Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

MTWE 14

Liŵasa Lyawo Komboleka Kuŵa Lyakusangalala

Liŵasa Lyawo Komboleka Kuŵa Lyakusangalala

1, 2. Ana Yehofa akusasakaga chichi kwa maŵasa?

YEHOFA MLUNGU ni juŵatandisye liŵasa. Baibulo jikusatusalila kuti jwalakwe ŵampanganyisye jwamkongwe jwandanda ni ‘ŵapite najo kwa jwamlume.’ Adamu jwaliji jwakusangalala mnope mwati jwatite, “Aju sambano ni liwupa lya maupa gangu soni mnowu wa mnowu wangu.” (Genesesi 2:22, 23) Yeleyi yikulosya kuti Yehofa akusasakaga kuti ŵandu ŵalombane aŵeje ŵakusangalala.

2 Nambo yakutesya chanasa yili yakuti ŵandu ŵajinji m’maŵasa ngakusangalala. Nambope, Baibulo jana fundo syampaka simkamuchisye jwalijose mwiŵasa. Jwalijose pakukamulichisya masengo songasyo liŵasalyo lichijendaga chenene soni wosope mwiŵasamo chachisangalala pakutama yalumo.—Luka 11:28.

YAKUSASAKAGA MLUNGU KWA ACHALUME ŴALOMBELE

3, 4. (a) Ana ŵalume akusosekwa kutendaga mwamtuli ni ŵamkwawo? (b) Ligongo chichi ŵalume ni ŵakongwe ŵalombane akusosekwa kululuchilanaga?

3 Baibulo jikusasala kuti ŵalume ŵambone akusosekwa kwanonyelaga soni kwachimbichisyaga ŵamkwawo. Aŵalanje Aefeso 5:25-29 Ŵalume akusosekwa atendeje yindu mwachinonyelo kwa ŵamkwawo. Akusosekwasoni kwachenjela, kwasamalila, soni aŵambaleje kutenda yindu yampaka yawulasye ŵamkwawo.

4 Nambo ana ŵalume mpaka atendeje yamtuli naga ŵamkwawo alemwisye? Baibulo jikusasalila achalume kuti, “Apitilisye kwanonyela achiŵamkwawo, soni akapilaga mtima mnope.” (Akolose 3:19) Achalume akaliŵalilaga kuti nombenawo akusalemwesyaga. Naga akusaka kuti Mlungu ŵakululuchileje yakulemwa yawo, akusosekwa kuti nombe wawojo ŵakululuchileje ŵamkwawo. (Mateyu 6:12, 14, 15) Naga ŵalombane akusaŵa ŵakusachilila kululuchilana, yichakamuchisya kuŵa ŵakusangalala.

5. Ana ligongo chichi ŵalume akusosekwa kwachimbichisyaga ŵamkwawo?

5 Yehofa akusasakaga kuti ŵalume ŵachimbichisyeje ŵamkwawo. Ŵalume akusosekwasoni kuti aganichisyeje mwakusamala yakusasosechela ŵamkwawo. Jeleji jili ngani jakusosekwa mnope. Naga ŵalume akusiŵalagasya ŵamkwawo, Yehofa nganaŵa apikene mapopelo gawo. (1 Petulo 3:7) Yehofa akusiŵawonaga ŵandu kuŵa ŵakusosekwa mnope naga akusamnonyela jwalakwe. Jwalakwe akusiŵanonyela wosope mwakulandana chinga ali jwamlume kapena jwamkongwe.

6. Ana patukuti ŵalombane ali “chilu chimo” yigopolela chichi?

6 Yesu ŵasasile kuti walombane “nganaŵasoni ŵaŵili, nambo chilu chimo.” (Mateyu 19:6) Ŵalombane akusosekwa kuŵa ŵakulupichika kwa jwine ni mjakwe. (Misyungu 5:15-21; Ahebeli 13:4) Ŵalombane akaŵaga ŵakulinonyela payagonana. (1 Akolinto 7:3-5) Ŵalume akusosekwa kumbuchilaga kuti “pangali mundu jwaŵaŵengene ni chilu chakwe, nambo akusachilisya soni kuchisamalila.” M’yoyo ŵalume akusosekwa kwanonyela ŵamkwawo soni kwawona kuŵa ŵakusosekwa. Nambo chakusasakaga mnope ŵakongwe ŵalombedwe chili chakuti ŵamkwawo aŵeje ŵachanasa soni ŵanonyeleje mnope.—Aefeso 5:29.

YAKUSASAKAGA MLUNGU KWA ACHAKONGWE ŴALOMBEDWE

7. Ana ligongo chichi liŵasa likusasosechela jwakulilongolela?

7 Liŵasa lililyose likusasosekwa kola mtwe, kapena kuti jwinejwakwe jwakulilongolela kuti lijendeje chenene. Baibulo pa 1 Akolinto 11:3, jikusati, “Mtwe wa jwamlume jwalijose ali Klistu, soni mtwe wa jwamkongwe jwalijose ali jwamlume, nambosoni mtwe wa Klistu ali Mlungu.”

