1. Bblo le Mungu má ná chu ka ie ka ndi d’ra kodho?

BÍ KɄ ná dini adi ripo ndima bbʉbbʉ loddi Mungu djo. Ro, føri nzá ka ndi njini ri, dhonalo dini adi njonjo kʉ ná loddi Mungu djò ndirigoti ngbaribbai le ka le má ke nari djo. Bblo le ka le má Mungu ná chu ká ko ka kò chú ngbaribbai? Yova ddiro dhé ka ndi d’ra, ngbaribbai ma kodho ringani ko má ndi nari.

2. Bblo le Mungu má ná chu ká ni ka ni chú ngbaribbai?

² Yova bbʉ Biblia ko dho ndiro ko chu bblo kò ka kò má ndi ná chu d’e. Ane Biblia nă lo nanga ndirigoti Yova si ni tsotso ko ni ba faida Biblia nă mafundisho nă ro dhonalo ke adi ngaddi ni djo bbo.​—Isaya 48:17.

3. Mungu ká ji ko njí addu?

³ Nja nrŭ adi ripo Mungu urie krʉ kʉ ná dini tso u, ro føri nga kʉ Yesu ddingʉe ko dho nalo ri. Ke pongʉeri: “Ri nga kʉ krʉ ripo ma ni, ‘Bboke, Bboke,’ ná nrŭ i kasi tsu rà nă pidhinga na ri, ro ri kʉ madzá baba ji nalo nji ná nrŭ dhé.” Føri dho ri kʉ bblo le chú Mungu ji nalo ndirigoti le nji njí ri na. Føri na mana kʉ bbo dhonalo Yesu ddingʉe nzɨ ngarr Mungu dho ná nrŭ che kʉ ná nrŭ bbai, “yadha nanga d’ri ná kpa.”​—Matayo 7:21-23.

4. Yesu ká pongʉe ri ngba Mungu ji nalo le nji nari djo?

⁴ Yesu pongʉeri ri nga ka ndie sʉsʉ ko nji Mungu ji nalo ri. Ke pongʉeri: “Anitsu sese dzaitso lú, dhonalo bbo kʉ ná dzaitso ndirigoti bbo kʉ ná chu nrŭ mba sadha dhí ngana ndirigoti bí kʉ ná nrŭ tsu ri lú; ro sese  kʉ ná dzaitso ndirigoti shinga dhi ngana ra ná chu kʉ sese, ndirigoti ri ba ná nrŭ nga kʉ bí ri.” (Matayo 7:13, 14) Ro sese kʉ ná chu inga bblo le Mungu má ná chu, nrŭ mba shinga dhi nga na. Bbo chu, inga nzɨ le Mungu má bblo ná chu, nrŭ mba sadha dhi nga na. Ro, Yova nzá ji ddikpa le ro ma dhè ddi ri. Ke jiri krʉ kʉ ná nrŭ chu lo ndi djo.​—2 Petro 3:9.

5. Ni Mungu má bblo kʉ ná chulú ná kpa utso ká ni ka ni d’i ngbaribbai?

⁵ Yesu pongʉeri ko ka kò d’i Mungu má bblo kʉ ná chulú ná nrŭ utso. Ko ka kò d’i fø kpa utso kpa u nalo chulú ndirigoti nji kpa nji nalo chulú. Ke pongʉe ri: “Ni si kpa utso d’i kpadho njí ró.” Ndirigoti ke pongʉe ri ki: “Bblo kʉ ná tsu adi bblo kʉ ná tsukpa o.” (Matayo 7:16, 17) Fø ri nzá pori Mungu má nari kʉ kaka ná nrŭ ri. Ro, Mungu dzá njí dhi kpa adi kpakpanga nji ndima nji bblo kʉ nalo. Akonja ni Mungu má bblo kʉ ná chulú ná kpa utso le ka le d’i ró nalo.

6, 7. Bbʉbbʉ chulú Mungu má ná kpa dhó mafundisho ká adi si Biblia nă ro addudho? Yesu dhó loroji ká addu nga ddi ko dho?

