1, 2. Kasi Yehova wakukhumba kuti ŵanthu ŵakhalenge wuli mu banja?

YEHOVA CHIUTA ndiyo wakambiska nthengwa yakwamba. Baibolo likuti Chiuta wakalenga mwanakazi wakwamba ndipo “wakiza nayo kwa munthu.” Adamu wakakondwa chomene, ndipo wakati: “Uyu sono ntchiwangwa cha viwangwa vyane na nyama ya nyama yane.” (Genizesi 2:22, 23) Fundo iyi yikulongora kuti Yehova wakukhumba kuti ŵanthu ŵakutorana ŵakondwenge.

² Chachitima ntchakuti ŵanthu ŵanandi ŵakukondwa yayi mu banja. Kweni Baibolo lili na ulongozgi uwo ungawovwira waliyose mu banja kuti wakondwenge.—Luka 11:28.

3, 4. (a) Kasi mfumu wakwenera kuchita wuli na muwoli wake? (b) Chifukwa wuli mfumu na muwoli ŵakwenera kugowokerana?

³ Baibolo likuti mfumu muwemi wakwenera kutemwa na kuchindika muwoli wake. Ŵerengani Ŵaefeso 5:25-29. Nyengo zose mfumu wakwenera kulongora kuti wakutemwa muwoli wake. Wakweneraso kuvikilira muwoli wake, kumupwelelera, na kuleka kuchita vinthu ivyo vingamupweteka.

⁴ Kweni kasi mfumu wakwenera kuchita wuli para muwoli wake wabudiska? Ŵafumu ŵakuphalirika kuti: “Lutilirani kutemwa ŵawoli ŵinu ndipo mungaŵanga ŵakali kwa iwo yayi.” (Ŵakolose 3:19) Ŵafumu, kumbukani kuti namwe mukubudiska. Ndipo para mukukhumba kuti Chiuta wamugowokeraninge, namwe mukwenera kugowokera muwoli  winu. (Mateyu 6:12, 14, 15) Para mfumu na muwoli ŵakugowokerana, ŵakuŵa ŵakukondwa.

5. Chifukwa wuli mfumu wakwenera kuchindika muwoli wake?

⁵ Yehova wakukhumba kuti mfumu wachindikenge muwoli wake. Mfumu wakwenera kughanaghanira chomene ivyo muwoli wake wakukhumbikwira. Nkhani iyi njikuru. Para mfumu wakuchitira nkhaza muwoli wake, Yehova wangakana kupulika mapemphero ghake. (1 Petrosi 3:7) Yehova wakuwona kuti munthu uyo wakumutemwa ndiyo ngwakuzirwa kwa Iyo, kwali waŵe mwanalume panji mwanakazi.

6. Kasi mazgu ghakuti mfumu na muwoli ŵaŵenge “thupi limoza” ghakung’anamura vichi?

⁶ Yesu wakayowoya kuti mfumu na muwoli “mbaŵiriso yayi, kweni thupi limoza.” (Mateyu 19:6) Waliyose wakwenera kugomezgeka kwa munyake ndipo ŵakwenera yayi kwendana njomba. (Zintharika 5:15-21; Ŵahebere 13:4) Ŵafumu na ŵawoli ŵakwenera kukhorweskana pa nkhani za kugonana. (1 Ŵakorinte 7:3-5) Mfumu wakwenera kukumbuka kuti “palije munthu uyo wakutinkha thupi lake, kweni wakulilyeska na kulipwelelera.” Ndicho chifukwa mfumu wakwenera kutemwa muwoli wake na kumupwelelera. Ŵawoli ŵakukhumba chomene kuti ŵafumu ŵawo ŵaŵachitirenge lusungu na kuŵatemwa.—Ŵaefeso 5:29.

7. Chifukwa wuli mu banja mukwenera kuŵa munthu wakuti walongozgenge?

⁷ Kuti banja lichitenge vinthu mwakukolerana, pakwenera kuŵa munthu wakuti walongozgenge panji kuti mutu. Pa 1 Ŵakorinte 11:3 Baibolo likuti: “Mutu wa mwanalume waliyose ni Khristu, mutu wa mwanakazi ni mwanalume, ndipo mutu wa Khristu ni Chiuta.”