8. Ana ŵakongwe mpaka alosye chamtuli kuti akusiŵachimbichisyaga ŵamkwawo?

8 Jwamlume jwalijose akusalemwesyaga. Yikusaŵa yakamuchisya liŵasa lyosope naga ŵakongwe akusiŵakamuchisyaga ŵamkwawo pakusagula yakutenda ni kamulana nawo mwakusachilila. (1 Petulo 3:1-6) Baibulo jikusati, “Ŵakongwe ŵachimbichisyeje mnope ŵamkwawo.” (Aefeso 5:33) Nambi uli naga ŵalumewo ali ŵangakulupilila? Ŵakongwe akusosekwape kwachimbichisya mnope ŵalumewo. Baibulo jikusati, “Jemanja achakongwe, mwapikanileje achiŵamkwenu, kuti naga ali ŵangapikanila maloŵe ajigaliche ngaŵa ni maloŵepe nambo ni ndamo jenu pakuwona jika ni meso gawo ndamo jenu jeswela soni uchimbichimbi wenu wekulungwa.” (1 Petulo 3:1, 2) Ndamo jambone ja ŵakongwe mpaka jakamuchisye ŵamkwawo kupikanichisya soni kuchimbichisya yakusakulupilila ŵakongwewo.

9. (a) Ana ŵakongwe akusosekwa kutenda yamtuli naga ngakukamulana ni ŵamkwawo? (b) Ana achakongwe ŵalombedwe akulijiganya chichi pa Tito 2:4, 5?

9 Ana ŵakongwe mpaka atende chichi naga akwete nganisyo syakulekangana ni sya ŵamkwawo? Akusosekwa kusala nganisyo syawo mwauchimbichimbi. Mwambone, Sala ŵaŵechete yindu yine yele Abulahamu nganakamulanaga nayo, nambo Yehofa ŵamsalile kuti, “Mpikanile maloŵe gakwe.” (Genesesi 21:9-12) Nambo naga ŵalume ŵachiklistu asagwile yindu yakuti ngayikutindana ni yajikusasalaga Baibulo, ŵamkwawo akusosekwa kwitichisya yasagwile ŵalumewo. (Masengo 5:29; Aefeso 5:24) Ŵakongwe ŵambone akusasamalilaga liŵasa lyawo. (Aŵalanje Tito 2:4, 5.) Ŵalume soni ŵanache naga akuyiwona kuti ŵakongwewo akusakamulaga masengo mwakulimbichila, jemanjaji chachanonyela soni kwachimbichisya mnope ŵakongwewo.—Misyungu 31:10, 28.

10. Ana Baibulo jikusasala yamtuli pakwamba ya kulekangana kaje ulombela soni kumasya ulombela?

10 Ndaŵi sine ŵalombane mpaka agambe kuwutuchila kulekangana kaje ulombela kapena kuwumasya kwene. Nambope, Baibulo jikusasalaga kuti “ŵakongwe ŵalombedwe akalekangana ni ŵamkwawo” soni kuti “ŵalume ŵalombele akaleka ŵamkwawo.” (1 Akolinto 7:10, 11) Nambo mpaka papagwe yakusawusya yekulungwa yampaka yatendekasye ŵalombane kulekangana kaje. Jeleji jili ngani jekulungwa. Nambi wuli pakwamba ya kumasya ulombela? Baibulo jikusasala ligongo lyakupikanika lyampaka lyatendekasye ŵalombane kumasya ulombela wawo. Ligongoli lili naga jumo mwa ŵalombanewo amlesile mjakwe nikuja kutenda chikululu.—Mateyu 19:9.

Ana ligongo chichi Sala ali chisyasyo chambone kwa achakongwe ŵalombedwe?

YAKUSASAKA MLUNGU KWA ACHINANGOLO

Yesu ali chisyasyo chambone kwa jwalijose mwiŵasa

11. Ana ŵanache akusasakaga chichi kwa achinangolo ŵawo?

11 Achinangolo akusosekwa apateje ndaŵi jakwanila jakunguluka ni ŵanache ŵawo. Ŵanache akusasakaga kuŵa ni achinangolo ŵawo. Nambo chakusosekwa mnope ni chakuti, ŵanache akusasosekwa kwajiganya yakwamba Yehofa.—Detulonomo 6:4-9.

12. Ana achinangolo akusosekwa kutenda chichi kuti ŵachenjele ŵanache ŵawo?

12 Chilambo cha Satanachi chikusakalilasakalila, soni pana ŵandu ŵane ŵampaka ŵawulasye ŵanache ŵawo. Jemanjaji mpaka ŵagone ŵanachewo. Achinangolo ŵane akusayiwona kuŵa yakusawusya kwasalila ŵanache ŵawo yakwamba ŵandu ŵakusatenda yeleyi. Nambo achinangolo akusosekwa kwakalamusya ŵanache ŵawo ya ŵandu ŵeleŵa, soni kwajiganya yampaka atende kuti ŵaŵambale. Achinangolo akusosekwa kwachenjela ŵanache ŵawo. *1 Petulo 5:8.

