1, 2. Һәр кәс өзүнә һансы суалы вермәлидир вә нәјә ҝөрә?

МҮГӘДДӘС КИТАБДАН өјрәндиниз ки, Аллаһа гуллуг етдијини иддиа едән бир чох инсанларын инанҹ вә әмәлләри, әслиндә, Аллаһа мәгбул дејил (2 Коринфлиләрә 6:17). Мәһз буна ҝөрә Јеһова Аллаһ бизә «Бөјүк Бабил»дән, сахта диндән чыхмағы бујурур (Вәһј 18:2, 4). Бәс сиз һансы гәрары верәҹәксиниз? Һәр бир инсан сечим гаршысындадыр вә һәр кәс өзүндән сорушмалыдыр: «Мән Аллаһа неҹә ибадәт етмәк истәјирәм: Аллаһын истәдији кими, јохса һәмишә ибадәт етдијим кими?»

² Әҝәр сиз сахта дини артыг тәрк етмисинизсә, чох ҝөзәл. Лакин, ола билсин, үрәјинизин дәринлијиндә сахта динлә әлагәси олан һансыса адәт-әнәнәјә һәлә дә бағлылыг вар. Ҝәлин сахта динлә әлагәси олан адәт-әнәнәләрин бир нечәсини нәзәрдән кечирәк вә ҝөрәк нәјә ҝөрә онлара Аллаһын ҝөзү илә бахмалыјыг.

3. а) Нәјә ҝөрә бәзи инсанлара Аллаһа дини әшјаларсыз ибадәт етмәк чәтиндир? б) Мүгәддәс Китабда ибадәтдә тәсвирләрин истифадә олунмасы барәдә нә дејилир?

³ Бәзи инсанларын евләриндә дини әшјалар вә ибадәт ҝушәләри вар, онлар узун илләрдир, бу шејләр васитәсилә Аллаһа ибадәт едирләр. Онларын фикринҹә, бунлар олмадан Аллаһа ибадәт етмәк мүмкүн дејил. Амма бир шеји јадда сахламаг лазымдыр ки, јалныз Јеһова Аллаһ дејә биләр, бәндәси Она неҹә ибадәт етмәлидир. Мүгәддәс Китабда ачыг-ајдын јазылыб ки, Аллаһ сурәт вә тәсвирләр  васитәсилә едилән ибадәти гәбул етмир. (Чыхыш 20:4, 5 ајәләрини охујун; Зәбур 115:4—8; Әшија 42:8; 1 Јәһја 5:21.)

4. а) Нәјә ҝөрә өлүләри разы салмаға чалышмаг мәнасыздыр? б) Нәјә ҝөрә Јеһова Аллаһ Өз халгына өлүләрлә әлагә јаратмағы гадаған етмишди?

⁴ Бәзи инсанлар өлүләрин руһуну шад етмәк үчүн хејли ҝүҹ вә вәсаит сәрф едирләр. Бәзиләри гәбирләри зијарәт едиб өлүләрдән көмәк истәјирләр. Бир сыра мәдәнијјәтләрдә исә, өлүләрин руһуна ситајиш олунур. Лакин әввәлки фәсилләрдән өјрәндијимиз кими, өлүләрин бизә нә јахшылығы, нә дә пислији дәјә билмәз, һәмчинин инсан өләндән сонра һеч јердә јашамыр. Һәтта өлүләрлә әлагә јаратмаг чох тәһлүкәлидир, чүнки онлардан ҝәлән «хәбәрләр», әслиндә, ҹинләрдән гајнагланыр. Мәһз елә буна ҝөрә Јеһова Аллаһ гәдимдә Өз халгына өлүләрлә әлагә јаратмағы, фалчылыгла, ҹадуҝәрликлә, ҹиндарлыгла вә бу кими шејләрлә мәшғул олмағы гадаған етмишди (Ганунун тәкрары 18:10—12; 25 вә 30-ҹу әлавәләрә бахын).

5. Ибадәтдә дини әшјалардан истифадә етмәкдән вә өлүләрлә бағлы адәт-әнәнәләрдән әл чәкмәјә нә көмәк едә биләр?

