1, 2. Σο μανγκέλα ο Ιεχωβά ι φαμιλίνγκε;

Ο ΙΕΧΩΒΑ ΝΤΕΒΕΛ κερντάς ο πρώτος μπιαβ. Η Αγία Γραφή βακερέλα αμένγκε ότι κερντάς ι πρώτε τζουβλιά ντα «αντάς-λα κο τζενό». Ο Αδάμ χαιρισάλο αζόμ μπουτ σο βακερντάς: «Ανταβά ισί επιτέλους κόκαλος μι κοκαλένταρ ντα σώμας μι σωμάσταρ». (Γένεση 2:​22, 23) Ανταβά σικαβέλα αμένγκε ότι ο Ιεχωβά μανγκέλα τι αβέν ευτυχισμέ οντουλά σο ισί παντριμέ.

² Όμως, μπουτ τζενέ ποτές να τθερένας ευτυχισμέ φαμιλί. Αλλά κι Γραφή υπαρχίντιβενα μπουτ συμβουλές σο κα βοηθίνεν σαριλέν κι φαμιλί τι αβέν ευτυχισμέ ντα τι απολαμβάνεν ι παρέα ο εκ ι γιαβερέσκι.​—Λουκάς 11:28.

3, 4. (α) Σαρ πρέπει τι συμπεριφερίντιβελ ο ρομ πι ρομνιάκε; (β) Σόσκε ισί σημαντικός ο ρομ ντα η ρομνί τι συγχωρίνεν ο εκ ι γιαβερές;

³ Η Γραφή βακερέλα ότι ο λατσσό ρομ πρέπει τι μανγκέλ ντα τι σεβάνελ πι ρομνιά. Παρακαλίνασα-τουτ τι διαβάνες ο εδάφια Εφεσίους 5:​25-29. Ο ρομ πρέπει πάντα τι μανγκέλ πι ρομνιά. Επίσης, πρέπει τι αρακχαβέλ-λα, τι φροντίνελ-λα ντα μα τι κερέλ τίποτα σο κα πληγώνελας-λα.

⁴ Αλλά σο πρέπει τι κερέλ ο ρομ όταν λέσκι ρομνί κερέλα λάθη; Η Γραφή βακερέλα ι μουρσένγκε: «Τι μανγκέν τουμαρέ ρομνίν ντα μα τι χολιάνεν λένγκε». (Κολοσσαείς 3:​19) Μουρσάλεν, ντεν-τουμέν γκοντί ότι τουμέν-ντα κερένα λάθη. Ντα άμα μανγκένα τι συγχωρίνελ-τουμέν ο Ντεβέλ, πρέπει τι συγχωρίνεν τουμαρέ ρομνίν. (Ματθαίος 6:​12, 14, 15) Άμα ο ρομ ντα η ρομνί συγχωρίνενα αντράλ πουμαρέ  γκίσταρ ο εκ ι γιαβερές, ανταβά κα βοηθίνελ-λεν τι τθερέν ευτυχισμέ παντριά.

5. Σόσκε πρέπει ο ρομ τι σεβάνελ πι ρομνιά;

⁵ Ο Ιεχωβά μανγκέλα κατά μουρσά τι σεβάνεν πουμαρέ ρομνίν. Ο ρομ πρέπει τι σκεφτίνελ λατσσές ο ανάγκες σο τθερέλα λέσκι ρομνί. Ανταβά ισί μπουτ σημαντικός. Άμα ο ρομ να συμπεριφερίντιβελα σωστά πι ρομνιάκε, ο Ιεχωβά μπορεί μα τι μανγκέλ τι ασουνέλ λέσκε προσευχές. (1 Πέτρου 3:7) Οντουβά σο κερέλα ι τζενέν τι τθερέν αξία ι Ιεχωβάσκε ισί άμα μανγκένα-λες. Λέσκε γιακχίντε, ο μουρσά νανέ πιο σημαντικοί κατά τζουβλιά.

