1. ¿Machʼanax ya xjuʼ ya yalbotik te bin-utʼil ya skʼan ichʼel ta mukʼ te Diose?

JTEB ma spisil te relijionetik ya yalik te ya yakʼik ta nopel te bin smelelil ta swenta te Diose. Pero, ¿melelbal? Maʼuk, melel te relijionetik yanyantik-a te bin ya yakʼik ta nopel ta swenta te Diose sok te bin-utʼil ya skʼan ichʼel ta mukʼe. Jich yuʼun, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya jnaʼtik te bin yilel yaʼtel te smelelil relijione? Jaʼnax te Jehová ya xjuʼ ya yalbotik te bin-utʼil ya skʼan ya kichʼtik ta mukʼe.

2. ¿Bin ya skʼan ya apas yuʼun jich ya anaʼ bin-utʼil ya skʼan ichʼel ta mukʼ te Diose?

² Te Jehová yakʼojbotik te Biblia yuʼun ya jnaʼtik bin-utʼil ya skʼan ichʼel ta mukʼ, jich yuʼun nopa te Bibliae. Jich bitʼil bayal akʼoplal ta yoʼtan te Diose, yame skoltayat yuʼun lek ya xkʼoat ta lokʼel ta swenta te bin ya yakʼbat anope (Isaías 48:17).

3. ¿Bin ya skʼan Dios te ya jpastike?

³ Ay machʼatik ya yalik te lek ya yil Dios spisil te relijionetike, pero ma jichuk la yakʼ ta nopel te Jesuse, melel jich la yal: «Ma spisiluc te machʼatic ya yalbonic: Cajwal, Cajwal, xchihic, te ya xʼochic te banti ay te cuentahinel yuʼun te chʼulchan, ha nax te machʼatic ya spasbeyic te bin ya scʼan yoʼtan te Jtat ay ta chʼulchan». Jich yuʼun te Jehová ya skʼan te ya jnoptik bin-a te skʼanojel yoʼtan sok te ya jpastik ta jkuxlejaltike. Jaʼ ini ya skʼan te tulan skʼoplal ya kiltik, melel te Jesús la yal te kʼax chopol yaʼtelik te machʼatik maba ya schʼuunbeyik skʼop te Diose (Mateo 7:21-23).

4. ¿Bin la yal Jesús te ya xkʼot ta pasel kʼalal ya jpasbeytik skʼanojel yoʼtan te Diose?

⁴ Te Jesús la yal te ya jsitintaytik wokolil kʼalal ya jpasbeytik te skʼanojel yoʼtan te Diose. Jich la yal: «Ochanic bahel  ta tut puerta; como mucʼ te puerta soc jamal te be te ya xbaht ta chʼayel, soc tsobol machʼatic ya xʼochic tey a. Pero tut te puerta soc tut te be ya xbaht ta cuxlejal, mayuc tsobol machʼatic ya xʼochic tey a» (Mateo 7:13, 14). Te tut o te chʼin bee, jaʼme skʼoplal te smelelil relijion te ya x-ikʼawan bael ta stael te kuxlejalil ta sbajtelkʼinale. Yan stukel te jamal o te mukʼul be, jaʼ skʼoplal te lotil relijion te ya x-ikʼawan bael ta lajele. Pero te Jehová ma skʼan te ay machʼa ya xlaje, yoʼtanuk te ya xnaʼbot sba yuʼun spisil te ants winiketike (2 Pedro 3:9).

5. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya anaʼ bin yilel yaʼtelik te machʼatik ayik ta smelelil relijione?

⁵ Te Jesús la yal te ya xjuʼ ya jnaʼtik bin yilel yaʼtelik te machʼatik ayik ta smelelil relijione. Swenta ya jnaʼtik, ya skʼan ya kiltik ta lek bin schʼuunejik sok bin ya spas ta skuxlejalik. Jich la yal: «Ya me anaʼbeyic sba ta scuenta te site». Sok la yalxan: «Spisil te lequil teʼ, lec sit ya yacʼticlan» (Mateo 7:16, 17). Te bin la yal te Jesuse, ma skʼan ya yal te tojil ants winiketik te smelelil j-abatetik yuʼun te Diose, pero ya spasik tulan ta spasel ta skuxlejalik te bin leke. Ta ora ini, kiltik bin-utʼil ya xjuʼ ya jnaʼtik banti ay te smelelil relijione.

6, 7. 1) ¿Bin yuʼun ya slokʼes ta Biblia te bin ya yakʼ ta nopel te smelelil relijione? 2) ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Jesús?