⁶ Kodhó mafundisho adi si Biblia nă ro. Biblia pori: “Krʉ kʉ ná andiko ndini Mungu dhó kpakpanga na ndirigoti ri kʉ bblo ndi ddi longa, ndi oó le na, ndingʉ le chø kʉ ná chu na, ndi bbʉ malipizi chø kʉ ná chu na, ndiró Mungu dzá ke é ka ndi ka ro, bblo le thi ndiro, bblo njí njidha dho.” (2 Timoteo 3:16, 17) Mutume Paulo ndingʉe ri Wakristo dho: “Mungu dzá lo ko d’ra nidho ná saa na, ni nzá koe ri nrŭ dzá lo bbai ri, ro ni ueri Mungu dzá lo bbai bbʉbbʉ.” (1 Watesalonike 2:13) Mungu má bbʉbbʉ chulú ná kpa dhó  mafundisho adi si Biblia nă ro. Kpa nzɨ adi nrŭ dhó ngaddidha ddi ri, inga nrŭ dhó desturi ddi ri, inga nja d’i lo ddi ri.

⁷ Yesu ngʉ ddi nalo krʉ ngʉ si Mungu dzá lo nă ro. (Azø Yohana 17:17.) Bí ina ke ngʉ mandiko nă lo ti. (Matayo 4:4, 7, 10) Mungu dzá bbʉbbʉ njí dhi kpa adi Yesu dhó loroji dyø ndirigoti kpa ddi nalo krʉ adi si Biblia nă ro.

8. Yesu ká ddingʉe ngba lo ko dho Mungu le má nari djo?

⁸ Kodho ringani ko má Yova ddiro dhé. Zaburi 83:18 pori: “Ni, Yova ndi rodho kʉ ro, ni ddiro dhé kʉ bbo ngbeni na nga na dz’ krʉ djolú.” Yesu jingʉe ri nrŭ chu bbʉbbʉ Mungu ká kʉ ie nari, ndirigoti ke ddingʉe Mungu rodho nrŭ dho. (Azø Yohana 17:6.) Yesu pongʉe ri: “Ringani ni má Yova nidzá Mungu, ndirigoti ke ddiro dho dhé ringani ni nji tsetse ná njí.” (Matayo 4:10) Ko kʉ Mungu dhó njí dhi kpa naridho, ko adi Yesu dyø. Ko adi Yova ddiro dhé má, ko adi njí nji ke rodho na ndirigoti ko adi ke rodho d’ra nja nrŭ dho, ke si nji ko dho nalo ma na.

9, 10. Ko ká adi jidha dho kò kana ngbaribbai?

⁹ Kodho ringani ko dho bbʉbbʉ kʉ ná jidha nrŭ dho. Yesu ddingʉeri ndi unakpa dho kpa jini ji ndima kana. (Azø Yohana 13:35.) Koe ngbaga ro ma ko si ro, koe ngbaga ma ko di ro, inga, koe mali na ma, koe njedha ma ró, ko adi bbʉbbʉ kʉ ná jidha dho ko kana. Kodhó jidha gba kò tso koe le djoi na le vei bbai. (Wakolosai 3:14) Føri dho ko nzɨ adi ra lɨ dhi ngana ndirigoti ko nzɨ adi nrŭ hwi ri. Biblia ripo: “Mungu dzá nzø ma kana njonjonga le nja Diabolo dzá nzø na ró nalo kʉ e: Nzɨ chí kʉ nalo nji ná ke nzá si Mungu dhó ro ri, nzá ji  adjo ndi ná ke ma nzáddi si Mungu dhó ro ri.” Ndirigoti Biblia pori ki ɨ: “Kodho ringani ko jini ji ko kana; nga Kaina bbai ri, ke singʉe che kʉ ná ke dhó ro, ndirigoti ke hwingʉe le djo hwi.”​—1 Yohana 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Ko adi kodhó saa ma bbʉ, kodhó kpakpanga ma, ndirigoti kodhó ritsi ma na, ndiri na ko kó ko tsotso kò kana ndirigoti kò li na kò kpakpa d’e. (Waebrania 10:24, 25) Ko “adi bblonga nji krʉ kʉ ná nrŭ dho.”​—Wagalatia 6:10.

