Yi enu ci yí lemɛ ji

Yi enyɔtawo nɔxu

ETA WIADƐNTƆ

Sɔ gbeta yí asɛn Mawu

Sɔ gbeta yí asɛn Mawu

1, 2. Enyɔ ciwo yí ele mɔ àbiɔ eoɖeki seɔ, yí nyi yí taɖo ele veviɖeɔ?

LE AO Bibla kplakpla mɛɔ, èkpla vayi mɔ amɛ sugbɔ ciwo yí nunɔ mɔ yewosɛnkɔ Mawu kplanɔ alo wanɔ enu ciwo yí Mawu delɔnnɔ o. (2 Korɛntitɔwo 6:17) Eyi taɖo Yehowa ɖe gbe nɔ mì mɔ, mìwo le to le ŋsusɛnsɛnha alo “Babiloni Gangan lɔ” mɛ. (Enyɔdasɛ 18:​2, 4) Nyi yí àwaɔ? Mìwo domɛtɔ ɖekaɖeka ɖo asɔ gbeta ɖeka, ele mɔ mìabiɔ mìwoɖekiwo se mɔ, ‘Ŋji mɔ nasɛn Mawu le emɔ ci ji yí eji mɔ nyɛ le sɛn ye lea, alo nakpɔtɔ asinkɔ shigbe lé ŋwɛni do sa nɛ?’

2 Nɔ èto le ŋsusɛnsɛnha mɛ alo èŋwlɛn wema ɖaɖa wo mɔ yeto le wo mɛ vɔɔ, èwɛ nywiɖe. Ganŋke le ao ji mɛɔ, ŋsusɛnsɛnha nuwana koɖo kɔnu ɖewo atɛnŋ akpɔtɔ agbejɔnɔ ji nɔ eo. Na mìaxo nuxu so enuwana koɖo kɔnu ŋtɔ́ ɖewo nu, yí akpɔ enu ci yí taɖo ele veviɖe sugbɔ mɔ mìakpɔnɔ wo shigbe lé Yehowa kpɔnɔ wo do hannɛ.

LEGBAWO, NƆNƆMƐTATAWO KOÐO TƆGBI KUKUWO SƐNSƐN

3. (a) Nyi yí taɖo agbɔnnu nɔ mɛɖewo mɔ, woami nɔnɔmɛtatawo zanzan le wowo sɛnsɛn mɛɔ? (b) Enyɔ ci Bibla nu kudo nɔnɔmɛtatawo zanzan le Mawu sɛnsɛn mɛ nuɔ?

3 Legbawo, nɔnɔmɛtatawo, koɖo vojuwo le mɛɖewo xomɛ, yí wozannɔ wo yí sɔ sɛnnɔ Mawu na nɔ exwe sugbɔ. Nɔ ahan yí enyi le ao kpaxwe nɛɔ, atɛnŋ akpaca eo alo awa nɔ eo mɔ wodatɛnŋ asɛn Mawu enu cɛwo mazan o. Vɔ ɖo ŋwi mɔ, Yehowa yí kplakɔ mì lé mìɖo asin do. Bibla nui nɔ mì petii mɔ, Yehowa deji mɔ mìwo le zan nɔnɔmɛtatawo le ye sɛnsɛn mɛ o.​—Hlɛn Hunhun 20:​4, 5; Ehajiji Wema 115:​4-8; Ezai 42:8; 1 Ʒan 5:21.

4. (a) Nyi yí taɖo mìdeɖo asɛn mìwo tɔgbi ciwo yí kuɔ? (b) Nyi yí taɖo Yehowa nu nɔ yi sɛntɔwo mɔ, woŋgbete kpɔ mɔ yewoaxo nuxu koɖo amɛ kukuwoɔ?

4 Taŋfuin, mɛɖewo zannɔ gamɛ koɖo ŋsɛn sugbɔ koɖo susu mɔ yewo nu ajeŋ nɔ yewo tɔgbi ciwo yí ku. Wosɛnnɔ wo hɛnnɛ. Vɔ mìkpla nu vayi mɔ, amɛ kukuwo dagbetɛnŋ akpedo mì nu alo awa enuvwin ɖe koɖo mì o. Wodegbele agbe le fiɖekpokpui o. Le nyɔnɔnwi mɛɔ, afɔku enyi mɔ woate kpɔ yí axo nuxu koɖo wo, ɖo denyi amɛ kukuwo gbɔ yí eŋɛdu lɔ sonɔ o, vɔ gbɔngbɔnvɔnwo gbɔ yí esonɔ. Eyi taɖo Yehowa nu nɔ Izraɛliviwo mɔ, woŋgbete kpɔ mɔ yewoaxo nuxu koɖo amɛ kukuwo, alo aɖo alɔ le gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana bu ɖekpokpui mɛ o.​—2 Ese Wema 18:​10-12; kpɔ enumɛɖeɖe bu 26 koɖo 31 tɔ.

