Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO KHUMI NACINAI

Banja Yanu Inakwanisa Kukhala Yakutsandzaya

Banja Yanu Inakwanisa Kukhala Yakutsandzaya

1, 2. Kodi Yahova asafunanji kuna mabanja?

YAHOVA MULUNGU acita banja yakutoma. Bhibhlya isatipanga kuti iye acita nkazi wakutoma ‘mbam’bweresa kuna mamuna.’ Adhamu akhali wakutsandzaya kakamwe kwakuti alonga: ‘Uyu ndi magogodo a magogodo anga, na nyama ya nyama yanga.’ (Genesi 2:22, 23) Pyenepi pisatipanga kuti Yahova asafuna kuti anthu akumanga banja akhale akutsandzaya.

2 Mwakutsukwalisa, anthu azinji nee ali na umaso wakutsandzaya m’banja. Mbwenye Bhibhlya iri na midida mizinji yakuti inadzaphedza anthu onsene a m’banja toera akhale na umaso wakuphindulisa pabodzi.​—Luka 11:28.

PINADIKHIRA MULUNGU KWA AMUNA AKUMANGA BANJA

3, 4. (a) Kodi mamuna asafunika kutsalakana tani nkazace? (b) Thangwi yanji mphyakufunika kuti mamuna na nkazi alekererane unango na ndzace?

3 Bhibhlya isalonga kuti mamuna wadidi asafunika kutsalakana nkazace mwaufuni na mwacilemedzo. Taphata miyendo, lerini Aefesi 5:25-29. Mamuna asafunika kutsalakana nkazace mwaufuni ndzidzi onsene. Iye asafunika kuntsidzikiza, kuntsalakana mwadidi, pontho nkhabe funika kum’phekesa.

4 Mphapo mamuna anacitanji khala nkazace acita madodo? Amuna asapangwa: ‘Imwe amuna, pitirizani kufuna akazanu, lekani kuanentsa-nentsa.’ (Akolose 3:19) Amuna, kumbukani kuti imwe musacitambo madodo. Pontho khala musafuna kulekererwa na Mulungu, musafunikambo kulekerera nkazanu. (Mateo 6:12, 14, 15) Khala mamuna na nkazi asalekererana, pyenepi pinadzaaphedza toera kukhala na banja yakutsandzaya.

5. Thangwi yanji mamuna asafunika kulemedza nkazace?

5 Yahova asadikhira kuti mamuna alemedze nkazace. Mamuna asafunika kunyerezera mwacidikhodikho pinafuna nkazace. Pyenepi mphyakufunika kakamwe. Khala mamuna nkhabe tsalakana mwadidi nkazace, Yahova panango nkhabe kubvesera maphembero anacita iye. (1 Pedro 3:7) Pinacitisa anthu kukhala akufunika kuna Yahova ndi thangwi yakunfuna kwawo. Iye nkhabe kusankhula amuna kupiringana akazi.

6. Kodi pisabvekanji mamuna na nkazi kukhala ‘manungo mabodzi’?

6 Yezu afokotoza kuti mamuna na nkazi ‘nee ndi awiri pontho tayu, mbwenye ndi manungo mabodzi.’ (Mateo 19:6) Iwo ndi akukhulupirika kwa unango na ndzace pontho nee asafunika kukhala akukhonda khulupirika kuna unango na ndzace. (Misangani 5:15-21; Ahebere 13:4) Amuna na akazi nee asafunika kukhonderana pifuno pya unango na ndzace pyakupita m’mabonde. (1 Akorinto 7:3-5) Mamuna asafunika kukumbuka kuti ‘nkhabepo munthu anatcinga manungo ace, mbwenye asaadyesa, mbaatsalakana.’ Natenepa iye asafunika kufuna na kutsalakana nkazace. Kusiyapo pyenepi, nkazi asafuna kuti mamunace antsalakane mwadidi na kunfuna.​—Aefesi 5:29.

PINADIKHIRA MULUNGU KUNA AKAZI AKUMANGA BANJA

7. Thangwi yanji banja isafunika nsolo?

7 Mabanja onsene asafunika kukhala na nsolo, toera kutsogolera banja na kucita mabasa adidi pabodzi. Bhibhlya isalonga pa 1 Akorinto 11:3: ‘Nsolo wa mamuna ndi Kristu; nsolo wa nkazi ndi mamunace; nsolo wa Kristu ndi Mulungu.’

