1, 2. Yehova o yongola okuti apata a kala ndati?

YEHOVA SUKU wa tokekisa olohuela viatete. Embimbiliya li tu sapuila okuti Yehova wa lulika ukãi watete, kuenje “wo nena kulume.” Adama wa kuata esanju lialua kuenje wa popia hati: “Ukãi u ekepa liakepa ange, haeye ositu yositu yange.” (Efetikilo 2:22, 23) Ulandu owu u tu longisa okuti, Yehova o yongola okuti omanu va kuele va kuata esanju.

² Kuli omanu valua okuti, lalimue eteke va kuatele esanju vepata. Pole, Vembimbiliya mu sangiwa olonumbi vialua okuti vi pondola oku kuatisa omunu lomunu vepata, oco va kuate esanju poku kala pamosi.—Luka 11:28.

3, 4. (a) Ulume o kuele o sukila oku tata ndati ukãi waye? (b) Momo lie ci kuetele esilivilo ulume lukãi waye oku liecela pokati?

³ Embimbiliya li popia hati, ulume uwa o sukila oku tata ukãi waye locisola kuenda oku lekisa esumbilo kokuaye. Tanga ukanda wa Va Efeso 5:25-29. Ulume olonjanja viosi o sukila oku tata ukãi waye locisola. Eye u teyuila, u tata ciwa, kuenda ka lingi cimue cĩvi kokuaye.

⁴ Pole, nye ulume a sukila oku linga nda ukãi waye u lueyela? Alume va kuele va vetiyiwa ndoco: “Amamiko oku sola akãi vene, ko ka va kuateli onyeño.” (Va Kolosai 3:19) Ene alume, ivaluki okuti wa siativo oku lueya. Nda vu yongola okuti Suku o ku eceli, vu sukilavo oku ecela akãi vene. (Mateo 6:12, 14, 15)  Nda ulume kumue lukãi waye va lekisa onjongole yoku liecela pokati, ci va kuatisa oku kuata esanju volohuela.

5. Momo lie ulume a sukilila oku sumbila ukãi waye?

⁵ Yehova o kevelela okuti, ulume o lekisa esumbilo kukãi waye. Ulume o sukila oku sokolola lutate catiamẽla kovina ukãi waye a sukila. Ondaka eyi yi kuete esilivilo lia velapo. Momo, nda ulume ka tati ciwa ukãi waye, Yehova ka tambulula olohutililo viaye. (1 Petulu 3:7) Ovina vi ecelela okuti omanu va kuata esilivilo ku Yehova, ocisola vo kuetele. Eye ka velisilepo alume okuti akãi va sule.

6. Ulume kumue lukãi waye oku kala “omunu umosi” ci lomboloka nye?

⁶ Yesu wa popia hati, ulume kumue lukãi waye “ka va lingi vali vavali, pole, va linga etimba limuamue.” (Mateo 19:6) Ovo va likolela pokati, kuenda lomue o kemba ukuavo. (Olosapo 5:15-21; Va Heveru 13:4) Ulume kumue lukãi waye, va sukila oku tẽlisa olonjongole viavo vioku lipekela. (1 Va Korindo 7:3-5) Ulume o sukila oku ivaluka okuti, “lomue omunu o suvuka etimba liaye muẽle, pole, o li tekula loku li tata.” Eye o sukila oku sola ukãi waye kuenda oku u tata ciwa. Handi vali, ukãi o yongola okuti ulume o kala laye ciwa, kuenda o lekisa ocisola kokuaye.—Va Efeso 5:29.

7. Momo lie epata li sukilila utue?

⁷ Apata osi a sukila utue okuti omunu umue o va songuila, oco va lingile kumosi ovopange. Embimbiliya vukanda 1 Va Korindo 11:3 li popia ndoco: “Utue wulume Kristu; kuenda utue wukãi ulume; kuenje utue wa Kristu Suku.”