6. Σο μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο ρομ ντα η ρομνί ισί «εκ σώμας»;

⁶ Ο Ιησούς βακερντάς ότι ο ρομ ντα η ρομνί «νανέ ντούι, αλλά εκ σώμας». (Ματθαίος 19:6) Ισί πιστοί ο εκ κο γιαβέρ ντα ποτές να κα προδόνενας ο εκ ι γιαβερές. (Παροιμίες 5:​15-21· Εβραίους 13:4) Οντουλά σο ισί παντριμέ πρέπει τι ικανοποιήνεν ο σεξουαλικές ανάγκες ο εκ ι γιαβερέσκε χωρίς τι ντικχέν πουμαρό συμφέρον. (1 Κορινθίους 7:​3-5) Ο ρομ πρέπει τι ντελ-πες γκοντί ότι «καέκ τζενό να μισιντάς πο σώμας, αλλά ντέλα-λες τι χαλ ντα αρακχαβέλα-λες». Άρα, πρέπει τι μανγκέλ ντα τι αρακχαβέλ πι ρομνιά. Ο πιο σημαντικός πράγμας εκχέ τζουβλιάκε ισί τι μανγκέλ-λα λάκο ρομ ντα τι πφαμπόλ λάκε. (Εφεσίους 5:​29) Για τι αβέλ ευτυχισμέ εκ φαμιλί, ο μουρς ντα η τζουβέλ πρέπει τι παντρίνεν νόμιμα επειδή αντικάς κα μπορίνεν τι αρακχαβέν ντα τι μπαριαρέν πιο λατσσές πουμαρέ τσσαβέν. Ο Χριστιανοί πρέπει τι σεβάνεν ο νόμοι ι κάθε τθεμέσκε ντα τι παντρίνεν νόμιμα.​—Λουκάς 2:1, 4, 5.

7. Σόσκε πρέπει τι υπαρχίντιβελ εκ σορό αντρέ κι φαμιλί;

⁷ Κάθε φαμιλί πρέπει τι τθερέλ εκ σορό, δηλαδή εκχέ τζενές σο κα οδηγίνελ ντα κα βοηθίνελ ι φαμιλί τι αβέλ ενωμέ. Η Γραφή βακερέλα κο εδάφιος 1 Κορινθίους 11:3: «Ο  σορό ι κάθε μουρσέσκο ισί ο Χριστός· ο σορό ι τζουβλιάκο ισί ο μουρς· ο σορό ι Χριστόσκο ισί ο Ντεβέλ».

8. Σαρ μπορίνελα η ρομνί τι σικαβέλ μπαρό σεβασμός πι ρομέσκε;

⁸ Σαρέ ο μουρσά κερένα λάθη. Αλλά όταν η ρομνί υποστηρίνελα ο αποφάσεις πι ρομέσκε ντα βοηθίνελα-λες αντράλ πι γκίσταρ, ανταβά ανέλα λατσσιπέ σαρί κι φαμιλί. (1 Πέτρου 3:​1-6) Η Γραφή βακερέλα: «Η τζουβέλ τι τθερέλ μπαρό σεβασμός πι ρομέσκε». (Εφεσίους 5:​33) Σο πρέπει τι κερέλ η τζουβέλ άμα λάκο ρομ να τθερέλα ι ίδια θρησκεία λάσαρ; Βόι πάλι πρέπει τι τθερέλ μπαρό σεβασμός λέσκε. Η Γραφή βακερέλα: «Τουμέν, τζουβλιάλεν, τι ντεν καν τουμαρέ ρομέν, σόσκε άμα κάποιοι να ασουνένα ο λάφι, τι κερδίντιβεν χωρίς λάφι αλλά οντουλέντζαρ σο κερένα λένγκε ρομνιά, επειδή κα ντικχέν πουμαρέ γιακχίντζαρ τουμαρί λατσσί συμπεριφορά ντα τουμαρό μπαρό σεβασμός». (1 Πέτρου 3:1, 2) Η λατσσί συμπεριφορά ι ρομνιάκι μπορίνελα τι βοηθίνελ ι ρομές τι αγαβέλ ντα τι σεβάνελ οντουλά σο πακιάλα λέσκι ρομνί.

9. (α) Σο πρέπει τι κερέλ η ρομνί άμα να συμφωνίνελα πι ρομέσαρ; (β) Καγιά συμβουλή ντέλα η Γραφή ι τζουβλίν κο εδάφια Τίτο 2:4, 5;

⁹ Σο πρέπει τι κερέλ η ρομνί όταν να συμφωνίνελα πι  ρομέσαρ εκχέ πραγμάσκε; Πρέπει τι βακερέλ οντουβά σο σκεφτίνελα με σεβασμός. Για παράδειγμας, η Σάρρα βακερντάς κάτι σο να μπεϊντιντάς ο Αβραάμ, αλλά ο Ιεχωβά βακερντάς λέσκε: «Ασούν-λα». (Γένεση 21:​9-12) Όταν ο ρομ λέλα εκ απόφαση σο να τζάλα κόντρα οντουλέντζαρ σο βακερέλα η Γραφή, λέσκι ρομνί πρέπει τι υποστηρίνελ-λες. (Πράξεις 5:​29· Εφεσίους 5:​24) Η λατσσί ρομνί φροντίνελα πι φαμιλί. (Διάβανε Τίτο 2:4, 5) Όταν λάκο ρομ ντα λάκε τσσαβέ κα ντικχέν καμπόρ πράγματα κερέλα για τι βοηθίνελ-λεν, κα μανγκέν-λα ντα κα σεβάνεν-λα ατζέκ πιο μπουτ.​—Παροιμίες 31:​10, 28.