5. Nyi yí atɛnŋ akpedo eo nu yí nami nɔnɔmɛtatawo zanzan le Mawu sɛnsɛn mɛ, alo ami tɔgbi ciwo yí ku sɛnsɛn ɔ?

5 Nyi yí atɛnŋ akpedo eo nu yí nami nɔnɔmɛtatawo zanzan le Mawu sɛnsɛn mɛ, alo ami tɔgbi ciwo yí ku sɛnsɛn ɔ? Eʒan mɔ àhlɛnnɔ Bibla yí abunɔ tamɛ kpɔ nywiɖe so lé Yehowa kpɔnɔ enu cɛwo do nu. Ékpɔnɔ wo mɔ wonyi “enu nyɔŋwo.” (2 Ese Wema 27:​15nwt) Donɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa ŋkeke ɖeshiaɖe yí abiɔɛ mɔ, yɛ le kpedo ye nu nɔ yeakpɔnɔ enuwo shigbe lé ekpɔnɔ wo do hannɛ, yí agbekpedo ye nu nɔ yeasin shigbe lé eji do nɛ. (Ezai 55:9) Kando ji mɔ Yehowa ana ŋsɛn ci yí ʒan eo, yí naɖe enushianu ci yí ca ka koɖo ŋsusɛnsɛn si le ao gbe mɛ.

MÌÐO AÐU NƆWƐLI XWEA?

6. Nyi yí taɖo wosɔ 25 Décembre nɔ Yesu jigbezanɖuɖuɔ?

6 Nɔwɛli nyi ɖeka le exwe ciwo yí wojeshi ɖɛ wu le xexeɛ pleŋ mɛ mɛ, yí amɛ sugbɔ buini mɔ yɛnyi Yesu jigbezanɖuɖu. Vɔ le nyɔnɔnywi mɛɔ, Nɔwɛli ca eka koɖo ŋsusɛnsɛn. Enumɛkukuwema ɖeka ɖe mɛ mɔ Rɔmatɔ vojusɛntɔwo yí ɖunɔ jigbezan nɔ ewe, le 25 Décembre ji. Ci yí cɔciŋkɔnɔtɔwo ji mɔ vɔjusɛntɔ sugbɔ atrɔ Kristotɔwoɔ, wosɔ gbeta mɔ yewoaɖunɔ Yesu jigbezan le ŋkeke hunnɔ ji. Vɔ wotrɔgbɔ nya nywiɖe mɔ, wodeji Yesu le 25 Décembre ji o. (Luiki 2:​8-12) Yesu nukplaviwo deɖu Nɔwɛli o. Enumɛkukuwema ɖeka ɖe mɛ mɔ le exwe 200 nɔ Yesu jiji goduɔ, “mɛɖekpokpui dejeshi hwecinu yí woji teŋ o, yí amɛ sugbɔ dejinɔ mɔ yewoanya azan lɔ can hɛnnɛ o.” (Sacred Origins of Profound Things) Yesu so le nyigban lɔ ji exwe sanŋdi nɛniɖe godu gbɔxwe yí wovatɔ Nɔwɛli xwe ɖuɖu.

7. Nyi yí taɖo Kristotɔ adodwiwo deɖunɔ Nɔwɛli xweɔ?

7 Amɛ sugbɔ nya mɔ vojusɛnsɛn mɛ yí Nɔwɛli xwe koɖo yi kɔnuwo, shigbe mɔ agɔɖuɖu koɖo enunana amɛ nɔnɔwo jɔ so. Le kpɔxwɛ mɛ, le Anŋgletɛ (Angleterre) koɖo Amɛliki texwe ɖewoɔ, wodo se le hwenu ɖeka mɛ mɔ mɛɖekpokpui dagbeɖu Nɔwɛli o, ɖo vojusɛnsɛn mɛ yí ejɔ so. Ese bayɛ xonɔ mɛɖekpokpui ci yí ɖui. Vɔ amɛwo gbevatɔ Nɔwɛli xwe lɔ ɖuɖu ke. Nyi yí taɖo Kristotɔ adodwiwo deɖunɔ Nɔwɛli xweɔ? Ðoɔ, wojinɔ mɔ Mawu akpɔ jijɔ do yewo nu le enushianu ci yewowanɔ mɛ.

