Inea japi nirú echoná

Inea: Jena’í mi riwimea

CAPÍTULO 14

We kanílika pirélisi emi niwíkami alí kúchuwala yúa

We kanílika pirélisi emi niwíkami alí kúchuwala yúa

1, 2. ¿Chúriká nakí Jeobá japi pirélima echi niwíkami?

JEOBÁ niwali echi niwíkami. Echi Biblia ko aní japi Onorúami niwali echi mukí alí “echi rijoi iyáari”. Adán ko we kanili alí jéanili: “Jepuná kochilá ko ju japi riká nijé kochilá alí echi sapala ko japi riká nijé sapala ju” (Génesis 2:22, 23). Jeobá ko nakí japi sinéami echi japi niwíkami ju we kanílika pirélima.

2 Nalí be, wiká pagótami ke tasi kanílika rijowi echoná bitichí. Echoná Biblia bineka ata riwiboa wiká busuré jiti ta kanílika pirélipa sinéami (Lucas 11:28).

¿PIRI NAKÍ ONORÚAMI JAPI ISIMA ECHI RIJOI UPÉAMI?

3, 4. a) ¿Piri isísaré echi japi upéami ju? b) ¿Chúsiá we natéami ju japi echi niwíkami ku wikáwili tánima aboi?

3 Echi Biblia ko aní, japi upéami ju ko we galema binoy upila ayénachó aʼlá riwíwima (leeri Efesios 5:25-29). Japi ma upéami ju ko we aʼlá simárika raʼichásaré upila yúa. Ayénachó aʼlá tibúsaré, ke risoa olásaré.

4 ¿Piri isima japi ma upéami ju japalí echi upila ke aʼlá isisa? Echi Biblia ko jéané japi upéami ju: “Ne galá galesi ʼyemi aboni jubila, aʼlí ketasi yónasi” (Colosenses 3:19). Emi upéami, japalí ti mi ke aʼlá nokisaa Onorúami ku wikáwili tani alí echi ko mi ku wikáwima, mujé ayénachó ku wikáwisaré ke aʼlá isisa mujé upila, ke mi echi riká isísaká Jeobá ko ke cho mi wikáwima (Mateo 6:12, 14, 15). Emi okuaka ke ti mi wikáwili ku tánisaká, we jilí nima japi ti mi kanilia pirélipo.

5. ¿Chúsiá echi kunala riwíwisaré upila?

5 Jeobá ko nakí japi echi upéami riwíwima binoy upila. We natéami ju japi machimea piri newalea echi mukíwala. Ke echi riká olásaká echi upila yúa, echi rijoi ke ipúrami nima japalí Jeobá yúa raʼichasa (1 Pedro 3:7). Jeobá ko ke aní japi echi rijoi we natéami ju echi mukí yúa. Sinéami pagótami japi a nakí ko Jeobá echi ko we natéami ju.

6. ¿Piri aniyá ru japi ma niwíkami ju “chopi birepi sapá ju”?

6 Jesús ko jéaneli japi niwíkami ju “ma ketasi okuá niráa ju, chopi birepi sapá ju” (Mateo 19:6). Echi niwíkami ko sinibí okuaka pirélima, ke jarecho yúa kochimea (Proverbios 5:15-21; Hebreos 13:4). Echi ko okuaka katúwika nokisare japalí napawika bitinali, relaciones sexuales aniwá, ke natásaré japi bilepi bi nakí (1 Corintios 7:3-5). Japi ma upéami ju ko newalama japi “ke wesi kichí binói sapala”, nalí aʼlá koʼwa alí aʼlá tibú. Jiti bela we galésaré upila. Japi echi mukí newalé ko ju japi echi rijówala we simá aníami nima echi yúa (Efesios 5:29). Kecho napawika pirea, Onorúami ko nakí japi niwínali osimea bilé oselí japi riká nulá echi gobierno jiti sinéami machimea japi ma niwíkami ju (Lucas 2:1, 4, 5).

¿PIRI NAKÍ ONORÚAMI JAPI ISIMA ECHI MUKÍ MA KUNÉAMI?

7. ¿Chúsiá newalewi japi nirúlima bilé japi binérima echoná bitichí?

7 Sinéami newalé japi nirúlima bilé japi binérima o nulama echoná bitichí, echi riká sinéami machimea piri nokimea. Japi riká bilepi bi ju japi troca mela, ke okuá, echi riká cho ju japi nulá echoná bitichí bilepi bi ju. Echi Biblia aní echoná 1 Corintios 11:3: “Chopi nijeni nakí máputamo galá machiboa mapu Jesucristo ne Walubela ju ibili rijói yuwa. Aʼlí echi rijói upéami ne walula ju echi mukí, binói upila yuwa, achigórigá mapurigá Riosi ne Walubela ju, Jesucristo yuwa”.