10. Σο βακερέλα η Γραφή ι χωριμάσκε ντα για το διαζύγιος;

¹⁰ Μερικές φορές ο αντρόγυνα αποφασίνενα σουγκό τι χωρίνεν ή τι λεν διαζύγιος. Όμως, η Γραφή βακερέλα ότι «δεν πρέπει η ρομνί τι νασέλ πι ρομέσταρ» ντα ότι «ο ρομ δεν πρέπει τι μουκχέλ πι ρομνιά». (1 Κορινθίους 7:​10, 11) Πρέπει τι υπαρχίντιβεν συγκεκριμέ ντα μπουτ σοβαροί λόγοι για τι χωρίνελ εκ αντρόγυνος, ντα ανταγιά ισί εκ σημαντική απόφαση. Σο βακερέλα η Γραφή για το διαζύγιος; Βακερέλα ότι εκ αντρόγυνος μπορίνελα τι λελ διαζύγιος σάντε άμα ο εκ κατά ντούι κα τζαλ γιαβερέσαρ.​—Ματθαίος 19:9.

11. Σο τθερένα ανάγκη τουμαρέ τσσαβέ πιο μπουτ σαρέ κατά γιαβερά πράγματα;

¹¹ Νταντάλεν ντα νταγιάλεν, νακχέν αζόμ πιο μπουτ χρόνος αβέλα-πες τουμαρέ τσσαβέντζαρ. Τουμαρέ τσσαβέ τθερένα-τουμέν ανάγκη, ντα πιο μπουτ σαρέ κατά γιαβερά πράγματα, τθερένα ανάγκη τι σικλιαρέν-λεν ι Ιεχωβάσκε.​—Δευτερονόμιο 6:​4-9.

12. Σο πρέπει τι κερέν ο νταντά ντα ο νταγιά για τι αρακχαβέν πουμαρέ τσσαβέν;

¹² Ι Μπενγκέσκο ντουνιάς, καζόμ τζάλα, αβέλα ατζέκ πιο πφιρνό, ντα υπαρχίντιβενα μερικά τζενέ σο μπορεί τι μανγκέν τι κερέν κακός αμαρέ τσσαβένγκε, ατζέ-ντα τι μανγκέν  τι κερέν λένγκε λουμνικανέ πράγματα. Μερικά νταντά ντα νταγιά λατζάνα τι κερέν λάφι ανταλέ θεμάσκε. Αλλά πρέπει τι προειδοποιήνεν πουμαρέ τσσαβέν ντα τι σικλιαρέν-λεν σαρ τι αρακχαβέν-πες ασακέ τζενένταρ. Νταντάλεν ντα νταγιάλεν, πρέπει τι αρακχαβέν τουμαρέ τσσαβέν. *​—1 Πέτρου 5:8.

13. Σαρ πρέπει τι σικλιαρέν ο νταντά ντα ο νταγιά πουμαρέ τσσαβέν;

¹³ Ο νταντά ντα ο νταγιά τθερένα ι ευθύνη τι σικλιαρέν πουμαρέ τσσαβέν σαρ πρέπει τι συμπεριφερίντιβεν. Σαρ μπορίνενα τι σικλιαρέν τουμαρέ τσσαβέν; Τουμαρέ τσσαβέ τθερένα ανάγκη ο σικλιαριπέ, αλλά ποτές μα διορθώνεν-λεν  με σκληρός ή μπέτι τρόπος. (Ιερεμίας 30:​11) Οτθάρ, ποτές μα σικλιαρέν τουμαρέ τσσαβέν όταν ισινέν χολιαμέ. Τουμαρέ λάφια δεν πρέπει τι αβέν σαρ “τσσουριά” σο πληγώνενα τουμαρέ τσσαβέν. (Παροιμίες 12:​18) Σικλιαρέν-λεν τι αγαβέν σόσκε πρέπει τι ντεν καν.​—Εφεσίους 6:4· Εβραίους 12:​9-11· ντικχ ι Σημείωση 30 κο παλαϊνέ σελίδες.