8. Kasi muwoli wangalongora wuli kuti wakuchindika chomene mfumu wake?

 ⁸ Ŵafumu nawo mbanthu ndipo ŵakubudiska vinyake. Kweni para muwoli wakukolerana na ivyo mfumu wake wayowoya, vinthu vikwenda makora mu banja. (1 Petrosi 3:1-6) Baibolo likuti: “Muwoli wachindikenge chomene mfumu wake.” (Ŵaefeso 5:33) Kweni kasi muwoli wangachita wuli para wakupambana chisopa na mfumu wake? Naposo muwoli wakwenera kumuchindika chomene mfumu wake. Baibolo likuti: “Imwe ŵawoli mujilambikenge ku ŵafumu ŵinu, mwakuti usange ŵanyake mbambura kupulikira mazgu, ŵawojeke kwambura mazgu kwizira mu makhaliro gha ŵawoli ŵawo, chifukwa cha kuŵa ŵakaboni ŵakuwona na maso makhaliro ghinu ghatuŵa pamoza na ntchindi zikuru.” (1 Petrosi 3:1, 2) Ivyo muwoli wangachita vingawovwira mfumu wake kuti wapulikiske na kuchindika ivyo iyo wakugomezga.

9. (a) Kasi muwoli wangachita wuli para wandakolerane na ivyo mfumu wake wayowoya? (b) Kasi pa Tito 2:4, 5 pali fundo wuli iyo ŵawoli ŵakwenera kulondezga?

⁹ Kasi muwoli wangachita wuli para wandakolerane na ivyo mfumu wake wayowoya? Wakwenera kuyowoya  maghanoghano ghake mwantchindi. Mwachiyelezgero, Sara wakayowoya fundo iyo Abrahamu wakakolerana nayo yayi, kweni Yehova wakaphalira Abrahamu kuti: “Pulikira mazgu ghake.” (Genizesi 21:9-12) Nkhanandi yayi kuti mfumu uyo wakusopa Yehova wayowoye fundo iyo yikususkana na Baibolo, ndicho chifukwa muwoli wakwenera kukolerana nayo. (Milimo 5:29; Ŵaefeso 5:24) Mwanakazi muwemi wakupwelelera banja lake. (Ŵerengani Tito 2:4, 5.) Para mfumu na ŵana ŵakuwona kuti mama wakulimbikira ntchito za panyumba, ŵamutemwenge na kumuchindika chomene.—Zintharika 31:10, 28.

10. Kasi Baibolo likuti wuli pa nkhani ya kupatukana panji kumazga nthengwa?

¹⁰ Nyengo zinyake ŵakutorana ŵakuchimbilira kuti nthengwa yimare panji ŵapatukane dankha. Baibolo likuti, “muwoli wangalekanga mfumu wake yayi” ndipo “mfumu wangamulekanga yayi muwoli wake.” (1 Ŵakorinte 7:10, 11) Pali masuzgo ghanyake ghakuru agho ghangapangiska ŵakutorana kupatukana dankha. Kweni kupatukana ni nkhani yikuru. Kasi nthengwa yingamara pa chifukwa wuli? Baibolo likuyowoya kuti nthengwa yingamara pekha para munyake mu nthengwa wagonana na munthu munyake padera pa uyo wali kutorana nayo.—Mateyu 19:9.

11. Kasi ŵana ŵakukhumba chomene vichi?

¹¹ Ŵapapi mukwenera kuŵa na nyengo ya kuchezga na ŵana ŵinu. Ŵana ŵakukhumba chomene imwe. Kweni kuluska chilichose, ŵakukhumba kuti muŵasambizgenge za Yehova.—Dotoronome 6:4-9.

12. Kasi ŵapapi ŵakwenera kuchita wuli kuti ŵavikilire ŵana ŵawo ku ŵanthu ŵaheni?

¹² Vinthu mu charu cha Satana ichi vikulutilira kuhenipa chomene ndipo pali ŵanthu ŵanyake awo ŵakukhumba  kupweteka ŵana ŵithu. Nyengo zinyake ŵangaŵakolelera panji kuŵachitira vinthu vinyake vyauzeleza. Ŵapapi ŵanyake vikuŵasuzga kuyowoya na ŵana ŵawo nkhani zakugonana. Kweni ŵapapi ŵakwenera kuchenjezga ŵana ŵawo za ŵanthu ŵaheni aŵa ndipo ŵakwenera kuŵasambizga ivyo ŵangachita kuti ŵajivikilire. Ŵapapi mukwenera kuvikilira ŵana ŵinu. *—1 Petrosi 5:8.