⁶ Te smelelil relijion ya slokʼes ta Biblia te bin ya yakʼ ta nopele. Te Biblia jich ya yal: «Spisil te bin tsʼihbabil hilel ta Shun hich nix la scʼan Dios te ya yichʼ tsʼihbayel, soc ya xtuhun scuenta nohptesel, tsitsel, tojobtesel soc yaqʼuel ta nopel bin stojil ta pasel, scuenta yuʼun te winic yuʼun Dios chapal ya xcʼoht yuʼun spasel spisil lequil aʼteliletic» (2 Timoteo 3:16, 17). Te jpuk-kʼop Pablo jich la stsʼibay ta stojol te jchʼuunjeletike: «Cʼalal la awichʼic ta mucʼ te scʼop Dios te la jcalbeyexcotic, ma ba la awichʼic hich te bin utʼil scʼop winiquetic, hich la awichʼic te bin utʼil scʼop Dios, te melel ha nix a» (1 Tesalonicenses 2:13). Te smelelil relijione jaʼnax ta Biblia ya slokʼes te bin ya yakʼ ta nopele, melel jaʼ te sKʼop  Diose. Ma jaʼuk ya yakʼ ta nopel spensar ants winiketik o kostumbreetik.

⁷ Spisil te bin la yakʼ ta nopel te Jesuse, la slokʼes ta sKʼop Dios (kʼopona Juan 17:17). Te kʼalal kʼopoj te Jesuse, jteb ma spisil-ora la yal tekstoetik te ayik ta sJun Dios (Mateo 4:4, 7, 10). Te smelelil j-abatotik yuʼun te Dios jaʼ ya jtʼuntik te bin la spas te Jesús, jaʼ yuʼun spisil te bin ya kakʼtik ta nopele ya jlokʼestik ta Biblia.

8. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta nopel Jesús te ya skʼan ya kichʼtik ta mukʼ te Jehová?

⁸ Jaʼnax ya skʼan ya kichʼtik ta mukʼ te Jehová. Te Salmo 83:18 jich ya yal: «Jehová te abihile, [...] haʼat atuquel te Machʼa toyol ayat ta stojol spahmal te qʼuinale». Te bin ya skʼan-a te Jesuse, jaʼ te ya snaʼ te ants winiketik machʼa-a te smelelil Diose, jaʼ yuʼun la yakʼtiklanbey snaʼ bin sbiil te Diose (kʼopona Hebreos 2:12). Te Jesús jich la yal: «Ha nax me xachʼuhuntay soc ha nax me xawacʼ aba ta aʼbatinel yuʼun te Cajwaltic [Jehová] te Dios awuʼun» (Mateo 4:10). Jich yuʼun te j-abatotik yuʼun te Dios jaʼ ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun te Jesús. Jaʼnax ya kichʼtik ta mukʼ te Jehová, ya jtuuntesbeytik te sbiile sok ya kakʼbeytik snaʼ te ants winiketike. Jaʼnix jich ya kakʼbeytik snaʼik bin ya xbajt spas ta jtojoltik ta pajel chaʼbej te Diose.

9, 10. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te talel kʼaxel kʼux ya kaʼiy jbatike?

⁹ Ya skʼan kʼux ta koʼtantik ta smelelil te yantike. Te Jesús la yakʼbey snop te jnopojeletik yuʼun te talel kʼaxel kʼuxuk ya yaʼiy sbaike (kʼopona Juan 13:35). Te skʼuxul koʼtantik ta stojol te yantike, ya skʼan te jun ya yakʼotik jich bitʼil kermano jbatik, chikan bin nasion talemotik, jtsʼumbaltik, teme jkʼulejotik o pobreotik (Colosenses 3:14). Jaʼ yuʼun maba ya xbootik ta guerra sok maʼyuk machʼa ya jmiltik. Te Biblia jich ya yal: «Hich ya xchicnaj machʼatic a te yal-snichʼnab Dios soc machʼatic a te yal-snichʼnab te pucuje: Spisil machʼa ma ba ya spas te bin toj ta pasel soc te ma cʼuxuc ya yaʼiy ta yoʼtan te yermano, ma yuʼunuc Dios stuquel». Sok ya yalxan:  «Talel cʼaxel cʼux acʼa caʼiy jbahtic. Ma me hichucotic te bin utʼil Caín, te ha yuʼun te pucuj, te la smil te yihtsʼine» (1 Juan 3:10-12; 4:20, 21).

¹⁰ Ya jtuuntes te jtiempotik, kiptik sok te bin ay kuʼuntik yuʼun talel kʼaxel ya jkoltay jbatik sok ya kakʼbey jbatik smukʼul koʼtantik (Hebreos 10:24, 25). Ya jpastik «te bin lec ta pasel ta stojol spisil yantic» (Gálatas 6:10).

11. ¿Bin yuʼun ya jchʼuunbeytik skʼop te Jesuse?