14, 15. Σόσκε πρέπει ο τσσαβέ ντα ο τσσαγιά τι ασουνέν πουμαρέ νταντές ντα πουμαρέ νταγιά;

¹⁴ Ο Ιησούς ασουνέλας πάντα πι Νταντές, ατζέ-ντα όταν ανταβά να ισινέ εύκολος. (Λουκάς 22:​42· Ιωάννης 8:​28, 29) Οτθάρ, ο Ιεχωβά μανγκέλα ο τσσαβέ ντα ο τσσαγιά τι ασουνέν πουμαρέ νταντές ντα πουμαρέ νταγιά.​—Εφεσίους 6:​1-3.

¹⁵ Τσσαβάλεν ντα τσσαγιάλεν, ατζέ-ντα άμα αισθάντιβενα ότι ισί τουμένγκε δύσκολος τι ασουνέν τουμαρέ νταντές ντα τουμαρέ νταγιά, ντεν-τουμέν γκοντί ότι, όταν ντένα καν, εμ ο Ιεχωβά αλλά εμ τουμαρό ντατ ντα τουμαρί ντάι χαιρίνενα μπουτ. *​—Παροιμίες 1:8· 6:​20· 23:​22-25.

16. (α) Σο κερέλα ο Μπενγκ για τι τσσουβέλ ι τερνέν τι κερέν οντουβά σο ισί κακός; (β) Σόσκε ισί σημαντικός τι τραμπίνες αμαλέν σο μανγκένα ι Ιεχωβάς;

¹⁶ Ο Μπενγκ μπορίνελα τι χρησιμοποιήνελ τι αμαλέν ντα γιαβερέ τερνέν για τι τσσουβέλ-τουτ τι κερές οντουβά σο ισί λάθος. Βοβ τζανέλα ότι ισί μπουτ δύσκολος τι ατσσός σταθερός. Για παράδειγμας, η τσσάι του Ιακώβ, η Δείνα, τθερέλας αμαλινέν σο να μανγκένας ι Ιεχωβάς. Ανταβά αντάς μπουτ προβλήματα λάκε ντα λάκε φαμιλιάκε. (Γένεση 34:1, 2) Άμα το αμαλά να μανγκένα ι Ιεχωβάς, μπορεί τι τσσουβέν-τουτ τι κερές κάτι σο μισίνελα ο Ιεχωβά, κάτι σο κα μπορίνελας τι στεναχωρίνελ τουτ, τι φαμιλί ντα ι Ντεβλές. (Παροιμίες  17:​21, 25) Οτθάρ, ισί μπουτ σημαντικός τι αρακχές αμαλέν σο μανγκένα ι Ιεχωβάς.​—1 Κορινθίους 15:33.

17. Σο πρέπει τι κερέλ ο κάθε τζενό αντρέ κι φαμιλί;

¹⁷ Άμα οντουλά σο ισί αντρέ κι φαμιλί κερένα σο βακερέλα ο Ντεβέλ, να κα τθερέν μπουτ προβλήματα. Οτθάρ, άμα ισινάν ο ρομ, τι μανγκές τι ρομνιά ντα τι σικαβές ότι μανγκέσα-λα οντουλέντζαρ σο κερέσα. Άμα ισινάν η ρομνί, τι σικαβές σεβασμός ντα τι ντες καν τι ρομές. Τι μοιάζες οντουλέ τζουβλιάτε σο βακερένα ο εδάφια Παροιμίες 31:​10-31. Άμα ισινάν ντατ ή ντάι, σίκλιαρ τι τσσαβέν τι μανγκέν ι Ντεβλές. (Παροιμίες 22:6) Άμα ισινάν ο ντατ, τι κερές κουμάντος τι φαμιλί «με λατσσό τρόπος». (1 Τιμόθεο 3:4, 5· 5:8) Τουμέν-ντα, τσσαβάλεν ντα τσσαγιάλεν, τι ασουνέν τουμαρέ νταντές ντα τουμαρέ νταγιά. (Κολοσσαείς 3:​20) Τι ντεν-τουμέν γκοντί ότι ο κάθε εκ αντρέ κι φαμιλί μπορεί τι κερέλ λάθη, οντουλέσκε τι αβέν ταπεινοί ντα τι μανγκέν συγνώμη ο εκ κατά γιαβέρ. Βα, κι Γραφή υπαρχίντιβενα ο συμβουλές σο ντέλα ο Ιεχωβά σαρέ οντουλένγκε σο ισί κι φαμιλί.