8. Ukãi o pondola oku lekisa ndati esumbilo kulume waye?

 ⁸ Alume vosi va siata oku lueya. Pole, nda ukãi o kuatisa ulume poku nõla onjila va sukila oku kuama, kuenda o lekisa onjongole yoku u kuatisa, epata liosi li kuatisiwa. (1 Petulu 3:1-6) Embimbiliya li popia hati: “Ukãi o sukila oku lekisa esumbilo liocili kulume waye.” (Va Efeso 5:33) Nye ci lingiwa nda ulume ka kasi vetavo limuamue leli liukãi waye? Ukãi o sukila oku lekisa esumbilo lialua kulume waye. Embimbiliya li popia hati: “Ene akãi pokoli kalume vene, okuti nda vamue ka va tava kondaka, ndaño ka ku popiwa ondaka, va vetiyiwa lovituwa viwa viakãi vavo, momo va mola ovituwa viene viwa kuenda esumbilo.” (1 Petulu 3:1, 2) Ongangu yiwa ukãi a lekisa yi pondola oku vetiya ulume waye oku kuata elomboloko kuenda oku sumbila etavo liaye.

9. (a) Nye ukãi a sukila oku linga nda ka tava kovisimĩlo viulume waye? (b) Elungulo lipi lia eciwa kakãi li sangiwa vukanda wa Tito 2:4, 5?

⁹ Nye ukãi a sukila oku linga nda ka tava kovisimĩlo viulume waye? O sukila oku situlula ovisimĩlo viaye lonjila yimue  yi lekisa esumbilo. Onjanja yimue eci Sara a popele ocina cimue Avirahama ka solele, Yehova wo sapuila hati: “Tava ño kondaka yaye.” (Efetikilo 21:9-12) Nda ulume o nõlapo onjila yimue okuti ka yi likuata lolonumbi Viembimbiliya, ukãi waye o sukila oku u kuatisa oku nõla onjila ya sunguluka. (Ovilinga 5:29; Va Efeso 5:24) Ukãi uwa o tata ciwa epata liaye. (Tanga Tito 2:4, 5.) Nda ulume kumue lomãla va limbuka ndomo ukãi a kasi oku likolisilako oku tẽlisa ovikele viaye, ci va vetiya oku lekisa ocisola calua kokuaye, kuenda oku u sumbila.—Olosapo 31:10, 28.

10. Nye Embimbiliya li popia catiamẽla koku litepa loku li nyala?

¹⁰ Olonjanja vimue, olohueli via siata oku nõlapo lonjanga oku litepa ale oku li nyala. Pole, Embimbiliya li popia hati: “Ukãi ka ka litepe lulume waye,” kuenda “ulume ka ka litepe lukãi waye.” (1 Va Korindo 7:10, 11) Kuli ovitangi vimue okuti pamue vi vetiya olohueli oku litepa, pole vi sukila oku sokolola lutate osimbu ka via nõlele onjila yaco. Nye ci popiwa catiamẽla koku li nyala? Embimbiliya li lekisa okuti, citava lika oku li nyala nda ulume ale ukãi wa linga ukahokolo lomunu ukuavo okuti hayeko ohueli yaye.—Mateo 19:9.

11. Nye omãla va sukila calua okuti ka ci sokisiwa lovina vikuavo?

¹¹ Ene alonjali, sokiyi otembo yalua yoku kala lomãla vene. Ovo va sukila ekuatiso liene, loku va longisa ovina viatiamẽla ku Yehova okuti ovina vikuavo vi sule.—Esinumuĩlo 6:4-9.

12. Nye olonjali vi sukila oku linga oco vi teyuile omãla vavo?

¹² Oluali lua Satana lue yuka ovina vialua vĩvi, momo kuli omanu vamue va yongola oku kapa kohele ekalo liomãla vetu, ndeci oku linga lavo ukahonga. Ka ca lelukile kolonjali vimue oku sapela ovina viatiamẽla kondaka yaco. Pole,  olonjali vi sukila oku lungula omãla vavo catiamẽla komanu vaco, kuenda oku va longisa ndomo va pondola oku va yuvula. Ene alonjali, vu sukila oku teyuila omãla vene. *—1 Petulu 5:8.