8. ¿Chu isísaré japi ma kunéami ju?

8 Nalí japi ma upéami ju ko ke aʼlá sébali oláami ju. We be nalí a nikúurisaká echi upila japi isínili echi kunala, sinéami we kanílika nokimea (1 Pedro 3:1-6). Jéaní echi Biblia: “Ayénachó galá níima mapu echi jaré ʼmuguí galá oʼwikesa [o riwiwi] aboni kunala” (Efesios 5:33). ¿Alí mujé kunala ke si bichíwami nisa ru? Chúkuré ke bichíwami ke, a riká mi nijéwisaré. Echi Biblia aní: “ʼYemi muguí kunéami ne galá nijéwasi ʼyemi aboni kunala, mapurigá a jaré aboni ketasi bichíisagá Riosi Raʼíchala, echalí aboni arigá bichíiratami níima mapalí aboni ritiwá mapurigá ʼyemi jubítami ne galá bichíiga olá [...]. Echalí aboni ne galá bichíima mapujiti aboni riwimea mapurigá ʼyemi jubítami ne galabé ologá piré, ayénachó mapurigá ʼyémitamo galá oʼwiké [o riwiwi] Riosi” (1 Pedro 3:1, 2). Ami simá isíami nísaká mujé kunala yúa echi riká machimea japi ne echi riká isimí japi aní echi Biblia.

9. a) ¿Piri isísaré echi upila japalí ke chopi iyiri natasa japi riká echi kunala? b) ¿Piri biné japi ma kunéami ju japi riká aní Tito 2:4, 5?

9 ¿Piri isísaré echi upila japalí ke chopi iyiri natasa japi riká echi kunala? A omero aniyá japi nata, nalí riwíwika raʼichásaré. Japi riká Sara ko aneli bilé namuti japi Abrahán ke tasi galeli japi aneiru. Jiti bela Jeobá ko aneli Abrahán: “Ipú japi mi ané” (Génesis 21:9-12). Japi kunéami ju ko a nijéwisaré japi aní echi kunala, ke nijéwima chati nokinalia nulewa jiti echoná Biblia aní japi chati ju (Hechos 5:29; Efesios 5:24). Ayénachó, we aʼlá tibuma echi kúchuwala (leeri Tito 2:4, 5). Japalí mujé kunala alí echi kuuchi inesa japi mi isimí, echi ko we simárika raʼichama mi jitra alí mi nijéwima (Proverbios 31:10, 28).

Japi ma kunéami ju, ¿chúsiá nokisare japi riká Sara?

10. ¿Piri aní echi Biblia divorcio jitra alí japi rojaa piré?

10 Wiká niwíkami ko rojaa piré o divorcio [japi osá oselí japi ma ke niwíkami ju]. We be nalí echi Biblia ko aní japi “echi jaré muguí kunéami ketasi ariwema aboni kunala” alí “echi jaré rijói jubéami ketasi waminá ku ariwema aboni jubila” (1 Corintios 7:10, 11). Nalí a nirú jaré namuti japi a risensia ju japi ku rojama echi niwíkami. * ¿Divorcio ru? Echi Biblia ko aní japi ayénachó risensia ju japi nirúlima divorcio japalí echi japi ma niwíkami ju bilecho yúa kochisaa japi ke echi kunala ju o upila ma (Mateo 19:9).

¿PIRI NAKÍ ONORÚAMI JAPI NOKIMEA ECHI WÉNWALA?

Sinéami japi echoná bitichí piré binésaré japi isili Jesús jiti echi riká cho nokimea.

11. ¿Piri newalé echi kuuchi japi nokimea echi wénwala?

11 Japi kúchuwami ju, ke awénili riwesi emi kúchuwala jiti echi ko emi mi newalé. Jiti echi ko newalé japi emi binérima japi aní Jeobá (Deuteronomio 6:4-9).

12. ¿Piri nokisare echi wénwala?

12 Aminabi we charé jipi, jiti echi Satanás echi riká isimí. A nirú pagótami japi cha olánali echi kuuchi. Isini kaachi risoa ikí jiti nirú pagótami japi kuuchi tábiami ju. Jaré japi wénwala ju ko we riwela raʼicha echi yiri namuti echi kúchuwala yúa. Nalí echi ko we aʼlá busuré iyásaré jiti echi pagótami ke chibi olama echi kuuchi. Wénwala, we aʼlá tibusi emi kúchuwala (1 Pedro 5:8). *

13. ¿Chúriká nokisare echi wénwala bineria echi kuuchi?