11. Yesu chulú ko si gødha ba nari ká ko ka kò uu addudho?

¹¹ Kodho ringani ko rrnga Yesu dho, ke chulú ko si gødha ba nari dho. Biblia ripo: “Gødha le ba dhó ro ná d’ike ro kʉ nga, dhonalo gødha ko ba chulú ná d’i dhoro kʉ nga rà tsena.” (Matendo 4:12) I kitabu nă Sura 5 nă, ko chueri Yova chongʉe ndidzá ngba ndi bbʉ ndidzá shinga, le ødha dhí be ni ngarr ná nrŭ dho. (Matayo 20:28) Yova vʉngʉe Yesu ndi nyo pi i dz’ djo. Føri dzá lodho Biblia ripo, njati ko ji ko di choro nŭnŭ ngba ró, kodho ringani ko rrnga Yesu dho.​—Azø Yohana 3:36.

12. Ko ká adi ko tso tsu nzɨ politiki nă lo na addudho?

¹² Kodho nzá ringani ko tsu ko politiki nă lo na ri. Yesu ro nzá tsungʉe politiki na lona ri. Yesu djo lengʉ lod’i ná saa na, ke pongʉeri pi Pilato Roma na ke dho ɨ: “Madhó Pidhinga nga kʉ i dz’ dzá pidhinga ri.” (Azø Yohana 18:36.) Yesu bbai, ko adi tøni chí Mungu dhó Pidhinga dho, føri dzá lodho, ko di ngbaga ma ró, ko nzɨ adi ko tso ro tsu politiki nă lo na ri. Ro, Biblia ripo ko dho ko rrnga “pi nyo ná bbobbo kpa dho,” na føri kʉ dz’ djó pidhinga. (Waroma 13:1) Ko adi ngarr ko di ná ngø nă sheria dho. Ro, nrŭ dhó sheria si Mungu  dhó sheria gʉgʉ ná saa na, ko adi mitume dyø ɨ ndi ma pongʉe ri ro: “Kodho ringani ko rrnga Mungu dho pli nrŭ djolú.”​—Matendo 5:29; Marko 12:17.

13. Ko ká adi ngba lo d’ra Mungu dhó Pidhinga djo?

¹³ Ko u ri u Mungu dhó Pidhinga dhé kandi kasi dz’ djó kpakpa lo tso d’ø. Yesu pongʉeri “Pidhinga dzá hwè lo i” dho ringani ndi d’rani ngø djolú gble. (Azø Matayo 24:14.) Nrŭ dhó pidhinga nzá ka ndi njí Mungu dhó Pidhinga si nji ko dho na lo ro ri. (Zaburi 146:3) Yesu ddingʉeri ko nzinga Mungu dhó Pidhinga djo ɨ: “Aliri nidzá Pidhinga si. Aliri ni ji nalo njini dz’djo, rà nă ri njini naribbai.” (Matayo 6:10) Biblia ripo Mungu dhó Pidhinga si nrŭ dhó pidhinga tso d’ø krʉ ndirigoti “kedhó ri ddiro kasi tøni théinga dho.”​—Danieli 2:44.

14. Ni ká uri aie ma adi Mungu má bblo kʉ ná chulú?

¹⁴ B’lo ni chu lo fø lo djo nari goti, adhuri ni tso: ‘Aie ma dhó mafundisho i ká adi si Biblia nă ro? Aie ma i ká adi Mungu rodho d’ra nja nrŭ dho? Aie ma i ká adi bbʉbbʉ kʉ ná jidha dho ndima kana? Ndirigoti aie ma i ká urie ri u gødha le kasi ba Yesu chulú dhé? Aie ma i ká adi ndima tso tsu nzɨ politiki nă lo na? Aie ma i ká adi ri d’ra Mungu dhó Pidhinga kasi kodhó kpakpa lo tso d’ød’ø?’ Ri kʉ Yova dzá Dimu dhé.​—Isaya 43:10-12.

15. Kodho ká ringani ko nji ri ngba njati ko ji Mungu u kodhó dini tso ngba ro?

¹⁵ Ri nzá ka le u Mungu kʉ ni nari kpali dhé ri. Gó ma u Mungu kʉ ni nari ddi, ro kpa nzɨ adi ngarr ke dho ri. (Yakobo 2:19) Njati ko ji Mungu u kodhó dini tso ngba ró, kodho nzá ringani ko u ke u dhé ri, ro kodho ringani ko nji ke ji nalo maddi.