¹¹ Ya skʼan ya jchʼuunbeytik skʼop te Jesús, melel jaʼnax ta swenta ya xjuʼ ya xnoptsajotik ta stojol te Diose. Te Biblia jich ya yal: «Mayuc machʼa yan ay colel ta scuenta, como ta bayuc ta swohlol bahlumilal mayuc yan machʼa hich halbil scʼoblal ta stojol ants-winiquetic te ya xhuʼ ya xcolotic yuʼun» (Hechos 4:12). Ta kapitulo 5 yuʼun te libro ini, la jnoptik te tikunot tal yuʼun Jehová te Jesús ta smanbeyel skolel te ants winiketik te ya sujtes yoʼtan yuʼun te smulike (Mateo 20:28). Te Jehová la stsa te Jesús yuʼun jaʼ Ajwalil ya xkʼot ta stojol te Balumilale. Ta swenta spisil ini, te Biblia ya yalbotik te ya skʼan ya jchʼuunbeytik skʼop te Jesús teme ya jkʼantik te ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinale (kʼopona Juan 3:36).

12. ¿Bin yuʼun maba ya jchʼik jbatik ta politika?

¹² Ma skʼan ya jchʼik jbatik ta politika. Te Jesús maba la schʼik sba ta politika. Te kʼalal yak ta ichʼel ta kʼop te Jesús, jich la yalbey te Pilato te gobernador yuʼun Roma: «Te banti ay te cuentahinel cuʼun, ma haʼuc liʼ ta bahlumilali» (kʼopona Juan 18:36). Jichnix bitʼil te Jesús jaʼnax ya kakʼ jbatik ta stojol te Wentainel yuʼun te Dios ta chʼulchane. Jaʼ yuʼun jkʼaxel maba ya jchʼik jbatik ta politika, chikan te banti nainemotike. Pero te Biblia ya yalbotik te ya skʼan ya jchʼuunbeytik skʼop «te machʼatic mucʼ yaʼtelic» (Romanos 13:1). Jich yuʼun ya jchʼuuntik spasel te leyetik yuʼun te ajwaliletik ta jnasiontik. Pero teme ay jun ley yuʼun te ajwaliletik te ya skontrain te leyetik yuʼun Dios, jaʼ ya jkʼayinbeytik stalel te jpuk-kʼopetik te jich la yalike: «Ha bayel xan scʼoblal te ya  jchʼuhumbetic smandar Dios te bin utʼil te smandar winiquetique» (Hechos 5:29; Marcos 12:17).

13. ¿Bin ya jpuktik ta alel te ya spas te Wentainel yuʼun te Diose?

¹³ Ya skʼan ya jpuktik ta alel te jaʼnax te Wentainel yuʼun te Dios ya xjuʼ ya slajin te wokolil ta Balumilale. Te Jesús la yal te ya xpujk ta alel ta swolol Balumilal «te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios» (kʼopona Mateo 24:14). Maʼyuk junuk ajwalil te ya xjuʼ ya spas te bin ya xbajt spas ta jtojoltik te Wentainel yuʼun te Diose (Salmo 146:3). Te Jesús la yakʼ jnoptik te akʼa jkʼantik te Wentainel yuʼun te Dios te kʼalal ya jpastik orasion, melel jich la yal: «Akʼa taluk te Wentainel awuʼune. Akʼa yichʼ pasel te skʼanojel awoʼtan ta chʼulchan soknix ta Balumilal» (Mateo 6:10, TNM). Te Biblia ya yal te ya slajin spisil te ajwaliletik ta Balumilal te Wentainel yuʼun te Diose, jaʼ «sbahtel qʼuinal ya xhil stuquel» (Daniel 2:44).

14. Ta swenta te bin la kiltikix, ¿bin relijion yak ta yichʼel ta mukʼ te Dios ta smelelile?

¹⁴ Ta swenta spisil te bin la kiltikix, nopa awaʼiy ini: «¿Machʼatik-a te ya slokʼesik ta Biblia te bin ya yakʼik ta nopele? ¿Machʼatik-a te ya yakʼik ta naʼel te sbiil te Diose? ¿Machʼatik-a te talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaik ta smelelil? ¿Machʼatik-a te schʼuunejik te tikunot tal yuʼun Dios te Jesús yuʼun ya yakʼbotik jkoleltik? ¿Machʼatik-a te maba ya schʼik sbaik ta politika? ¿Machʼatik-a te ya spukik ta alel te jaʼnax te Wentainel yuʼun Dios ya xjuʼ ya slajin te wokolil ta Balumilale?». Jaʼnax te testigoetik yuʼun Jehová ya spasik spisil ini (Isaías 43:10-12).

15. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun lek ya yil Dios te bitʼil ya kichʼtik ta mukʼe?