MÌÐO AÐU JIGBEZAN A?

8, 9. Nyi yí taɖo Kristotɔ ŋkɔtɔwo deɖu jigbezan ɔ?

8 Exwe bu ci yí amɛwo gbejeshi ɖɛ sɔ wu yí nyi jigbezanɖuɖu. Kristotɔwo ɖo aɖu jigbezan a? Mɛ ciwo yí desɛnnɔ Yehowa o, yí ɖu jigbezan ciwo nu yí woxo nuxu so le Bibla mɛ. (Gɔnmɛjeje 40:20; Maki 6:21) Woɖunɔ jigbezanwo yí sɔ donɔ bubu ŋsukankan mawuwo nu. Eyi taɖo Kristotɔ ŋkɔtɔwo “kpɔnɔ jigbezan ɖekpokpui ɖuɖu mɔ yɛnyi vojusɛnsɛn kɔnu ɖeka.”​—The World Book Encyclopedia.

9 Blema Rɔmatɔwo koɖo Grɛkitɔwo xɔɛ se mɔ, gbɔngbɔn ɖeka kpɔnɔ amɛ ɖekaɖeka jiji tɔxu, yí gbɔngbɔn lɔ glɔnnɔ ta nɔ amɛ lɔ le yi gbe pleŋ mɛ. Wema ɖeka nu mɔ: “Ekacaca kpacamɛ ɖeka va nɔnɔ gblamɛ nɔ gbɔngbɔn lɔ koɖo mawu ci jigbezan ji yí woji amɛ lɔ do.”​—The Lore of Birthdays.

10. Nyi yí taɖo Kristotɔwo deɖunɔ jigbezan le egbɛmɛɔ?

10 Èxɔɛ se mɔ azanɖuɖu ciwo yí ca eka koɖo ŋsusɛnsɛn ajɔ ji nɔ Mawua? (Ezai 65:​11, 12) Gbeɖe! Eyi taɖo mìdeɖunɔ jigbezan koɖo azan ɖekpokpui ci yí ca ka koɖo ŋsusɛnsɛn o.

ENYƆ CƐ LE VEVIÐEA?

11. Nyi yí taɖo mɛɖewo ɖunɔ azanwoɔ? Nyi yí ɖo anɔnɔ veviɖe nɔ eo wuɔ?

11 Mɛɖewo nya mɔ vojusɛnsɛn mɛ yí Nɔwɛli koɖo azanɖuɖu buwo jɔ so, ganŋke wokpɔtɔ yí ɖunɔ azan lɔwo. Wobunɔ mɔ azan lɔwo ɖuɖu nyi mɔnukpɔkpɔ nɔ yewo mɔ, yewoakpɔ vovo do yewo xomumɛtɔwo nu. Ahan èbuini nɛa? Denyi nuvɔn enyi mɔ, àji mɔ yeakpɔ vovo do ao xomumɛtɔwo nu o. Yehowa gbɔ yi xomu jɔ so, yí eji mɔ ekacaca nywi le nɔ mìwo koɖo mìwo xomumɛtɔwo gblamɛ. (Efezitɔwo 3:​14, 15) Ele ahan gan, ekacaca ci yí anɔ mìwo koɖo Yehowa gblamɛ le veviɖe wu mɔ, mìaɖu ŋsusɛnsɛnhawo zanwo koɖo susu mɔ mìwo nu ajeŋ nɔ mìwo xomumɛtɔwo. Eyi taɖo apostolo Pɔlu nu mɔ: “Mí tekpɔ a nya enu ci yí jɔnɔji nɔ Axwetɔ.”​—Efezitɔwo 5:10.

12. Nyi yí ana azanɖuɖu ɖe dajeŋ nɔ Yehowaɔ?

12 Mɛɖewo bunɔ mɔ fini yí exwe lɔ jɔ so dele veviɖe o, ganŋke denyi ahan yí Yehowa kpɔɛni nɛ o. Dekpɔnɔ jijɔ so exwe ciwo yí jɔ so ŋsusɛnsɛn mɛ, alo ciwo yí nanɔ kanfukanfu agbetɔwo alo jukɔnwo jeshiwo o. Le kpɔwɛ mɛ, Eʒiptitɔwo ɖunɔ azan sugbɔwo nɔ ŋsukankan mawu wowo tɔwo. Hwecinu yí Izraɛliviwo to le Eʒipti goduɔ, woɖu Eʒiptitɔwo vojuzan ɖeka yí nu mɔ “mìaɖu azan nɔ Yehowa.” Vɔ Yehowa dɔn to nɔ wo do enu ci wowa ji. (Hunhun 32:​2-10, nwt) Shigbe lé enyɔnuɖɛtɔ Ezai nui hannɛɔ, mìdeɖo ‘atɔ alɔ̀ enu ci yí de kɔ o!’​—Hlɛn Ezai 52:11.

