiqa ruwanman qusanpa tanteasqan hukman rikchakuptinqa? Sumaqllatam ninman ima piensasqanta. Sarapa nisqanqa manam Abrahanpa gustonpaqchu karqa. Ichaqa Jehova Diosmi Abrahanta nirqa: ‘Sarapa tukuy nisusqaykita ruway’, nispa (Genesis 21:9-12). Warmikunaqa qusankupa imapas tanteasqankutam ruwananku, ichaqa bibliapa contranpi kaptinqa manam ruwanankuchu (Hechos 5:29; Efesios 5:24). Chaymantapas allin warmikunaqa ayllun uywaypim yanapakunan (qaway Tito 2:4, 5). Chaynapim qusanqa hinaspa warmankunaqa tukuy ima ruwasqanta qawaspanku, astawan kuyanqaku (Proverbios 31:10, 28).

10. ¿Imatam bibliaqa yachachin rakinakuymanta hinaspa divorciakuymanta?

¹⁰ Wakin casarasqakunam chaylla rakinakuyta utaq divorciakuyta munanku. Ichaqa bibliam nin: “Warmikunaqa amayá qusankumanta rakikuchunchu. [...] Qusapas manam warmintaqa saqinanchu”, nispa (1 Corintios 7:10, 11). Ichaqa wakinpim casado vidapi llumpay sasachakuykuna kaptin rakikunmanku,  ichaqa chayqa manam pukllay hinallachu. * ¿Ima nichwantaq divorciakuymantaqa? Bibliam yachachiwanchik casarasqa kachkaspa mana qusanwan utaq mana warminwan huchapakuruspallanku divorciakuyta atinankumanta (Mateo 19:9).

11. ¿Imatam tayta-mamakunaqa ruwananku imamantapas puntataqa?

¹¹ Tayta-mamakuna, warmaykichikwan kuska kanaykichikpaq  tiempochakuychik, chaytam warmaykichikkunaqa munanku. Chaymantapas, warmaykichikmanmi imamantapas puntataqa Jehova Diosmanta yachachinaykichik (Deuteronomio 6:4-9).

12. ¿Imatam tayta-mamakunaqa ruwananku warmankuta waqaychanankupaq?

¹² Satanaspa munaychakusqan pachapi kawsasqanchikraykum mana allin ruwaykunaqa astawan yapakuchkan. Chayraykum wakin runakunaqa churi-wawakunata abusayta munanmanku. Wakin tayta-mamakunaqa sasachakunkum chaykunamanta warmankuwan rimayta. Ichaqa tayta-mamakunam chay runakunamanta warmankuman willananku hinaspa yachachinanku imata ruwanankupaq. Tayta-mamakuna, warmaykichiktaqa mana allin runakunamantam waqaychanaykichik (1 Pedro 5:8). *

13. ¿Imaynatam tayta-mamakunaqa warmankuta correginanku?

¹³ Tayta-mamakunam warmankutaqa yachachinanku kasukuq kanankupaq. ¿Imaynatam chayta ruwanmanku? Warmankutaqa correginankum, ichaqa mana llumpayta maqaspallam (Jeremias 30:11). Chaymi piñasqa kaspaykiqa mana correginaykichu. Manachá munankichu nanay simiwan rimaspayki espadawan tuksichkaq hina ñakarichiytaqa (Proverbios 12:18). Sumaqllata yachachiy imanasqa kasukuq kanankupaq (Efesios 6:4; Hebreos 12:9-11; qaway 30 kaq willakuyta).

14, 15. ¿Imanasqam churi-wawakunaqa tayta-mamankuta kasukunanku?

¹⁴ Jesusqa taytan Jehova Diostam haykapipas kasukurqa sasa ruway kaptinpas (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29). Jehova Diosqa munanmi churi-wawakunapas tayta-mamankuta kasukunankuta (Efesios 6:1-3).

¹⁵ Ichapas sasachakunki tayta-mamaykita kasukunaykipaq. Ichaqa kayta ama qunqaychu: Kasukuq kaspaykiqa Jehova Diosta hinaspa tayta-mamaykitam anchata kusichinki (Proverbios 1:8; 6:20; 23:22-25). *

16. (1) ¿Imatam satanasqa ruwan mana allin ruwaykunaman wichiykunaykipaq? (2) ¿Imanasqam amistadnikikunaqa Jehova Diosta kuyaqkuna kananku?

¹⁶ Satanasqa amistadnikikunata hinaspa wakin mozo-sipaskunatam servichikunman imapas mana  allinkunata ruwanaykipaq. Satanasqa yachanmi pipas hikutasuptiki chayman wichiykunaykita. Rimarisun Jacobpa churin Dina sutiyuq sipasmanta. Payqa Jehova Diosta mana yupaychaqkunawanmi hukllawakurqa, chayta ruwasqanmi paypaq hinaspa ayllunpaqpas sasachakuykunata apamurqa (Genesis 34:1, 2). Amistadnikikuna Jehova Diosta mana yupaychaspankuqa, mana allinkunata ruwanaykipaqmi kallpanchasunkiman. Chayqa manam allinchu kanman qampaq, aylluykipaq nitaq Jehova Diospaqpas (Proverbios 17:21, 25). Chayraykum amistadnikikunaqa Jehova Diosta kuyaqkuna kananku (1 Corintios 15:33).

17. ¿Ima ruwayniyuqmi ayllupi sapakama kanchik?

¹⁷ Diospa kamachisqanta ayllunkupi kasukuspankuqa, manam sasachakuypiqa tarikunqakuchu. Chaymi qusa kaspaykiqa warmichaykiwan kuyakuq kanayki. Casada warmi kaspaykiqa qusaykitam respetanayki, imapas tanteasqanpi yanapanayki hinaspa Proverbios 31:10-31 nisqanman hina ruwanayki. Churi-wawayki kaptinqa Jehova Diosta kuyanankupaq yachachiy (Proverbios 22:6). Qusa hinaspa tayta kaspaykiqa aylluykimanta allinta nanachikuy (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8). Qamkunapas churi-wawakuna tayta-mamaykichikta kasukuychik (Colosenses 3:20). Manam qunqananchikchu llapanchik pantaq runakuna kasqanchikta, chaymi mana hatun tukuspa pampachanakunanchik. Yachamusqanchikman hinam, Jehova Diosqa sapakamata bibliawan yanapawanchik.