13 Echi wénwala ju japi binérima echi kuuchi jiti ke chibi nokimea. ¿Chumi riká isima? Echi kuuchi ko newalé japi aʼlá busuré iyabo, kiti cha riká raʼami (Jeremías 30:11). Kiti raʼami echi kuuchi japalí mi iyoa asisaa. Japi ke nátika raʼichi ko, ne chiwayá isimí piyá jitra, jiti bela ke mi cha riká raʼichásaré echi yúa jiti ke cha nílima (Proverbios 12:18). Bineri chúsiá we natéami ju japi nijéwiami nima (Efesios 6:4, TNM; Hebreos 12:9-11, TNM; iné jubá chukúami nota 30).

¿PIRI NAKÍ ONORÚAMI JAPI NOKIMEA ECHI KUUCHI?

14, 15. ¿Chúsiá we aʼlá nijéwami nísaré echi kuuchi aboni wénwala?

14 Jesús ko sinibí nijéwili binoy Onolá Jeobá, ayénachó japalí we jilí nili (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29). Jeobá ayénachó nakí japi echi kuuchi aʼlá nijéwiami nima aboni wénwala (Efesios 6:1-3).

15 Emi kuuchi, ¿a isini kaachi we jilí ju nijewia emi wénwala? Newalá: ami nijéwami nísakó, Jeobá alí mujé wénwala we kanílima mi yúa (Proverbios 1:8; 6:20; 23:22-25). *

¿Piri nokimea echi kuuchi alí kúruwi jiti nijéwima Onorúami japalí jarecho anesa japi chati nokimea?

16. a) ¿Jépuká nee Satanás jiti echi kuuchi alí kúruwi nokimea japi chati ju? b) ¿Chúsiá we natéami ju japi mi olama amigos japi Jeobá nijéwami ju?

16 Satanás ko isimí japi tamujé amígowala alí jarecho si kúruwi isima japi ta nokiboa japi chati ju. Satanás ko machí japi we jilí ju anelia echi amigos japi ta ke nokiboa japi chati ju. Ma inepo japi isili Dina, japi Jacob malala nili. Echi ko olali amigos japi ke nijéwami nili Jeobá, jiti la wiká namuti chati ikili, ayénachó risoa nili echi téemala (Génesis 34:1, 2). Mujé amígowala ke nijéwami nísaká Jeobá, a nokiméeré jiti mi isima japi chati ju, japi Jeobá kichí. Echi riká mi isísaká ke mi kanílima, ke cho mujé téemala alí Jeobá si (Proverbios 17:21, 25). Jiti bela we natéami ju japi mi olama amigos japi a noká japi Jeobá nakí (1 Corintios 15:33).

A TI MI KANÍLIMA SINÉAMI ECHONÁ BITICHÍ

17. ¿Piri nokisare ibili niraa japi echoná bitichí piré?

17 Japalí sinéami echoná bitichí piréami nijewi japi Jeobá nulá, ke naʼawa rijowa. Jiti la ma mi upéami ka ko, we mi nakisare mujé upila alí ke iyoka yúa raʼichá. Kunéami mi ka ko, riwíwisaré mujé kunala, nijewi japi mi ané, alí isí japi riká aní Proverbios 31:10-31. Kúchuwami nísakó, bineri japi Onorúami nulá (Proverbios 22:6). Ami upéami ka ko alí kúchuwami, we aʼlá binériami nísaré (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8). Kuuchi alí kúruwi aʼlá nijéwisi emi wénwala (Colosenses 3:20). Ata machí japi sinéami ke aʼlá sébali oláami ju, jiti la ti ke iyoa iyénipo, wikáwili tánipa japalí ta cha nokisaa. Ma ti bineli japi aní echi Biblia japi Jeobá iʼwiri sinéami japi echoná bitichí piré.

^ parr. 10 Ami che machináliaká, iné echi jubá chukúami nota 26, “Divorcio y separación”, echoná libro Continúe en el amor de Dios, página 250, japi echi testigo Jeobá osali.

^ parr. 12 Ami che machináliaká chúriká mi tibuma echi kuuchi, leeri echi libro Aprendamos del Gran Maestro, capítulo 32, alí iné echi video Hazte amigo de Jehová: Protejan a sus hijos, japi echi testigo Jeobá niwali.

^ parr. 15 Echi kuuchi ko ke nijéwisaré japalí echi wénwala anesa japi nokimea japi chati ju, japi Jeobá ke galé (Hechos 5:29).