¹⁵ Ma tikʼuk-a te ya jchʼuuntik te ay te Diose, melel jaʼnix jich te pukujetik ya schʼuunik te ay Dios, pero maba ya schʼuunbeyik skʼop (Santiago 2:19). Teme ya jkʼantik te lek ya yil Dios te bitʼil ya kichʼtik ta mukʼe, yame skʼan ya jpastik te  bin ya spasotik ta mantal, ma jaʼuknax te ya jchʼuuntik te ay Diose.

16. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya xlokʼotik tal ta lotil relijion?

¹⁶ Swenta lek ya yil Jehová te bitʼil ya kichʼtik ta mukʼe, jaʼnix jich ya skʼan te ya xlokʼotik tal ta lotil relijion. Te j-alwanej Isaías jich la yal: «Locʼanic bahel ta yohlil, poca abahic» (Isaías 52:11; 2 Corintios 6:17). Jaʼ yuʼun ya skʼan ya jpʼajtik spisil te bin smakojbey skʼoplal te lotil relijione.

17, 18. 1) ¿Bin-a te «Mucʼul Babilonia»? 2) ¿Bin yuʼun ya skʼan te oranax ya xlokʼat tal tey-ae?

¹⁷ Spisil te relijionetik te ma jichuk ya yakʼik ta ichʼel ta mukʼ te Dios te bitʼil ya yal te Bibliae, jaʼik lotil relijionetik. Te lotil relijionetik «Mucʼul Babilonia» ya x-albot skʼoplal ta Biblia (Apocalipsis 17:5). ¿Bin yuʼun? Melel te kʼalal kʼaxemix-a te Pulemal ta skʼajkʼalel te Noé, chiknaj bayal lotil nojptesel ta lum Babilonia. Spisil te lotil nojptesel ini, pujk ta swolol Balumilal. Te yajwal Babilonia ta namey kʼinal ya yichʼik ta mukʼ diosetik te ox-oxeb ayike. Ta ora ini, jaʼnix jich bayal relijionetik ya yakʼik ta nopel te aylaj dios Tatil, dios Nichʼanil sok dios chʼul espiritu te jun-nax ayike, jaʼ jich ya skuyik te Diose. Pero te Biblia jamal ya yakʼ ta ilel te jun-nax te smelelil Diose, jaʼ te Jehová. Jaʼnix jich ya yal ta jamal te jaʼ sNichʼan Dios te Jesuse (Juan 17:3). Te babilonioetik jaʼnix jich ya schʼuunik te ya xlokʼ schʼulel te ants winiketik te kʼalal ya xlajik sok te ya xjuʼ ya xbajt ta infierno. Jaʼ-abi ma meleluk (ilawil te nota 14, oxeb dios te jun-nax ayike, jaʼ lotil nojptesel, nota 17, chʼulelal sok te nota 18, espiritu).

¹⁸ Te Dios yaloj ta jamal te nopol ya yichʼix lajinel spisil te lotil relijionetike (Apocalipsis 18:8). Jich yuʼun, ¿kʼotbal ta awoʼtan bin yuʼun ya skʼan te oranax ya xlokʼat tal ta lotil relijione? Te Jehová ya skʼan te oranax ya apas jich bitʼil te ayto tiempoe (Apocalipsis 18:4).

19. ¿Bin-utʼil ya skanantayat te Jehová teme ya awakʼ aba ta abatinel ta stojole?

¹⁹ Teme la ata ta nopel te ya xlokʼat tal ta lotil relijion sok ya awakʼ aba ta abatinel ta stojol te Jehová, ayniwan  chaʼoxtul te machʼatik ay awuʼun o awamigotak te maniwan lek ya yilik te jich ya apas sok yaniwan awichʼ utsʼinel yuʼunik. Pero te Jehová yame skanantayat, yame yakʼbat afamiliain te bayal millón ta tul j-abatetik yuʼun te ayik ta swolol Balumilal te talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaike. Jaʼnix jich te Jehová jamal ya yalbat te ya xjuʼ ya xkuxinat ta sbajtelkʼinal ta achʼ balumilal (Marcos 10:28-30). Sok ayniwan chaʼoxtul ta afamilia o awamigotak te ma skʼanik te ya x-abatinat ta stojol Jehová ta ora ini, ya xjuʼ te ya smulanik snopel te Biblia ta patil.

20. ¿Bin yuʼun te tulan skʼoplal te ya x-ochat ta smelelil relijione?

²⁰ Nopolme ya slajin Dios spisil te chopolile. Jaʼnaxme te Wentainel yuʼun Dios ya xjil ta skʼab swolol te Balumilale (2 Pedro 3:9, 13). Bayal yutsil te kʼalal jich ya xkʼot ta pasele. Spisil te ants winiketik ya xbajt yichʼik ta mukʼ te Jehová jich te bitʼil ya smulan stukele. Jich yuʼun tulan skʼoplal te ya ata ta nopel ta oranax bin ya apas sok te ya x-ochat ta smelelil relijion.