13. Ana achinangolo akusosekwa kwajiganya ŵanache wawo mwamtuli?

13 Achinangolo akwetesoni udindo wakwajiganya ŵanache ŵawo ndamo. Ana mpaka ŵajiganye chamtuli ŵanachewo? Ŵanache akusasosekwa kwajamuka, nambo akajamukaga mwangasa. (Yelemiya 30:11) M’yoyo akajamuka ŵanache naga wawojo atumbile. Maloŵe gawo ngagakusosekwa kuŵa mpela “kusoma kwa upanga” kogopela kuti mpaka ŵawulasye ŵanachewo. (Misyungu 12:18) Ŵajiganyeje ŵanache kuti apikanichisye ligongo lyakwe akusosekwa kuŵa ŵakupikanila.—Aefeso 6:4; Ahebeli 12:9-11; alole Maloŵe Gakumbesi 29.

YAKUSASAKAGA MLUNGU KWA ŴANACHE

14, 15. Ana ligongo chichi ŵanache akusosekwa kwapikanila achinangolo ŵawo?

14 Ndaŵi syosope, Yesu ŵapikanilaga Atatigwe, atamose kuti kutenda yeleyi kwaliji kwakusawusya. (Luka 22:42; Yohane 8:28, 29) Yehofa akusasakasoni kuti ŵanache ŵapikanileje achinangolo ŵawo.—Aefeso 6:1-3.

15 Atamose kuti mpaka ayiwoneje kuŵa yakusawusya kwapikanila achinangolo ŵawo, nambo ŵanache akumbuchileje kuti naga akupikanila, Yehofa soni achinangolo ŵawo chachiŵa ŵakusangalala. *Misyungu 1:8; 6:20; 23:22-25.

Ana chichi champaka chakamuchisye ŵachinyamata kuti aŵe ŵakulupichika kwa Mlungu naga achimjawo akwasalila kutenda chakulemwecheka?

16. (a) Ana Satana akusatenda yamtuli pakusaka kwatendekasya ŵachinyamata kutenda yakusakala? (b) Ana ligongo chichi yili yakusosekwa kusagula achimjawo ŵakusamnonyela Yehofa?

16 Satana mpaka ŵakamulichisye masengo achimjawo pakusaka kuti wawojo atende chakulemwecheka. Jwalakwe akusamanyilila kuti yikusaŵaga yakusawusya kuti akane kutenda yakusaka achimjawo. Mwambone, mwanache jwamkongwe jwa Yakobo jwakolanjikwa kuti Dina ŵakwete achimjakwe ŵanganamnonyelaga Yehofa. Yeleyi yatendekasisye kuti jwalakwe soni ŵamwiŵasa mwakwe asimane ni yakusawusya. (Genesesi 34:1, 2) Naga achimjawo ngakusamnonyela Yehofa, mpaka ŵatendekasye kutenda yindu yakusayiŵengaga Yehofa, yampaka yiyikasye yakusawusya kwa wawojo, liŵasa lyawo, soni yampaka yimpweteche Mlungu mumtima. (Misyungu 17:21, 25) Lyeleli ni ligongo lyakwe yili yakusosekwa kupata achimjawo ŵakusamnonyela Yehofa—1 Akolinto 15:33.

LIŴASA LYAWO MPAKA LIŴE LYAKUSANGALALA

17. Ana jwalijose mwiŵasa akusosekwa kutenda yamtuli?

17 Naga ŵamwiŵasa akukuya yagakusasala maloŵe ga Mlungu, nikuti chachiŵambala yakusawusya yejinji. M’yoyo naga ali jwamlume jwamlombele, ŵanonyeleje ŵamkwawo soni atendeje nawo yindu mwachinonyelo. Naga ali jwamkongwe jwamlombegwe, ŵachimbisyeje soni kwapikanila ŵamkwawo soni amsyasyeje jwamkongwe jwakusamkolanga pa Misyungu 31:10-31. Naga ali nangolo, ŵajiganyeje ŵanache wawo kumnonyela Mlungu. (Misyungu 22:6) Naga ali mtati, alilongoleleje liŵasa lyawo “mwakuŵajilwa.” (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Soni ŵanache, mwapikanileje achinangolo ŵenu. (Akolose 3:20) Tukaliŵalila kuti jwalijose mwiŵasa mpaka alemwesye yindu yine, m’yoyo awusimaneje mtima soni akululuchilaneje. M’Baibulo, Yehofa akusatusalila yindu yakusosekwa kutenda jwalijose mwiŵasa.

^ ndime 12 Mpaka apate yejinji yampaka atende kuti ŵachenjele ŵanache ŵawo mu m’buku ja chicheŵa jakuti Phunzirani kwa Mphunzitsi Waluso pa mtwe 32. Bukuji jili jakuwandisya Ŵamboni sya Yehofa.

^ ndime 15 Mwanache ngakusosekwa kwapikanila achinangolo ŵakwe naga akumsalila kutenda chindu chakasa malamusi ga Mlungu.—Masengo 5:29.