16. Kodho ká ringani kò tuni kali dhi dini nă ro addudho?

 ¹⁶ Ndiro Mungu u kodhó madha tso d’e, kodho ringani ko tuni kali dhi dini nă ro. Nabi Isaya ndingʉe ri: “Anituni ri nă ro, aniliri ni tsetse.” (Isaya 52:11; 2 Wakorinto 6:17) Føri dzá lodho, kodho ringani ko bbá krʉ ka ndi gba ko tso kali dhi dini na ná ritsi.

17, 18. “Bbo Babiloni” ká kʉ addu, ndirigoti nidho ká ringani ni tuni lelé ri nă ro addudho?

¹⁷ Kali dhi dini ká kʉ addu? Føri kʉ krʉ riddi kodho kò má Mungu nzá kedzá lo pori nari bbai ná dini. Biblia adi fø kali dhi dini krʉ nzi “Bbo Babiloni.” (Ufunuo 17:5) Ká addudho? Noa chò nă kongʉe ná bbo dji goti, bí kʉ ná dini nǎ kali dhi mafundisho ngangʉe ndi tso Babiloni nà. Fø kali dhí mafundisho nyangʉe ndi nanga ngø djolú gble. Lorojina, Babiloni nă ngʉ di ná nrŭ ungʉe ri Mungu nă nafsi kʉ gbo. Njʉ maddi bí kʉ ná dini adi riddi Mungu kʉ Trinita, ro Biblia riddi pʉlʉpʉlʉ Mungu kʉ ddikpa dhé, Yova, ndirigoti Yesu kʉ kedzá ngba. (Yohana 17:3) Babiloni nă nrŭ ungʉeri, ddikpa ke dhè dhe ró, ddikpa ritsi adi tuni ke nă ro ndi ra di shi d’inga na ndirigoti ndi ra nzani kazz na. Føri nga kʉ bbʉbbʉ lo ri.​—Anja Longatudha 14, 17, ndirigoti 18.

¹⁸ Mungu d’rangʉeri kali dhi dini si sadha ba karr nga goti. (Ufunuo 18:8) Kali dhi dini nă ro ringani ni tuni tsé dhonalo ká ni chu ngba? Yova jiri ni njiri tsée nzá ni rìni rì ro.​—Ufunuo 18:4.

19. Ni vʉri ni nji njí Yova dho ná saa na, ke ká ka ndi ddinga ni djo ngbaribbai?

¹⁹ Ni vʉri ni tuni kali dhi dini nă ro ndirigoti ni nji njí Mungu dho ná saa na, nidhó kau ma, nidhó famiye  ma nzá ka ndima famu ni vʉ nanga na fø lo ri, ndirigoti kpa ka ndima nza ni nza. Ro, Yova nzá ka ndi bbá ni ro ri. Ni ka ni ngʉ mamilioni kʉ dz’ djó ná nrŭ dhó famiye kana ddike ro, bbʉbbʉ kʉ ná jidha ndima dho ndima kana ro, ndirigoti ni ka nie choro nŭnŭ le si di ná ngab’odha na Mungu dhó ø dz’ djo. (Marko 10:28-30) Njaro nidhó kau ma, nidhó famiye ma na, ka ndima gʉ ni vʉri ni nji njí Yova dho nari gʉ, ro luti kpa ma ka ndima ji ndima chu Biblia po nalo ddi.

20. Ri ká thonga tho le má Mungu bblo kʉ ná chulú addudho?

²⁰ Karr nga goti, Mungu si che lo tso d’ød’ø ndirigoti kedhó Pidhinga si pinyo ngø djolú gble. (2 Petro 3:9, 13) Føri kasie bblo kʉ ná saa! Krʉ kʉ ná nrŭ kasi madha ngʉ Yova dho, ke ji nari bbai. Føri dho ri kʉ bblo le nji kpakpanga njʉ ndirigoti le má Mungu bblo kʉ ná chulú.