WA NU ÐAÐA MƐBUWO GBƆ KOÐO XOMƐFAFA

13. Enyɔbiɔse ciwo yí atɛnŋ ava susu mɛ nɔ eo, nɔ èsɔ gbeta mɔ yeami azanwo ɖuɖuɔ?

13 Nɔ èsɔ gbeta mɔ yeami azanwo ɖuɖuɔ, taŋfuin enyɔbiɔse sugbɔ ava susu mɛ nɔ eo. Le kpɔwɛ mɛ: Nyi ŋɖo awa nɔ anyi dɔmɛkpenawo biɔŋ se mɔ, nyi yí taɖo nyɛŋdeɖunɔ Nɔwɛli koɖo yewo maɔ? Nyi ŋɖo awa nɔ mɛɖe na Nɔwɛli nunana ɖeŋ ɔ? Nyi ŋɖo awa nɔ asunyɛ alo ashinyɛ yɔŋ nɔ azanɖuɖu ɖeɔ? Lé nawɛ akpedo anyi viwo nu, nɔ woŋgbekpɔɛ mɔ enu ɖeka yikɔ te yewo ci yí wodeɖunɔ wowo jigbezan alo azan buwoɔ?

14, 15. Nyi yí àtɛnŋ awa nɔ mɛɖe do xwegbe nɔ eo alo na ŋɖe eo le exwe jiɔ?

14 Ele veviɖe mɔ, àbu tamɛ kpɔ nywiɖe keŋ anya lé àwa nu do alo lé àɖo enyɔ ŋci nɔ amɛwo do le nɔnɔmɛ ɖeshiaɖe mɛ. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ mɛɖe do xwegbe nɔ eoɔ, deʒan mɔ àbɔ nu o. Àtɛnŋ anu kpoŋ mɔ, “Akpe.” Vɔ nɔ èkpɔɛ mɔ, amɛ lɔ ji mɔ yeanya enu sugbɔ so enu ci yí taɖo deɖunɔ azan nuɔ, àtɛnŋ asɔ gbeta keŋ aɖe enu mɛ ni. Vɔ ele mɔ àwɛni koɖo xomɛfafa, ayejeje koɖo bubu gashiagamɛ. Bibla nu mɔ: “Mína nɔ míwo nyɔwo anya sese gashiagamɛ, eje le nɔ wo mɛ, keŋ nɔ míanya lé míaɖo enyɔ ŋci do nɔ amɛshiamɛ.” (Kolosetɔwo 4:​6nwt) Taŋfuin, àtɛnŋ aɖe mɛ nɔ wo mɔ, yenɔnɔ ju koɖo amɛwo yí kpɔnɔ jijɔ yí gbenanɔ nu amɛwo, vɔ yedewɛni le exwe lɔwo hwenu o.

15 Nyi èɖo awa nɔ mɛɖe na ŋɖe eo le exwe jiɔ? Bibla dedo ese sugbɔ kɔɖɛ nɔ mì kudo nu o, vɔ énu mɔ mìɖo ana ayexadohwɛnamɛnu nywi akpɔtɔ anɔ mì shi. (1 Timɔte 1:​18, 19) Taŋfuin, mɛ ci yí nakɔ enu lɔ eo denya mɔ deɖunɔ exwe lɔ o. Alo ánu mɔ, “Ŋnya mɔ deɖunɔ exwe cɛ o, vɔ ŋji veviɖe mɔ nana enu cɛ eo.” Nɔ enyɔ vale ahan ɔ, àtɛnŋ asɔ gbeta mɔ yeaxɔ enu lɔ alo yedaxɔɛ o. Le gbeta ɖekpokpui ci yí àsɔ mɛɔ, kando ji mɔ ayexadohwɛnamɛnu nywi kpɔtɔ le ye shi. Ðoɔ, mìdeji mɔ mìawa ŋɖekpokpui yí asɔ dahɛn ekacaca ci yí le mìwo koɖo Yehowa gblamɛ o.