13. Olonjali vi sukila oku longisa ndati omãla vavo?

¹³ Olonjali vi kuete ocikele coku longisa komãla vavo ovituwa va sukila oku lekisa. O pondola oku longisa ndati omãla vove? Omãla vove va sukila epindiso, pole poku va lungula ku ka ci linge lungangala. (Yeremiya 30:11)  Yuvula oku pindisa omãla vove vepuluvi lina okuti o kuete onyeño. Ove ku yongola okuti olondaka viove vi kala “ndokutoma kuosipata” okuti vi va sumuisa. (Olosapo 12:18) Longisa omãla vove oco va kuate elomboloko lieci va sukilila oku lekisa epokolo.—Va Efeso 6:4; Va Heveru 12:9-11; tala Etosi 30 kesulilo lielivulu lilo.

14, 15. Momo lie omãla va sukilila oku pokola kolonjali viavo?

¹⁴ Yesu wa enda oku pokola ku Isiaye olonjanja viosi, ndaño okuti pamue ka ca lelukile oku ci linga. (Luka 22:42; Yoano 8:28, 29) Yehova o kevelelavo okuti omãla va pokola kolonjali viavo.—Va Efeso 6:1-3.

¹⁵ Ene amãla, ndaño pamue vu kuete ovisimĩlo viokuti ka ca lelukile oku pokola kolonjali viene, pole ivaluki okuti nda vu lekisa epokolo, Yehova kumue lolonjali viene va ku sanjukili. *—Olosapo 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Satana wa siata oku seteka ndati amalẽhe oco va linge ovina ka via sungulukile? (b) Momo lie oku nõla akamba va sole Yehova ci kuetele esilivilo?

¹⁶ Eliapu lekuatiso liakamba vove kuenda amalẽhe vakuavo, li pondola oku ku vetiya oco o linge ovina ka via sungulukile. Olio lia kũlĩha okuti ka ca lelukile oku tamãlala kayonjo aco. Ovolandu a lekisa okuti, Dina omõla wa Yakoba wa kuatele akamba vana ka va solele Yehova. Kuenje, ca nena ovitangi vialua kokuaye kuenda kepata liaye. (Efetikilo 34:1, 2) Nda akamba vove ka va sole Yehova, pamue va ku vetiya oku linga ocina cimue Yehova a nyale okuti ci pondola oku nena ovitangi vialua kokuove, kepata liove, kuenda ku Suku. (Olosapo 17:21, 25) Eli olio esunga lieci o sukilila oku  sandiliya akamba vana va sole Yehova.—1 Va Korindo 15:33.

17. Ocikele cipi omunu lomunu a kuete vepata?

¹⁷ Nda omunu lomunu vepata o kapako olonumbi via Suku, ci va kuatisa oku yuvula asakalalo kuenda ovitangi vialua. Nda ove ulume umue o kuele, sola ukãi wove kuenda u tata locisola. Nda ove ukãi umue o kuele, lekisa esumbilo kuenda pokola kulume wove, loku setukula ongangu yukãi wa tukuiwa kelivulu Liolosapo 31:10-31. Nda ove unjali, longisa omãla vove oku sola Suku. (Olosapo 22:6) Nda ove u isia, ‘songuila ciwa’ epata liove. (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Ene amãla, pokoli kolonjali viene. (Va Kolosai 3:20) Ivaluki okuti, omunu lomunu vepata o pondola oku lueya. Omo liaco, lekisi umbombe, kuenda lieceli pokati. Vembimbiliya mu sangiwa olonumbi via Yehova vi kuatisa omunu lomunu vepata.