⁵ Ҝөрдүјүмүз кими, ибадәтдә дини әшјалардан истифадә етмәк, өлүләрлә бағлы адәт-әнәнәләрә риајәт етмәк дүзҝүн дејил. Бәс бунлардан неҹә әл чәкмәк олар? Бунун үчүн Мүгәддәс Китабы охумаг вә Јеһова Аллаһын бу шејләрә неҹә јанашдығы барәдә јахшы-јахшы дүшүнмәк лазымдыр. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, Аллаһ бу шејләрдән икраһ едир (Ганунун тәкрары 27:15). Һәр ҝүн Јеһова Аллаһа дуа един ки, һәр шејә Онун ҝөзү илә бахмаға вә Онун истәдији кими ибадәт етмәјә сизә көмәк етсин (Әшија 55:9). Әмин олун, Аллаһ сизә сахта ибадәтә аид һәр шејдән азад олмаг үчүн гәтијјәт верәҹәк.

6. Јени ил бајрамынын көкү һара ҝедир?

⁶ Јени ил бајрамы Мүгәддәс Китаба әсасланмајыб. Бу бајрамын көкү гәдим Ромаја ҝедиб чыхыр. Бир енсиклопедијада дејилир ки, Рома императору Јули Сезар ерамыздан әввәл 46-ҹы илдә јанварын бирини јени тәгвим илинин биринҹи ҝүнү тәјин етмишди. Јанварын бириндә Ромада Јанус адлы јалан танрынын шәрәфинә бајрам гејд едилирди. Јанвар ајынын ады да бу танрынын адындан ҝөтүрүлүб. Ромалылар инанырдылар ки, јанварын бирини шәнликлә вә бол сүфрә архасында гаршылајанларын ил боју ҝүзаранлары хош кечәҹәк («The World Book Encyclopedia»).

7. а) Новруз бајрамынын тарихи һаггында нә дејә биләрсиниз? б) Нәјә ҝөрә мәсиһиләр Јени ил вә Новруз бајрамыны гејд етмирләр?

⁷ Бәс баһарын ҝәлиши мүнасибәтилә гејд едилән Новруз бајрамы һаггында нә демәк олар? Алимләрин фикринҹә, бу бајрамын тарихи гәдим Месопотамијадан башлајыр. Бу бајрам инсанын тәбиәт гүввәләринә ситајишини характеризә едирди. Новруз сонралар Зәрдүштлүкдә өзүнә јер тапмышдыр. Атәшпәрәстләрин әсас бајрамларындан бири олан Новруз јаз ҝеҹә-ҝүндүз бәрабәрлијиндән әввәлки ҝеҹәјә тәсадүф едир, гышын сону, јазын башланғыҹы вә әҹдадларын руһунун јад едилмәси илә бағлы гејд едилирди («Зәрдүштләр Иранда», Е. А. Дорошенко). Мәсиһиләр нә Јени ил, нә дә Новруз бајрамыны гејд етмирләр, чүнки онлар һәр шејдә Аллаһы разы салмаг истәјирләр.

8, 9. Нәјә ҝөрә еркән мәсиһиләр ад ҝүнү гејд етмирдиләр?

⁸ Ад ҝүнү кечирмәк, демәк олар ки, бүтүн халгларда адәтдир. Бәс мәсиһиләр ад ҝүнү кечирирләр? Мүгәддәс Китабда јалныз ики ад ҝүнү мәрасими барәдә јазылыб вә гејд едәк ки, бу мәрасимләри Јеһова Аллаһа ибадәт етмәјән  инсанлар кечирибләр (Јарадылыш 40:20; Марк 6:21). Гәдимдә ад ҝүнү мәҹлисләри сахта илаһларын шәрәфинә кечирилирди. Мәһз бу сәбәбдән «еркән мәсиһиләр ад ҝүнүнүн гејд едилмәсини бүтпәрәстлик адәти һесаб едирдиләр» («The World Book Encyclopedia»).

⁹ Чохаллаһлылыға пәрәстиш едән гәдим ромалылар вә јунанлар инанырдылар ки, һәр бир инсанын горујуҹу руһу вар. Бу руһ инсан доғуланда онун јанында олур вә өмрү боју ону горујур. Бир китабда дејилир ки, ҝуја «инсан һансы аллаһын ад ҝүнүндә доғулурдуса, ону горујан бу руһла һәмин аллаһ арасында сирли әлагә олурду» («The Lore of Birthdays»).

10. Нәјә ҝөрә Аллаһын хидмәтчиләри ад ҝүнү гејд етмәмәлидирләр?

¹⁰ Неҹә дүшүнүрсүнүз, Јеһова Аллаһ көкү јалан динә дајанан бајрамлары гәбул едир? (Әшија 65:11, 12). Әлбәттә ки, јох. Буна ҝөрә дә Аллаһын хидмәтчиләри сахта динлә әлагәли олан бајрамлары гејд етмир вә ад ҝүнү кечирмирләр.