LÉ ÀWA NU ÐAÐA AO XOMUMƐTƆWO GBƆ DO

Yehowa sɛntɔwo kpɔnɔ jijɔ

16. Nyi yí èɖo awa nɔ ao xomumɛtɔwo ji mɔ eo le ɖu azan ɖe koɖo yewoɔ?

16 Nyi yí èɖo awa nɔ ao xomumɛtɔwo ji mɔ, eo le ɖu azan ɖe koɖo yewoɔ? Dele mɔ àdɔn enyɔ koɖo wo o. Ðo ŋwi mɔ, woɖo acɛ yí awa enu ci yí dro wo. Fa xomɛ yí ado bubu mɛbuwo gbetasɔsɔwo nu, shigbe lé àji mɔ wo le do bubu ye tɔwo nu hannɛ. (Hlɛn Matie 7:12.) Vɔ nɔ ao xomumɛtɔwo ji mɔ eo le va nɔ ju koɖo yewo le azanɖuɖu ɖe hwenu ɖe, nyi èɖo awaɔ? Gbɔxwe asɔ gbetaɔ, do gbe ɖaɖa nɔ Yehowa mɔ yɛ le kpedo ye nu nɔ yeasɔ gbeta nywi. Bu tamɛ kpɔ so nɔnɔmɛ lɔ nu, yí awa enumɛkuku so nu. Ðo ŋwi mɔ, èji mɔ yeadonɔ jijɔ nɔ Yehowa gashiagamɛ.

17. Nyi yí àwa keŋ akpedo eviowo nu, nɔ woŋgbekpɔɛ mɔ enu ɖeka yikɔ te yewo, nɔ wokpɔ mɛbuwo le exwe ɖukɔɔ?

17 Nyi yí àwa keŋ asɔ kpedo viowo nu, nɔ woŋgbekpɔɛ mɔ enu ɖeka yikɔ te yewo, nɔ wokpɔ mɛbuwo le exwe ɖukɔɔ? Àtɛnŋ awanɔ toto nɔ wana vevi ɖewo hweɖewonu nɔ wo. Àtɛnŋ agbenanɔ enu vevi ɖewo wo le avomɛ. Enu nywitɔwo domɛtɔ ɖewo ciwo yí àtɛnŋ agbena viowo yí nyi mɔ, àkpɔ vovo do wo nu yí agbelɔn wo.

WA NU ASƆ KOÐO SƐNSƐN ADODWI LƆ

18. Nyi yí taɖo mìɖo ayinɔ Kristotɔwo bɔbɔwoɔ?

18 Nɔ mìwo nu ajɔ ji nɔ Yehowaɔ, mìɖo agbe ŋsusɛnsɛnha, yi kɔnuwo koɖo yi xweɖuɖuwo. Vɔ eʒan mɔ mìawa nu asɔ koɖo sɛnsɛn adodwi lɔ. Lé mìawɛ doɔ? Emɔ ɖeka ci ji yí mìato awɛ yí nyi mɔ, mìayinɔ Kristotɔwo bɔbɔwo gashiagamɛ. (Hlɛn Ebretɔwo 10:​24, 25.) Bɔbɔwo nyi sɛnsɛn adodwi lɔ kpaxwe vevi ɖeka. (Ehajiji Wema 22:22; 122:1) Mìdonɔ ŋsɛn mìwonɔnɔwo le bɔbɔ lɔwo mɛ.​—Rɔmatɔwo 1:12.

19. Nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ, àxonɔ nuxu so Bibla mɛ nyɔnɔnwi ciwo yí èkpla nu nɔ mɛbuwoɔ?

19 Sɛnsɛn adodwi lɔ kpaxwe bu yí gbenyi, nuxuxoxo so enu ciwo yí mìkplakɔ le Bibla mɛ nu nɔ mɛbuwo. Enubaɖabaɖa ciwo yí jɔkɔ le nyigban lɔ ji, na amɛ sugbɔ lokɔ nu kpɔ. Taŋfuin èjeshi mɛɖewo yí wole nɔnɔmɛ ŋtɔ́ mɛ. Xo nuxu so esɔmɛ mɔkpɔkpɔ nywi ci yí le eo shi nu nɔ wo. Nɔ èyinɔ Kristotɔwo bɔbɔwo, yí gbexonɔ nuxu so Bibla mɛ nyɔnɔnwi lɔ nu nɔ amɛwoɔ, dagbedro eo ɖeeɖe mɔ yeaɖo alɔ le ŋsusɛnsɛnhawo koɖo wowo kɔnuwo mɛ o. Kando ji mɔ, nɔ èɖui koŋ mɔ yeasɛn Yehowa le emɔ nywitɔ jiɔ, eji ajɔ eo yí Yehowa acu shi nɔ eo sugbɔ.​—Malaki 3:10.