8. Kodi nkazi anapangiza tani cilemedzo cikulu kuna mamunace?

8 Amuna onsene asacita madodo. Nkazi angaphedzera pisankhulo pya mamunace, banja yonsene isaphindula. (1 Pedro 3:1-6) Bhibhlya isalonga: ‘Nkazi asafunika kulemedza kakamwe mamunace.’ (Aefesi 5:33) Ndiye tani khala mamuna nkhabe kucita khundu ku pikhulupiro pya nkazace? Nkazi asafunika kupitiriza kulemedza kakamwe mamunace. Bhibhlya isalonga: ‘Imwe akazi bverani amunanu toera iwo angakhala nee atawira mafala a Mulungu akwewiwe na imwe akazawo mwakukhonda kupangwa mafala, pa kuona makhaliro anu adidi na cilemedzo cikulu.’ (1 Pedro 3:1, 2) Nkazi wa citsandzo cadidi anakwanisa kuphedza mamunace toera kubvesesa na kulemedza cikhulupiro cace.

9. (a) Kodi nkazi anacitanji khala nee ali na maonero mabodzi ene na a mamunace? (b) Ndi uphungu upi unagumanika pa Tito 2:4, 5 kuna akazi?

9 Kodi nkazi anacitanji khala nee ali na maonero mabodzi ene na a mamunace? Iye asafunika kulonga maonero ace mwacilemedzo. Mwacitsandzo, Sara alonga cinthu cakuti Abrahamu nee akomerwa naco, mbwenye Yahova ampanga: ‘Bvesera pinalonga iye.’ (Genesi 21:9-12) Midzidzi inango maonero akumalisa a mamuna Wacikristu asakhala akusiyana na pinalonga Bhibhlya, natenepa nkazace asafunika kum’phedzera. (Machitiro 5:29; Aefesi 5:24) Nkazi wadidi anatsalakana mwadidi banja. (Lerini Tito 2:4, 5.) Mamunace na anace angaona kuti iye asaphata kakamwe basa toera kuaphedza, iwo anadzanfuna na kumulemedza kakamwe.​—Misangani 31:10, 28.

Ndi munjira ipi Sara ndi citsandzo cadidi kuna akazi akumanga banja?

10. Kodi Bhibhlya isalonganji thangwi ya kulekana na kumwalana?

10 Midzidzi inango mabanja asatonga kulekana peno kumwalana mwakucimbiza. Mbwenye Bhibhlya isalonga kuti ‘nkazi akhonde kulekana na mamunace’ pontho ‘mamuna akhonde kuleka nkazace.’ (1 Akorinto 7:10, 11) Pana pinthu pyakuti pinacitisa mabanja kulekana, mbwenye cisankhulo ceneci si dzenda tayu. Ndiye tani pya kumwalana? Bhibhlya isapangiza kuti munthu anakwanisa kumwalana khala mamuna peno nkazi apita m’mabonde na munthu wakuti si ndzace wa m’banja tayu.​—Mateo 19:9.

PINADIKHIRA MULUNGU KUNA ANYAKUBALA

Yezu ndi citsandzo cadidi kuna m’bodzi na m’bodzi wa pabanja

11. Kupiringana pyonsene, kodi ana asafunanji?

11 Anyakubala, malani ndzidzi uzinji unakwanisa imwe na ananu. Ananu asakufunani, kupiringana pyonsene, iwo asafuna kuti muapfundzise pya Yahova.​—Deuteronomyo 6:4-9.

12. Kodi anyakubala asafunika kucitanji toera kutsidzikiza anawo?

12 Dziko ya Sathani ikupitiriza kukhala yakuipa kakamwe, mwenemu muli na anthu anango akuti asafuna kuphekesa anathu, ngakhale kuakakamiza toera kupita nawo m’mabonde. Anyakubala anango asaona kuti ndi pyakunentsa kulonga na anawo thangwi ya pyenepi. Mbwenye anyakubala asafunika kucenjeza anawo thangwi ya anthu anewa na kuapfundzisa kuti anaacalira tani. Anyakubala, musafunika kutsidzikiza ananu. *​—1 Pedro 5:8.