11. Бәзи инсанлар бајрамлары нәјә ҝөрә гејд едирләр? Инсанын ән үмдә мәгсәди нә олмалыдыр?

¹¹ Бәзи инсанлар јени илин вә диҝәр бајрамларын мәншәјинин бүтпәрәстлијә сөјкәндијини билсәләр дә, бу бајрамлары јенә дә гејд едирләр. Буна белә сәбәб ҝәтирирләр ки, бајрам аилә илә бирликдә вахт кечирмәк үчүн ҝөзәл имкан јарадыр. Сиз дә бу фикирдәсиниз? Тәбии ки, аилә илә вахт кечирмәк чох ҝөзәлдир. Аиләни Јеһова Аллаһ јарадыб вә О истәјир ки, биз аиләмизин бүтүн үзвләри илә јахшы мүнасибәт сахлајаг (Ефеслиләрә 3:14, 15). Амма бизим үмдә мәгсәдимиз Јеһова Аллаһы разы салмагдыр, көкү сахта динә дајанан бајрамлары гејд едәрәк гоһумларымызы разы  салмаг јох. Елә бу сәбәбдән Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Рәббә нәјин мәгбул олдуғуна даима әмин олун» (Ефеслиләрә 5:10).

12. Јеһова Аллаһ һансы бајрамлары бәјәнмир?

¹² Ола билсин, кимсә фикирләшир ки, бајрамын һарадан јарандығы елә дә әһәмијјәтли дејил, амма Јеһова Аллаһ белә фикирләшмир. О, јалан диндән јаранан, еләҹә дә инсаны вә милли атрибутлары уҹалдан бајрамлары бәјәнмир. Мәсәлән, гәдим мисирлиләр сахта аллаһлара һәср олунмуш чохсајлы бајрамлар гејд едирдиләр. Исраиллиләр Мисир әсарәтиндән чыхандан сонра мисирлиләрин бүтпәрәст бајрамларындан бирини «Јеһоваја һәср олунмуш бајрам» ады илә гејд етмишдиләр. Аллаһ буна ҝөрә онлары ҹәзаландырмышды (Чыхыш 32:2—10). Бәли, Әшија пејғәмбәр дедији кими, биз мурдар шејләрә тохунмамалыјыг! (Әшија 52:11 ајәсини охујун.)

13. Бајрамлары кечирмәмәк гәрарына ҝәләндә сиздә һансы суаллар јарана биләр?

¹³ Бу бајрамлары кечирмәмәк гәрарына ҝәләндә, ола билсин, сиздә суаллар јаранаҹаг: иш јолдашларым нәјә ҝөрә Јени ил бајрамыны гејд етмәдијими сорушанда нә ҹаваб верим? Кимсә бајрам мүнасибәтилә һәдијјә верәндә нә едим? Һәјат јолдашым онунла бир јердә бајрамы гејд етмәјими истәјәндә неҹә давраным? Ад ҝүнләрини вә бајрамлары кечирмәјәҹәјимизә ҝөрә ушагларымын пис олмамасы үчүн нә едим?

14, 15. Кимсә сизи бајрам мүнасибәтилә тәбрик едәндә вә ја һәдијјә верәндә нә едә биләрсиниз?

¹⁴ Бу ҹүр һалларда ән јахшысы вәзијјәтә ујғун давранмагдыр. Мисал үчүн, кимсә сизи бајрам мүнасибәтилә тәбрик едәндә диггәт ҝөстәрдији үчүн садәҹә «чох сағ ол» дејә биләрсиниз. Амма инсан бајрамы нәјә ҝөрә кечирмәдијинизи  сорушарса, сәбәбини изаһ етмәк олар. Чалышын һәр бир вәзијјәтдә меһрибан, нәзакәтли вә һөрмәтҹил оласыныз. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Гој сөзләриниз һәмишә дузлу, үрәкачан олсун. Онда һәр кәсә неҹә ҹаваб вермәји биләҹәксиниз» (Колослулара 4:6). Һәмчинин дејә биләрсиниз ки, сизә инсанларла вахт кечирмәк вә һәдијјә вермәк хошдур, амма буну мәһз бајрам мүнасибәтилә етмәк истәмирсиниз.