13. Kasi ŵapapi ŵakwenera kuchita wuli pakusambizga ŵana ŵawo?

¹³ Ŵapapi ŵakwenera kusambizga ŵana ŵawo kuti ŵaŵe  na nkharo yiwemi. Kasi mungasambizga wuli ŵana ŵinu? Ŵana ŵakukhumbikwira kuŵasambizga, kweni kuŵachitira nkhaza yayi. (Yeremiya 30:11) Ntchiwemi yayi kulanga ŵana ŵinu para mwakwiya. Mazgu ghinu ghaleke kuŵa nga “nkhulasa kwa lupanga” kuti muleke kuŵakhuŵazga. (Zintharika 12:18) Sambizgani ŵana ŵinu kuti ŵamanye uwemi wa kupulikira.—Ŵaefeso 6:4; Ŵahebere 12:9-11; wonani Mazgu Ghakuumaliro 29.

14, 15. Chifukwa wuli ŵana ŵakwenera kupulikira ŵapapi ŵawo?

¹⁴ Nyengo zose Yesu wakapulikiranga Adada ŵake, nangauli nyengo zinyake chikaŵanga chakusuzga. (Luka 22:42; Yohane 8:28, 29) Yehova wakukhumba kuti ŵana nawo ŵapulikirenge ŵapapi ŵawo.—Ŵaefeso 6:1-3.

¹⁵ Mwaŵana, nanga nyengo zinyake mungawona kuti ntchakusuzga kupulikira ŵapapi ŵinu, mukwenera kukumbuka kuti para mukupulikira, Yehova kweniso ŵapapi ŵinu ŵakondwenge. *—Zintharika 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Kasi Satana wangagwiliskira ntchito anjani kuti ŵamukopani kuti muchite viheni? (b) Chifukwa wuli ntchakuzirwa kusankha ŵabwezi awo ŵakutemwa Yehova?

¹⁶ Dyabulosi wangagwiliskira ntchito ŵanyinu na ŵanthu ŵanyake kuti ŵamukopani kuti muchite viheni. Satana wakumanya kuti para ŵana ŵanyinu ŵakumunyengelerani, vingamusuzgani kukana. Mwachiyelezgero, Dina, mwana wa Yakhobe wakaŵa na ŵabwezi awo ŵakatemwanga Yehova yayi. Ivi vikamuchemera masuzgo iyo na banja lake. (Genizesi 34:1, 2) Para muli na ŵabwezi awo ŵakutemwa Yehova yayi, ŵangamukopani kuti muchite vinthu ivyo Yehova  wakutinkha. Ivi vingamuchemerani masuzgo kweniso vingapangiska kuti Chiuta na ŵa mu banja linu ŵaŵe na chitima. (Zintharika 17:21, 25) Lekani ntchakuzirwa chomene kuti muŵenge na ŵabwezi awo ŵakutemwa Yehova.—1 Ŵakorinte 15:33.

17. Kasi waliyose mu banja wakwenera kuchita vichi?

¹⁷ Para waliyose pa banja wakulondezga fundo za Chiuta, masuzgo ghakuchepa. Ipo para muli kutora, mutemwenge muwoli winu, kumuchitira nkhaza yayi. Para muli kutengwa, muchindikenge mfumu winu kweniso mujilambikenge kwa iyo. Muchitenge nga ni muwoli uyo wakuzunulika pa Zintharika 31:10-31. Para muli na ŵana, ŵasambizgani kuti ŵatemwenge Chiuta. (Zintharika 22:6) Para ndimwe dada, mulongozgenge “makora” banja linu. (1 Timote 3:4, 5; 5:8) Mwaŵana mupulikirenge ŵapapi ŵinu. (Ŵakolose 3:20) Mukwenera kukumbuka kuti waliyose mu banja wangabudiska, lekani mukwenera kujiyuyura na kupempha ŵanyinu kuti ŵamugowokerani. Mu Baibolo muli ulongozgi uwo waliyose mu banja wakwenera kulondezga.