13. Kodi anyakubala asafunika kupfundzisa tani anawo?

13 Anyakubala ali na basa yakupfundzisa anawo toera akhale na makhaliro adidi. Munapfundzisa tani ananu? Ananu asafuna kupfundziswa, mbwenye kusandika cipo kusafunika kucitwa mwaukali peno na makhuzi. (Yeremiya 30:11) Natenepa cipo musafunika kusandika ananu khala muli wakuipirwa. Mafalanu nee asafunika kukhala ninga ‘dipa’ mbamuphekesa ananu. (Misangani 12:18) Pfundzisani ananu toera kubvesesa kuti thangwi yanji iwo asafunika kubvera.​—Aefesi 6:4; Ahebere 12:9-11; onani Cidzindikiro cakumalisa 30.

PINADIKHIRA MULUNGU KUNA ANA

14, 15. Thangwi yanji ana asafunika kubvera anyakubala awo?

14 Yezu ndzidzi onsene akhabvera Babace, ngakhale mu ndzidzi wakuti pikhali pyakunentsa. (Luka 22:42; Jwau 8:28, 29) Yahova asadikhirambo kuti ana abvere anyakubala awo.​—Aefesi 6:1-3.

15 Imwe ana, ngakhale munaona kuti ndi pyakunentsa kubvera anyakubala anu, kumbukani kuti mungakhala akubvera, Yahova na anyakubala anu anakomerwa kakamwe na imwe. *​—Misangani 1:8; 6:20; 23:22-25.

Ninji pinafuna kuphedza aphale na atsikana kukhala akukhulupirika kuna Mulungu angayeserwa toera kucita pinthu pyakuipa?

16. (a) Kodi Sathani asayesera tani aphale na atsikana toera kucita pinthu pyakuipa? (b) Thangwi yanji ndi pyakufunika kusankhula axamwali akuti asafuna Yahova?

16 Dyabo anakwanisa kuphatisira axamwali anu na aphale na atsikana anango toera kukuyeserani kuti mucite pinthu pyakuipa. Iye asadziwa kuti nkakamizo unoyu unakwanisa kukhala wakunentsa kakamwe toera kuukhonda. Mwacitsandzo, mwana wacikazi wa Yakobe anacemerwa Dina akhali na axamwali akuti nee akhafuna Yahova. Pyenepi pyabweresa nyatwa zizinji kuna iye na kuna acibale ace. (Genesi 34:1, 2) Khala axamwali anu nkhabe kufuna Yahova, panango iwo anakuyeserani toera kucita cinthu cakuti Yahova nee asakomerwa naco, cakuti cinabweresa nyatwa kuna imwe, kuna acibale anu na kuna Mulungu. (Misangani 17:21, 25) Ndi thangwi yace ndi pyakufunika kakamwe kukhala na axamwali akuti asafuna Yahova.​—1 Akorinto 15:33.

BANJA YANU INAKWANISA KUKHALA YAKUTSANDZAYA

17. Ndi basa ipi iri na m’bodzi na m’bodzi wa pabanja?

17 M’bodzi na m’bodzi wa pabanja angatowezera pitsogolero pya Mulungu, iwo asacalira nyatwa zizinji. Khala ndimwe mamuna wakumanga banja, funani nkazanu na ntsalakaneni mwaufuni. Khala ndimwe nkazi wakumanga banja, khalani wacilemedzo na wakubvera mamunanu, pontho towezerani nkazi anafokotozwa pa Misangani 31:10-31. Khala ndimwe nyakubala, pfundzisani ananu toera afune Mulungu. (Misangani 22:6) Khala ndimwe baba, tsogolerani banja yanu ‘munjira yadidi.’ (1 Timoti 3:4, 5; 5:8) Imwe ana, bverani anyakubala anu. (Akolose 3:20) Kumbukani kuti m’bodzi na m’bodzi pabanja anadzacita madodo, natenepa khalani wakucepeseka na phembani kulekererwa kwa unango na ndzace. Inde, Bhibhlya iri na citsogolero ca Yahova cakuti cinaphedza anthu onsene pabanja.

^ ndima 12 Munakwanisa kugumana mphangwa zakuthimizirika zakuti munatsidzikiza tani ananu mu nsolo 32 wa bukhu Aprenda do Grande Instrutor, yakubuluswa na Mboni za Yahova.

^ ndima 15 Mwana nee asafunika kubvera anyakubala ace khala iwo asamphemba toera acite pinthu pyakuti pisaphonyana na mwambo wa Mulungu.​—Machitiro 5:29.