¹⁵ Бәс кимсә һәдијјә верәндә нә етмәк лазымдыр? Дүздүр, Мүгәддәс Китабда бу барәдә конкрет ҝөстәриш јохдур, амма орада дејилир ки, виҹданымызы һәмишә тәмиз сахламалыјыг (1 Тимутијә 1:18, 19). Мәсәлән, кимсә һәдијјәни бајрам кечирмәдијиниздән хәбәри олмадығы үчүн верә биләр. Башгасы исә дејә биләр: «Билирәм, бајрам кечирмирсән, амма истәјәрдим һәдијјәми гәбул едәсән». Һәр бир вәзијјәтдә өзүнүз гәрар вермәлисиниз, һәдијјәни гәбул едәсиниз, ја јох. Әсас одур ки, виҹданыныза зидд давранмајасыныз. Һеч биримиз истәмәздик ки, Јеһова Аллаһла мүнасибәтимизә зәрәр вуран һәрәкәтә јол верәк.

16. Аиләниз бајрам кечирмәк истәјирсә, нә етмәлисиниз?

¹⁶ Бәс аиләниз бајрам кечирмәк истәјирсә, нә етмәлисиниз? Онларла мүбаһисә етмәк лазым дејил. Унутмајын ки, онларын да гәрар вермәк ихтијары вар. Онлара гаршы меһрибан олун, онларын сизин гәрарыныза һөрмәтлә јанашмасыны истәдијиниз кими, сиз дә онларын гәрарына һөрмәт един. (Мәтта 7:12 ајәсини охујун.) Бәс әҝәр аиләниз бајрам вахты онларла вахт кечирмәјинизи истәјирсә, онда неҹә? Илк нөвбәдә, Јеһоваја дуа един ки, дүзҝүн гәрар верәсиниз. Вәзијјәти ҝөтүр-гој един, бу һагда мәлумат ахтарын. Унутмајын, әсас мәгсәд Јеһова Аллаһы разы салмагдыр.

17. Ушагларыныз башгаларынын бајрам кечирдијини ҝөрәндә пис олмасынлар дејә нә едә биләрсиниз?

 ¹⁷ Ушагларыныз башгаларынын бајрам кечирдијини ҝөрәндә пис олмасынлар дејә нә едә биләрсиниз? Онлары шәнләндирмәк үчүн вахташыры мараглы нә исә тәшкил един, онлара һәдијјә алын. Амма јадда сахлајын ки, ушаглар үчүн ән ҝөзәл һәдијјә сизин мәһәббәтиниз вә онларла вахт кечирмәјиниздир.

18. Ибадәт ҝөрүшләриндә иштирак етмәк нәјә ҝөрә ваҹибдир?

¹⁸ Јеһова Аллаһын разылығыны газанмаг үчүн һәм сахта диндән, һәм дә она аид олан адәт-әнәнә вә бајрамлардан узаг дурмалыјыг. Амма бу, кифајәт дејил, биз һәмчинин Аллаһа дүзҝүн шәкилдә ибадәт етмәлијик. Бунун үчүн мүнтәзәм олараг ибадәт ҝөрүшләриндә иштирак етмәлијик. (Ибраниләрә 10:24, 25 ајәләрини охујун.) Бу ҝөрүшләр ибадәтин ајрылмаз һиссәсидир (Зәбур 22:22; 122:1). Ибадәт ҝөрүшләри имкан јарадыр ки, бир-биримизи Аллаһы разы салмаға һәвәсләндирәк, руһландыраг (Ромалылара 1:12).

19. Мүгәддәс Китабдан өјрәндијиниз һәгигәтләри башгаларына данышмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

¹⁹ Һагг јолда јеримәк һәмчинин Мүгәддәс Китабдан өјрәндикләримизи инсанлара данышмаг демәкдир. Инсанларын чоху бу ҝүн дүнјада баш верәнләри ҝөрәндә дәһшәтә ҝәлир (Һизгијал 9:4). Ола билсин, таныдығыныз инсанларын арасында да бу һиссләри кечирәнләр вар. Онлара Аллаһын гураҹағы ҝөзәл ҹәннәт һаггында данышын. Ибадәт ҝөрүшләринә ҝәлдикҹә вә башгаларына Мүгәддәс Китабдакы һәгигәтләри данышдыгҹа ҝөрәҹәксиниз ки, үрәјиниздә сахта динә вә она аид адәт-әнәнәләрә һеч бир бағлылыг галмајыб. Аллаһы разы салан јолу тутсаныз, әмин олун ки, хошбәхт олаҹагсыныз, Јеһова Аллаһ сизә бол хејир-бәрәкәт верәҹәк (Мәлаки 3:10).